Εγώ μένω κρεβάτι! (ένας ασθενής στην ευρώπη)

Τρίτη 10 Μάρτη. Το ιταλικό κράτος (μέσω της κυβέρνησής του) προχώρησε σ’ αυτό που ακόμα και πριν λίγες εβδομάδες ήταν αδιανόητο – ειδικά για πρωτοκοσμικό κράτος. Έβαλε σε καραντίνα ολόκληρη την επικράτεια – για τον φόβο αυτού του τσαχπινογαργαλιάρη covid-19! (Αν αυτός ο ιός έχει μανούλα σίγουρα τον καμαρώνει!). Την κατάσταση έκτακτης ανάγκης ο πρωθ. Κόντε την ονόμασε «εγώ μένω σπίτι» (για τους άστεγους: «εγώ μένω γέφυρα»!)

Δεν πρόκειται ακριβώς για εφαρμογή του δικαίωματος στην τεμπελιά! Ούτε, απ’ την άλλη, για επιβολή του νηστεία και προσευχή – για να ξορκίσουμε το κακό! Ενδεχομένως η απαγόρευση να έχει και εικονικές πλευρές. Για παράδειγμα όσοι δουλεύουν (αντί να χουζουρεύουν…) θα μπορούν μεν να χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς – αλλά μπορεί να πέφτουν σε αστυνομικά μπλόκα και να απολογούνται για το που πάνε και γιατί. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αποδεικνύουν τον «σωστό» σκοπό των μετακινήσεών τους, δηλαδή να έχουν κάποια απόδειξη, κάποια βεβαίωση για τον προορισμό τους. (Αν θυμίζει δικτατορία και «απαγόρευση της κυκλοφορίας μετά την δύση του ηλίου» είναι ο.κ.). Απ’ την άλλη απαγορεύονται οι συγκεντρώσεις και τα δημόσια γεγονότα (επίσης κάθε είδους).

Δεν μπορούμε να φανταστούμε πως θα διευθετηθεί η λειτουργία του καπιταλισμού στην ιταλία υπό τέτοιες συνθήκες… Μπορούμε όμως να φανταστούμε ότι πρόκειται για σπασμωδική (κρατική) απόφαση, γεμάτη «τρύπες» και «if… then» που θα πρέπει να την διαχειρίζονται όργανα της τάξης που πρώτη φορά στην σύγχρονη ιστορία των θεσμών αστυνόμευσης αναλαμβάνουν τέτοιου είδους καθήκοντα. Φανταζόμαστε επίσης ότι οι ιταλοί και οι ιταλίδες (για λόγους ανάγκης ενδεχομένως) θα σκαρφιστούν 100 τρόπους να κρατήσουν την ζωή τους όσο πιο κοντά γίνεται στα συνηθισμένα.

Προς τι αυτός ο κυβερνητικός πανικός; Οι αριθμοί δείχνουν την αφορμή, αλλά δεν λένε όλη την αλήθεια. Σε σύγκριση με τη νότια κορέα και το (υποτιμημένο…) ιράν η ιταλία εμφανίζεται να έχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Με τα χθεσινά στοιχεία:

Νότια κορέα: 7382 βεβαιωμένα κρούσματα – 51 νεκροί.

Ιράν: 6566 βεβαιωμένα κρούσματα – 194 νεκροί.

Ιταλία: 9172 βεβαιωμένα κρούσματα – 463 νεκροί.

Αυτό σημαίνει σαν «ποσοστά θνησιμότητας» (επί των βεβαιωμένων κρουσμάτων): νότια κορέα 0,69%, ιράν 2,95%, ιταλία 5%. Με δεδομένο ότι στην κίνα, όπου ο πρώτος κόσμος απήλαυσε το θέαμα του covid-19 (με τον αντισινισμό του καναπεδάτο), η θνησιμότητα είναι 3,8% (χτες 80859 βεβαιωμένα κρούσματα – 3122 νεκροί) το ιταλικό κράτος δικαιούται να έχει θορυβηθεί για το ότι δείχνει ως τώρα να κατακτάει το χρυσό μετάλλιο στην ολυμπιάδα υγιεινιστικής φοβίας 2020.

Τί φταίει; Η ιταλική κοινωνία έχει (σε διάφορες περιόδους εποχικής γρίπης) μεγαλύτερη θνησιμότητα απ’ τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Αυτό αποδίδεται στον μεγαλύτερο αναλογικά (σαν ποσοστό) αριθμό ηλικιωμένων με επιβαρυμένη υγεία (παίζει μήπως ρόλο το βιομηχανικό εργατικό παρελθόν αυτών των συνταξιούχων;)· η κατεξοχήν ευαίσθητη «ηλικιακή ομάδα» στις επιπλοκές της γρίπης (και τώρα του covid-19), δηλαδή στις πνευμονίες. Αυτή η υψηλή ιταλική θνησιμότητα από διάφορους τύπους γρίπης δεν έχει διαφύγει της προσοχής διαφόρων ερευνητών – επειδή αφορά την γενική στατιστική της δημόσιας υγείας, το ζήτημα των (αντιγριπικών) εμβολιασμών, κλπ. Το γεγονός που μας ενδιαφέρει εδώ είναι ωστόσο αυτό: παρότι το ποσοστό θνησιμότητας και τα απόλυτα νούμερα θανάτων από γρίπη (κυρίως στους άνω των 65) είναι μεγάλα στην ιταλία (αισθητά μεγαλύτερο απ’ το τωρινό του covid-19 και απ’ τα μεγαλύτερα στην ευρώπη) ποτέ κανείς δεν διανοήθηκε να βάλει σε καραντίνα ολόκληρη την επικράτεια – ή έστω τμήματά της!

Όπως έγινε εξ’ αρχής στην κινεζική επικράτεια, έτσι και σ’ όλη την συνέχεια (ως τώρα) υπάρχει μια έντονη δυσαναλογία ανάμεσα στα «μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας» που λαμβάνονται απ’ τα κράτη και τα πραγματικά ποσοτικά δεδομένα του covid-19· που δείχνονται ακόμα πιο δυσανάλογα όταν γίνεται σύγκριση με την διαχείριση άλλων επιδημιών, κυρίως της γνωστής και αντι-ηρωϊκής γρίπης κάθε χειμώνα. Υπάρχει ένα διπλό επιστημονικό / ιατρικό επιχείρημα υπέρ αυτής της δυσαναλογίας που δεν μπορούμε ούτε θέλουμε να αμφισβητήσουμε – αλλά μεταφέρει την συζήτηση πέρα, και ενδεχομένως μακριά απ’ τον ίδιο τον covid-19 και τα καμώματά του:

ο ιός είναι καινούργιος, ανήκει στην ίδια μεγάλη οικογένεια (κωρονοϊοί)·

που έβγαλε ένα μεγάλο «αστέρι» το 2003 πάλι απ’ την κίνα (επαρχία Guangdong), που ονομάστηκε SARS·

το οποίο είχε πολύ μικρή μεταδοτικότητα (μόλις 8.098 κρούσματα), ισχυρή θνησιμότητα (συνολικά 774 νεκροί – κοντά στο 10%)·

παρά την διασπορά σε 26 κράτη ανά τον πλανήτη (κυρίως στο βόρειο ημισφαίριο)·

ενώ απ’ την ίδια οικογένεια προερχόταν ένα ακόμα μεγαλύτερο «αστέρι», ο MERS, το 2012, αυτή τη φορά απ’ την σαουδική αραβία·

με ακόμα μεγαλύτερη φονικότητα (2494 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις και 858 θάνατοι)·

και διασπορά σε 27 κράτη (ευρώπη, αφρική, ασία και βόρεια αμερική).

