Σφαίρες στο ψαχνό – η ομολογία

Πέμπτη 8 Αυγούστου. Κάποτε η Hannah Arendt  έγραψε για την “κοινοτοπία του κακού”. Οι εθνοφασίστες του Τελ Αβίβ την αποκήρυξαν σαν “μειωμένης συνείδησης”, αυτήν, μια εβραία διανοούμενη, που είχε το θάρρος (ή μήπως το θράσος;) να δει την πραγματικότητα του φασισμού πίσω απ’ την ομίχλη των βολικών δαιμονοποιήσεων που φτιάχνουν ακόμα και οι φασίστες μεταξύ τους.

Αν αξίζει να διαβάσετε το “μανιφέστο” του δολοφόνου στο wallmart του Τέξας (κυριολεκτούμε: να το διαβάσετε, όχι να το σκανάρετε με το βλέμμα) δεν είναι για να ανακαλύψετε το πόσο φασίστας είναι… Αλλά για να δείτε το πόσο κοινότοπος είναι ο φασισμός σήμερα… Πόσο “ορθολογικά επιχειρήματα” φτιάχνει… Πόσο εύκολο είναι να τον συναντήσετε όχι στο ψοφιοκουναβιστάν αλλά στο ελλαδιστάν – οπλισμένο όχι με πολυβόλο αλλά λίγο πριν… Εν τέλει: πόσο κοινότοπο είναι να παραστήσετε ότι είναι ακίνδυνος, μέχρι να αρχίσει να σκοτώνει όχι μετανάστες αλλά Παύλους…

Δυο μονάχα φράσεις απ’ το “μανιφέστο” θα μεταφέρουμε εδώ: …. Ο ισχυρισμός ότι οι μαζικές δολοφονίες είναι ο.κ. όταν είναι εγκεκριμμένες απ’ το κράτος είναι γελοίος. Η κυβέρνησή μας έχει σκοτώσει πολύ περισσότερο κόσμο με πολύ μικρότερα αποτελέσματα… Που σημαίνει: αν είναι εφικτή μια “κριτική αποτελεσματικότητας για την φονικότητα του κράτους”, πρέπει να υπάρχει χώρος και για την “ιδιωτική πρωτοβουλία”. (Γιατί όχι και σ.δ.ι.τ.;) Αυτή είναι η αγνή εκκλησία του νεοφιλελευθερισμού…. Για τους στόχους φροντίζει η εδαφοκυριαρχία…

Την διαλεκτική του θανάτου ανάμεσα στην κεντρική εξουσία και την ιδιωτική πρωτοβουλία δεν την ανακαλύψαμε στην αμερική… Την μάθαμε εδώ, στα ’90s. Mετά από σχεδόν 3 δεκαετίες, ούτε εδώ, ούτε εκεί, ούτε παραπέρα έχει γίνει σαφές αφενός το πόσο κοινότοπος είναι ο φασισμός (ακόμα κι αν είναι σε βάρος των ανδρών και των γυναικών στην Παλαιστίνη…) και αφετέρου ότι αυτή η κοινοτοπία δεν ξορκίζεται με μαγικά.

Σφαίρες στο ψαχνό 1

Τετάρτη 7 Αυγούστου. Αν το δει κανείς σαν “ατομικό περιστατικό” τότε κάποιος που βγαίνει οπλισμένος και γαζώνει τους συντοπίτες του είναι “παράνοια”. Αν ακούσει, ωστόσο, τον πρόεδρο να λέει “θα μπορούσα να σκοτώσω 10 εκατομύρια να ξεμπερδεύω, αλλά δεν θέλω”, ίσως συμπεράνει… “συμπόνοια”.

