Πέμπτη 24 Οκτώβρη. Θεωρείται γενικά αδιάφορο το γεγονός ότι και στον θύλακα της Afrin και στην πιο πρόσφατη εισβολή, το μεγαλύτερο μέρος των πεζικάριων είναι σύριοι. Πρόκειται σε μεγάλο βαθμό γι’ αυτούς που έφυγαν απ’ την συρία σαν αντι-Άσαντ, έμειναν, εκπαιδεύτηκαν και εξοπλίστηκαν σε τουρκικά στρατόπεδα, και σε διάφορες φάσεις αυτού του πολέμου είχαν διάφορα ονόματα (π.χ. «ελεύθερος συριακός στρατός»…) και δρούσαν κυρίως στη βόρεια συρία, σαν proxies της Άγκυρας και όποιου άλλου πλήρωνε· μέχρι που το τουρκικό καθεστώς άλλαξε γραμμή, με την εμφάνιση της Μόσχας στο πεδίο της μάχης.
Πρόκειται για πολλές χιλιάδες άτομα. Είναι σύριοι αλλά παραμένουν αντι-Άσαντ. To συριακό καθεστώς θα τους χρειαζόταν (για τον στρατό του, για την αστυνομία του, αλλά – επίσης – για την «ανάσταση» της παραγωγικής / καπιταλιστικής του βάσης!). Οι ίδιοι ξέρουν πολύ καλά ότι τώρα πια δεν πολεμούν εναντίον του Άσαντ αλλά «ασύμπτωτα» μαζί του· ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως έχουν γίνει και «φίλοι»!
Προσθέστε τώρα κι αυτό: τα εκατομμύρια των σύρων προσφύγων στην τουρκική επικράτεια είναι επίσης αντι-Ασαντ. Πράγμα που σημαίνει πως με βάση τα βιώματά τους, η επιτροφή τους στη συριακή επικράτεια θα μπορούσε να γίνει μόνο υπό την προστασία των αντι-Άσαντ ενόπλων (προφανώς φίλων, συγγενών τους…), που κι αυτοί δρουν υπό την προστασία κατ’ αρχήν της Άγκυρας.
Αυτό σημαίνει πως μέχρις ότου επιτευχθεί μια πολιτική διευθέτηση για το συριακό καθεστώς (διαμόρφωση νέου συντάγματος, νέα διοικητική διάρθρωση, «καθαρές» εκλογές, κλπ) και μέχρις ότου αυτή η διευθέτηση εφαρμοστεί και ωριμάσει πρακτικά μέσα στο χρόνο (ώστε να παρέλθει ο φόβος απέναντι στον Άσαντ) αυτές οι εκατοντάδες χιλιάδες σύρων, είτε ενόπλων είτε αμάχων, μόνο μ’ έναν τρόπο θα είναι να δυνατόν να μένουν και να ζουν στη συριακή επικράτεια: υπό την υψηλή εποπτεία και τις εγγυήσεις κατ’ αρχήν της Άγκυρας. Ακόμα καλύτερα και της Μόσχας.
Αυτά τα δύο θέματα, απ’ την μια η πρακτική αδυναμία του στρατού του Άσαντ να ελέγξει όλη την επικράτεια, και απ’ την άλλη το γεγονός ότι η επιστροφή μεγάλου μέρους των προσφύγων θα σημαίνει υποχρεωτικά, για αρκετό καιρό, τον έλεγχο συριακού εδάφους από (πρώην; «ήπια»;) αντι-Άσαντ ενόπλους (χωρίς βαριά όπλα – αυτά τα βάζει η Άγκυρα, για να μπορούν να αποσυρθούν συντεταγμένα όταν και αν έρθει αυτή η στιγμή), καθορίζουν με αόρατο τρόπο το πως κινούνται τα μέλη του μπλοκ της Αστάνα. Γιατί είναι ένα πράγμα να ηττηθεί το σχέδιο του άξονα, και είναι εντελώς διαφορετικό το να ξαναϋπάρξει μια λειτουργική συριακή κοινωνία μετά από τόσο αίμα, χωρίς να βρίσκεται μόνιμα στα πρόθυρα ενός ακόμα εμφυλίου.
Η διαδικασία της αποστρατιωτικοποίησης της αντιπολίτευσης στον Άσαντ, όταν μάλιστα υπέρ της στρατιωτικοποίησής της «δούλεψαν» κράτη σαν το αμερικανικό, το ισραηλινό και το σαουδαραβικό, είναι δύσκολη, σύνθετη και χρονοβόρα διαδικασία. Η διαδικασία αποστρατιωτικοποίησης του ίδιου του καθεστώτος Άσαντ είναι δύσκολη και σύνθετη υπόθεση επίσης, ειδικά αν ληφθεί υπόψη πως ό,τι έμεινε απ’ αυτόν τον στρατό μετά τις μαζικές λιποταξίες και την προσφυγιά θεωρείται εχθρικό απο εκείνους κι εκείνες που έφυγαν απ’ την συρία.
Μετά απ’ αυτά «απορίες» του είδους αν η τουρκία θα προσαρτήσει τα συριακά εδάφη που ελέγχει τώρα ή γιατί ο Putin «αναγνώρισε» την τουρκική παρουσία μετά την εισβολή στη βόρεια συρία, είναι, επιτρέψτε μας, βλακώδεις όταν η διακύβευση (και για την Άγκυρα) είναι το να αποφευχθεί τα επόμενα χρόνια και δεκαετίες ένας «δεύτερος γύρος» πολέμου δίπλα της…
(φωτογραφία: Μια ρωσική χαρτογραφική περιγραφή της συνεργασίας του μπλοκ της Αστάνα στη βόρεια συρία. Η διαγραμμισμένη περιοχή είναι αυτή που παραμένει στην ευθύνη της Άγκυρας. Τα τρίγωνα είναι τα μεθοριακά φυλάκια που θα φτιάξει ο στρατός του Άσαντ.
Γύρω και κάτω απ’ αυτά, σε πλάτος 10 χιλιομέτρων – διακεκομένη γραμμή – θα σουλατσάρουν κοινά ρωσο-τουρκικά περίπολα. Σύριοι φιλο-Άσαντ, ρώσοι, τούρκοι, σύριοι αντι-Άσαντ ένοπλοι all together: γεωπολιτική consommation, σκέτη υπερπαραγωγή του μπλοκ της Αστάνα! To know us better…
Μόνο η Τεχεράνη λείπει απ’ αυτήν την γεωγραφία· αλλά δεν είναι εκεί η θέση της. Δεν έχει δουλειά εκεί…)