Αγγλικές εκλογές

Παρασκευή 21 Απρίλη. Είναι συνηθισμένο στις προεκλογικές περιόδους οι αντίπαλοι να εμφανίζονται περισσότερο «αποφασισμένοι» και «κατηγορηματικοί» (απ’ ότι θα είναι όταν αναλάβουν τα πόστα στις βιτρίνες) προκειμένου να μαζέψουν περισσότερα κουκιά. Δεν συμβαίνει αυτό στο βαθμό εξαπάτησης που είναι ο συνηθισμένος στο ελλαδιστάν· ωστόσο συμβαίνει.

Η επιλογή της ως τώρα «υπηρεσιακής» πρωθυπουργού May να πάει σε πρόωρες εκλογές τον ερχόμενο Ιούνη αντίθετα απ’ όσα έλεγε τους περασμένους μήνες, την τοποθετεί σε στέρεο τρόπο στην γκαλερί των καιροσκόπων. (Να θυμίσουμε ότι πριν το περσινό δημοψήφισμα ήταν φανατική οπαδός του bremain…). Το να εκλεγεί επίσημα πια στο πόστο της Downing Street no 10 θεωρείται αυτή τη στιγμή πολύ πιθανό, χωρίς αυτό να προδικάζει με ακρίβεια το τι θα γίνει απ’ την μεριά του Λονδίνου στις πολύχρονες διαπραγματεύσεις του διαζυγίου με την ε.ε. (Αυτή η στάση θα καθορίζεται απ’ τα συμφέροντα των διάφορων φραξιών του αγγλικού κεφάλαιου, έτσι κι αλλιώς). Όμως στο δρόμο προς τα εκεί, ως τις 8 Ιούνη, θεωρούμε μάλλον απίθανο να ξαναμεταμορφωθεί η κυρία May από «γεράκι» σε «περιστέρι» σε ότι αφορά το διαζύγιο.

Από πολλές απόψεις το γεγονός ότι η αγγλική σκηνή θα μπει σε προεκλογικό διαγωνισμό εθνικισμού διάρκειας κάμποσων εβδομάδων βολεύει και την ε.ε. (Η αγγλική υπεροπτική έκφραση είναι τα «εναπομείναντα 27 κράτη μέλη»!!). Σίγουρα τον σκληρό πυρήνα της. Μέχρι στιγμής φαίνεται πως υπάρχει κοινή στάση και των 27 σε πολλά «ράμματα για την γούνα» του Λονδίνου. Το πρώτο δέλεαρ γι’ αυτή την ενότητα είναι τα 60 δις. ευρώ (χρέη του Λονδίνου προς την ε.ε.) η αποπληρωμή των οποίων έχει μπει σαν προϋπόθεση απ’ την μεριά των Βρυξελών για να ξεκινήσει οποιαδήποτε κουβέντα για το διαζύγιο. Τα πιο «ευάλωτα» στις προσπάθειες κολακείας εκ μέρους του Λονδίνου κράτη / μέλη έχουν αποδεχτεί με ενθουσιασμό αυτήν την προϋπόθεση, εφόσον έτσι θα μειωθεί η δική τους οικονομική συμβολή στον προϋπολογισμό της ε.ε.: άλλο οι συμπάθειες κι άλλο τα φράγκα!

Τα 27 «εναπομείναντα» θα κουβεντιάσουν τις βασικές γραμμές της ευρωπαϊκής στάσης σε ειδική σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλες, το μεθεπόμενο Σάββατο (29 Απρίλη). Και ήδη φορτώνεται ο λογαριασμός του Λονδίνου: όχι μόνο θα φύγουν απ’ την επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας οι έδρες δύο ευρωπαϊκών οργανισμών (της European Medicines Agency και της European Banking Authority) αλλά τα έξοδα της μετακόμισης θα χρεωθούν στην αγγλία…

Μια ωραία ατμόσφαιρα…

Γαλλικές εκλογές

Παρασκευή 21 Απρίλη. Ούτε οι εκλογές ούτε οι υποψήφιοι «σωτήρες» είναι του γούστου μας… Ωστόσο θα το θεωρούσαμε ευχάριστη εξέλιξη αν ο υποψήφιος Μελανσόν έπιανε την δεύτερη θέση στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της ερχόμενης Κυριακής, πετώντας την φασισο-υποψήφια στην τρίτη θέση! Αλλά όχι, το βαθύ κράτος (το γαλλικό) έχει το νου του: μια επίθεση “τρομοκρατών” (ω τι θαυμάσιο timing απ’ τους “τζιχαντιστές”!!!) προσπαθεί να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Εύκολο αφού το ποίμνιο είναι … ποίμνιο!