Η αμερικανική κοινωνία είναι μακράν η παγκόσμια πρωταθλήτρια στα mass shootings. Με βάση τον ορισμό της οργάνωσης gun violence archive (όπου “mass shooting” θεωρείται οποιοδήποτε περιστατικό στο οποίο πυροβολούνται τουλάχιστον 4 άτομα άσχετα με τον αριθμό των νεκρών) τέτοιου είδους εκκαθαρίσεις άρχισαν να γίνονται ρουτίνα απ’ τις αρχές του 21ου αιώνα. Από το 2013 γίνεται τουλάχιστον μία τέτοια επίθεση κάθε μέρα – οι συμπλοκές των συμμοριών δεν συνυπολογίζονται. Το 2015 έγιναν 355 mass shootings σε 365 ημέρες. Για το 2019 η g.v.a. κατέγραψε ως τις 4 Αυγούστου 251 τέτοιου είδους επιθέσεις. Σε 216 ημέρες.

Έρευνες και ερευνητές ασχολούνται με τις αιτίες. Η ευρεία διαθεσιμότητα των όπλων δεν μπορεί να είναι η κύρια αιτία, αφού είναι παμπάλαιο “έθιμο” στις ηπα. Στις 20 πιο αιματηρές επιθέσεις στην αμερικανική ιστορία μετά το 1949, οι 14 έχουν γίνει μετά το 2000. Η σφαγή στο λύκειο Columbine το 1999 (13 νεκροί, 21 τραυματίες) είχε προκαλέσει σοκ. Τότε. Από τότε και μετά το “13 νεκροί” τείνει να γίνει “ευτύχημα”…

Προφανώς έχει αυξηθεί κατά πολύ από τεχνική άποψη η κατά κεφαλήν “φονική παραγωγικότητα”. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό…

Σφαίρες στο ψαχνό 2

Τετάρτη 7 Αυγούστου. Η “κοινωνική παρακμή” είναι σαφής. Αλλά στην ιστορία του είδους μας έχει πάρει κατά καιρούς διάφορες μορφές. Στην μορφή “σκάβω τους τ άφους σας” υπάρχει κάτι επίμονα κοινωνικό, επίκαιρο και δυσοίωνο. Θα πρέπει να μιλήσουμε για τον (ελεύθερο) εξοπλισμό του κράματος νεοφιλελευθερισμού και νεοσυντηρητισμού. Την σκοτεινή πλευρά του αμερικανισμού, που ανθεί και κάπου κοντά στα μέρη μας…

Ο νεοφιλελευθερισμός είναι η εκκλησία του αμοραλισμού και του κυνισμού. Ο νεοσυντηρητισμός είναι η εκκλησία του φθόνου και της μνησικακίας. Κι αλλού στον κόσμο αυτός ο συνδυασμός είναι γενική νόρμα. Αλλά μόνο στις ηπα το “πάτημα της σκανδάλης” είναι πολιτικά νόμιμο.

Τι σημαίνει “πολιτικά νόμιμο”; Ο μέσος λευκός αμερικάνος, πολύ περισσότερο από οποιονδήποτε παρόμοιο στον κόσμο σαν φύλο και κουλτούρα, είναι φορέας μιας επίσημης ιδεολογίας και πολιτικής “δολοφονιών για καλό σκοπό”. Το λεγόμενο “φορτίο του λευκού άνδρα” (η αποστολή να “σώσει τον κόσμο” καταστρέφοντάς τον…) χαρακτηρίζει σχεδόν όλες τις πρωτοκοσμικές, δυτικές, χριστιανικές κοινωνίες. Η διαφορά του σκοτεινού αμερικανισμού είναι ότι στον δημόσιο λόγο το “έχουμε καθήκον να σκοτώνουμε για…”, είτε αφορά την αστυνομία είτε τον στρατό, είναι μόνιμα παρόν. Και καθόλου μεμπτό. Αυτό οφείλεται στη θέση των ηπα, σαν κράτος και σαν κοινωνία, στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα.