Οι βιοτεχνολόγοι διεθνώς λένε λοιπόν ότι ο covid-19 είναι καινούργιος και άγνωστος· και δεν ξέρουν δύο βασικά πράγματα γι’ αυτόν: α) πως να τον αντιμετωπίσουν (εμβόλιο), και β) αν και πως μπορεί να αυτο-μεταλλαχτεί, μεγαλώνοντας την φονικότητά του.

Πράγματι, και τα δύο επιχειρήματα ενός πανικού που προέρχεται «απ’ τα πάνω» (και, φυσικά, βρίσκει απεριόριστο γόνιμο έδαφος «απ’ τα κάτω») είναι εύλογα. Μόνο που αυτό μετατοπίζει το κέντρο βάρους των κρατικών αντιδράσεων. Απ’ τον covid-19 τον ίδιο στην τεχνοεπιστημονική άγνοια γι’ αυτόν. Εδώ και δύο μήνες η «πραγματική» πραγματικότητα (αν μας επιτρέπεται ο πλεονασμός…) ΔΕΝ είναι «φυλαχτείτε, ο covid-19 είναι φονιάς» (δεν είναι περισσότερο απ’ τις παραλλαγές διάφορων ιών γρίπης, που δεν κινούν κανένα ενδιαφέρον δημόσιας τάξης). Αλλά, στην τιμιότερη των περιπτώσεων, «φυλαχτείτε, επειδή δεν ξέρουμε αν ο covid-19 μπορεί να γίνει φονιάς».

Η διαφορά είναι τεράστια. Η πρώτη περίπτωση αφορά έναν μικροσκοπικό οργανισμό και τα χαρακτηριστικά του. Η δεύτερη περίπτωση αφορά την «τεχνοεπιστημονική κοινότητα» και το πως αυτή εδράζεται και δρα μέσα στις σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες.

Ή μήπως να πεταχτώ θυμωμένος;

Τρίτη 10 Μάρτη. Υπάρχει ένα αόρατο βαθύ χάσμα στις καπιταλιστικές κοινωνίες, που βαθαίνει από τεχνοεπιστημονική «επανάσταση» σε τεχνοεπιστημονική «επανάσταση». Είναι το χάσμα ανάμεσα σ’ αυτό που θα λέγαμε μέση κοινωνική γνώση (ακόμα και για ζητήματα απτά, όπως το σώμα, η καλή του κατάσταση, κλπ) και σ’ αυτό που λέγεται επιστημονική γνώση – για τα πάντα. Σε όλους τους κλάδους (και όχι μόνο τους σχετικούς με την υγεία) αυτό που λέγεται τεχνοεπιστήμη είναι συσσωρευμένη και ισχυρά διαχωρισμένη απ’ τις κοινωνίες γνώση (δεν συζητάμε εδώ αν αυτή η γνώση είναι έγκυρη ή όχι – τεράστιο αλλά διαφορετικό θέμα). Οι υπήκοοι εκπαιδευόμαστε σταθερά και συστηματικά να πιστεύουμε ότι οι επιστήμονες ξέρουν – και δεν μπορούν παρά να ξέρουν! Μάλιστα όσο πιο επείγον είναι ένα ζήτημα (τα ζητήματα υγείας ανήκουν σ’ αυτήν την κατηγορία) τόσο πιο έντονα η επιστημονική φιγούρα (ο «γιατρός») αναδεικνύεται, στα όρια της μαγείας, σε γνώστη/σωτήρα. Και επειδή «ξέρουν» οι επιστήμονες (ή αυτό υποστηρίζουν) νομιμοποιείται κάθε μεταφορά πόρων (κατ’ αρχήν χρήματος) προς τις έρευνές τους. Χωρίς κανένα έλεγχο και καμμία γνώση των χρηματοδοτών (: της εργασίας…) για το τι είναι και τι αφορούν αυτές…

Είναι, κατά συνέπεια, αδιανόητο για οποιοδήποτε κλάσμα, τμήμα της όποιας «επιστημονικής κοινότητας» να δηλώσει δημόσια ΔΕΝ ΞΕΡΩ! Είναι αδιανόητο να παραδεχτεί αυτό που συμβαίνει τώρα (με τον covid-19) αλλά επίσης συμβαίνει συχνά σε πολλά ζητήματα, ίσως λιγότερο επείγοντα αλλά όχι ασήμαντα: πάνω στην παντοκρατορία της κατοχής της γνώσης στηρίζεται αφενός η υπεροχή της «επιστημονικής γνώσης» μέσα στις καπιταλιστικές κοινωνίες, αφετέρου οι υλικοί όροι της ζωής των επιστημόνων. Οι χρηματοδοτήσεις.

Θα δεχόμασταν σαν θέμα σοβαρής έρευνας και συζήτησης το κατά πόσον ακόμα και η τεχνητή, με άγνοια (και με ψέμματα) συντήρηση της «κοινωνικής εμπιστοσύνης» στη γνώση των επιστημόνων είναι προτιμότερη απ’ το να αφεθεί χώρος για κάθε δεισιδαιμονία (παρότι άφθονες δεισιδαιμονίες ανθούν γύρω γύρω, ακόμα και μέσα στους επιστημονικούς κύκλους). Θα συμφωνούσαμε – δεν πάσχουμε από “αντι-επιστημονικό” πάθος… Υπάρχει οπωσδήποτε κι ένα επόμενο ζήτημα, του πως η όποια επιστημονική γνώση γίνεται εμπόρευμα, και επιστρέφει στις κοινωνίες που συντηρούν οικονομικά την επιστημονικότητα για να ξαναπληρωθεί (πολλές φορές πανάκριβα) σαν κάτι διαχωρισμένο και φετιχιστικό.

Αλλά τώρα το ζήτημα είναι αυτό: τα κράτη λαμβάνουν πρωτοφανή μέτρα ελέγχου του κοινωνικού εργοστάσιου, εν ονόματι ενός φαντάσματος θανάτου που είναι μόνο φάντασμα, επειδή η «επιστήμη δεν ξέρει»… Όσο κι αν θεωρηθεί εύλογο το ότι το «να μην ξέρεις» επιτρέπει το «να φοβάσαι ακόμα και το χειρότερο», εδώ συμβαίνει κάτι πολύ σοβαρό: μαζική εξαπάτηση με όρους κρατικής εξουσίας. Γιατί ακόμα κι αν οι επιστήμονες δεν θέλουν να πουν ανοικτά «δεν ξέρουμε» με έναν τρόπο που θα κλόνιζε την κοινωνική εμπιστοσύνη στην επιστημοσύνη (τους), θα έπρεπε να έχουν κάνει κάτι άλλο, και να το έχουν κάνει έγκαιρα και αποφασιστικά: να εμποδίσουν πειστικά την ανάπτυξη των μαζικών φοβιών για το χειρότερο· και την κρατική δράση που μοιάζει να καλύπτει προληπτικά την απόσταση ανάμεσα στην ασημαντότητα της τωρινής εκδοχής του covid-19 και το (άγνωστο) ενδεχόμενο μιας όντως επικίνδυνης μετάλλαξής του… Ενώ είναι σίγουρο ότι το know how αυτής της κρατικής δράσης ανοίγει και θα προχωρήσει (και) σε άλλους δρόμους.

Vivere pericolosamente?