Όσο για τα ολογράμματά του; Αυτά ναι, μας αρέσουν, αλλά για τον ακριβώς αντίθετο λόγο (απ’ αυτόν που τα χρησιμοποιεί ο Μελανσόν): επειδή δίνουν μορφή στο ψέμα της πολιτικής σαν τεχνικής της εξουσίας…

(φωτογραφία: δεν ξέρουμε γιατί το σκέφτηκε, αυτός ή το επιτελείο του, αλλά ανοίγοντας δρόμους στην πολιτική προπαγάνδα ο Μελανσόν κινδυνεύει να βρεθεί στον πάτο του λάκου – του θεάματος. Πως θα ήταν ένας «πρόεδρος» ολογραμματικός; Ίσως ρομποτικά κατασκευασμένος; Και τι θα σήμαινε αν το ολόγραμμα του ψόφιου κουναβιού – ένα παράδειγμα λέμε… – εμφανιζόταν σε εκατό ή χίλιες κεντρικές πλατείες του κόσμου; Σύγκρυο!!!)

Όλα εις διπλούν (;)

Πέμπτη 20 Απρίλη. «Δύο τουρκίες» ανακαλύπτουν διάφοροι, με αφορμή το αποτέλεσμα του πρόσφατου δημοψηφίσματος. Δεν είναι καινούργια ανακάλυψη. Δεν είναι καν καινούργια ιδέα για πολλές πρωτοκοσμικές κοινωνίες. «Δύο ελλάδες» είχε εντοπίσει κάπου στα ‘90s ο τότε πρωθ. Σημίτης. «Δύο αμερικές» μπορεί να δείξει κανείς σε σχέση με τις περσινές προεδρικές εκλογές. Ή «δύο μεγάλες βρετανίες» με θέμα το “brexit”. Ή «δύο ιταλίες» – εκεί μια εσωτερική διάκριση (έως και πόλωση) «βορρά – νότου».

Πρόκειται για φτηνή και δόλια «κοινωνιολογία». Επειδή η ανακάλυψη τέτοιων δυϊσμών πηγαίνει σετ σχεδόν πάντα με την ιδέα κάποιας αδιαμεσολάβητης σύγκρουσης, ως εάν οι «δύο οντότητες» ζουν εντελώς διαχωρισμένες μεταξύ τους. Φυσικά αυτού του είδους οι κοινωνιολόγοι θα απέρριπταν με οργή οποιαδήποτε ταξική ανάλυση· που, μάλιστα, δεν θα συνέπιπτε καθόλου με τα «δύο» (μπλοκ;) που οι ίδιοι πουλάνε.

Οι πραγματικότητες των κοινωνιών, των σχέσεων ανάμεσα σε κοινωνικά υποκείμενα (άτομα, οικογένειες / σόγια, τάξεις, κόμματα, φύλα, σεξουαλικότητες, γούστα, κλπ) και, επίσης, οι διαδικασίες δημιουργίας ομοιοτήτων – και – διαφορών είναι πολύ πιο σύνθετες απ’ τον στερεοτυπικό δυισμό που δήθεν εντοπίζουν οι οπαδοί των «διπλών εθνοτήτων». Ακόμα περισσότερο σε μεταβατικές περιόδους, όπως κι αν προσδιορίζονται αυτές. Γι’ αυτό και όταν τα όποια κοινωνικά υποκείμενα εκφράζονται μέσα από κάλπες (ειδικά σε διπολικά συστήματα, είτε πρόκειται για δημοψηφίσματα είτε για εκλογικές αναμετρήσεις ανάμεσα σε δύο κόμματα) οι δυαδικές τεχνικές της εξουσίας, εναρμονισμένες άλλωστε με τον πυρήνα της πληροφορικής / κυβερνητικής κωδικοποίησης (0/1), προβάλλονται πάνω τους σα να είναι δικά τους χαρακτηριστικά.

