Κυριακή 26 Ιούλη. Γιατί επιστρατεύεται τώρα η “αγιασοφιά”; Σε ποια ατζέντα; Επειδή, μόνο, το κυβερνόν AKP ξαναέκανε το μνημείο τζαμί, εξασφαλίζοντας ωστόσο ότι θα συνεχίσει να είναι και τουριστικό αξιοθέατο;
Ας αρχίσουμε ανάποδα. Γιατί το AKP επέλεξε αυτήν την συμβολική και εύκολη ενέργεια; Κατ’ αρχήν πρόκειται για το σύνολο του AKP, μαζί με τις ρεζέρβες του, και καθόλου για έναν “παρανοϊκό” Erdogan όπως βολεύονται διάφοροι ντόπιοι και δυτικοί ψυχωσικοί! Το αποδεικνύει η επαινετική στάση των «αμφισβητιών» (διαγραμμένων, με δικά τους κόμματα πια) Abdullah Gul και Ahmet Davutoglu.
Αλλά όχι μόνο αυτό. Αν και ορισμένοι ντόπιοι “αναλυτές”, εθνικόφρονες με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, βολεύονται να πιστεύουν και να διαδίδουν ότι “ο Erdogan έκανε μια ενέργεια εσωτερικής κατανάλωσης”, η εμβέλεια αυτής της “ιστορικής αποκατάστασης” είναι πολύ μεγαλύτερη. Γιατί πολύ μακρύτερα φτάνει τόσο η στρατιωτική όσο, κυρίως, η soft power του τουρκικού ιμπεριαλισμού.
Προφανώς τόσο το ντόπιο όσο και το δυτικό αντι-μουσουλμανικό φασισταριό δυσκολεύεται να θυμάται όσα δεν το βολεύουν. Ωστόσο το AKP ποτέ δεν έκρυψε ούτε την ιδεολογία του ούτε την γεωπολιτική του. Να θυμίσουμε μόνο ότι μετά την θριαμβευτική του νίκη στις εκλογές του 2011 (πάνω από το 50% των ψήφων, 326 έδρες στο 550 εδρών κοινοβούλιο), στον επινίκειο λόγο του, ο Erdogan ξεκαθάρισε ότι η υπό τους ισλαμοδημοκράτες τουρκία θα είναι η «φωνή της μέσης Ανατολής και των μουσουλμάνων» απέναντι, κόντρα στη Δύση. Είχε πει τότε:
…Πιστέψτε με, σήμερα νίκησε το Sarajevo όσο η Istanbul, η Beirut όσο η Izmir, η Damascus όσο η Ankara, η Ramallah, η Nablus, η Jenin, η West Bank, η Jerusalem νίκησαν όσο το Diyarbakir…
Προσκλητήριο πολύ συγκεκριμμένων εκκρεμοτήτων… Μεγαλοϊδεατισμός; Ναι. Με περισσότερα του ενός νοήματα! Και χωρίς «αγιασοφιάδες»! Οι δυτικοί τρόμαξαν τότε. Η Ουάσιγκτον προσέφερε στην Άγκυρα ένα δηλητηριώδες δώρο: μια θέση στη διάλυση της συρίας (χρειάστηκαν 4 χρόνια για να επιβεβαιώσουν οι τούρκοι ισλαμοδημοκράτες τον πραγματικό αμερικανικό σχεδιασμό!). Το 2016 διάφοροι μηχανισμοί οργάνωσαν βιαστικά ένα πραξικόπημα…
Έχει ενδιαφέρον, σίγουρα για την εργατική αντικρατική / αντικαπιταλιστική κριτική στη μεγάλη κλίμακά της. Σύμφωνα με το manual «διαχείρισης του πλανήτη» που εξέδωσε το 1993 ο «πολύς» Samuel Huntington με τίτλο «η σύγκρουση των πολιτισμών», ένα βιβλίο που διαβάστηκε πολύ στα ‘90s, κράτη (μαζί με τους μεγαλοϊδεατισμούς / ιμπεριαλισμούς τους) σαν το τουρκικό (σε ότι αφορά το σουνιτικό ισλάμ) ή το ιρανικό (σε ότι αφορά το σιιτικό ισλάμ) θα έπρεπε να θεωρούνται κομβικά