Τρίτη 10 Μάρτη. Το ιταλικό κράτος μεταφέρει στον δυτικό κόσμο ένα μέρος του «κινεζικού παραδείγματος» με αφορμή την αντιμετώπιση του covid-19, τις μαζικές απαγορεύσεις του κοινωνικά σχετίζεσθαι, αλλά με εντελώς διαφορετικούς όρους και συμφραζόμενα. Το Πεκίνο ήταν σε θέση να δράσει με τον τρόπο που έδρασε επειδή εκεί το κράτος είναι de facto ο επίσημος κεντρικός διαχειριστής του κεφάλαιου και της καπιταλιστικής συσσώρευσης. Η full spectrum dominance του κράτους / κόμματος αποδείχθηκε αποτελεσματική· οι απαγορεύσεις ήταν βασικό μέρος της, αλλά μόνο μέρος της. Όμως το πράγμα δεν τέλειωσε εκεί. Ήδη, στα απόνερα της επιδημίας του covid-19 (που σ’ αυτή τη φάση φαίνεται να έχει ελεγχθεί ως προς την εξάπλωσή της στην κινεζική επικράτεια) η συζήτηση στην κίνα προχωράει.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ των global times (επίσημο όργανο του κινεζικού κομμουνιστικού κόμματος), ο Wang Peng, του ινστιτούτου Chongyang του λαϊκού πανεπιστημίου της κίνας, σχολιάζει ότι … η επιδημία του κορονοϊού έδειξε ότι η κίνα πρέπει να αναπτύξει ένα στρατηγικό πρόγραμμα βιοασφάλειας, δημιουργώντας μεταξύ άλλων στρατιωτικά τμήματα βιοασφάλειας, που θα υπάγονται κατευθείαν στην κεντρική στρατιωτική επιτροπή. Και ο Wu Qian, εκπρόσωπος τύπου του κινεζικού υπ.αμ., θεωρεί ότι … η κίνα πρέπει γρήγορα να φτιάξει τη νομοθεσία βιοασφάλειας και να δημιουργήσει ένα σύστημα νομικής υποστηρίξης που θα εξασφαλίζει την εθνική ασφάλεια… Η σύνδεση (ακόμα και η ταύτιση) «δημόσιας υγείας» και «δημόσιας ασφάλειας» έχει πάρει εκεί την πιο καθαρή και “παραγωγική” ως τώρα ιστορική μορφή της – αλλά αυτό δεν είναι ούτε απλό ούτε μονοσήμαντο όπως θα νόμιζε κανείς.

Δεν κηρύσσει η ασταμάτητη μηχανή «πολιτική ανυπακοή στα μέτρα»! Θέλει ωστόσο να σας υποδείξει τον σαφή κίνδυνο, που δεν μεταδίδεται με φιλιά αλλά θα εξελιχθεί με κλωτσιές στο στομάχι: άσχετα με την επιτυχία τους ή όχι στην «ανάσχεση» ενός ιού που όσο μένει όπως τον γνωρίσαμε είναι κατάλληλος για αστεία, η τροχιά (κρατική αλλά και κοινωνική) που ανοίγει επ’ αφορμή πάει πολύ μακρύτερα από εκεί που θα έφτανε και ο πιο φρικτός συγγενής του covid-19· ο ξάδελφος covid-20 ή ο θείος covid-21.

(φωτογραφία πάνω: Έλεγχος χαρτιών ταξιδιώτισσας στο σιδηροδρομικό σταθμό του Μιλάνου, χτες…

Κάτω: H «προστασία της δημόσιας υγείας» στην ιταλική εκδοχή της σήμαινε και απαγόρευση των επισκεπτηρίων στις φυλακές. Ακολούθησαν χτες εξεγέρσεις: στη φωτογραφία είναι απλά ένα στιγμιότυπο του ότι οι «δυνάμεις δημόσιας τάξης» αναλαμβάνουν την «προστασία της δημόσιας υγείας»…

Υπάρχουν κι άλλα: στη Foggia καμμιά 50αριά κρατούμενοι απέδρασαν στη διάρκεια της εξέγερσης. Η απάντηση – προς αναζήτησή τους – ήταν η “ανάπτυξη” τανκς στην πόλη…)

… και η «εργαλειοποίηση», φανερή και κρυφή

Δευτέρα 9 Μάρτη. Όπως με την σύνδεση των μεταναστών / προσφύγων στην τουρκική πλευρά του Έβρου με το Idlib η ντόπια εθνικιστική δημαγωγία προσπάθησε να θολώσει τα νερά παρακάμπτωντας οποιαδήποτε πραγματική εξήγηση για τα κίνητρα του τουρκικού καθεστώτος, το ίδιο επεδίωξε και πέτυχε παραλείποντας οποιαδήποτε εξήγηση του γιατί αυτός ο άθλιος εθνικός εχθρός δεν «βομβάρδισε» με γυναίκες και παιδιά τη Σάμο ή το Καστελόριζο· τη νότια κύπρο ή την βουλγαρική επικράτεια… Κάτι σοβαρό έπρεπε να κρυφτεί – κι αυτό δεν μπορεί παρά να αφορά το «ειδικό» παρόν (και ακόμα περισσότερο το «ειδικό» μέλλον) αυτής της περιοχής. Στον εξελισσόμενο 4ο παγκόσμιο πόλεμο.

Παραμένει όμως ακόμα ένα κενό. Με ποιόν τρόπο αφενός το τουρκικό καθεστώς και αφετέρου το ελληνικό χρησιμοποίησαν τους μετανάστες / πρόσφυγες σε μια τέτοια light και έμμεση σύγκρουση σχετικά με τον ενεργειακό και στρατιωτικό έλεγχο αυτής της μικρής μεν αλλά κρίσιμης ζώνης;

Εδώ η ασταμάτητη μηχανή δεν έχει ακόμα κάτι ακλόνητο να καταθέσει! Μόνο μια υπόθεση εργασίας που, το παραδέχεται, δεν έχει αυτήν την στιγμή ατσάλινα επιχειρήματα υπέρ της. Σπρώχνοντας το τουρκικό καθεστώς μερικές εκατοντάδες πρόσφυγες / μετανάστες πάνω στο φράχτη του Έβρου (το επαναλαμβάνουμε: το πιο οχυρωμένο σημείο του συνοριακού ποταμού) πέρα απ’ το να τραβήξει το Βερολίνο (και όποιον άλλον) στο ζήτημα της αποκατάστασης / ανοικοδόμησης της συρίας, προσπάθησε να κάνει την ζώνη του νομού Έβρου «περισσότερο ευρωπαϊκή υπόθεση» – κόντρα στην (ελληνο)αμερικανοποίησή της. Και, αντίστροφα, το ελληνικό καθεστώς, ακολουθώντας υποδειγματικά την πιο σκληρή απ’ τις παραλλαγές της αντιμεταναστευτικής πολιτικής των ευρωπαϊκών κρατών, κατασκεύασε μια προσομοίωση του «τραμπισμού» (: της λογικής του τείχους στα σύνορα με το μεξικό και της στρατιωτικής διαχείρισης των λατίνων μεταναστών) σε τυπικά «ευρωπαϊκό έδαφος». Μ’ άλλα λόγια «αμερικανοποίησε» το ζήτημα – παρόλες τις «εκκλήσεις» για «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη», που απαιτούν πάντως την ενίσχυση αυτής ακριβώς της στρατιωτικοποίησης ολόκληρης της χερσαίας ζώνης στα δυτικά του ποταμού.