Η δυαδική τυπολογία επί του κοινωνικού δεν είναι πραγματική. Είναι προπαγανδιστική. Θα ήταν πιο κοπιαστικό (και πολύ λιγότερο εμπορικό) το να παραδεχτεί κανείς ότι από ιδεολογική ή/και πολιτισμική (και σε τελευταία ανάλυση «πολιτική» με την πλατιά έννοια της λέξης) άποψη οι κοινωνικές σχέσεις και συμπεριφορές είναι «φασματικές». Κινούμενες, εξελίξιμες, επιδεκτικές τόσο σε συντηρητικές οπισθοδρομήσεις όσο και σε ξεσπάσματα, ακόμα και τομές.

Παρότι αυτό δεν λύνει κανένα πρόβλημα σε περιθωριακούς σαν εμάς, εργάτες και αυτόνομους, επιτρέπει τουλάχιστον να εργαζόμαστε για την δυναμική της απελευθέρωσης αντί να συμβιβαζόμαστε με τις όποιες καθεστωτικές στατιστικές και στατικότητες.

Βόρεια κορέα γιοκ!

Πέμπτη 20 Απρίλη. Μοιάζει με αστείο. Η αρμάδα που το ψόφιο κουνάβι και το επιτελείο του είχε αναγγείλει ότι κατευθύνεται στα μούτρα του βορειοκορεατικού καθεστώτος τελικά έπλεε αντίθετα. Προς αυστραλία και μετά προς ινδικό ωκεανό μεριά. Μήπως το ψοφιοκουναβιστάν έχει χεσμένη τη γεωγραφία; Μήπως δεν ξέρει που πέφτει η κορεατική χερσόνησος;

Όχι. «Έπρεπε να τελειώσουμε μια προγραμματισμένη άσκηση» λένε τώρα οι αμερικάνοι επιτελείς. «Και τώρα τραβάμε ξανά προς την δόξα: βορειοκορεάτες ερχόμαστε!».

Δεν αποκλείεται να είναι και έτσι. Ίσως το ψόφιο κουνάβι να έχει ένα προφητικό χάρισμα που έχει παρεξηγηθεί. Να λέει, δηλαδή, για χθεσινό ή αυριανό κάτι που θα συμβεί μετά από ένα μήνα. Μην ξεχνάτε: μαζί με το αγαπημένο του fox news είχε «δει την τρομοκρατική ενέργεια» στη Στοκχόλμη ενάμισυ μήνα νωρίτερα… Όταν οι άλλοι έπαιζαν χιονοπόλεμο…

Είναι φίλος τους (τώρα)

Πέμπτη 20 Απρίλη. Μερικά απ’ τα νούμερα του πρώτου σκέλους της έκθεσης του καταραμένου δντ για την «μικρή ασθενή» αρέσουν στους φαιορόζ. Μεγάλο «πρωτογενές πλεόνασμα» του 2016 (αναδρομική η καταμέτρηση), καλούτσικο για το 2017… Ύστερα, όταν αρχίζουν οι προβλέψεις, ξαναγίνεται εχθρός.

Το ελάττωμα της φαιορόζ «παθολογικής πολιτικής» και των σχέσεων αγάπης – μίσους με το καταραμένο δντ είναι ότι αυτό το τελευταίο δεν αποφασίζει τι θα κάνει με βάση τα περσινά ξινά σταφύλια, αλλά με βάση τις προβλέψεις του – εκεί που είναι «κακό». Που σημαίνει ότι κρατάει ορθάνοικτη την πόρτα της επίσημης «εξόδου» του απ’ το ατελείωτο πρόγραμμα «διάσωσης» του ελλαδιστάν (γιατί ανεπίσημα δεν συμμετέχει χρηματοδοτικά εδώ και σχεδόν 2 χρόνια…).

