Οι δολοφονίες

Πέμπτη 9 Γενάρη. Αν η Ουάσιγκτον, το Τελ Αβίβ, το Ριάντ ή οποιοσδήποτε άλλος θεωρεί ότι «καθαρίζοντας» τον Soleimani θα βραχυκυκλώσει ή θα εμποδίσει τις συμμαχίες της Τεχεράνης (και το αξιόμαχό τους) είναι επιεικώς ηλίθιος. Δεν είναι ο Soleimani που διαμόρφωσε την στρατηγική του ιρανικού κράτους (και διάφορων οργανώσεων / κομμάτων στα αραβικά κράτη) αλλά το ανάποδο: η στρατηγική αναγκαιότητα βρήκε στην περίπτωσή του έναν εξαιρετικά ικανό πολιτικό/καραβανά εφαρμοστή της. Ασφαλώς ο Soleimani ήταν ιδιαίτερα καλός στις δουλειές που αναλάμβανε. Αφήνοντας στην άκρη την πιθανότητα ότι στη διάρκεια αυτής της 30ετίας υπήρχαν (και υπάρχoυν) συνθήκες για να έχουν διαμορφωθεί και ακόμα καλύτεροι, αξίζει να τονίσουμε ότι ο Soleimani ολοκλήρωσε το ιστορικά δυσκολότερο κομμάτι της δουλειάς: το πρώτο, το δεύτερο, το τρίτο και το τέταρτο στάδιό της.

Εδώ και καιρό το αν, για παράδειγμα, η λιβανέζικη Hezb’ Allah ή οι υεμενίτες Huthis είναι αξιόμαχοι δεν εξαρτιόταν απ’ τον Soleimani. (Κανένας μα κανένας, όσο έξυπνος και ικανός κι αν είναι, δεν μπορεί να κάνει είτε λίγους είτε πολλούς ικανούς να πολεμούν με επιτυχία σε άνισες αναμετρήσεις. Ο Soleimani δεν έδωσε κάποιο «μαγικό φίλτρο» στην Hezb’ Allah το 2006 εναντίον του ισραηλινού στρατού· και δεν έδωσε κανένα «μαγικό φίλτρο» στους Huthis το 2019 εναντίον των μισθοφόρων του Ριάντ, του Αμπού Ντάμπι, αλλά και του Παρισιού, του Λονδίνου και της Ουάσιγκτον. Μπορεί να συνέβαλε οργανωτικά ή εξασφαλίζοντας όπλα· αλλά ως εκεί…) Το ίδιο ισχύει και για τις συμμαχίες και τις κοινές δράσεις μεταξύ τους.

(Στη διάρκεια των αραβικών εξεγέρσεων, με τις πολλές εκατοντάδες δολοφονημένους, μας ζάλισαν με το θέωρημα ότι ήταν τα social media που έκαναν τόσες χιλιάδες άντρες και γυναίκες όχι απλά να επαναστατήσουν αλλά να αντέξουν την τόσο απίστευτα αιμοβόρα καταστολή. Απ’ ότι φαίνεται τα ίδια social media δεν έχουν καμμία επαναστατική επίδραση και αποτελεσματικότητα στους πρωτοκοσμικούς… Τώρα πρέπει να πεισθούμε ότι ήταν ένας δαίμονας, ο Soleimani, που έκανε χιλιάδες σε διάφορα μέρη της μέσης Ανατολής αποτελεσματικούς κατά των πρωτοσμικών σχεδιασμών… Οι παλαιστίνιοι πώς αντέχουν να αγωνίζονται εδώ και 70 χρόνια παρά τα συστηματικά και μαζικά εγκλήματα σε βάρος τους; Θα φταίει ότι περίμεναν έναν Soleimani, ε;)

Στα 62 του ο Soleimani, παραμένοντας πάντα εύστροφος και έμπειρος, μετά από 45 χρόνια θητείας, είχε ολοκληρώσει το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικο-στρατιωτικού κύκλου / έργου του. Προφανώς δεν είχε «ξοφλήσει». Ωστόσο είναι τόση και τέτοια η δουλειά που έχει γίνει ήδη υπό την εποπτεία του, και είναι τέτοια η αυξανόμενη ένταση σ’ όλη τη μέση Ανατολή και το πως αυτή εκπαιδεύει εκείνους που βρίσκονται από κάτω («η παγκόσμια Παλαιστίνη» όπως σωστά λένε κάποιοι…) ώστε είναι αδύνατο η ιστορία να γυρίσει πίσω. (Πάντως είναι πολύ πιθανό ότι οι βιτρίνες του άξονα ελπίζουν σε κάτι τέτοιο!… Bring back good old days!!!)