Η στρατιωτικοποίηση της «διαχείρισης των ροών» δεν είναι άγνωστη στα «ήθη» της «ευρώπης κάστρου»! Είναι γνωστή τόσο στα βουλγαροτουρκικά σύνορα· όσο και στους ισπανικούς θύλακες στο μαρόκο· με έναν διαφορετικό τρόπο είναι γνωστή και στην τακτική της Ρώμης που ενισχύει τις λιβυκές ένοπλες συμμορίες για να κάνουν την δουλειά της «αποτροπής» για λογαριασμό της. Είναι γνωστή επίσης και στο κυνήγι των διεθνών μκο στη Μεσόγειο και στον ανατολικό Αιγαίο – που τώρα μοιάζει να έχει κοπάσει, αλλά έφτασε σε ακραίες καταστάσεις μέχρι και πριν λίγους μήνες.

Ωστόσο είναι ψέμα ότι το ελληνικό κράτος δεν μπορούσε παρά να ρίχνει διακρυγόνα και πλαστικές σφαίρες εναντίον άοπλων μεταναστών / προσφύγων – προκειμένου να «προστατέψει τα σύνορα της ευρώπης»!!! Αν ήθελε κάτι τέτοιο απλά θα χρειάζονταν άμεσες επαφές και συνεννοήσεις με το τουρκικό καθεστώς! Ακόμα και μια έκτακτη και ακαριαία επείγουσα συνάντηση ευρωπαίων και τούρκων αξιωματούχων, ήδη απ’ το Σάββατο 29 Φλεβάρη, θα μπορούσε να έχει απαιτήσει. Οι ανοικτές «πολιτικές διαβουλεύσεις» με την Άγκυρα θα αφαιρούσαν απ’ την ιστορία (και την όποια «κακόβουλη» τουρκική μεθόδευση) το στοιχείο του συζητήσιμου αυθορμητισμού των προσφύγων / μεταναστών – στην προκειμένη περίπτωση. Και θα έβαζαν το ζήτημα εξ αρχής σε πολιτική (με όρους κρατών) και όχι σε στρατιωτική βάση.

Δεν έκανε όμως αυτό το ρημαδογκουβέρνο! Δεν «πολιτικοποίησε», αλλά αντίθετα στρατιωτικοποίησε ακαριαία την εμφάνιση μερικών εκατοντάδων ανθρώπων στο συνοριακό πέρασμα. Κι εκεί βρίσκεται το “μυστικό”, αν μπορούμε να το πούμε έτσι. Αν το τουρκικό καθεστώς «εργαλειοποίησε ανθρωπιστικά» μερικές εκατοντάδες φυγάδων απ’ την μια μεριά του ποταμού υποδεικνύοντάς τους σχεδόν το «αδύνατο», την επίθεση σ’ ένα φράχτη που από πίσω είχε στρατοαστυνομία, το ελληνικό καθεστώς έκανε το ίδιο σε πολύ χειρότερη version απ’ την άλλη μεριά του ποταμού, χαρακτηρίζοντάς τους «εισβολείς» και αντιμετωπίζοντάς του ανάλογα. «Άοπλη εμπροσθοφυλακή του εχθρού»! Πρόκειται για πλήρη και ακριβέστατη αντιγραφή της ρητορικής του ψόφιου κουναβιού!

Και ασφαλώς ένας Pyatt και ένας Palmer εκτίμησαν αυτή τη στάση, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον. Όχι μόνο για την ρατσιστική έκφανση της ελληνικής «εργαλειοποίησης» των μεταναστών και των προσφύγων. Όχι μόνο για την επιστράτευση κάθε λαϊκοφασιστικού κατακαθιού, απ’ αυτά που πάντα είναι πρόθυμα να δουλέψουν για κάποιο project «stay behind»… Αλλά και επειδή κυρίως – το λένε με κάθε τρόπο πια – η ζώνη στα δυτικά του Έβρου είναι «ζωτικός χώρος» του αμερικανικού ιμπεριαλισμού· και ο «σουλτάνος» δεν είναι σύμμαχός του…

Υποθέτουμε ότι θα θεωρήσετε τολμηρή την προσέγγισή μας. Εμείς την θεωρούμε κοινότοπη. Κι αυτό επειδή όταν το ελληνικό κράτος καλούσε την frontex και, κυρίως, το νατο (το νατο!!!) να αναλάβουν να εμποδίζουν τις «ροές» μεταναστών και προσφύγων απ’ τα τουρκικά παράλια προς τα ελληνικά νησιά (θυμάστε πόσα χρόνια τώρα;) αυτό ακριβώς έκανε: εργαλειοποιούσε τους πρόσφυγες / μετανάστες με σκοπό την άτυπη και στρατιωτική κατοχύρωση όχι απλά των θαλάσσιων συνόρων του προς τα ανατολικά· αλλά, κυρίως, την κατοχύρωση του ότι υπάρχει μια συνεχής (θαλάσσια) συνοριακή γραμμή στο ανατολικό Αιγαίο, απ’ την Αλεξανδρούπολη ως το Καστελόριζο· έμμεσα, δηλαδή, την άτυπη μεν αλλά ισχυρή συμβολικά «επιβεβαίωση» του ότι το τουρκικό κράτος δεν έχει αοζ στο Αιγαίο… Αυτήν την εργαλειοποίηση την έκανε το ελλαδιστάν με «δικαιολογία» ότι και η τουρκία, «αφήνοντας ροές», θέλει το ελληνικό κακό. Το κόλπο δεν έπιασε, απλά κανείς δεν είναι τόσο ηλίθιος ώστε να μπλέκει σε τέτοια κόλπα. Προσπαθήθηκε όμως!

Το να υπάγει τους μετανάστες / πρόσφυγες σε γεωπολιτικές επιθετικές αξιώσεις δεν είναι καθόλου άγνωστο ή ξένο για την ελληνική αντι-μεταναστευτική πολιτική. Από τότε που οι «σκούπες» κατά των μεταναστών απ’ την αλβανία και το «ξαπόστελμά τους πίσω» παρακολουθούσε την όποια «ανυπακοή» των Τιράνων απέναντι στην Αθήνα – θυμάστε τα ‘90s; Όσες / όσοι έχετε την ηλικία δεν θα πρέπει να τα ξεχνάτε: αν το ένα μάτι του ντόπιου ρατσισμού / κανιβαλισμού γυάλιζε πάντα απ’ την εκμετάλλευση της φτηνής δουλειάς των βαλκάνιων προλετάριων, το άλλο γυάλιζε απ’ τις δυνατότητες να χρησιμοποιηθούν σαν «μάζα κρέατος» για να αποσπαστούν νταβατζιλίδικα πρόσοδοι απ’ τα κράτη καταγωγής τους. Κι αυτό γινόταν συστηματικά επί χρόνια με το αλβανικό κράτος…

Όχι λοιπόν. Παρότι παραδεχόμαστε ότι δεν έχουμε αυτή τη στιγμή ακλόνητα στοιχεία για την θέση μας, μόνο τολμηρή δεν είναι… Το μόνο τολμηρό σ’ αυτήν είναι η συνολική απόρριψη των «αληθειών» του ντόπιου κράτους / παρακράτους / κεφάλαιου.

Αυτό; Ναι… Το εννοούμε! Μοναχικά ξεμοναχικά δεν το διαπραγματευόμαστε!

