Δευτέρα 26 Αυγούστου. Ο αρχιδιοικητής της (κρατικής) «τράπεζας της αγγλίας» Mark Carney δεν θα κάνει φίλο το ψόφιο κουνάβι. Πιθανότατα και κανέναν άλλο αμερικάνο αξιωματούχο. Μιλώντας προχτές σε αμερικανικό έδαφος (στο Jackson Hole) σε γεύμα εργασίας αρχιτραπεζιτών του πλανήτη, πρότεινε σαν φάρμακο για το μέλλον του καπιταλιστικού κόσμου την εγκατάλειψη του δολαρίου σα νομίσματος παγκόσμιας εμπορικής χρήσης, και την αντικατάστασή του από ένα “ψηφιακό νόμισμα” (σαν το “libra” του Zuckerberg…) το οποίο θα έχει σταθερές ισοτιμίες με κάμποσα νομίσματα διεθνούς χρήσης.
Μαχαιριά στην καρδιά του ψοφιοκουναβιστάν: Οι ηπα αντιστοιχούν μόνο στο 10% του παγκόσμιου εμπορίου και στο 15% του παγκόσμιου αεπ είπε ο κυρ Carney, αλλά οι μισές διεθνείς εμπορικές συναλλαγές και τα δύο τρίτα των ασφαλιστικών συμβολαίων είναι σε δολάριο. Αυτή η ανισορροπία είναι η πηγή των δεινών συμπλήρωσε ο κυρ Carney… Είναι κι αυτό μια άποψη! Αλλά εκείνο το “μόνο” πως το ξεστόμισε;
Η ιδέα του Carney δεν είναι καινούργια. Πριν 75 χρόνια, περίπου τέτοια εποχή (Ιούλης του 1944), προς το τέλος του Β παγκόσμιου, αποτύγχανε μια παρόμοια πρόταση που είχε προσπαθήσει να περάσει ένας άλλος άγγλος, πολύ πιο διάσημος: ο Keynes. Ο λόρδος οικονομολόγος με την αιχμηρή σκέψη και τις τολμηρές απόψεις, καταλαβαίνοντας ότι η αγγλική στερλίνα έχει πεταχτεί οριστικά απ’ την θέση του νο 1 νομίσματος διεθνών συναλλαγών, ξέροντας πολύ καλά τα οφέλη που έχει για τον «μητρικό καπιταλισμό» η διεθνής κυκλοφορία / χρήση του νομίσματός του, και βλέποντας ότι ο επόμενος νομισματο-βασιλιάς θα είναι το δολάριο, προσπάθησε πατριωτικότατα να εμποδίσει αυτήν την ενθρόνιση. Πρότεινε σαν κέντρο της παγκόσμιας οικονομικής “ισορροπίας” ένα «σκιώδες», λογιστικό νόμισμα, το bancor (που δεν θα υπήρχε σε φυσική μορφή, θα είχε όμως αντιστοίχιση με χρυσό) με το οποίο θα είχαν σταθερές ισοτιμίες τα υπόλοιπα νομίσματα.
Εννοείται ότι η Ουάσιγκτον δεν του έκανε την χάρη! Το να μπορεί να τυπώνει η κεντρική ΣΟΥ τράπεζα το νόμισμα που χρησιμοποιούν και οι υπόλοιποι στις διεθνείς συναλλαγές τους, αποφέρει ένα σταθερό «νοίκι» – και οικονομική ηγεμονία. Το δολάριο και όχι το bancor έγινε η «άγκυρα» των διεθνών νομισματικών και οικονομικών σχέσεων στις συμφωνίες του Bretton Woods· και ο αμερικανικός καπιταλισμός άρχισε να απολαμβάνει τα οφέλη….
Όταν στις αρχές της δεκαετίας του ’70 η “άγκυρα σηκώθηκε” (με την έννοια ότι το αμερικανικό δολάριο έπαψε να έχει αντιστοίχιση με τον χρυσό, κι έγινε έτσι ένα “μέτρο της αξίας που επιπλέει – στις αγορές”), ο τότε αμερικάνος υπ.οικ. John Connally το είπε ωμά στον υπόλοιπο πλανήτη: το δολάριο είναι το δικό μας νόμισμα και το δικό σας πρόβλημα.
Πράγματι, το “δικό τους νόμισμα” έγινε πρόβλημα για αρκετούς άλλους καπιταλισμούς πρώτης γραμμής – και όχι μόνο. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 έγινε όπλο κατά του ιαπωνικού καπιταλισμού και του νομίσματός του…. Αργότερα, τον Μάρτη του 2009, κι ενώ η πιο πρόφατη όξυνση της παγκόσμιας κρίσης / αναδιάρθρωσης είχε ήδη ξεκινήσει, ο κινέζος αρχιτραπεζίτης Zhou Xiaochuan επανέφερε την ιδέα του Keynes, για «απεξάρτηση» του παγκόσμιου εμπορίου απ’ το δολάριο (και την αμερικανική οικονομική ηγεμονία) και την αντικατάστασή του πάλι από ένα λογιστικό νόμισμα, τα «ειδικά τραβηχτικά δικαίωματα» του δντ.
Εννοείται ότι η Ουάσιγκτον δεν του έκανε την χάρη!