Αντίθετα, ο τρόπος της δολοφονίας του θα βρυκολακιάζει για πολλά χρόνια στα μυαλά (και στις επιλογές) τόσο των φίλων όσο και των εχθρών του μπλοκ της Αστάνα (διότι και στη δική του δημιουργία ο Soleimani είχε παίξει ρόλο). Το τι μπορεί να πετύχει η μυθοποίηση είναι απρόβλεπτο· και ο Soleimani είναι ήδη θρύλος για πολλά εκατομμύρια μουσουλμάνων, σε μια μεγάλη έκταση του κόσμου.

Το πέρασμα του χρόνου ενισχύει τέτοιους θρύλους – και την σχέση των οπαδών τους μ’ αυτούς.

Η δολοφονία του Abu Mahdi al-Muhandis είναι διαφορετικό ζήτημα. Ο 65χρονος ιρακινός μηχανικός Jamal Ja’far Muhammad Ali Al Inrahim (: το al Muhandis είναι παρατσούκλι και σημαίνει «ο μηχανικός») ήταν “παλιά καραβάνα”. Σαν σιίτης συνδέθηκε με την νεαρή ιρανική επανάσταση στη διάρκεια του πολέμου με το ιράκ, στα ‘80s, όντας φυγάς απ’ το ιράκ. Το ότι καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο απ’ το καθεστώς του κουβέιτ το 1983 για βομβιστικές επιθέσεις στις πρεσβείες των ηπα και της γαλλίας (που στήριζαν τον Χουσεΐν στον πόλεμο) δείχνει ότι δεν καθόταν ήσυχος.

Η δολοφονία του δεν έφερε ιδιαίτερη πολιτική υπεραξία στην Ουάσιγκτον… Έφερε όμως στις pum μια ικανή νομιμοποίηση για να ξεκινήσουν επίσημα αυτό που ήθελαν εδώ και καιρό (αφότου τα αμερικανικά και τα ισραηλινά βομβαρδιστικά άρχισαν να σκοτώνουν μέλη τους, ειδικά κοντά στα ιρακινο-συριακά σύνορα): έναν πόλεμο φθοράς κατά του αμερικανικού στρατού κατοχής. Σε αντίθεση με την Τεχεράνη, οι pmu δεν είπαν «αυτή ήταν η εκδίκηση» για την δολοφονία του Muhandis.

Κι ούτε θα το πουν. Έτσι κι αλλιώς ο λογαριασμός τους με τον κατοχικό στρατό είχε ανοίξει – τώρα θα αρχίσει να αποδίδει τόκο.

Tamer Nafar

Δευτέρα 6 Γενάρη. Ο παλαιστίνιος ράπερ έχει περάσει κι από ‘δω. Παλιότερα. Τώρα, σ’ ένα έξυπνα στημένο «μονόπρακτο», μονομαχεί με τον εαυτό του, για την συμμετοχή ή όχι στις εκλογές που έγιναν στο ισραήλ στις 9 του περασμένου Απρίλη (το δίλημμα αφορούσε τους παλαιστίνιους που ζουν εντός ισραήλ, σαν πολίτες τρίτης κατηγορίας…). «Μαλακία είναι να ψηφίσω» λέει ο ένας Tamer, «Όχι, πρέπει» λέει ο άλλος. Η ασταμάτητη μηχανή έχει την εντύπωση ότι ίσως να κάνουν λάθος και οι δυο Tamer· ωστόσο αυτοί ξέρουν καλύτερα…

Τα φτερά της εκδίκησης

Κυριακή 5 Γενάρη. Αναμφίβολα ο Soleimani, o Abu Mahdi al-Muhandis και οι υπόλοιποι που δολοφονήθηκαν προχτές ήταν σημαντικοί έως πολύ σημαντικοί. Ποιος μπορεί όμως να πει στα ίσια ότι οι πάνω από 300 δολοφονημένοι Παλαστίνιοι διαδηλωτές, οι εκατοντάδες (σχεδιασμένα) σακαταμένοι και οι χιλιάδες τραυματισμένοι, στον κάτι παραπάνω από 1,5 χρόνο των διαδηλώσεων της Μεγάλης Επιτροφής στη Γάζα ήταν/είναι ασήμαντοι;

Αν τα φτερά της εκδίκησης κτυπάνε σε όλο και μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, είναι επειδή εκατομμύρια άντρες και γυναίκες, γέροι, νέοι και παιδιά, έχουν υποστεί επί δεκαετίες όλες τις γνωστές και άγνωστες μορφές βίας: απ’ την ταπείνωση του εκβιασμένου ξεριζωμού μέχρι την εν ψυχρώ δολοφονία· απ’ τα βασανιστήρια σε γνωστά και άγνωστα μπουντρούμια, μέχρι το να πεθαίνεις σαν «παράπλευρη απώλεια»· απ’ την επιβεβλημένη φτώχια μέχρι την λεηλασία του περιβάλλοντός τους.

Κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει το δυναμικό αυτού του συσσωρευμένου, γιγάντιου, δικαιολογημένου αλλά συχνά ακατέργαστου μίσους. Είναι ένα δυναμικό που μπορεί να φτιάχνει «ήρωες» και «αρχηγούς» διαρκώς· που μπορεί να σούρνεται υπόγεια και απροειδοποίητα να εκρήγνυται· ένα δυναμικό που σα να βρήκε έναν πυκνωτή στον δολοφονημένο ιρανό καραβανά.

Διάφοροι απ’ τους «καλά του έκαναν, καλά τους κάνουν» γράφουν επικήδειους για τον Soleimani τονίζοντας το πόσο εντυπωσιακά ικανός ήταν. Θέλουν μ’ αυτόν τον τρόπο να δοξάσουν τους δολοφόνους του – που είναι οι ίδιοι, απλά με διαφορετικά πρόσωπα, με τους δολοφόνους των αφγανών, των ιρακινών, των σύριων, των παλαιστίνιων ή των βόσνιων. Απλά το να σκοτώνεις στο σωρό “ασήμαντους” δεν σε δοξάζει.

Το πρώτο φανερό βήμα της τελικής νίκης του Soleimani είναι ότι οι δυνάστες του άξονα τον φοβούνται πια περισσότερο… Τώρα φοβούνται το πόσοι νεκροί μπορεί να αναστηθούν στη σκιά του…

Τρώνε, πίνουν και σκοτώνουν

Σάββατο 4 Γενάρη. Τους αναγνωρίζετε; Αυτοί (και αυτοί!) σας σκάβουν τον λάκο. Σας πετάνε και κανά ξεροκόμματο, για να δουλεύετε εσείς οι ίδιοι τα φτυάρια…

Δεν ξέρετε τι πρέπει να κάνετε; Ακόμα «δεν»;

O «άνθρωπος της γειτονιάς»

 

Τρίτη 31 Δεκέμβρη. Άλλοι ασχολούνται με το να ανακηρύξουν τον άντρα ή την γυναίκα της χρονιάς. Άλλοι πάλι ασχολούνται με το ποιος ή ποια θα κάτσει στην καρέκλα της προεδρίας της ελληνικής δημοκρατίας. Η ασταμάτητη μηχανή σκέφτηκε ότι καθώς τερματίζει το κοντέρ του 2019 (και μαζί της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα) αξίζει η ανάδειξη του «ανθρώπου της γειτονιάς». Είναι αυτός που περνάει μια γιαγιά τον δρόμο για να τραβήξει την σύνταξή της απ’ το ATM, και μετά γαζώνει όλο το σόι για να τσεπώσει το ρευστό μαζί με τα έπιπλα και τα κοσμήματα. Και δεν είναι χθεσινός! Είναι “ο άνθρωπος της γειτονιάς” πάνω από δεκαετία!!

Ο τύπος που επαναλαμβάνεται στις φωτογραφίες είναι υπόδικος. Όχι από κανά διεθνές δικαστήριο που θα το έγραφε στα genitals του – κανονικά! Απ’ τα δικαστήρια του δικού του κράτους. Όχι, βέβαια, για τα εγκλήματά του κατά των αιχμάλωτων παλαιστίνιων· αλλά επειδή είναι κορυφαίο λαμόγιο. Οικογενειακά και συστηματικά.

Κι όμως. Οι οπαδοί του τον ξαναέκαναν αρχηγό του κόμματος, θα ξανακατέβει στις επόμενες εκλογές, και θα τιμήσει τον ιστορικό του ρόλο, μαζί με τους συμμάχους του αλλά και τους αντιπάλους του… Και φυσικά είναι το στήριγμα και η παρηγοριά όλων των πολιτικών βιτρινών της ντόπιας «εθνικής γραμμής». Αλλοίμονο: υπάρχει “συνέχεια”…

Πρόταση: αν, σε περίπτωση που κινδυνέψει με κάγκελα και μπάλα στο πόδι, βουτήξει κανά ελικόπτερο και προσγειωθεί σε ελληνικό (ή ελληνοκυπριακό έδαφος) να του δωθεί αμέσως άσυλο! Όπως στους 8 τούρκους χουντοκαραβανάδες. Κι ακόμα καλύτερο: αν τύχει να υπάρχει άδεια καρέκλα σε βολικό πόστο να την πάρει αμέσως!

Αυτός δεν είναι φίλος. Δεν είναι αδελφός. Είναι γνήσιος έλλην! Είναι εντελώς αναγνωρίσιμο και οικείο κάθαρμα. (Όχι, δεν προσωποποιούμε! Είναι, αν το προτιμάτε, το αναγνωρισμένο και οικείο σήμα μιας παρακμιακής, μιλιταριστικής, ρατσιστικής κοινωνίας…

Δεν εννούμε μόνο την ισραηλινή. Μαζί της εννοούμε και την ελληνική…)

Αιμάτινη (αντί για εύφορη) ημισέλινος

Τρίτη 31 Δεκέμβρη. Αν, λοιπόν, οι θεωρούμενοι “proxies” του ιράν κτυπάνε με ρουκέτες και κανάν πύραυλο αμερικανικές κατοχικές εγκαταστάσεις στο ιράκ, σημαίνει αυτό ότι πηγαίνουν γυρεύοντας για μεγάλο καυγά; Η ασταμάτητη μηχανή λέει πως «όχι». Ζυγίζουν προσεκτικά τις αμερικανικές αντιδράσεις – όχι μόνο από την άποψη του καταστροφικού δυναμικού τους, αλλά και από την άποψη της intelligence τους. Και έμμεσα διαφημίζουν την αμερικανική αδυναμία που συνίσταται στο ότι η Ουάσιγκτον δεν μπορεί να κάνει τίποτα άλλο απ’ το να αντιδρά.

