31/1/2017. Σε χτεσινό της ρεπορτάζ η “εφημερίδα των συντακτών” παρουσιάζει έναν (μάλλον χοντρικό) υπολογισμό σύμφωνα με τον οποίο η “εισφοροκλοπή” στην ελλάδα είναι 10 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Δεν υπάρχει αναφορά στην πηγή των στοιχείων, οπότε δεν υιοθετούμε το συμπέρασμα ανεπιφύλακτα. Μπορεί να είναι κάτι λιγότερο, μπορεί να είναι και περισσότερο. Ωστόσο αποτελεί μια αρκετά εύλογη προσέγγιση, αν λάβει κανείς υπ’όψη του πως τα επίσημα στοιχεία “εισφοροκλοπής” απ’ το ικα, που αφορούν “τυπικές” σχέσεις μισθωτής εργασίας υπολογίζονται στα 5 δισ. Το ρεπορτάζ συμπεριλαμβάνει στις τεχνικές των αφεντικών, και σωστά συμπεριλαμβάνει και τις “παράλληλες” μορφές εκμετάλλευσης της εργασίας, δηλαδή τα “μπλοκάκια”, τις “φτηνές ειδικότητες”, κ.α. Δεν περιλαμβάνει, απ’ την άλλη, “φρούτα” που είναι παλιά μεν αλλά έχουν αρχίσει να επεκτείνονται συστηματικά, όπως η πληρωμή με “κουπόνια” αντί για χρήμα…
Συνήθως αυτή η “εισφοροκλοπή” αντιμετωπίζεται μονομερώς, σαν “απώλεια εσόδων απ’ τα ασφαλιστικά ταμεία”· μια μάλλον ουδέτερη διατύπωση. Είναι και αυτό. Όχι μόνο αυτό. Είναι καθαρή υπεξαίρεση υπέρ των αφεντικών. Για τις τσέπες τους.
Κι εδώ αρχίζει να ξεδιπλώνεται το πανηγύρι σε όλο του το εύρος και βάθος. Αν οι τυπικά νόμιμες εισφορές για την μισθωτή εργασία (εργοδότη και εργαζόμενου) είναι, περίπου, 25% επί του (μικτού) μισθού, τότε τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ κλεμμένες εισφορές τον χρόνο αντιστοιχούν σε 40 δισεκατομμύρια “μισθολογικού κόστους”. Το οποίο δεν έχει μειωθεί μονομερώς απ’ τα αφεντικά μόνο κατά τα 10 δισ. των κλεμένων εισφορών, αλλά αρκετά περισσότερο μέσω κατά βούληση αμοιβών, κλεμμένων υπερωριών, κλπ κλπ. Με χοντρικό (αν και όχι αυθαίρετο) δικό μας υπολογισμό, τα 10 δισ. των κλεμένων εισφορών συμπληρώνονται με άλλα 5, 8 ή και 10 δισ. κλεμένων μισθών και μεροκάματων. Κι αυτά σε σχέση με “όσα προβλέπει ο νόμος” (δηλαδή τα γνωστά ψίχουλα) και όχι την πραγματικότητα των σύγχρονων εργατικών αναγκών.
Σε κάθε περίπτωση τα 40 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο περιγράφουν με αδρές γραμμές το μέγεθος της εκβιαστικής (εκ μέρους των αφεντικών) “εκτός νόμου” εργασίας + το μέγεθος της εξίσου εκβιαστικής αξιοποίησης “εναλλακτικών” (και πάντα φτηνότερων) μορφών εργασίας. Τα 40 δισ. τον χρόνο είναι ένα πρώτο μέγεθος καθαρής, βίαιης εκμετάλλευσης της εργασίας· ή, ειπωμένο αλλιώς, συνθηκών άγριας συσσώρευσης.
Εάν το “μετρημένο” ελληνικό αεπ για το 2016 υπολογίζεται σε περίπου 175 δισ. ευρώ, αυτά τα 40 αντιστοιχούν σε ένα ποσοστό 22,8%. Μιλάμε πάντα για “μισθολογικό κόστος” με όρους άγριας (δηλαδή είτε “εκτός νόμου” είτε με ιδιοτελή “αξιοποίηση του νόμου) συσσώρευσης.