(φωτογραφία: Ο ορισμός του “οι φίλοι στα δύσκολα φαίνονται”… Απ’ την Παλαιστίνη στον Έβρο και πάλι πίσω. Οι εγκάθετοι πίσω απ’ την ανάρτηση λένε πολύ περισσότερα απ’ όσα νομίζουν…)

Coronoβία

Κυριακή 8 Μάρτη. Coronoβία: θα μπορούσε να είναι μια ακόμα λέξη απ’ το λεξικό του μέλλοντος, αν δεν αφορούσε την εξελισσόμενη πραγματικότητα όλο και περισσότερων υπηκόων στον πλανήτη.

Αργά χτες η ιταλική κυβέρνηση κήρυξε σε καραντίνα ολόκληρη την Λομβαρδία και άλλες 11 επαρχίες στην βόρεια και κεντρική ιταλία: πέρα απ’ τα επιμέρους μέτρα (κλείσιμο μουσείων, απαγόρευση διάφορων πολιτιστικών events) απαγορεύεται η είσοδος και η έξοδος οποιουδήποτε απ’ τις αποκλεισμένες περιοχές. Η απαγόρευση θα ισχύει ως τις 3 Απρίλη…

Αν υπάρχει κάτι εντυπωσιακό στη μίμηση του κινέζικου τρόπου, είναι διπλό. Πρώτον η αυστηρότητά του για κάτι που είναι πασιφανές πια πως έχει μικρότερη επικινδυνότητα απ’ την γρίπη. Και δεύτερον το ότι οι κρατικές μεθοδεύσεις μοιάζουν ηθικά ακαταμάχητες! Ποιός θα αμφισβητήσει την ορθότητά τους χωρίς να κατηγορηθεί αμέσως σαν εν δυνάμει serial killer;

Όχι λοιπόν, δεν πρόκειται πια μόνο για έναν υγιεινιστικό κίνδυνο. (Πρακτικά δεν θα μπορούσε να είναι μόνον τέτοιος!). Δεν θα υποστηρίξουμε (επειδή καθόλου δεν το πιστεύουμε) ότι υπάρχει κάποια παγκόσμια συνωμοσία. Είναι κάτι πιο πεζό: αφού πρώτα καλλιεργήθηκε η covid-19 τρομοκρατία με κινεζικά έξοδα, επιστρέφει στους δημιουργούς της με ένα κύμα κυβερνητικών και κοινωνικών πανικών. Για κάθε 1 κρούσμα (κρούσμα, όχι θάνατο) στον λεγόμενο πρώτο κόσμο, 50 και 100 διατάσσονται σε καραντίνα. Κι αν τα κρούσματα είναι 40 ή 50 τότε… Η ισπανική κωμόπολη Haro, 11.000 κατοίκων, μπήκε σε καραντίνα μετά από καμμιά 30 κρούσματα («κόλλησαν» στη διάρκεια μιας κηδείας…)· και η αστυνομία ανέλαβε την εφαρμογή του αποκλεισμού. Παρεπιπτόντως στην ισπανία οι θάνατοι που αποδίδονται σε επιπλοκές του covid-19 είναι ως τώρα μόλις 8 (σε σύνολο 400 κρουσμάτων), και η Haro είναι η πρώτη αλλά όχι και η μοναδική πόλη που μπαίνει σε καραντίνα… Θα ακολουθήσουν κι άλλες.

Πρόκειται, κυρίως, για ένα κοινωνικό – πολιτικό ζήτημα. Δεν θα σηκώσουμε τις σημαίες της ανταρσίας (ποιοί είμαστε άλλωστε;): ακολουθείτε τις οδηγίες αλλά μην τις πιστεύετε!! Γλυτώστε το μυαλό σας! Το χρειάζεσθε περισσότερο από ποτέ! Μετά την παρανοϊκή απαγόρευση του καπνίσματος (συχνά οπουδήποτε) η απαγόρευση της κυκλοφορίας (σαν μέτρο κατά των κινδύνων του φταρνίσματος, ενδεχομένως και της αναπνοής της ίδιας), παρά τις πολύ σοβαρές «οικονομικές συνέπειες» που έχει, καταλαμβάνει εξ εφόδου τις συνειδήσεις. Είτε ήταν απ’ τα πριν έτοιμες για την κατίσχυση της ασφάλειας σε βάρος της ελευθερίας (και, by the way, της λογικής), είτε όχι.

Τολμάμε να υποστηρίξουμε πως εδώ συμβαίνει κάτι ανάλογο εκείνου που έγινε με το μαζικό εμπόριο δανείων στα ‘90s και στα ‘00s. Τότε η οργανική καπιταλιστική ανάγκη για υποτίμηση της εργασίας στον «αναπτυγμένο κόσμο» οδήγησε σε υποστήριξη της κατανάλωσης με δανεικά, σε υποθήκες των ζωών δηλαδή· και, στη συνέχεια, σαν αναπόφευκτη συνέπεια, σε ένα ξεγυρισμένο κραχ του χρηματοπιστωτικού κυκλώματος, που διασώθηκε απ’ τα κράτη (δηλαδή την κεντρική μεταφορά χρήματος απ’ την υπεξαίρεση της εργασίας). Τώρα, η επίσης οργανική καπιταλιστική ανάγκη για «υγιεινισμό» (είναι τεράστια η σχετική βιομηχανία αλλά και η ιδεολογία της «φροντίδας της υγείας του Εαυτού Κεφάλαιο») καταλήγει σ’ ένα άλλο ξεγυρισμένο κραχ φοβιών, του οποίου η μόνη διαχείριση είναι οι απαγορεύσεις κυκλοφορίας και συγχρωτισμού· ένα είδος «παγώματος» των φυσικών κοινωνικών σχέσεων! (Και ταυτόχρονα: ανάδειξη της ψηφιακής μεσολάβησής τους σαν της μόνης απρόσβλητης από από υγιεινιστικούς κινδύνους… ). Προς στιγμήν (που θα κρατήσει κάποιο καιρό) ο καθένας είναι επικίνδυνος για κάθε άλλον σαν “φυσικό” ον – αυτό είναι το μήνυμα! Και είναι τόσο εντατικό και εξ εφόδου ώστε δεν χωρούν αντιρρήσεις….

Για την ασταμάτητη μηχανή που καταλαβαίνει και χρησιμοποιεί την έννοια του κοινωνικού εργοστάσιου πρόκειται εδώ για ένα πρωτοφανές ιστορικά lock out της γενικής, κεντρικής διεύθυνσης (των κρατών) κατά του πεπερασμένου «ιδιωτικού» στις διάφορες παλιότερες, “αναλογικές” εκφάνσεις του.