Αποδίδεται στην υπ.εξ. του Κλίντον (δεκαετία του ’90) Madeleine Albright η διάσημη φράση “τι νόημα έχει να έχουμε αυτόν τον σπουδαίο στρατό αν δεν μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε;” Αυτή είναι η “χοντρική” του μιλιταρισμού, όπου δύο πράγματα υπάρχουν μόνο: τα όπλα, και ο κίνδυνος να σκουριάσουν λόγω αχρηστίας… Το ίδιο δόγμα στη “κοινωνική λιανική” είναι “τι νόημα έχει να οπλοφορώ αν δεν μπορώ να σκοτώσω;”

Εκείνο, λοιπόν, που στην  κορυφή του κράτους εμφανίζεται σαν η λειτουργικότητα της λευκής κυριαρχίας, στην κοινωνική βάση εκδηλώνεται αναδιπλωμένο σαν “αποστολή αυτοκτονίας: όσους περισσότερους φάω τόσο το καλύτερο!!”

Σφαίρες στο ψαχνό 3

Τετάρτη 7 Αυγούστου. Το ψόφιο κουνάβι τιτίβισε κάτι περί “τρομοκρατίας” μετά τις τελευταίες σφαγές. Η αλήθεια είναι (και δεν εκδηλώνεται πρώτη φορά στην ιστορία..) πως υπάρχει μια διαλεκτική θανάτου ανάμεσα στην κορυφή και στη βάση των πολεμοχαρών, ιμπεριαλιστικών σχηματισμών. Το “εσωτερικό δυναμικό θανάτου” εξάγεται – ή/και επαναεισάγεται.

Η πιο στενή, εστιασμένη απόδειξη αυτής της διαλεκτικής: οι αυτοκτονίες “βετεράνων πολέμου” του αμερικανικού στρατού. Εδώ και χρόνια αυτοκτονούν κατά μέσο όρο 20 κάθε μέρα…

Το βάρος του λευκού άνδρα…

Τετάρτη 7 Αυγούστου. Μήπως θα πρέπει το ψοφιοκουναβιστάν να εσωτερικεύσει την τακτική των “κυρώσεων / τιμωριών” που έχει κάνει ρουτίνα της εξωτερικής πολιτικής του; Μήπως για κάθε αμερικάνο τρομοκράτη θα πρέπει να ισοπεδώνεται η πόλη του;

Μπααα… Οι “κυρώσεις” και η “αντιτρομοκρατία” είναι εξαγώγιμα είδη. Για παράδειγμα, ο οριτζινάλ ακροδεξιός αντιπρόεδρος Pence ετοιμάζεται να επιβάλει κυρώσεις κατά κινέζων αξιωματούχων, για “παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων” στην επαρχία Xinjiang.

Ώσπου να ετοιμάσει τη λίστα και τα έγγραφα, θα έχουν προστεθεί και οι παραβιάσεις στο Χονγκ Κονγκ….

(φωτογραφία: Οι κινέζοι μπάτσοι προετοιμάζονται. Αλλά η κατάσταση στο Χονγκ Κονγκ θυμίζει κάτι από Maidan…)

Σφαίρες από χαρτί

Τρίτη 6 Αυγούστου. Δεν είναι σοφία (τα έχουμε πει σχετικά). Ένα από τα μέσα του Πεκίνου στον “εμπορικό πόλεμο” με την Ουάσιγκτον είναι η ισοτιμία του γουάν.

Μιας και το εθνικό κινεζικό νόμισμα έχει προδιαγραφές και φιλοδοξίες διεθνούς καριέρας, δεν μπορεί να είναι φτερό στον άνεμο. Η κεντρική τράπεζα ελέγχει την διεθνή ισοτιμία του ώστε να κινείται σε ένα φάσμα + – 2% σε σχέση με την επίσημη ως προς το δολάριο.

