A letter for you…

9/2/2017. Οπωσδήποτε μπορεί να κάνουμε λάθος (ποιοί είμαστε για να μην κάνουμε;). Έχουμε ωστόσο την εντύπωση ότι δυο “θέσεις” (σε ότι αφορά το περιβόητο “ελληνικό χρέος”) που μοστράρονται σαν αντίπαλες μεταξύ τους έχουν αρχίσει να “κουμπώνουν”. Οι τεχνικοί του δντ υποστηρίζουν ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος είναι μη εξυπηρετήσιμο μεσομακροπρόθεσμα· έχοντας βάλει σιωπηλά μεν αλλά κατηγορηματικά στην άκρη οτιδήποτε θα μπορούσε να ονομαστεί σαν “καπιταλιστική ανάπυξη” του ελλαδιστάν τις επόμενες δεκαετίες. Με απλά λόγια το δντ λέει ότι το “ελατήριο ανάπτυξης που θα εντυπωσιάσει το σύμπαν” που είχε υποσχεθεί πέρυσι περίπου τέτοιον καιρό ο εξοχότατος έλληνας πρωθ. είναι μια αυταπάτη και μισή. Σε κάθε περίπτωση, αν δεν βρεθεί τρόπος μεσοπρόθεσμης εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους, το δντ, με βάση τους περιορισμούς του καταστατικού του, δεν μπορεί να ξαναδανείσει την Αθήνα. Συνεπώς; Imf out! Χαράς ευαγγέλια!
Μια σειρά ευρωπαϊκά κράτη απ’ την μεριά τους, λένε – και έχουν το δίκιο τους – ότι δεν μπορούν να χαρίσουν λεφτά στην Αθήνα. Μπορούν να κάνουν διευκολύνσεις στο επιτόκιο και στη διάρκεια των δανείων: σύμφωνα με τους ενιαίους ευρωπαϊκούς κανόνες για τους προϋπολογισμούς μια τέτοια διαχείριση δεν θεωρείται «απώλεια εσόδων» γι’ αυτά. Αν, όμως, χαρίσουν λεφτά στην Αθήνα, θα πρέπει να αυξήσουν την φορολογία τους για να καλύψουν την χασούρα. Κι αυτό δεν σκοπεύουν να το κάνουν. Εκτός εάν…
Εκτός εάν… Υπάρχει και «εκτός εάν»; Υπάρχει. Το τελευταίο που είπε ο γερμανός υπ.οικ. επί του θέματος: δεν χαρίζουμε λεφτά στην ελλάδα όσο είναι στην ευρωζώνη. Εάν, όμως, φύγει;