Αυτό μπορεί να φαίνεται risky στα δικά μας μυαλά, αλλά για υψηλού επιπέδου τακτικιστές σαν τον Soleimani τα δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά. Δεν είναι μόνο οι pmu που κάνουν επιθέσεις σε αμερικάνους πλέον· είναι και οι ταλιμπάν, στο αφγανιστάν. Ακόμα και απ’ τη λωρίδα της Γάζα «άγνωστοι» (πιθανότερο η «ισλαμική τζιχάντ») ρίχνουν καμμιά ρουκέτα αν βρουν σε απόσταση βολής τον Netanyahu· που απαντάει, φυσικά με τον ίδιον στρατηγικά αδιέξοδο (αμερικανικό) τρόπο: βομβαρδίζει προς τιμωρία… Ως και οι μακρινοί Huthis απειλούν (το Τελ Αβίβ)… Σα να εκδηλώνεται διακριτικά και προσεκτικά η συναστρία…

Μοιάζει σαν τοπική ισορροπία τρόμου, ή σαν “φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό τον Γιάννη”. Που μπορεί να έχει κι άλλα (στοχευμένα λιγότερο ή περισσότερο) επεισόδια… Αλλά (ποιός το ξεχνάει;) “αναθεωρητές” άλλων κυβικών, σαν το Πεκίνο, την Μόσχα, ακόμα και την Άγκυρα, ανταγωνιστές δηλαδή της Ουάσιγκτον, απέναντι στους οποίους δεν σκέφεται καν, κανένας εκεί στο αμέρικα, την “αληθινή αρρενωπότητα”, είναι δίπλα. Πολύ δίπλα.

Τόσο δίπλα ώστε το αμερικανικό υπ.εξ. να βγάζει αφρούς διατυπώνοντας έναν τόσο σοφό καϋμό: … Αυτές οι χώρες [που κάνουν στρατιωτικές ασκήσεις αυτές τις μέρες με το ιρανικό καθεστώς, δηλαδή η Μόσχα και το Πεκίνο] στέλνουν ένα πολύ καθαρό μήνυμα στον ιρανικό λαό ότι βρίσκονται στο πλευρό των καταπιεστών και των δολοφόνων τους….

Ω ναι! Κι εμείς νομίζαμε ότι το “μήνυμα” και το ταχυδρομικό περιστέρι κίνησαν προς Ουάσιγκτον μεριά. Αλλά όχι… Πώς λένε “διασταυρούμενα πυρά”; Ε, υπάρχουν και “διασταυρούμενα μηνύματα”….

Αν στην παρούσα φάση (το τονίζουμε αυτό, για να μην πάρετε θάρρος!) το ισοζύγιο προσδιορίζεται όχι μόνο απ’ το “τι μπορούμε να καταστρέψουμε” αλλά και απ’ το “πόσες καταστροφές μπορούμε να αντέξουμε”, τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και στο Τελ Αβίβ οι “αληθινοί άντρες” μπορεί να συναντιούνται και να λένε τον καϋμό τους στα δημόσια ουρητήρια… (Όχι ότι θα τους ένοιαζαν μερικές ή αρκετές εκατοντάδες φέρετρα. Απλά … πρέπει να μοντάρουν κατάλληλα και τις προεκλογικές περίοδους τους…)

Απ’ την άλλη μεριά, κόντρα στις σχετικές δοξασίες, ποτέ οι πόλεμοι δεν ήταν αποκλειστικά το καταστάλαγμα ψύχραιμων και μετρημένων αποφάσεων… Η αμείλικτη Ιστορία δείχνει πολλά.