Στην πράξη κάπως έτσι έγινε και χτες.Με επίσημη ισοτιμία 1 δολάριο προς 6,9225 γουάν, στην διεθνή αγορά πήγε στο 1 προς 7,1085. Όχι κάτι συνταρακτικό. Αλλά υπάρχουν και οι τζογαδόροι που φυτεύουν “ψυχολογία” στις καπιταλιστικές σχέσεις. Γι αυτούς έγινε κάτι φοβερό: “έσπασε το φράγμα του 1:7!”… Που μεταφράζεται σε “το Πεκίνο αντεπιτίθεται”!!!!

Έτσι κι έτσι… Έτσι που εξελίσσονται οι ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις, οι ανταγωνιστικές υποτιμήσεις είναι ένα όπλο – αλλά όχι ΤΟ όπλο! Η αποδολαριοποίηση των διεθνών συναλλαγών που προωθείται από διάφορες μεριές έχει κάτι πολύ πιο “πυρηνικό”. Αλλά δεν έχει “στιγμή έκρηξης”. Κι αυτό δεν αφήνει περιθώριο για ψυχολογικοποίηση.

Απλό βούλιαγμα…

Όχι και τόσο Ειρηνικός…

Τρίτη 6 Αυγούστου. Νησιά Marshall, Μικρονησία, Palau: δεν σας λένε κάτι, αλλά θα μπορούσε. Διάσπαρτα στον Ειρηνικό και (τυπικά) “ανεξάρτητα κράτη”, με πληθυσμό κωμοπόλεων, είναι σημαδούρες του αμερικανικού κυρίως συνόρου. Απέναντι στην ανατολική Ασία.

Είναι; Το Πεκίνο ακολουθεί μια πολιτική “επιθετικής φιλίας” απέναντί τους, καθόλου τσιγγούνικη. Κατασκευές δημόσιων έργων και δημόσιων κτιρίων, τουριστικές εγκαταστάσεις από ξενοδοχεία μέχρι γήπεδα γκολφ, εκατοντάδες χιλιάδες κινέζοι τουρίστες, καζίνο, χορηγίες για σπουδές σε κινεζικά πανεπίστημια – και ευνοικά δάνεια. Η διακρατική φιλία δεν είναι δωρεάν, ακόμα κι αν είσαι το κράτος του Palau…

Το πρόβλημα είναι ότι στα ίδια μέρη η Ουάσιγκτον έχει νοικιασμένη γη για βάσεις και βασούλες. Κι έχει αρχίσει να ανησυχεί γι αυτήν την απρόσμενη γειτνίαση με το Πεκίνο, καταμεσής της θάλασσας…

Πετώντας προς αυστραλία ο usa  υπ.αμ. Mark Esper έκανε παράκαμψη χτες προς πολυνησία. “Είμαι εδώ για να επιβεβαιώσω ότι οι ηπα θα υπερασπιστούν την ελευθερία και την ασφάλειά σας” είπε. Συγκινητικό… Και συνέχισε: “Για το καλό σας όμως πρέπει να βάλουμε κάτι πυραύλους, που θα κοιτάνε προς Ασία μεριά”…

Ζόρικο ακούγεται. Δεν ταιριάζει και με μαγευτικά ακρογυάλια…

(φωτογραφία κάτω: Οι ωραίες εποχές, τότε που οι ηπα έκαναν τις πυρηνικές τους δοκιμές χωρίς ευγένειες και μα – μου… Εδώ η ατόλη Bikini, στα νησιά Marshall, το 1946.)

Της κορέας

Δευτέρα 5 Αυγούστου. Το Τόκιο το “χοντραίνει” απέναντι στη Σεούλ. Απόδειξη, αν χρειαζόταν κάποια, ότι η διακύβευση δεν είναι οι αποζημειώσεις στις κορεάτισσες “γυναίκες της χαράς” των κάτεργων του Β παγκόσμιου…

Μετά την απαγόρευση της εξαγωγής προς τις κορεατικές τεχνοβιομηχανίες 3 βασικών χημικών, πριν 3 μέρες η κυβέρνηση Abe ανακοίνωσε ότι θα βάλει διάφορα γραφειοκρατικά εμπόδια στις εξαγωγές άλλων 1100 ειδών (από εργαλεία και μηχανές μέχρι εξαρτήματα) επιδιώκοντας να κάνει τη νοτιοκορεατική παραγωγή υψηλής τεχνολογίας όμηρο του Τόκιο.