Το Βερολίνο τα έχει πει αυτά, ανεπίσημα φυσικά, απ’ το καλοκαίρι του 2012: «αν είναι να φύγετε απ’ την ευρωζώνη σας δίνουμε bonus 50 δις. ευρώ – ψηνόσαστε;» Και άλλοι τα έχουν υπονοήσει. Αντίθετα απ’ την σοφία διάφορων αναλυτών (των οποίων τα κίνητρα ποτέ δεν είναι γνωστά) η έξοδος της μόνιμα «μικρής ασθενούς» απ’ την ευρωζώνη δεν θα είναι πρελούδιο διάλυσής της δεύτερης. Θα είναι ένα βήμα για την μεγαλύτερη συνοχή της. Κι αυτό μπορούν να το καταλάβουν εύκολα οι βουλευτές και στο γερμανικό, και στο ολλανδικό, και στο φινλανδικό κοινοβούλιο. Ένας μπελάς λιγότερος έναντι μιας μικρής επιδότησης: σ’ αυτήν την περίπτωση (και μόνο σ’ αυτήν) μπορεί να χαριστεί ένα πόσο στην Αθήνα… Αυτό, τουλάχιστον, υπονοεί ο κυρ Σόιμπλε.
Εν τω μεταξύ το δντ έχει σοβαρούς λόγους να σταματήσει να δανείζει την Αθήνα· πίσω απ’ το αν είναι ή δεν είναι βιώσιμο του δημόσιο χρέος της. Τα τελευταία χρόνια η ελλάδα είναι ο μεγαλύτερος δανειζόμενος απ’ το δντ. Kαι ένας μεγάλος αριθμός κρατών / μελών του ταμείου (με όχι μεγάλη ισχύ απ’ την άποψη των ψήφων πλην όχι αμελητέα αξία στη φάση της όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού) διαφωνούσε και διαφωνεί με το να διοχετεύεται το «ρευστό» του ταμείου στην ελληνική περίπτωση· παρότι ο δανεισμός αυτός μεγαλώνει, λόγω επιτοκίου (γύρω στο 3,5%) αυτό το ρευστό… Aυξάνει βέβαια το ρευστό του δντ αν το χρέος αποπληρώνεται. Αν όχι; Συνεπώς, η «βιωσιμότητα» του ελληνικού χρέους είναι η μόνη απάντηση στους διαφωνούντες. Αν δεν είναι βιώσιμο, τότε πρέπει να σταματήσει αυτή η εκστρατεία «σωτηρίας». Άμεσα.
Το δντ και η Αθήνα δεν έχουν υπογράψει «3ο μνημόνιο». Το καλοκαίρι του 2015 το δντ έμεινε απ’ έξω σαν δανειστής, επικαλούμενο τις αμφιβολίες του για την βιωσιμότητα. Έκτοτε είναι μόνο «τεχνικός σύμβουλος»· και εκκρεμούν (πάνω από 1,5 χρόνο) οι αμφιβολίες του. Συνεπώς πρακτικά έχει φύγει απ’ την «ελληνική διάσωση». Απομένει μόνο μια επίσημη ανακοίνωση· και οι αλυσιδωτές της συνέπειες.
Υπάρχει πιθανότητα να επιστρέψει το δντ, σαν δανειστής, στην «ελληνική διάσωση»; Εκτιμάμε πως είναι απίθανο. (Αλλά μπορεί να κάνουμε λάθος… Ποιοί είμαστε να μην κάνουμε;)

Πολλές ταχύτητες;

7/2/2017 …Ο πυρήνας των χωρών που κινήθηκε με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα προς την κοινή άμυνα – δηλαδή ιταλία, γαλλία, γερμανία και ισπανία – πρέπει να επεξεργαστεί ενισχυμένες συνεργασίες, οι οποίες να προάγουν ακόμη περισσότερο τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί. Η περαιτέρω επένδυση των χωρών αυτών προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση, θα παρακινήσει θετικά και τις υπόλοιπες…
Αυτά είπε, μεταξύ άλλων, σε συνέντευξή της στην Il Messaggero προχτές (Κυριακή) η ιταλίδα υπ.αμ. Ρομπέρτα Πινότι. Μια μέρα νωρίτερα, ο συνάδελφός της Σάντρο Γκότζι (υπουργός αρμόδιος για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις) είχε δηλώσει στον απόηχο της συνόδου της ε.ε. στη μάλτα και των δηλώσεων της Μέρκελ:
… Είναι πολύ θετικό που η γερμανία καγκελάριος υιοθέτησε θέσεις που έχουν επεξεργαστεί η ιταλία και άλλα κράτη-μέλη… είναι απατηλό να πιστεύει κανείς ότι σε μια ένωση με 27 κράτη μπορούν να προχωρήσουν όλοι μαζί με την ίδια ταχύτητα και με κοινούς στόχους και πολιτική… Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει μόνο να επιτραπούν εξαιρέσεις σε όσους δεν είναι έτοιμοι να κάνουν βήματα ολοκλήρωσης, αλλά και να διευκολυνθούν όσοι είναι έτοιμοι να προχωρήσουν ταχύτερα…
Χάρη σ’ αυτές τις δύο ιταλικής διατύπωσης απόψεις μπορούμε ίσως να έχουμε προκαταβολικά μια χοντρική ιδέα για το τι κυοφορείται σαν μέλλον της ε.ε. σε συγκεκριμένες πρωτεύουσες· και ένα γενικό περίγραμμα για το τι θα μπορούσε να είναι η επερχόμενη «διακήρυξη» της 25ης Μάρτη.