(φωτογραφία: Δεν ξέρουμε αν η στιγμή είναι μισό λεπτό πριν ή μισό λεπτό μετά το προηγούμενο στιγμιότυπο, με την χαιρετούρα. Αλλά σαν κάτι να δείχνει ο φίλος κι αδελφός στον περιχαρή φίλο κι αδελφό ρημαδοΚούλη, που σα να τρίβει τα χέρια του, με έκφραση γύπα – δε νομίζετε;

Οικόπεδα με θέα στην Αφρική; Ευκαιρίες για επενδύσεις; Τι άραγε;)

Στου κουφού την πόρτα;

Κυριακή 29 Δεκέμβρη. Από πρώτη ματιά μπορεί να μοιάζει παράξενο (για όσες και όσους έχουν ακόμα ιστορική αίσθηση…) ότι ένα απ’ τα πιο σημαντικά ζητήματα του εργατικού ανταγωνισμού στην 3η (πια…) δεκαετία του 21ου αιώνα είναι κληρονομιά του 20ου: η παλαιστινιακή αντίσταση, ο αγώνας εναντίον του ισραηλινού απαρτχάιντ. Φυσικά η ασταμάτητη μηχανή καταλαβαίνει πολύ καλά ότι η φράση «ένα απ’ τα πιο σημαντικά ζητήματα του εργατικού ανταγωνισμού στον 21ο αιώνα» θεωρείται κενή νοήματος και ενδιαφέροντος για τα κενά συνείδησης κεφάλια (που δεν είναι καθόλου λίγα) και τα κενά αίματος και σφυγμών κορμιά (που επίσης είναι άπειρα). Μ’ άλλα λόγια η ασταμάτητη μηχανή έχει πλήρη συναίσθηση ότι ο 20ος αιώνας μετέφερε στον 21ο άπειρες αναμνήσεις και παρελθοντολογία αλλά κανέναν τσαμπουκά της προκοπής, καμμιά ικμάδα – μόνο πόζες και δημόσιες σχέσεις.

Ωστόσο το γεγονός ότι η παλαιστινιακή αντίσταση κινητοποιεί (λιγότερους ή περισσότερους αυτό είναι δεύτερο ή και τρίτο στη σειρά ζήτημα) ανθρώπους σ’ όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη, αυτό ούτε το αγνοεί ούτε το υποτιμάει η ασταμάτητη μηχανή. Το ότι η Παλαιστίνη έχει γίνει το σημείο διασταύρωσης πολλών επιμέρους ανταγωνιστικών αρνήσεων, απ’ το black life matters ως τις εξεγέρσεις των πληβείων στον «παγκόσμιο νότο» και απ’ τους πρωταρχικούς ακόμα αγώνες κατά του πρωτοκοσμικού αντι-μουσουλμανισμού ως τους ώριμους αντι-αποικιακούς / αντι-νεοφιλελεύθερους αγώνες στη λατινική αμερική, δείχνει ότι αυτό που (θα μας επιτρέψετε να) ονομάζουμε νέο εργατικό διεθνισμό κυοφορείται παντού. Είναι μια δύσκολη εγκυμοσύνη και ο τοκετός είναι επίσης εξαιρετικά δύσκολος, κάτω από αντίξοες συνθήκες. Έτσι, όμως, γεννιέται το καινούργιο, και πάντα έτσι γεννιόταν: με πολύ πόνο, αίμα και κλάμα… Οφείλουμε να το κρατήσουμε ζωντανό!

Τι νέο φέρνει, μέσα απ’ τις και μέσα στις αρνήσεις, ένα τόσο παλιό «πρόβλημα» όπως η παλαιστινιακή αντίσταση; Τι είναι εκεί, στη λωρίδα της Γάζα και στη δυτική Όχθη, που δίνει ένα αξιόλογο βάρος στον δύσκολο νέο εργατικό διεθνισμό; Είναι, κατά την γνώμη της ασταμάτητης μηχανής / Sarajevo, το ξεπέρασμα της χρεωκοπημένης προσδοκίας περί δύο γειτονικών κρατών, και η απαίτηση για την δημιουργία ενός ενιαίου, δημοκρατικού κράτους στα εδάφη που σήμερα ελέγχονται από το ισραηλινό απαρτχάιντ. Διεθνικού / πολυεθνικού, για εβραίους, άραβες, και όποιους άλλους, πολυθρησκευτικού, αλλά σαφέστατα ενός και ενιαίου. Μ’ άλλο λόγια: απ’ το ποτάμι ως την θάλασσα ελεύθερη Παλαιστίνη!

Ο μέσος πρωτοκοσμικός κόπανος που σήμερα και αύριο παριστάνει τον «επαναστάτη» (χωρίς να ξέρει τι του γίνεται), αυτή η φιγούρα που ασχολείται αποκλειστικά με την υγεία του και την σεξουαλικότητά του νομίζοντας ότι τα γεννητικά του όργανα και η fitness του είναι το κέντρο του σύμπαντος, φυσικά θα σοκαριστεί με την ιδέα ότι κάτι τέτοιο, ένα ενιαίο, δημοκρατικός κράτος απ’ τον Ιορδάνη ως την Μεσόγειο είναι κάτι σοβαρό, που απαιτεί συστηματική δράση. Ας πρόσεχε! Ας πρόσεχε επειδή ο δύστυχος δεν έχει καταλάβει ότι η ζωούλα του δεν αξίζει φράγκο, ότι είναι απλά μια μύγα στον καπιταλιστικό πλανήτη, που αύριο μεθαύριο κάποιος θα την λιώσει (την λιώνει ήδη, με τα «ψυχολογικά προβλήματα»…), θα την λιώσει λέμε εντελώς, κι απλά αυτός ο σπουδαίος Εαυτός του θα καταγραφεί σαν μια μονάδα στις «απώλειες»…