Κι αν το δντ κουνήσει το μαντήλι, τότε μια σειρά ευρωπαϊκά κράτη / δανειστές θα κουνήσουν το κεφάλι. Και το χέρι…

Όταν το “όχι” σημαίνει…

Πέμπτη 20 Απρίλη. Διαδηλώσεις σε γειτονιές της Istanbul εναντίον της απόφασης του “ανώτατου εκλογικού συμβουλίου” να απορρίψει όλες τις ενστάσεις κατά της εγκυρότητας του δημοψηφίσματος. “Αντίσταση”, “το ‘όχι’ είναι παντού!”, “η Istanbul μας ανήκει” μερικά απ’ τα βασικά συνθήματα.

Αν η απόρριψη του προεδροκεντρικού μοντέλου που επικράτησε στο δημοψήφισμα πηγαίνει πέρα απ’ τον Ερντογάν (κάτι τέτοιο θα ήταν το σωστό κατά την ταπεινή μας άποψη), τότε υπάρχει ένας δύσκολος μεν αλλά δημιουργικός και αποτελεσματικός δρόμος για την πραγματική διεύρυνση των ελευθεριών στην τουρκική κοινωνία: η δημιουργία δυναμικών κοινωνικών κινημάτων με τις δικές τους αντι-θεσμίσεις· που μεσοπρόθεσμα θα ανα-διαμορφώσουν τις συνειδήσεις, “απ’ τα κάτω”. Και υπάρχει τέτοιο πεδίο σημαντικό και ανεξερεύνητο εκεί.

Αν, αντίθετα, ο νταλκάς είναι προσωποποιημένος, τότε η μάχη έχει χαθεί, άσχετα αν θα την κερδίσει ο Ερντογάν ή οι επόμενοι καραβανο-πραξικοπηματίες…

Μιλώντας κάπως πιο γενικά: “τα παιχνίδια κορυφής” είναι εξ’ αρχής υπονομευμένα… Δείτε τα τέτοιου είδους τραγικά λάθη του κινήματος της 16 Απρίλη στην αίγυπτο τα προηγούμενα χρόνια: έβγαλαν τον Σίσι…

Ο κόσμος είναι λίγο μεγαλύτερος…

Πέμπτη 20 Απρίλη. Το κουρασμένο ύφος του (δεξιά) εξηγείται: είναι μόλις δυο μέρες μετά το δημοψήφισμα, προχτές Τρίτη δηλαδή. Η κυρία αριστέρα είναι η Liu Yandong, υπουργός παρά τω πρωθυπουργώ της κίνας. Το ταξίδι της στην Άγκυρα είχε να κάνει με την προετοιμασία της διεθνούς συνάντησης “belt and road forum”, για τους «δρόμους του μεταξιού», που θα γίνει τον ερχόμενο Μάη στο Πεκίνο. Ο Ερντογάν θα είναι εκεί φυσικά, μιας και η τουρκική επικράτεια είναι μέσα στον οδικό και σιδηροδρομικό σχεδιασμό αυτού του giga project.

Εν τω μεταξύ κάθε γνήσιος έλλην πατριώτης έχει αποκλειστικές πληροφορίες ότι ως τον Μάη η τουρκία θα έχει διαλυθεί. Πράγμα που σημαίνει ότι το κινεζικό καθεστώς δεν ξέρει τι του γίνεται (σε αντίθεση με τους γνήσιους έλληνες πατριώτες – και τους καθοδηγητές τους απ’ την ευπ…).

Μέχρι τον Μάη λοιπόν είναι τα ψωμιά του “αιώνιου εχθρού”… Του 2017; Του 3017; Κάπου εκεί τέλος πάντων!!!!

Βγήκαν οι “τουρκολόγοι” στο μεϊντάνι…

Τετάρτη 19 Απρίλη. Το 51,89% προς 48,11% είναι εντελώς, μα εντελώς διαφορετικό πράγμα απ’ το 51,35% προς 48,65%… Αααα! Όλα κι όλα!!! Του αγγλικού δημοψηφίσματος το αποτέλεσμα (51,89% υπέρ της εξόδου απ’ την ε.ε., 48,11% κατά) ΔΕΝ σήμαινε ότι θα διαλυθεί η επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας… ΔΕΝ σήμαινε ότι αυτή η επικράτεια «μπαίνει σε μακριά περίοδο αστάθειας». Όχι, όχι, όχι!!! Φτου – φτου – φτου! (Τώρα: κάτι «θεματάκια» όπως της σκωτίας ή της βόρειας ιρλανδίας, ε, αυτά θα αντιμετωπιστούν με το απαραίτητο τοπικό και, κυρίως, διεθνές «μασάζ»… Αν αντιμετωπιστούν…)