Μεταβλητή γεωμετρία

7/2/2017. Φαίνεται λογικό: το Βερολίνο, που ήταν ως πρόσφατα σταθερός υποστηρικτής μιας ενιαίας θεσμικής (ομοσπονδιακής) συγκρότησης και της “πολιτικής ολοκλήρωσης” του συνόλου της ε.ε., έχει αποφασίσει, ενόψει της όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού, να κινηθεί πιο ευέλικτα· άρα και πιο γρήγορα. Όμως, όπως η προηγούμενη “γραμμή” είχε προβλήματα (οπωσδήποτε αυτό: άφηνε την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση εκτεθειμένη στα “καπρίτσια” των φανερών ή κρυφών ευρωπαίων συμμάχων της Ουάσιγκτον…) έτσι και η τωρινή έχει τα δικά της.
Ας ονομάσουμε ένα: πολωνία. Με τις τωρινές πολιτικές βιτρίνες της η Βαρσοβία είναι (έχουμε τη γνώμη) απίθανο να ενταχτεί σε ένα συγκροτημένο “ευρωπαϊκό συμβούλιο άμυνας” και ένα “ευρωπαϊκό συμβούλιο εξωτερικής πολιτικής”. Όμως το να μείνει έξω, σημαίνει ότι αφήνεται κρίσιμο ευρωπαϊκό έδαφος στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Ενδεχομένως να μην είναι εφικτό οτιδήποτε άλλο (με “ειρηνικά μέσα”). Αυτό δεν κάνει μικρότερο το πρόβλημα. (Πάντως σήμερα η Μέρκελ κάνει επίσκεψη στη Βαρσοβία…)
Απ’ την άλλη μεριά, φυσικά, η διευκόλυνση των αποφάσεων σε τέτοιους θεσμούς θα ισχύει όσο ο αριθμός των μελών τους παραμένει σχετικά μικρός. Κι εδώ το παράδειγμα του eurogroup, όταν βρέθηκε στα τέλη του 2009 μπροστά στην ελληνική χρεωκοπία, είναι διδακτικό. Εν τέλει, όξυνση του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού σημαίνει και (άλλοτε ξαφνικά άλλοτε προβλέψιμα) «πυκνώματα» του ιστορικού χρόνου. Σε τέτοιες φάσεις οι χρονοβόρες διαδικασίες μπορεί να γίνουν αυτοκαταστροφικές.
Εν τω μεταξύ, η δημιουργία ενός «ευρωπαϊκού συμβουλίου άμυνας» όπως το προτείνει η Πινότι δεν είναι μόνο μια «άλλη ταχύτητα» μέσα στην ε.ε. Είναι το ίδιο και μέσα στο νατο. Θα είναι ενδιαφέρον να δούμε ποιες θα είναι οι εξελίξεις στην ξεπερασμένη “ατλαντική συμμαχία” αν και εφόσον (μεσοπρόθεσμα μιλώντας) δημιουργηθεί ένα τέτοιο συμβούλιο.

Σούρτα φέρτα 2

3/2/2017. Θα ήταν εκτός πραγματικότητας να περιμένει κανείς απ’ την ντόπια δημαγωγία κάποιο “ρεπορτάζ της προκοπής” απ’ την επίσκεψη της καταραμένης Μέρκελ στον καταραμένο Ερντογάν. Ο.Κ. Σύμφωνα, λοιπόν, με τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα οι δυό τους τσακώθηκαν. Η Μέρκελ μίλησε για “ισλαμική τρομοκρατία”, ο Ερντογάν της είπε “αυτό μην το ξαναπείς”, και πάει. Τώρα η Μέρκελ θα αγαπήσει την Αθήνα.
Για όσους χορταίνουν μ’ αυτά δεν υπάρχει σωτηρία. Όχι, σίγουρα, σ’ αυτή τη ζωή. Σε ότι αφορά την φραστική αντιπαράθεση; Η Μέρκελ κάτι είπε για ισλαμιστική τρομοκρατία, ο Ερντογάν απάντησε “αυτό σας παρακαλώ να μην το ξαναπείτε, σαν μουσουλμάνος πρόεδρος δεν μπορώ να το δεχτώ”, και η Μέρκελ ανταπάντησε ότι άλλο ισλαμ-ιστικός και άλλο ισλαμ-ικός. Οπωσδήποτε είναι κληρονόμος της γερμανικής φιλοσοφίας, ο Ερντογάν όχι, αλλά σίγουρα συνεννοήθηκαν. Εξάλλου νωρίτερα είχαν κουβεντιάσει και για την συρία και για τον isis.
Τα υπόλοιπα των κοινών δηλώσεων; Δεν θα δώσουμε ιδιαίτερη σημασία. Τέτοιους καιρούς τα σοβαρά ζητήματα και νταραβέρια δεν βγαίνουν στο μεϊντάνι (εκ του «μεϊντάν» = πλατεία…). Έμμεσα ωστόσο, και προσπαθώντας να δούμε πίσω απ’ τις γραμμές, υποθέτουμε ότι οι δύο κεντρικές πολιτικές βιτρίνες βρήκαν (ή ανανέωσαν) τα σημεία επαφής τους. Υπάρχουν κοντινοί ορίζοντες γι’ αυτά, υπάρχουν και μεσοπρόθεσμοι. Για παράδειγμα οι γερμανοί χριστιανοδημοκράτες θέλουν οπωσδήποτε τις ψήφους των γερμανών ψηφοφόρων τουρκικής καταγωγής που είναι οπαδοί των ισλαμοδημοκρατών. Απ’ την άλλη μεριά το καθεστώς Ερντογάν θέλει μια απευθείας επαφή και συνεννόηση με την πρωτεύουσα της ευρώπης, και όχι μόνο για το ζήτημα «πρόσφυγες απ’ την συρία».
Όσο για τα μεσομακροπρόθεσμα; Αν υποθέταμε ότι αφορούν και τις σχέσεις με τις ηπα θα πέφταμε έξω;