Η Σεούλ μιλάει για “πόλεμο” εναντίον της. Δείχνει διατεθειμένη να σηκώσει το γάντι με ανάλογα εμπορικά αντίποινα. Ωστόσο λίγο πιο πίσω διακρίνεται το βασικό: το μέλλον της κορεατικής χερσονήσου και η διάταξη των δυνάμεων απέναντι στο μπλοκ του Βλαδιβοστόκ. Ο νο 2 στο “συμβούλιο εθνικής ασφαλείας” στη Σεούλ κατηγόρησε ήδη τον Abe ότι προσπαθεί να βάλει εμπόδια στην ειρήνη στη χερσόνησο, κάνοντας υπόγειο παιχνίδι με την Ουάσιγκτον. Βάσιμες ή όχι οι κατηγορίες, είναι ενδεικτικές.

Το Τόκιο κάνει απέναντι στη Σεούλ ότι κάνει η Ουάσιγκτον απέναντι στο Πεκίνο και την Μόσχα. Μόνο στραβοί δεν βλέπουν ότι το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ είναι για καλά στο στόχαστρο. Διαισθανόμαστε ωστόσο πως όσο περισσότερο χρησιμοποιούνται όπλα “εμπορικού πολέμου” τόσο περισσότερο τρώνε τα ψωμιά τους…

 

Το καρφί και το πέταλο

Κυριακή 4 Αυγούστου. Ο ιρανός υπ.εξ. Mohammad Javad Zarif βρέθηκε στη Ν. Υόρκη στα μέσα του περασμένου μήνα, για δουλειές στον οηε. Το ψοφιοκουναβιστάν δεν τον υποδέχτηκε με κόκκινα χαλιά – το αντίθετο: επέβαλε περιορισμούς στις μετακινήσεις του…. Χοντράδα· αλλά για ψόφια κουνάβια το πράγμα είναι «λογικό».

Όμως στη διάρκεια της παραμονής του στην πόλη, και συγκεκριμένα στις 15 Ιούλη, ο καταραμένος υπ.εξ. συναντήθηκε με τον δεξιό γερουσιαστή Rand Paul, μετά από αίτημα του δεύτερου. Τα είπαν για καμιά ώρα. Ο Rand Paul θεωρείται του «περιβάλλοντος» του ψόφιου κουναβιού ενώ συμμετέχει στην «επιτροπή εξωτερικών υποθέσεων» του κογκρέσσου· και σύμφωνα με προχθεσινό ρεπορτάζ του “the new yorker”, το ραντεβού έγινε με τις ευλογίες του. Όχι μόνο αυτό όμως… Ο Paul μετέφερε στον Zarif πρόσκληση (του ψόφιου κουναβιού) για συνάντηση (μεταξύ τους) στο άσπρο σπίτι! Με φωτογράφους και όλα τα λούσα!!!