Όχι, τέτοιους καιρούς δεν ζούμε ένα διάλειμμα της ιστορίας του νεοφιλελευθερισμού εξαιτίας “ανωτέρας βίας”… Πρόκειται για πέρασμα σε άλλο Παράδειγμα…

(φωτογραφία πάνω: Υπερβολή; Ή νομιμοφροσύνη; Διαλέξτε…

Κάτω: Ούτε άρτος ούτε θεάματα. Simple fear…)

Το νόημα… (1)

Κυριακή 8 Μάρτη. Αφού η συμφωνία στο εσωτερικό του μπλοκ της Αστάνα για μια μοιρασιά του θύλακα του Idlib (μεταξύ τους) τέτοια που να μεγαλώσει (και να κάνει αποτελεσματικότερο) τον έλεγχο της Άγκυρας πάνω στους φιλοσαουδαραβικούς ενόπλους ΔΕΝ μπορεί να εξηγηθεί απ’ όλους εκείνους τους «ειδικούς» και «αναλυτές» που ήταν σίγουροι ότι εκεί γινόταν πόλεμος μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας (τον οποίο χάνει η δεύτερη), συνεχίζουν απτόητοι τον χαβά τους. Κι αν επρόκειτο για έλληνες αυτό θα ήταν φυσιολογικό: περιμένουν εδώ και χρόνια την διάλυση, την κατάρρευση, την καταστροφή του «αιώνιου εχθρού», και πληρώνονται για να την αναγγέλουν όπου νάναι. Αλλά υπάρχουν κι άλλοι, εκτός συνόρων – κάποιοι ανάμεσά τους στοιχειωδώς σοβαροί. Τρολάρουν; Δεν καταλαβαίνουν; Ποιός ξέρει;

Είναι ευκαιρία, λοιπόν, να πούμε όσο πιο τηλεγραφικά γίνεται δυο κουβέντες μεθοδολογικού (και εν τέλει πολιτικού) περιεχομένου. Μια μέθοδος κριτικής ανάλυσης (του καπιταλισμού, του κράτους, επιμέρους πλευρών τους) είναι να έχει κανείς κατ’ αρχήν έναν γενικό αναλυτικό μπούσουλα, ας πούμε κάτι σαν «οι βασικές αρχές λειτουργίας» (απάνθρωπων) συστημάτων… Και, αφού πρώτα αυτόν τον αναλυτικό μπούσουλα τον ελέγξει ξανά και ξανά χωρίς προκαταλήψεις και μυθοποιήσεις και τον αναβαθμίσει έτσι ώστε να περιλαμβάνει τα βασικά χαρακτηριστικά μιας συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου, στη συνέχεια να προχωράει (αναλυτικά / κριτικά) σε «μικρότερες» κλίμακες, να «εστιάζει» σα να λέμε. Προσπαθώντας όχι απλά (και συχνά όχι μόνο) να αναλύσει αυτά που του εμφανίζονται σαν γεγονότα, αλλά να καταλαβαίνει (μέσα απ’ την αναζήτηση ορθολογικών αιτίων και αποτελεσμάτων) τι μπορεί να αποκρύπτεται· σκόπιμα, τυχαία, κλπ.

Μια άλλη μέθοδος, που εμφανίζεται σαν κριτική αλλά δεν είναι καθόλου τέτοια είναι να συγκεντρώνει κανείς επιμέρους γεγονότα (και «πληροφορίες» διαφόρων ειδών και προελεύσεων) και να προσπαθεί, μέσω της «συγκόλλησής» τους, να συνθέσει την «μεγαλύτερη εικόνα». Είναι αναμενόμενο ότι σ’ αυτή την διαδικασία, είτε από βιασύνη, είτε από δόλο, είτε από εύλογη τεμπελιά, θα παραμεριστούν γεγονότα που δεν «ταιριάζουν» με άλλα· ούτε με την επιθυμητή «μεγαλύτερη εικόνα». Είναι εκείνο που συμβαίνει σε κάθε είδους mainstream «επιστημονικούς ερευνητές»: οι παρατηρήσεις τους που δεν ταιριάζουν σ’ αυτό που επιδιώκουν πετιούνται στην άκρη. (Πολύ παραστατικά έχει περιγράψει αυτήν την διαδικασία ο Thomas Kuhn στο «Η δομή των επιστημονικών επαναστάσεων»).

Η δεύτερη μέθοδος εμφανίζεται να έχει ορισμένα πλεονεκτήματα: το να παραθέτεις (επιλεγμένα) γεγονότα υπονοώντας (συχνά) την ερμηνεία τους ταιριάζει σε επαγγελματίες (δημαγωγούς ή όχι)· κι ακόμα περισσότερο ταιριάζει σε μια πληροφοριοποιημένη εποχή, όπου η (πολιτική, κριτική) ανάλυση εξοβελίζεται απ’ την «επίδειξη πληροφοριών»· και την παράθεση «εντυπώσεων». Είναι ένα είδος κουτσομπολιού, σε μια ανώτερη βαθμίδα. Η πρώτη, απ’ την άλλη, έχει σίγουρα ένα μειονέκτημα σε εποχές ταχύτητας: στην πραγματικότητα είναι σχετικά αργή· και για αρχάριους εκνευριστικά αργή έως φανερά βαρετή… Δεν αποφέρει άμεσα αποτελέσματα, γρήγορη «αναγνώριση», τόνωση του ναρκισσισμού. Και επιδέχεται αμφισβήτηση – απ’ τις εντυπώσεις.

Καμμία απ’ τις δύο μεθόδους δεν εγγυάται προκαταβολικά την προσέγγιση της Αλήθειας – ειδικά σ’ έναν κόσμο γενικευμένης πλαστοποίησης. Με την πρώτη μέθοδο μπορούν να γίνουν λάθη. Αλλά η ύπαρξη ενός γενικού και ιστορικά επιβεβαιωμένου κριτικού / αναλυτικού background επιτρέπει τον εντοπισμό τους και την διόρθωσή τους. («Επιτρέπει» – δεν «επιβάλει»: πρέπει να θες να βρίσκεις τα λάθη σου για να τα εντοπίσεις!) Αντίθετα, κατά την γνώμη της ασταμάτητης μηχανής, με την δεύτερη μέθοδο όχι μόνο τα λάθη είναι ο κανόνας· αλλά, κυρίως, αυτό που εμφανίζεται σαν «ανάλυση» είναι η «ακτινοβολία των εντυπώσεων». Κάποιου είδους αντανάκλαση των αληθειών των αφεντικών…

Πάρτε, για παράδειγμα, το ζήτημα του παγκόσμιου πολέμου, για τον οποίο όχι η ασταμάτητη μηχανή (απ’ το 2016), όχι το χάρτινο Sarajevo (στην περιοδική μορφή του απ’ το 2006), αλλά αρκετά πιο πριν (σίγουρα απ’ το τέλος του 2001) επιμένουμε να γράφουμε σταθερά. Είναι αμφίβολο αν μας πήρε ποτέ κάποιος στα σοβαρά· κι ο λόγος είναι απλός και ξεπερνάει τις ατομικές προθέσεις: στην επιφάνεια των εντυπώσεων (στην κατανάλωσή τους δηλαδή…) προσφέρονταν πάντα μερικές δύνατες δόσεις «πραγματικότητας»: ο πόλεμος είναι ανέφικτος πια λόγω της οικονομικής διαπλοκής των πάντων με τους πάντες («παγκοσμιοποίηση»)· ή: οι ηπα είναι παντοδύναμες· ή: ο καπιταλισμός έχει αλλάξει, έχει γίνει άυλος, οπότε η κριτική της πολιτικής οικονομίας του είναι ξεπερασμένη· ή: αφού δεν υπάρχουν σκηνές (σαν αυτές των ταινιών περί) Β παγκοσμίου πολέμου τι βλακείες είναι αυτές;