Τι κι αν ήταν ένα δημοψήφισμα (και ένα αποτέλεσμα) σ’ ένα ερώτημα στο οποίο η τελική απάντηση θα επηρεάσει (έχει κανείς αμφιβολία;) άμεσα τις ζωές πολλών εκατομμυρίων υπηκόων; Τι κι αν ήταν ένα δημοψηφίσμα που αλλάζει ήδη ένα σημαντικό πλέγμα διεθνώς σχέσεων και καταμερισμών δύναμης; Τι κι αν το τελικό 51,89% βρωμούσε ρατσισμό και νοσταλγία αυτοκρατορικών μεγαλείων;

Επίσης, στο αγγλικό δημοψήφισμα ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ ΚΑΜΙΑ ΝΟΘΕΙΑ!!! Όχι! Τα τερατώδη ψέμματα των φασιστών υποστηρικτών της εξόδου απ’ την ε.ε. ΔΕΝ συνιστούν νοθεία… Καθόλου! Είναι ένας ύμνος στη δημαγωγία – συγγνώμη: στη δημοκρατία…

Αντίθετα, το 51,35% υπέρ της αλλαγής του τουρκικού συντάγματος (έναντι του 48,65% εναντίον) ΑΥΤΟ ΝΑΙ!!! Αυτό δείχνει «κρίση», «αποσταθεροποίηση». Δείχνει «οριακή νίκη» και αμφισβητήσιμη (καμία σχέση με το 51,89 – 48,11….), πιθανότατα νοθεία, που «θα γυρίσει μπούμεραγκ»… Τι κι αν ήταν ένα δημοψήφισμα που αφορά την πολιτειακή συγκρότηση ενός κράτους; Τι κι αν δεν θα επηρεάσει τις διεθνείς σχέσεις; Ή μήπως όχι;

Η πανούκλα της «ενσωματωμένης (στρατιωτικά / πολεμικά – το εννούμε πια) δημοσιογραφίας» είναι διεθνής. Αλλά στα μέρη μας, με τον μόνιμο αντι-τουρκικό πυρετό, το πράγμα αποκτά κωμικές έως γελοίες διαστάσεις.

Κοίτα ποιοι μιλάνε: αυτοί που πήγαν το καλοκαίρι του 2015 και ψήφισαν σε ένα νόθο, ασαφές, στημένο δημοψήφισμα «όχι» ελπίζοντας να γίνει στην πράξη «ναι» – όπως και έγινε! Κι αυτοί που πήγαν και ψήφισαν “ναι” αλλά εννοούσαν “όχι για εμάς”! Αυτοί μιλάνε…

Συστήματα εξουσίας

Τετάρτη 19 Απρίλη. Για να ξεμπερδεύουμε με τα εύκολα: ο Ερντογάν και το ισλαμοδημοκρατικό κόμμα εκπροσωπούν τα συμφέροντα ηγεμονικών τμημάτων του τουρκικού κεφάλαιου, καθώς και της μικροαστικής – μεσοαστικής συμμαχίας που δημιουργήθηκε ήδη απ’ τα τέλη των ‘90s, με κύρια γεωγραφική προέλευση την κεντρική και ανατολική τουρκία. Εντάξει; Ας μας βρει τώρα κάποιος πολιτικές βιτρίνες πρώτης γραμμής που να μην εκπροσωπούν συμφέροντα ηγεμονικών τμημάτων των αφεντικών και των κοινωνικών συμμάχων τους – για να αποκτήσουμε κι εμείς ένα μέτρο σύγκρισης…