Όταν τόσες πολλές κρατικές εκστρατείες, τόσοι πολλοί κρατικοί νόμοι, τόση πολύ ιδεολογία, τόσα πολλά «ενεργειακά» σχέδια και αντισχέδια και, επιπλέον, τόση πολλή κρατική / καπιταλιστική γεωπολιτική ένταση περιστρέφονται γύρω απ’ το ανατολικό χείλος της Μεσογείου, πρέπει να είναι κάποιος πολύ κομπλεξικός «εαυτούλης» για να μην χαμπαριάζει. Δυστυχώς μας περιστοιχίζουν εκατομμύρια τέτοιοι και τέτοιες…

Θα τους ξεπεράσουμε ενόσω θα τους ξερνάει η Ιστορία.

Οι αστραπές της Ιστορίας 1

Κυριακή 29 Δεκέμβρη. Το 2017 (πριν δυο χρόνια δηλαδή) κυκλοφόρησε απ’ τις εκδόσεις του πανεπιστημίου του Illinois το βιβλίο του Andy Clarno Neoliberal Apartheid: Palestine/Israel and South Africa after 1994 (ευχαριστούμε τον Θ. που το ανακάλυψε, το διάβασε, και μας έστειλε αποσπάσματα, κάποια απ’ τα οποία μεταφράζουμε στη συνέχεια).

Ο συγγραφέας είναι πανεπιστημιακός και θα μπορούσε (ή θα έπρεπε) να είναι αχρείαστος αν οι κινηματικοί είχαν κάνει το καθήκον τους (είχαμε κάνει το καθήκον μας). Ωστόσο, υπό τα τωρινά δεδομένα, είναι χρήσιμος. Επειδή δεν καταγγέλει απλά το ισραηλινό απαρτχάιντ, ούτε απλά καταγράφει τα δολοφονικά του έργα. Κάνοντας σύγκριση με το (άλλοτε) νοτιο-αφρικανικό απαρτχάιντ και την κατάσταση εκεί μετά το 1994, εισηγείται κάποιες καινούργιες έννοιες· και μας επιτρέπει να προχωρήσουμε ένα ή δύο βήματα την κατανόησή μας για το συμβαίνει «εκεί»· το τι συμβαίνει «εκεί» που αφορά όλον τον καπιταλιστικό πλανήτη – άμεσα εμάς κι εσάς.

Ας παρακολουθήσουμε λοιπόν έτσι ώστε να ενισχύουμε την βάση όσων (λίγων) έχουμε πράξει, και όσων (περισσότερων) οφείλουμε να πράξουμε. Επειδή σκοπεύουμε να επανέλθουμε (και) πολιτικο-θεωρητικά, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Είτε από εδώ, απ’ την ασταμάτητη μηχανή / Sarajevo, είτε μέσα από συλλογικά εγχειρήματα.

… Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, εκατοντάδες Νοτιοαφρικανοί έχουνε ταξιδέψει στην Παλαιστίνη/Ισραήλ για να δείξουν την αλληλεγγύη τους στους Παλαιστίνιους, να δουν με τα μάτια τους την κατοχή, ή απλά να μάθουν για τον αγώνα. Δυο ζητήματα προκύπτουν απ’ τις μαρτυρίες τους. Πρώτα, μια αλλόκοτη και συχνά συντριπτική αίσθηση οικειότητας. Ένας Νοτιοαφρικανός που πήγε στην Παλαιστίνη/Ισραήλ το 2007, για παράδειγμα, θυμάται ότι ξέσπασε σε κλάματα μπροστά σ’ ένα checkpoint: “Το αναγνώρισα όπως μυρίζεις ένα τριαντάφυλλο σ’ ένα μέρος και ξέρεις την μυρωδιά του και σ’ ένα άλλο. Δεν ξέρω τα γεγονότα, δεν ξέρω τις λεπτομέρειες, αλλά αυτό είναι απαρτχάιντ. Το έχεις μυρίσει ήδη, πριν. Το έχεις ζήσει πριν”.

Ύστερα, πολλοί Νοτιοαφρικανοί αντιλαμβάνονται την κατάσταση στην Παλαιστίνη/Ισραήλ σαν χειρότερη σε σχέση με οτιδήποτε έζησαν κάτω απ’ την εξουσία της λευκής μειοψηφίας. Με τα λόγια ενός Νοτιοαφρικάνου δημοσιογράφου, “Όταν κοιτάς από μακριά ξέρεις ότι τα πράγματα είναι άσχημα, αλλά δεν ξέρεις πόσο άσχημα είναι. Τίποτα δεν σε προϊδεάζει για την κόλαση που είδαμε εδώ. Τα επίπεδα του απαρτχάιντ, του ρατσισμού και της βαρβαρότητας είναι χειρότερα απ’ την χειρότερη περίοδο του [νοτιοαφρικανικού] απαρτχάιντ.