Για την περίπτωση που έχετε λάθος ιδέα για το ιρανικό καθεστώς: ο Zarif δεν είναι “αγιατολάχ”! Είναι αμερικανοσπουδαγμένος για κάμποσα χρόνια, έχει διατελέσει πρεσβευτής της Τεχεράνης στον οηε για κάποια χρόνια, ξέρει από μέσα τα δυτικά κόλπα, και έχει φίλους στο αμέρικα στα «υψηλά κλιμάκια» του καθεστώτος. Το ότι το ιρανικό καθεστώς του εμπιστεύεται την “εξωτερική πολιτική” του έχει, προφανώς, σχέση και μ’ αυτά τα προσόντα. Και ενώ το ραντεβού του Paul θα μπορούσε να θεωρηθεί κλασσικό τμήμα «διπλωματίας», η πρόσκληση του ψόφιου κουναβιού είναι άλλης τάξης ζήτημα. Πολύ περισσότερο που ο Zarif δεν την απέρριψε (!) αλλά κομψά απάντησε ότι «πρέπει να πάρει οδηγίες επ’ αυτού απ’ την Τεχεράνη» – τον Χαμενεΐ δηλαδή…

Και τι έγινε μετά; Το ψοφιοκουναβιστάν πριν 3 ημέρες έβαλε «τιμωρία» τον Zarif («κυρώσεις») με βασικό πρακτικό μέτρο εναντίον του το ότι «θα εξετάζει κατά περίπτωση» αν θα του δίνει visa για να πηγαίνει στις συνελεύσεις του οηε… Η «κατηγορία» εναντίον του είναι ότι …. «υπηρετεί την ατζέντα του Χαμενεΐ, και είναι ο βασικός εκπρόσωπος τύπου του καθεστώτος σε όλο τον κόσμο»! Με δυο λόγια: η κατηγορία κατά του Zarif είναι ότι είναι ο υπ.εξ. του ιράν… (Εδώ σπάνε όλα τα κοντέρ!)

Υπάρχει σύγκρουση στα υψηλά κλιμάκια του ψοφιοκουναβιστάν σε ότι αφορά την «αντιμετώπιση του ιράν»; Ας πούμε: η «τιμωρία» του Zarif επιβλήθηκε στο ψόφιο κουνάβι απ’ τους σωματοφύλακες; Ή παίζει το έργο «καλός μπάτσος / κακός μπάτσος»; Στην πράξη αυτό το τελευταίο θα μπορούσε να συμβαίνει ακόμα και χωρίς να είναι σχεδιασμένο. Στη γεωμετρία λέγεται συνισταμένη· στην κρατική πολιτική μπορεί να λέγεται “δεν ξέρουμε τι να κάνουμε”…

Είναι γνωστό ότι το ψόφιο κουνάβι για μέχρι «ξέπλυμα» είναι ικανό (επιχειρηματικά) – και πιθανόν να κάνει την ίδια δουλειά, θέλει δεν θέλει, σαν βιτρίνα των σωματοφυλάκων. Πολύ θα τους βόλευε να δημιουργηθεί κάποια «εσωτερική κρίση» στο ιρανικό καθεστώς, με τον Zarif να είναι ο «καλούτσικος» της ιστορίας και οι υπόλοιποι οι «τρομοκράτες». Η πρόσκληση στο άσπρο σπίτι θα μπορούσε να είναι τέτοια δηλητηριώδης προσφορά· αλλά ο Zarif είναι παλιά καραβάνα…

Συνεπώς βρισκόμαστε πάντα στο τετραγωνάκι νο 1: το παρακμιακό ψοφιοκουναβιστάν ψάχνει να βρει τον πιο εύκολο και ανώδυνο τρόπο για να κάνει επίδειξη δύναμης· και δυσκολεύεται.

Κι ο καιρός περνάει…

Κόλλυβα 1

Κυριακή 4 Αυγούστου. Εδώ κι εκεί μπορεί να βρει κανείς κουβέντες «μεγάλων ανδρών» (της δύσης) που μπορεί να μην προορίζονται να κρατήσουν καλή θέση στην Ιστορία, δείχνουν όμως την απελπισία τους.