Μήνες (αν όχι χρόνια) τώρα, η ενορχηστρωμένη δυτική δημαγωγία (και η ελληνική σαν το πρόθυμο τσουτσέκι που μόνιμα παθαίνει «υπερβάλλοντα ζήλο» ένα πράμα, όταν πρόκειται για τα «εθνικά συμφέροντα») διατράνωσε σε όλους τους τόνους ότι το προεδρικό σύστημα στην τουρκία ισοδυναμεί με (σχεδόν) δικτατορία. Δεν έκαναν τον κόπο, φυσικά, να μας εξηγήσουν το γιατί. Να μας εξηγήσουν, δηλαδή, γιατί το γαλλικό (προεδρικό) σύστημα ή το αμερικανικό (προεδρικό) σύστημα έχουν δικτατορικές τάσεις. Για την ακρίβεια: έκαναν ό,τι μπορούσαν για να μην υπάρξει καμία τέτοια συσχέτιση: του προεδρικού συστήματος στην τουρκία (για το οποίο έγινε το δημοψήφισμα την περασμένη Κυριακή) με τα αντίστοιχα αλλού.

Με τα χίλια ζόρια, την τελευταία στιγμή, και επειδή είχαν πει δεκάδες φορές τα ίδια φλύαρα και κενά νοήματος, αποκάλυψαν στο σκάνδαλο: ο τούρκος πρόεδρος (ο Ερντογάν ή όποιος άλλος στο μέλλον) θα διαλέγει, λέει, τους υπουργούς! Ωωωωωω! Ο γάλλος και ο αμερικάνος πρόεδρος, δηλαδή, τι κάνουν; Ακόμα χειρότερο, λέει: θα μπορεί να κάνει υπουργούς και «εξωκοινοβουλευτικούς»! Ωωωωωωω! Ο αμερικάνος και γάλλος πρόεδρος, δηλαδή, τι κάνουν; Η απόδειξη, λέει, την κρυπτοδικτατορικής λειτουργίας του τουρκικού προεδρικού συστήματος: θα επιλέγει, λέει, ο πρόεδρος, τους επικεφαλής του δικαστικού συστήματος… Ωωωωω!!! Ανατριχιάσαμε!!! Δηλαδή το ψόφιο κουνάβι τι έκανε;

Το μόνο που δεν ακούσαμε είναι ότι ο Ερντογάν, σαν ενισχυμένος πρόεδρος πια, θα «ξενοκοιμάται»… Όχι, αυτά είναι προνόμια άλλων…

Όποιος θέλει να είναι Ηλίθιος (με το «η» κεφαλαίο) στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες όχι μόνο μπορεί να είναι τέτοιος, αλλά υπάρχουν πολλοί να του δώσουν πιστοποιητικά ευφυίας. Γι’ αυτούς που δεν θέλουν να είναι Ηλίθιοι, με πιστοποιητικά, περικεφαλαία, ή χωρίς, είναι γνωστό: στις «δυτικές δημοκρατίες» υπάρχουν δύο δομές πολιτικής εξουσίας, που θεωρούνται και οι δύο δημοκρατικές. Η «πρωθυπουργοκεντρική» και η «προεδροκεντρική». Στην πρώτη υπάρχει σαν ανώτατος άρχων ένας «πρόεδρος της δημοκρατίας» (όταν δεν υπάρχει βασιλιάς…). Ο πρόεδρος εκλέγεται έμμεσα, απ’ το κοινοβούλιο, και έχει περιορισμένες αρμοδιότητες «έκτακτης ανάγκης». Ο βασιλιάς δεν εκλέγεται από κανέναν, είναι «ελέω θεού», κι έχει κι αυτός περιορισμένες αρμοδιότητες «έκτακτης ανάγκης». Μια σειρά ευρωπαϊκά κράτη έχουν σαν ανώτατο άρχοντα «γαλαζοαίματο /η»: ισπανία, ολλανδία, βέλγιο, αγγλία, δανία, σουηδία, νορβηγία, λουξεμβούργο (αυτό έχει «μέγα δούκα»…). Και κανείς δεν αμφιβάλει για την «δημοκρατικότητά» τους… Κακώς… Θα έπρεπε!