Τρισκατάρατοι δανειστές!

27/1/2017. Επειδή το ελλαδιστάν δεν έχει πλέον μυστικά, δεν διέφυγε (προφανώς) της προσοχής των δανειστών ότι εκτός απ’ τους φαιορόζ χουβαρντάδες όλη η ντόπια πολιτική σκηνή στήριξε την απλοχεριά. Η αξιωματική αντιπολίτευση έκανε τελικά πίσω, όχι επειδή είχε κάποια διαφωνία, αλλά επειδή προτίμησε να φυλαχτεί κάπως στις διεθνείς σχέσεις της· εν όψει μελλοντικών κυβερνητικών καθηκόντων. Αρχικά, πάντως, συμφωνούσε.
Σ’ έναν κόσμο που κανείς δεν χαρίζει λεφτά, σε μια ε.ε. που χρηματοδότησε ιδιαίτερα το ελλαδιστάν (και όχι μόνο) μέσα από κάθε είδους προγράμματα (και ακόμα το κάνει: εσπα…), σε μια ε.ε. που χρηματοδοτεί πλουσιοπάροχα επενδύσεις αρκεί να είναι σοβαρές (“πρόγραμμα Γιούνγκερ”) αλλά στα μέρη μας ο καπιταλιστικός προσοδισμός ανοίγει ομπρέλα γιατί δεν ξέρει να κάνει δουλειές με άλλον τρόπο, σε μια καπιταλιστική ευρώπη που έχει πολύ σοβαρότερα θέματα να αντιμετωπίσει απ’ το πως οι ελληνικές πολιτικές βιτρίνες φροντίζουν την διαιώνιση του είδους τους, είναι εύλογο ότι οι πολιτικά προσοδικές μαγκιές δεν έχουν ούτε θέση ούτε μέλλον. Εννοείται ότι οι τελικές απαιτήσεις των τρισκατάρατων δανειστών είναι παράλογες. Μόνο που είναι τέτοιες επειδή απευθύνονται σε έναν χρεωκοπημένο “εθνικό” μάγκα / αρχιλαμόγιο. Η ζωή είναι σκληρή: αν απ’ το κλαμπ δεν μπορείς να διώξεις τον κρετίνο, μπορείς ωστόσο να του λες παράτα μας. Ακόμα κι αν αυτός νομίζει ότι ψιχαλίζει.
Τι απομένει; Στην Αθήνα (λένε ότι) ελπίζουν σ’ έναν συμβιβασμό. “Δεν θέλουν οι γερμανοί προβλήματα με την ελλάδα” (λένε τα γατόνια) “εν όψει εκλογών”. Ούτε τους περνάει απ’ το μυαλό (;) ότι μερικές γερές κλωτσιές στον “έλληνα μάγκα με ξένα κόλλυβα” μια χαρά δουλεύει, εν όψει εκλογών, μπας και επαναπατριστούν τίποτα ψηφουλάκια απ’ το ακροδεξιό afd.
Υπάρχει τίποτα άλλο; Τίποτα dollars κύριε ψόφιε κουνάβι;