Αν τέτοια ήταν η πραγματικότητα τότε οποιαδήποτε έρευνα για τα «μη ορθόδοξα» (με την παραδοσιακή έννοια του «συνηθισμένου», του «κλασσικού») μέσα διεξαγωγής αυτού του πολέμου θα ήταν μια περιττή, εξεζητημένη, «κολληματική» ενασχόληση… Αν τέτοια ήταν πραγματικότητα τότε στα τέλη του 2001, το 2002, το 2003 (με την εισβολή στο ιράκ) η Ουάσιγκτον έκανε όντως έναν «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας»… Αν τέτοια ήταν πραγματικότητα τότε αυτό που ονομάστηκε «ισλαμική τρομοκρατία» θα ήταν η αδέσποτη μανία και ο φανατισμός κάποιων θρησκόληπτων που θέλουν να καταστρέψουν τον «πολιτισμένο κόσμο»· και το πιο «αριστερό» που θα μπορούσε να κάνει κάποιος θα ήταν να αναλογιστεί μήπως υπάρχει κάποιος ήπιος τρόπος για να συνετιστούν… Αν, τελικά, τέτοια ήταν η πραγματικότητα εκείνο το τεύχος του περιοδικού 3η γενιά, με ημερομηνία Οκτώβρης του 2001 και ένα μονοθεματικό κείμενο με τίτλο «one way ticket», θα ήταν, απλά, η απόδειξη του πόσο παρανοϊκός είναι εκείνος που το έγραψε!… Κρίση; Παγκόσμιος πόλεμος; Ανταγωνιζόμενα κρατικά μπλοκ; Τον Οκτώβρη του 2001; Μόνο «αλλοπαρμένος» θα μπορούσε να αμφισβητεί την «πραγματικότητα»! Την τότε και την μετέπειτα…

Μιας και εκείνη η «τρελή» ανάλυση έχει αναδημοσιευτεί αυτούσια στο τετράδιο για εργατική χρήση νο 1 (τρομοκρατία: ο «πόλεμος 4ης γενιάς», Απρίλης 2017 – τα γραπτά μένουν…) μπορεί όποιος ενδιαφέρεται να την διαβάσει, για να διαπιστώσει όχι μόνο ότι δεν υπήρχε σχεδόν τίποτα ουσιαστικά λαθεμένο σ’ αυτήν· όχι μόνο ότι αποδείχθηκε σε μεγάλο βαθμό ακριβής σαν πρόγνωση· όχι μόνο ότι η «επιφάνεια των εντυπώσεων» (πολύ γυαλιστερή και πολύ πλούσια αναμφίβολα!) είναι διαρκώς αποπροσανατολιστική εδώ και σχεδόν μια 20ετία (πρακτικά πολύ περισσότερο)… Αλλά, κυρίως, αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο απ’ όλα: ότι η ύπαρξη (και η προσεκτική, σωστή χρήση) ενός γενικού και ιστορικά επιβεβαιωμένου κριτικού / αναλυτικού background είναι, πράγματι, η μόνη μέθοδος ανάλυσης και κριτικής της πραγματικότητας που αξίζει· από εργατική, προλεταριακή θέση. Ακόμα κι αν “πραγματικότητα” είναι ένας σε εξέλιξη παγκόσμιος πόλεμος.

Αν το θέλετε: κυρίως επειδή αυτό συμβαίνει.

(φωτογραφία: Τις προάλλες στη Μόσχα: ο ορισμός της εχθρότητας!)

Τα πυρομαχικά του εχθρού

Σάββατο 7 Μάρτη. Ο σκιτσογράφος της καθεστωτικής καθημερινής έβγαλε προχτές τον καλύτερο φασιστικό εαυτό του, σύμφωνα άλλωστε με τις πεποιθήσεις της κοινής γνώμης και του κράτους. Το σκίτσο έχει την δυνατότητα να συμπυκνώσει στερεότυπα, κι εδώ γίνεται επίδειξη οριενταλισμού (οι «μουσάτοι»…), σεξισμού, ρατσισμού και εθνικισμού. Τέσσερα σε ένα.

Αλλά εφευρέτες της «εργαλειοποίησης» (ή και της «οπλοποίησης») των προσφύγων και των μεταναστών, όπως λέει το εντόπιο φασισταριό προκειμένου να δικαιολογήσει την «εθνική άμυνα» απέναντί τους, δεν είναι οι τούρκοι. Ο ντόπιος μικροαστός λωτοφάγος – μάζα δεν έχει φυσικά λόγους να θυμάται τι χειροκροτούσε πριν από σχεδόν 5 χρόνια. Αλλά στις 6 Μάρτη του 2015 ο ογκόλιθος υπ.εξ. Nick the greek και ένα μήνα μετά, στις 7 Απρίλη, ο ψεκασμένος υπ.αμ. έτσι απειλούσαν την τρισκατάρατη «ευρώπη», κάνοντας πλάτη στον νάρκισσο υπ.οικ. που ετοιμαζόταν να την διαλύσει «απ’ τα μέσα»…

Αυτά τα εθνικά κατορθώματα πρέπει να πατεντάρονται – για να πληρώνουν όσοι θέλουν να τα αντιγράψουν.

(Εν τω μεταξύ διάφοροι «ευαίσθητοι φίλοι των μεταναστών» βγάζουν τον σκασμό, αφού επιπλέον – και κυρίως – είναι πατριώτες: φταίει ο Erdogan λένε, παρότι “λυπούνται για τους ανθρώπους”. Ξεπλένουν έτσι όλο το εντόπιο φασισταριό που έχει βρει πεδίο δράσης.

Εννοείται πως οι ίδιοι αριστερούληδες έβγαλαν τον σκασμό όταν ο Κοτζιάς και ο Καμμένος χρησιμοποιούσαν τους μετανάστες σαν απειλή… Στα λόγια μεν (αφού το ελλαδιστάν δεν έχει χερσαία σύνορα με την “ανθελληνική” γερμανία, αλλά στο ίδιο ακριβώς μοτίβο υποτίμησης / απανθρωποποίησής τους. Και με ζητούμενο λεφτά…

Έβγαζαν τον σκασμό κι όταν ο “ανθρωπιστής” Μουζάλας ανακοίνωνε, σα να επρόκειτο δελτίο καιρού, ότι “φέτος θα έχουμε νεκρούς απ’ το κρύο” στα κάτεργα των νησιών· ή ότι “οι καταγγελίες για βιασμούς στα κάτεργα είναι φαντασιώσεις και δεν ασχολούμαστε…”)

Η επέλαση… της επέλασης!

Σάββατο 7 Μάρτη. Τώρα που η υπόθεση (ή το θέαμα) του covid-19 έχει γίνει παγκόσμιο show, μοιάζει να ξεκαθαρίσουν ορισμένα στοιχεία της (δυτικής) σκηνοθεσίας του. Που γύρισε μπούμερανγκ.

Στην πρώτη φάση της εμφάνισης του λεγάμενου, στην κινεζική Wuhan, προέκυψε ότι οι τοπικές αρχές μάλλον αδιαφόρησαν για την περίπτωση. Αυτή η αδιαφορία κράτησε για μερικές ημέρες. Ωστόσο τα νέα (της εμφάνισης του covid-19) μαθεύτηκαν γρήγορα διεθνώς, από τον κινέζο οφθαλμίατρο Li Wenliang, που εντόπισε στις 30 του περασμένου Δεκέμβρη «περιπτώσεις τύπου SARS» στο νοσοκομείο που δούλευε στην Wuhan· και “ανέβασε” την σχετική διάγνωση σε μια ομάδα συζήτησης στο WeChat.

Αυτή η “διαρροή”, πριν γίνουν γνωστά τα στοιχεία “γενετικής ταυτότητας” του “νέου κορονοϊού”, και οπωσδήποτε η θνησιμότητά του, επέτρεψε στα δυτικά μήντια να συσκευάσουν την είδηση περί “κορονοϊού” με κάθε διαθέσιμη δόση αντισινισμού. Υπήρχε ένα προηγούμενο: στην περίπτωση του SARS, που είχε ξεκινήσει επίσης μια κινεζική επαρχία (την Foshan) στα τέλη του 2002, το κινεζικό καθεστώς είχε κρύψει την επιδημία για σχεδόν μισό χρόνο· και ο ιός τότε ήταν επίσης «κορονοϊός». Τότε όμως το κινεζικό κράτος / κεφάλαιο θεωρούνταν απ’ την δύση απλά το «εργοστάσιο των φτηνών ειδών». Οπότε η απόκρυψη καταγγέλθηκε μεν, αλλά ο αντισινισμός δεν ήταν βασικό στοιχείο της ειδησειογραφίας.