και απαραίτητα για τις παγκόσμιες (υπό δυτική ηγεμονία πάντα) ισορροπίες· στο βαθμό που οι απειλές θα προέρχονταν από «αδέσποτους» και γι’ αυτό ανεξέλεγκτους παράγοντες… Με δυο λόγια: τα κράτη – περιφερειακοί φύλακες που θα ήταν τέτοιοι με ιδεολογικά και πολιτικά μέσα και όχι με στρατούς και χούντες, θα ήταν πολύ προτιμότερα για τις παγκόσμιες ισορροπίες μετά το «τέλος της ιστορίας» και την «οριστική νίκη του νεοφελελευθερισμού» σε σχέση με μια επίπλαστη δυτική ηγεμονία που θα γεννούσε ανεξέλεγκτους «αμφισβητίες»… Κάποιος ισχυρός “συγγενής” θα έπρεπε να υπάρχει κάθε φορά, για να τους μαζεύει…
Το AKP της εποχής Davutoglu, των “μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες” και του στρατηγικού βάθους, ήταν απ’ το 2001 έτοιμο να αναλάβει αυτόν τον ηγεμονικό, περιφερειακό ρόλο καπιταλιστικής ισορροπίας στον πλανήτη, τόσο στον Καύκασο όσο και στην μέση ανατολή… Δέκα χρόνια μετά, το 2011, με τις αραβικές εξεγέρσεις / δημοκρατικές επαναστάσεις στο μεγαλύτερο μέρος του αραβικού κόσμου, με τις νίκες τους στην Τύνιδα και στο Κάιρο, η πολιτική και ιδεολογική “κεντρικότητα” των τούρκων ισλαμοδημοκρατών έμοιαζε πια αναγνωρισμένη και δεδομένη.
Αλλά όχι! Στις παγκόσμιες ιμπεριαλιστικές “ζώνες επιρροής” τέτοιου είδους “περιφερειακοί” αλλά και καπιταλιστικά ικανοί παράγοντες, σαν την Άγκυρα και την Τεχεράνη, θεωρούνται από “πρόβλημα” έως “απειλή”. Απ’ την Ουάσιγκτον ως το Λονδίνο και απ’ το Παρίσι ως την Αθήνα προτιμητέες είναι πετροχούντες σαν αυτές του Ριάντ και του Αμπού Ντάμπι· ή χασάπηδες σαν τον Sisi. Καθεστώτα, δηλαδή, χωρίς σοβαρή εσωτερική έδραση, με στήριγμα μόνο την βία, τους διεθνείς πελάτες τους και τα πάντρεμα των κυρίαρχων τάξεων με τα συμφέροντα αυτών των συμμάχων…
Συνεπώς, αυτό που κατά τον Huntington ήταν στρατηγικά απαραίτητο έγινε (για τους δυτικούς ιμπεριαλισμούς) απαράδεκτο, εχθρικό. H Άγκυρα έλαβε την προειδοποίηση απ’ το δυτικό προγεφύρωμα στη μέση Ανατολή, το ρατσιστικό Τελ Αβίβ, με την σφαγή στο mavi marmara, στα τέλη Μάη του 2010. Η «πολιτισμένη και φιλελεύθερη» δύση έβγαλε τον σκασμό, αφήνοντας το απαρτχάιντ Τελ Αβίβ να κάνει την βρώμικη δουλειά. Αν το AKP επέμενε στα «μηδενικά προβλήματα» άλλοι θα φρόντιζαν να του τα δημιουργούν.
Από ένα σημείο και μετά (ειδικά μετά το 2015 και την διαμόρφωση του μπλοκ της Αστάνα) η μεθοδολογία των τούρκων ισλαμοδημοκρατών άλλαξε. Απέναντι στους δυτικούς εργολάβους τύπου σαουδική αραβία, εμιράτα, αίγυπτος και στις μεθόδους τους, προστέθηκαν τα όπλα. Για πρώτη φορά στην ιστορία του το τουρκικό κράτος άρχισε δικούς του πολέμους εκτός συνόρων. Δικαιούται να υποστηρίζει “εσείς ξεκινήσατε”!