Στο «προεδρικοκεντρικό σύστημα» (γαλλία, ηπα, ρωσία) ο πρόεδρος εκλέγεται κατευθείαν απ’ τους ψηφοφόρους, με απόλυτη πλειοψηφία (ή, στις ηπα, με απόλυτη πλειοψηφία εκλεκτόρων). Έχει ιδιαίτερα αυξημένες αρμοδιότητες, και είναι ο ανώτατος άρχων. Δεν υπάρχει άλλο πόστο πιο πάνω. Μπορεί να υπάρχει επίσης πρωθυπουργός, πιο κάτω, που εκλέγεται με χωριστές εκλογές (γαλλία, ρωσία) ή να μην υπάρχει (ηπα). Πάντως κανείς δεν έχει μιλήσει για δικτατορία ούτε στη γαλλία ούτε στις ηπα – εξαιτίας του ότι ο πρόεδρος είναι η ανώτατη πολιτική βιτρίνα… (Για την ρωσία, ο.κ., ξέρουμε…).

Που βρίσκεται, λοιπόν, το σκάνδαλο, στην μετατροπή του «πρωθυπουργικού» συστήματος στην τουρκία σε «προεδροκεντρικό»;

Οι φίλοι του περσινού πραξικοπήματος και το δημοψήφισμα

Τετάρτη 19 Απρίλη. Δεν είναι, δα, και τόσο δύσκολο το γιατί όχι ο Ερντογάν αλλά τα τμήματα των τουρκικών αφεντικών που εκπροσωπεί επέλεξαν αυτήν την συνταγματική αλλαγή: την υιοθέτηση του «προεδροκεντρικού» συστήματος στη θέση του «πρωθυπουργοκεντρικού». Το έχουν καταλάβει και αρκετοί άλλοι, τόσο διεθνώς όσο και στα μέρη μας: γι’ αυτό φρίττουν!

Όποιος ξέρει τα στοιχειώδη στην πολιτική ιστορία της τουρκίας και δεν είναι φασίστας, το γνωρίζει: επί δεκαετίες, το «πρωθυπουργοκεντρικό» μοντέλο ήταν απλά η μάσκα της στρατοκρατίας. Οι μόνιμα ασταθείς κυβερνήσεις συνασπισμού κομμάτων «έπεφταν» και «ανέβαιναν» σαν μαριονέτες: τα σκοινιά κρατούσε το πανίσχυρο «συμβούλιο εθνικής ασφάλειας», δηλαδή οι καραβανάδες. Που δεν δίσταζαν να κάνουν ανοικτά και αιματηρά ή soft πραξικοπήματα όποτε ήθελαν.

Αυτό άρχιζε να αλλάζει ριζικά απ’ το 2002, όταν το ισλαμοδημοκρατικό κόμμα («κόμμα δικαιοσύνης και ανάπτυξης», AKP) κέρδισε τις εκλογές με τέτοιο εύρος ώστε να σχηματιστεί για πρώτη φορά στη σύγχρονη τουρκική πολιτική ιστορία μονοκομματική κυβέρνηση (σαν κι αυτές που είχε η ελλάδα απ’ το 1974 ως το 2012, για παράδειγμα). Το ίδιο αποτέλεσμα (: μονοκομματικές κυβερνήσεις του AKP) επαναλήφθηκε και το 2007 και το 2011: αυτή είναι η μεγαλύτερη ως τώρα περίοδος «πολιτικής σταθερότητας της δημοκρατίας» στην τουρκία, ever – χωρίς, από ένα σημείο και μετά, το σκοτεινό και μιλιταριστικό παρασκήνιο στο βάθος.