… Όταν οι Νοτιοαφριανοί που επισκέπτονται την Παλαιστίνη/Ισραήλ λένε ότι η κατάσταση είναι χειρότερη απ’ αυτήν που ζούσαν οι ίδιοι πριν το 1994, γενικά τονίζουν την ένταση της κρατικής βίας εναντίον των Παλαιστινίων. Ακόμα και στις χειρότερες εποχές της καταπίεσης, το καθεστώς της Νότιας Αφρικής σπάνια εξαπέλυε όλο του το στρατιωτικό οπλοστάσιο για να εκμηδενίσει τους πολίτες ή να καταστρέψει τα σπίτια τους. Ο ισραηλινός στρατός σταθερά εξαπολύει τέτοια βία κατά των Παλαιστινίων – πιο γνωστές περιπτώσεις είναι η ισοπέδωση χωριών στην έρημο Negev και στην κοιλάδα του Ιορδάνη, η καταστροφή του προσφυγικού στρατοπέδου στη Jenin το 2002, και οι βίαιες επιθέσεις στη λωρίδα της Γάζα στη διάρκεια της δεύτερης intifada και ξανά το 2009, το 2012 και το 2014. Αυτή η βία μπορεί επίσης να εντοπιστεί στον μαζικό εξανδραποδισμό των Παλαιστίνιων το 1948 και στον συνεχιζόμενο εξανδραποδισμό τους σήμερα. Η βία έχει την ρίζα της στη ρατσιστική λογική του Ισραηλινού σχεδίου εποικιστικής αποικιοκρατίας: ο νεκροπολιτικός ορθολογισμός που εξισώνει την καλοπέραση των Εβραίων Ισραηλινών με την εξαφάνιση των Παλαιστίνιων…

Οι αστραπές της Ιστορίας 2

Κυριακή 29 Δεκέμβρη. Ο Clarno συνεχίζει:

… Για να εξηγήσουμε την διαφοροποιημένη ένταση της κρατικής βίας εναντίον των αποικιοκρατούμενων πληθυσμών στη Νότια Αφρική και στην Παλαιστίνη/Ισραήλ, ωστόσο, απαιτείται η προσοχή μας στην άρθρωση ανάμεσα στην εποικιστική αποικιοκρατία και στον ρατσιστικό καπιταλισμό. Πράγματι, η βασική διαφορά ανάμεσα στην Παλαιστίνη/Ισραήλ σήμερα και στη Νότια Αφρική πριν το 1994 είναι το ζήτημα της εργασίας. Κατά την διάρκεια της βιομηχανικής επέκτασης, τα εργοστάσια, τα χωράφια και τα ορυχεία στη Νότια Αφρική εξαρτιώνταν απόλυτα απ’ την δουλειά των Μαύρων εργατών. Η ισραηλινή στρατηγική της περίφραξης, απ’ την άλλη, έχει αναδυθεί στη διάρκεια της νεοφιλελεύθερης ηγεμονίας και περιλαμβάνει την σταθερή εξάλειψη της εργασίας των Παλαιστίνιων. Είναι βέβαιο ότι το εποικιστικό αποικιοκρατικό σχέδιο των λευκών στη Νότια Αφρική δούλευε μέσα από βίαιες μορφές εξανδραποδισμού, απαλλοτριώσεων και αποκλεισμών. Αλλά η ζήτηση για φτηνή εργασία των Μαύρων εμπόδιζε την πλήρη εξολόθρευση του Μαύρου πληθυσμού. Αφότου η νεοφιλελεύθερη αναδιάρθρωση μείωσε την ζήτηση για φτηνούς Παλαιστίνιους εργάτες, δεν υπάρχει τίποτα σαν αντίβαρο στη λογική της εξολόθρευσης στην Παλαιστίνη/Ισραήλ.

Ο συγγραφέας εδώ εννοεί ότι το ρατσιστικό ισραηλινό κράτος μπορεί να εισάγει εύκολα «φτηνή εργασία» από μακριά – όπως και κάνει. Ας πούμε απ’ τις φιλιππίνες ή αλλού. Συνεχίζει:

