Βιετνάμ 1968: η επίθεση του Τετ

Μία απ’ τις πιο γνωστές στη δύση φωτογραφίες απ’ την επίθεση του Τετ (η δυτική λογοκρισία τότε ήταν εξαιρετικά αναιμική): ένας νοτιοβιενταμέζος μπάτσος εκτελεί εν ψυχρώ τον Viet Kong αιχμάλωτο Nguyen Van Lem σ’ ένα δρόμο της Sai Gon, την δεύτερη μέρα της επίθεσης του Τετ.

Δευτέρα 9 Οκτώβρη>> Στις 30 Γενάρη του 1968, κι ενώ ο πόλεμος στο βιετνάμ μεταξύ του κομμουνιστικού βορρά και του αμερικανικού στρατού με τα ανδρείκελά του στο νότο είχε φουντώσει, οι Viet Cong και ο λαϊκός στρατός του βόρειου βιετνάμ εξαπόλυσαν μια αιφνιδιαστική μεγάλη επίθεση σ’ ολόκληρη την δυτική ζώνη, αξιοποιώντας το «μονοπάτι Ho Chi Minh» μέσα απ’ τις ζούγκλες του λάος και της καμπότζης. Πάνω από 80.000 βιετναμέζοι κομμουνιστές επιτέθηκαν σε πάνω από 100 πόλεις και κωμοπόλεις (συμπεριλαμβανόμενων 36 απ’ τις 44 περιφερειακές πρωτεύουσες στο νότο), σε 72 απ’ τις 245 επαρχιακά αστικά κέντρα, και στην πρωτεύουσα του νότου Sai Gon. Ο αμερικανικός (και ο νοτιοβιετναμέζικος) στρατός αιφνιδιάστηκαν και αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από αρκετές πόλεις. Ανασυντάχθηκαν στη συνέχεια και αντεπιτέθηκαν μετά από μερικές ημέρες αναγκάζοντας τους Viet Cong και τον λαϊκό στρατό σε υποχώρηση με μεγάλες απώλειες. Σε ορισμένες όμως πόλεις (όπως την Hue) οι μάχες κράτησαν έως και δύο μήνες.

Από στενά στρατιωτική άποψη η επίθεση του Τετ (πήρε το όνομά της απ’ την πρώτη μέρα του σεληνιακού έτους, στις 30 Γενάρη) ήταν αποτυχία του Ha Noi. Όμως αποδείχθηκε στρατηγικής σημασίας επιτυχία εξαιτίας όλων των «παράπλευρων» άμεσων και μεσοπρόθεσμων συνεπειών της:

Πρώτον, η ιδέα του αήττητου του αμερικανικού στρατού που ήταν κάτι σαν «παγκόσμια σταθερά» κατέρρευσε, με αποτέλεσμα την κορύφωση της αυτοπεποίθησης των Viet Cong και, αντίθετα, την πτώση της μεταξύ των αμερικάνων, στρατιωτικών και μη.

Δεύτερον, η έστω και σύντομη επιτυχία της επίθεσης του Tet προκάλεσε σοκ στην αμερικανική κοινωνία, που ταϊζόταν με «ειδήσεις» και «πληροφορίες» για κλιμακούμενη ήττα του βιετναμέζικου βορρά, και για τον ερχομό του οριστικού τέλους του πολέμου, υπέρ των ηπα φυσικά.

Τρίτον, τα στρατιωτικά επιτελεία ανακοίνωσαν ότι προκειμένου να νικήσουν χρειάζονται ακόμα 200.000 στρατιώτες. Αυτό φούντωσε το αντιπολεμικό (και αντιστρατιωτικό: τότε ο αμερικανικός στρατός στελεχωνόταν μέσω της υποχρεωτικής θητείας…) κίνημα στις ηπα που συνέχισε με όλο και μεγαλύτερη αποφασιστικότητα ως το τέλος του πολέμου και την ήττα των ηπα (το 1975).

Τέταρτον, άρχισαν να ακούγονται στις ηπα καθεστωτικές φωνές, μειοψηφικές μεν αλλά πάντως καθεστωτικές, για την ανάγκη «διαπραγματεύσεων» για την λήξη του πολέμου. Αν και δεν ήταν αυτός ο σκοπός τους, η δημόσια εμφάνιση της επιλογής των διαπραγματεύσεων υπονόμευσε ακόμα περισσότερο το αμερικανικό στρατιωτικό ηθικό στο μέτωπο.

Η εμπειρία της επίθεσης του Τετ έμεινε σαν παγκόσμια κληρονομιά των αντι-ιμπεριαλιστικών, αντι-αποικιακών κινημάτων από τότε: μια μάχη ή δυο μπορεί και να χαθούν∙ αλλά η έκβαση πολυεπίπεδων πολέμων δεν προεξοφλείται μόνο απ’ αυτές.

Comments are closed.