Όμως ούτε ο Ερντογάν, ούτε το επιτελείο του, ούτε το τουρκικό κεφάλαιο που χάρη σ’ αυτή την δημοκρατική πολιτική σταθερότητα αναπτύχθηκε και αύξησε τα κέρδη του είναι ένα τσούρμο βλαμένων. Ξέρουν. Καταλαβαίνουν. Ξέρουν και καταλαβαίνουν ότι αυτή η απόλυτη κοινοβουλευτική υπεροχή (του AKP ως τώρα) δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ (θα εξηγήσουμε άλλη φορά τους κοινωνικούς λόγους…) Ξέρουν και καταλαβαίνουν επίσης ότι η τωρινή κοινωνική αντιπολίτευση ΔΕΝ έχει καταφέρει (κι ούτε θα καταφέρει σύντομα) να δημιουργήσει μια εναλλακτική λύση, ένα «κεντρώο» ή «κεντροαριστερό» πολιτικό φορέα που να μπορεί μελλοντικά να πετύχει μια ανάλογη κοινοβουλευτική υπεροχή που να βγάζει μονοκομματικές, αυτοδύναμες κυβερνήσεις. Ξέρουν και καταλαβαίνουν πως όταν η εκλογική επιρροή του AKP υποχωρήσει, κι αφού δεν θα υπάρχει μια εξίσου ισχυρή διάδοχη κατάσταση, το σύστημα διεύθυνσης θα ξανακυλήσει σε κυβερνήσεις συνεργασίας μεσαίου μεγέθους και μεταξύ τους αντίπαλων κομμάτων. Ξέρουν και καταλαβαίνουν ότι στους ταραγμένους καιρούς του 21ου αιώνα και του σε εξέλιξη 4ου παγκόσμιου πολέμου, αυτές οι κυβερνήσεις θα είναι «εύκολες», έωλες, λεία σε ανταγωνιστικά εσωτερικά και, επιπλέον, διεθνή συμφέροντα. Που έδειξαν πέρυσι το καλοκαίρι, με το πραξικόπημα, τι θέλουν: έναν ακόμα εμφύλιο στη μέση Ανατολή, στην τουρκία αυτή τη φορά…

Κοιτώντας το κοντινό και μεσοπρόθεσμο μέλλον, λαμβάνοντας υπ’ όψη τους αυτά και άλλα δεδομένα, τα αφεντικά του τουρκικού κράτους / κεφάλαιου (και όχι, βέβαια, οι «κεμαλιστές» καραβανάδες…) επέλεξαν να μετατρέψουν το σύστημα πολιτικής διεύθυνσης από «πρωθυπουργοκεντρικό» σε «προεδροκεντρικό».

Ποια είναι η ουσιαστική διαφορά; Στο «πρωθυπουργοκεντρικό» πρωθυπουργός γίνεται ο επικεφαλής του πρώτου κόμματος, ακόμα κι αν έχει ψηφιστεί μόνο απ’ το 25% ή το 30% των ψηφοφόρων. Μπορεί να σχηματίσει φυσικά «κυβέρνηση συνασπισμού», αλλά όντας επιλογή μόνο ενός 25%, ή 30%, αν δεν υπάρχει μακριά και παλιά παράδοση πετυχημένων και λειτουργικών κυβερνητικών συνασπισμών (και στην τουρκία δεν υπάρχει), ο πρωθυπουργός και η κυβερνησή του είναι περιορισμένης νομιμοποίησης. Άρα εύκολος στόχος αμφισβήτησης…

Αντίθετα ο πρόεδρος εκλέγεται με απόλυτη πλειοψηφία. Είτε σε έναν γύρο όπου συμμετέχουν μόνο 2 υποψήφιοι (η αμερικανική εκδοχή), είτε σε δύο, όπου στην αρχή συμμετέχουν περισσότεροι αλλά στον δεύτερο πάλι μόνο 2 (η γαλλική εκδοχή). Εκλεγμένος με το 50%+ ο πρόεδρος έχει αυξημένη νομιμοποίηση. Και έτσι έχει, φυσικά, αυξημένες αρμοδιότητες και ενισχυμένα καθήκοντα, ακόμα περισσότερα απ’ του πρωθυπουργού (στο «πρωθυπουργοκεντρικό» μοντέλο). Ακόμα κι αν στις κοινοβουλευτικές εκλογές (που γίνονται χωριστά απ’ τις προεδρικές) προκύψει κυβέρνηση συνασπισμού, ο άμεσα εκλεγμένος πρόεδρος διατηρεί την αυξημένη νομιμοποίησή του σε σχέση με τα επιμέρους κόμματα· και κυβερνά – ενώ οι κυβερνήσεις συνασπισμού μπορεί να αλλάζουν σύνθεση, “απο κάτω”.

Αυτό είναι λοιπόν το «σκάνδαλο»: ότι το τουρκικό καθεστώς υιοθετεί μέσω δημοψηφίσματος ένα «μοντέλο πολιτικής σταθερότητας» παρμένο απ’ την δοκιμασμένη εμπειρία των δυτικών καθεστώτων – και οι διεθνείς αντίπαλοί του, που θα ήθελαν «αστάθεια» και εκεί, βγάζουν καπνούς!!!