Ενόσω το Ισραήλ παραμένει ένα εποικιστικό αποικιοκρατικό κράτος, η αποικιοκρατική του στρατηγική έχει μετασχηματιστεί απ’ την νεοφιλελεύθερη αναδιάρθρωση. Η αυξανόμενη αναλωσιμότητα του Παλαιστινιακού πληθυσμού επιτρέπει στο Ισραήλ να συγκεντρώσει τους Παλαιστίνιους του 1967 στη λωρίδα της Γάζα και σ’ ένα αρχιπέλαγος θυλάκων στη Δυτική Όχθη (οι ζώνες Α και Β) ενόσω αποικίζει την γη που απομένει (την ζώνη C). Στη Δυτική Όχθη, η νεοφιλελεύθερη αναδιάρθωση έχει διευκολύνει την αποικιοποίηση της ζώνης C επιταχύνοντας την αστικοποίηση των Παλαιστινιακών χωριών, παράγοντας μια μορφή έμμεσης εκβιασμένης μετακίνησης των πληθυσμών, και δημιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες για την αγορά της γης από Σιωνιστικούς οργανισμούς. Ακόμα περισσότερο η εκτεταμένη ανεργία έχει δημιουργήσει μια δεξαμενή ανέργων αρκετά απελπισμένων ώστε να ανεχτούν την εκμετάλλευση και το ψυχολογικό τραύμα του να κτίζουν τους Ισραηλινούς οικισμούς στην Παλαιστινιακή γη ή να καταπιέζουν την Παλαιστινιακή αντίσταση στις κατεχόμενες περιοχές. Σε ευρύτερο επίπεδο η εμπλοκή των ΗΠΑ και άλλων global παικτών στην εκπαίδευση των δυνάμεων ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής, διαμορφώνοντας τις οικονομικές της στρατηγικές και προωθώντας περιφερειακές συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, επιβεβαιώνει την κεντρικότητα των συμφωνιών του Όσλο στα παγκόσμια νεοφιλελεύθερα σχέδια…

Οι αστραπές της Ιστορίας 3

Κυριακή 29 Δεκέμβρη. Και ο Clarno καταλήγει σ’ αυτό που «ξεχυλίζει» απ’ το απαρτχάιντ κατά των Παλαιστινίων:

…Η έρευνά μου προτείνει την ανάγκη να προχωρήσουμε πέρα απ’ τον νομικό-φιλελεύθερο ορισμό του απαρτχάιντ σαν μια μορφή φυλετικής κυριαρχίας. Αντί γι’ αυτό προτείνω έναν πολιτικο-οικονομικό ορισμό του απαρτχάιντ που δίνει έμφαση στην άρθρωση ανάμεσα στον ρατσισμό και στον καπιταλισμό…

Όπως υποστήριξα στο “Neoliberal Apartheid”, οι μετασχηματισμοί των τελευταίων 20 χρόνων στη Νότια Αφρική και στην Παλαιστίνη/Ισραήλ έχουν παράξει διαφορετικές τροχιές της αναδιάρθρωσης του κράτους, μαζί με εντυπωσιακά όμοιους κοινωνικούς και οικονομικούς μετασχηματισμούς. Ενώ το Νοτιοαφρικανικό κράτος έχει εκδημοκρατιστεί και απορατσιστικοποιηθεί, το Ισραήλ παραμένει ένα κράτος εποικιστικής αποικιοκρατίας. Αλλά και οι δύο κοινωνίες υφίστανται έναν συνδυασμό περιθωριοποίησης και αστυνομοκρατίας. Αυτές είναι οι δυναμικές στην καρδιά του νεοφιλελεύθερου απαρτχάιντ… Το νεοφιλελεύθερο απαρτχάιντ αποτελεί τον συνδυασμό της ακραίας ανισότητας, της φυλετικοποιημένης περιθωριοποίησης, την εκτεταμένης στρατο-αστυνομοκρατίας και της διαρκούς κρίσης.

… Κοινό χαρακτηριστικό του νεοφιλελεύθερου απαρτχάιντ είναι ο συνδυασμός των πιο πάνω με μια επίφαση τυπικής ισότητας. Απ’ την δεκαετία του 1960 οι αγώνες ενάντια στον ρατσισμό, στην αποικιοκρατία και στην αυτοκρατορία προκάλεσαν αλλεπάλληλα ρήγματα, απ’ τα συστήματα ανοικτής φυλετικής και αποικοκρατικής κυριαρχίας ως τις πιο λεπτεπίλεπτες μορφές ελέγχου… Αυτοί οι αγώνες συνέβαλαν επίσης στην κρίση του παγκόσμιου συστήματος φυλετικού Φορντισμού, που στηριζόταν στην ξεκάθαρη αποικοκρατική και ρατσιστική κυριαρχία.

Απ’ αυτήν την κρίση προέκυψαν πειράματα νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης… Πέρα απ’ τη Νότια Αφρική και την Παλαιστίνη/Ισραήλ, είναι πια κοινοτοπία να ανακαλύπτει κανείς πλευρές του νεοφιλελεύθερου απαρτχάιντ σε πόλεις, κράτη και περιοχές όλου του κόσμου…. Η κατανόηση των τρόπων με τους οποίους η Παλαιστίνη/Ισραήλ και η Νότια Αφρική εμπλέκονται σ’ αυτές τις παγκόσμιες διαδικασίες θα συμβάλει στη δημιουργία ευρύτερων κινημάτων εναντίον του παγκόσμιου, νεοφιλελεύθερου απαρτχάιντ…