Στις αρχές του 2020 τα (παγκόσμια) δεδομένα ήταν διαφορετικά. Στα τέλη του Γενάρη η μόλυνση είχε εξαπλωθεί, και το κινεζικό καθεστώς είχε αρχίσει να παίρνει δραστικά μέτρα. Αλλά το θέμα παρέμενε ακόμα (από μηντιακή άποψη) κινεζική υπόθεση. Και παρότι σήμερα πια, με δεδομένο το τι συμβαίνει σε άλλα μέρη του κόσμου, όλο και περισσότεροι «ειδικοί» αναγνωρίζουν ότι το Πεκίνο αντέδρασε υποδειγματικά (και αποτελεσματικά), για μερικές εβδομάδες όπου ο covid-19 παρέμενε αποκλειστικά (ή κυρίως) κινεζική υπόθεση, ο αντισινισμός «διασκέδαζε» με την διασπορά (στα δυτικά μήντια και παραμήντια) διάφορων θεωριών συνωμοσίας – μαζί με την καθημερινή επίδειξη του αυξανόμενου αριθμού κρουσμάτων και θυμάτων (στην κίνα).

Υπήρξε μια σαδιστική διόγκωση του «κακού – που – είχε – βρει – την – αυταρχική – κίνα» (ακόμα και στο μεγαλύτερο μέρος του Φλεβάρη, όταν είχαν αρχίσει να υπάρχουν δεκάδες κρούσματα εκτός κίνας…) άλλοτε μέσα απ’ τις φήμες ότι ο covid-19 είναι ιός βιολογικού πολέμου του κινεζικού στρατού που διέφυγε κατά λάθος από ειδικό εργαστήριο, και άλλοτε μέσα απ’ τις φήμες ότι οι νεκροί είναι δεκαπλάσιοι, εκατονταπλάσιοι, και ότι το καθεστώς τους κρύβει.

Παρότι ο covid-19 ήταν ακόμα «μακρινός» (απ’ τον «πολιτισμένο κόσμο» της δύσης…), και εξαιτίας ακριβώς του γεγονότος ότι ήταν μακρινός αλλά και σ’ ένα μέρος που πρέπει να θεωρείται εχθρικό (στην κίνα…), η κατασκευή του φόβου στη δύση (αυτό που λέγεται «τρομοκρατία») προχώρησε εύκολα και «κανονικά». Το γεγονός ότι ο covid-19, παρά την σχετικά εύκολη μεταδοτικότητά του (επιπέδου γρίπης) ήταν ελάχιστα φονικός απαλείφθηκε απ’ την τρομοκρατική δημαγωγία: αν ήταν δυνατόν να σκοτώσει εκατομμύρια κινέζους και να γονατίσει τον κινέζικο καπιταλισμό (ακόμα καλύτερα: να προκαλέσει εξέγερση κατά του καθεστώτος!) θα ήταν τέλειος!

Το ανομολόγητο δέος

Σάββατο 7 Μάρτη. Η υπερ-εκστρατεία του Πεκίνου απέναντι στην επιδημία ήταν εντυπωσιακή από πολλές (και αντιθετικές μεταξύ τους) απόψεις. Το κινεζικό καθεστώς δεν είχε να προστατέψει μόνο την υγεία των υπηκόων του· καθόλου ασήμαντο. Είχε να προστατέψει και την διεθνή του υπόληψη! Αν δεν υπερέβαλε με εντυπωσιακές προσπάθειες να ελέγξει την διάδοση του ιού θα ήταν πανεύκολο να κατηγορηθεί ότι «δηλητηρίασε τον πλανήτη»…

Αλλά και η ίδια η υπερεκστρατεία δημιουργούσε στη δύση (τόσο στους δημαγωγούς όσο και στα κοπάδια των υπηκόων) ανάμικτα αισθήματα. Το να μπαίνουν σε καραντίνα ολόκληρες πόλεις ή/και επαρχίες (με δεκάδες εκατομμύρια κατοίκων) έμοιαζε να επιβεβαιώνει την αυταρχικότητα του καθεστώτος… Η άμεση κινητοποίηση 10.000 στρατιωτικών γιατρών ήταν επίσης κάτι αδιανόητο για οποιοδήποτε δυτικό κράτος… Και τα δύο μαζί, σαν μοναδικές παγκόσμια κινεζικές δυνατότητες κάλλιστα μπορούσαν να εννοηθούν σαν «απόδειξη» ότι το πρόβλημα είναι κινεζικό, και ότι είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ ότι το καθεστώς παραδέχεται…. Αλλά το να κατασκευάζονται δύο κανονικά νοσοκομεία δυναμικότητας 1000 κρεβατιών το καθένα εκ του μηδενός μέσα σε 10 ημέρες;

Ουσιαστικά, πριν τα δυτικά κράτη / κεφάλαια αποκτήσουν πρόβλημα δημόσιας υγείας λόγω του covid-19, είχαν συσσωρεύσει μερικά άλλα προβλήματα:

Α) Ο αντισινισμός είχε κατασκευάσει εκείνη την απώθηση που μια χαρά θα δούλευε αν ο ιός είχε αποκλειστικά ασιατικά γούστα· (αλλά οι «ειδικοί» καταλάβαιναν ότι αυτό αποκλείεται να συμβεί…)

Β) Οι θεωρίες συνωμοσίας και οι φήμες απ’ την μια μεριά και η υπερεκστρατεία του Πεκίνου απ’ την άλλη είχαν λειτουργήσει σαν «αποδείξεις» ότι πρόκειται για έναν εξολοθρευτή ιό· παρότι τα αντικειμενικά δεδομένα έδειχναν επίμονα το αντίθετο·

Γ) Τα ίδια τα μεγέθη (ανθρώπων, πόρων κάθε είδους) που μπορούσε να διαχειρίζεται το Πεκίνο δημιούργησαν αναπόφευκτα ένα μέτρο σύγκρισης·

Δ) Οι δυτικοί πληθυσμοί, με ιδιαίτερα αυξημένες υγιεινιστικές υποχονδρίες απ’ την μια μεριά, και ιδιαίτερα αυξημένο ατομισμό / ναρκισισμό απ’ την άλλη, θα ήταν απίθανο να συμπεριφερθούν σαν τον κινεζικό…

Φαίνεται πως διάφορα δυτικά κράτη, είτε δεν μπορούσαν να προετοιμαστούν για «αντιμετώπιση α λα κίνα» της επιδημίας αν εμφανιζόταν στα εδάφη τους, είτε δεν φρόντισαν έγκαιρα να προσγειώσουν την προπαγάνδα, τονίζοντας έγκαιρα πως δεν έρχεται «το τέλος του κόσμου»: η ψυχο-ιδεολογική κατάσταση των πληθυσμών είναι βασική παράμετρος για την (κρατική, κεντρική) διαχείριση ακόμα και πιο απλών ζητημάτων.

Το panic or not? λειτουργεί, σε τελευταία ανάλυση, σαν κρίσιμος οικονομικός παράγοντας. Σε καπιταλισμό ζούμε!