Ο Bruno Le Maire είναι υπ.οικ. της γαλλίας· και το γαλλικό κράτος απλώνει όσο μπορεί τον ιμπεριαλισμό του (στην αφρική) για να σταθεροποιήσει μια θέση στην «α εθνική» των καπιταλιστικών κρατών στον 21ο αιώνα. Μιλώντας στα μέσα του περασμένου Ιούλη στην επέτειο των 75 χρόνων απ’ τις συμφωνίες του Bretton Woods, ο (ανιστόρητος;) κυρ Le Maire δήλωσε με κάθε σοβαρότητα:

… Η τάξη του Bretton Woods όπως την ξέραμε έφτασε στα όριά της… Ή θα μπορέσουμε να ξαναεφεύρουμε το Bretton Woods, είτε οι Νέοι Δρόμοι του Μεταξιού θα γίνουν η νέα παγκόσμια τάξη. Και τα κινεζικά στάνταρς… θα γίνουν παγκόσμια…

Είναι δύσκολο για την ασταμάτητη μηχανή να μπει στο μυαλό ενός γάλλου υπ.οικ., ειδικά όταν τον πιάνουν τέτοιες νοσταλγίες. Είναι επίσης δύσκολο να εξηγήσουμε απο εδώ (σε όσους / όσες δεν γνωρίζουν) τι ήταν και τι σημασία είχαν εκείνες οι διεθνείς συμφωνίες (που μεταξύ άλλων έφτιαξαν το δντ και την παγκόσμια τράπεζα· κυρίως, όμως, έκαναν το αμερικανικό δολάριο νόμισμα των διεθνών συναλλαγών διώχνοντας για πάντα την αγγλική στερλίνα). Το σίγουρο είναι ότι εκείνον τον Ιούλη του 1944, πριν τελειώσει επίσημα ο Β παγκόσμιος, οι εκπρόσωποι των 44 κρατών που μαζεύτηκαν σ’ ένα ξενοδοχείο του New Hampshire αναγνώρισαν την πολιτική και οικονομική (για την στρατιωτική δεν υπήρχε θέμα!) ηγεμονία των ηπα – σ’ όλο τον πλανήτη εκτός απ’ το μετέπειτα «ανατολικό μπλοκ».

Όμως το πραγματικό τέλος εκείνης της «παγκόσμιας τάξης» δεν έρχεται τώρα· ούτε το προκαλεί ο κινεζικός καπιταλισμός… Το τέλος των συμφωνιών του Bretton Woods ήρθε στα μέσα Αυγούστου του 1971 όταν οι ηπα, με πρόεδρο τον Νίξον, κατάργησαν τον βασικό σκελετό τους: την σταθερή σχέση του δολαρίου με τον χρυσό (35 δολάρια η ουγκιά). Ο Νίξον ήθελε επειγόντως να τυπώσει και να ξανατυπώσει δολάρια άσχετα με την ποσότητα του χρυσού που είχε η κεντρική του τράπεζα, για να χρηματοδοτήσει ακόμα περισσότερο έναν πόλεμο που έχανε: στο βιετνάμ. Αυτό σήμαινε πως απο εκεί και μετά όλα τα νομίσματα θα είχαν «ανταλλακτική αξία» με βάση μόνο τις μεταξύ τους χρηματιστηριακές σχέσεις (και τα σχετικά «παιχνίδια»…). Ωστόσο απο εκείνο το χρονικό σημείο και μετά το δολάριο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί (και χρησιμοποιήθηκε, με μεγαλύτερη ένταση στις μέρες μας) σαν όπλο· αντί για άξονας περιστροφής μιας «σταθερής μέτρησης της αξίας» στον καπιταλιστικό κόσμο.

Με δυο λόγια το τέλος του Bretton Woods δεν τον φέρνουν οι κινέζικοι “δρόμοι του μεταξιού”. Το έφερε πριν σχεδόν μισό αιώνα το μονοπάτι Χο Τσι Μινχ των βιετκόνγκ! Να γιατί ο κυρ Le Maire είναι ανιστόρητος! Και οι ανιστόρητοι, όσο «μεγάλοι» κι αν δείχνουν, είναι χαμένοι…