Πέμπτη 9 Μάρτη. Η ιδέα “συμμαχιών των προθύμων” μέσα στην ε.ε. και την ευρωζώνη δεν είναι καινούργια. Τόσο η ευρωζώνη και οι ιδιαίτεροι θεσμοί της (σε σχέση με την ε.ε.) όσο και η “συνθήκη Σέγκεν” ανήκουν σ’ αυτήν την κατηγορία “ευέλικτης” διαχείρισης των διαφωνιών (ή των κρατικό / καπιταλιστικών ιδιαιτεροτήτων) μέσα στο σώμα της ε.ε.
Ωστόσο έχει αποκτήσει ιστορική επικαιρότητα και, με μια έννοια, πυκνότητα ενδεχομένων μέσα στον οξυνόμενο παγκόσμιο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό. Εκείνο στο οποίο φαίνεται να συμφωνούν τώρα Βερολίνο, Ρώμη, Μαδρίτη, Παρίσι (αλλά και Άμστερνταμ, Βρυξέλες, Βιέννη, Λισσαβώνα, και θα δούμε ποιοί άλλοι) είναι μελλοντικές διακρατικές συμφωνίες στις οποίες δεν θα έχει πλέον ισχύ το “βέτο” ενός κράτους / μέλους (ή περισσότερων), ειδικά εντός ευρωζώνης. Οι τομείς που κρίνονται ήδη κρίσιμοι για τέτοιες μελλοντικές συμφωνίες “παραπάνω ολοκλήρωσης” υψηλής προτεραιότητας έχουν ήδη προδιαγραφεί, απ’ την θεματολογία των πέντε εγγράφων που θα καταθέσει η ευρωπαϊκή επιτροπή προς διαβούλευση μεταξύ των κρατών / μελών, τους επόμενους μήνες:
1) Στα τέλη Απρίλη θα γίνει η εισήγηση για την κοινωνική πολιτική·
2) Στα μέσα Μάη θα γίνει η εισήγηση για την αντιμετώπιση των κοινωνικών αντιθέσεων που έχουν προκληθεί απ’ την φιλελευθεροποίηση του παγκόσμιου εμπορίου (“παγκοσμιοποίηση”)·
3) Στα τέλη Μάη θα γίνει η εισήγηση για την εμβάθυνση της νομισματικής και οικονομικής ενοποίησης (ευρωζώνη)·
4) Στις αρχές Ιούνη θα γίνει η εισήγηση για την διαμόρφωση μιας περισσότερο “ευρωπαϊκής” στρατιωτικής πολιτικής·
5) Στα τέλη Ιούνη θα γίνει η εισήγηση για την ενίσχυση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού και των κοινών ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Οι τίτλοι δεν διευκρινίζουν ακριβώς το περιεχόμενο, δείχνουν ωστόσο μια κατεύθυνση. Ακόμα περισσότερο αν εννοηθούν στον συνδυασμό τους. Για παράδειγμα η περιβόητη “μεταφορά πόρων απ’ τον πλούσιο βορρά στον φτωχότερο νότο”, που έτσι κι αλλιώς συμβαίνει μέσα από διάφορες διαδικασίες και προγράμματα (αλλά ταυτόχρονα θεωρείται, για καθαρά ιδεολογικούς λόγους, ανάθεμα στον βορρά) μπορεί να ενισχυθεί (σημεία 1 και 2) με ταυτόχρονη θεσμοθέτηση κάποιου είδους “ευρωπαϊκού υπουργείου οικονομικών” και “ευρωπαϊκού υπουργείου περιφερειακής ανάπτυξης” με αυξημένες οικονομικές αρμοδιότητες και πολιτικές ευθύνες απέναντι στα κράτη μέλη, ειδικά τα πιο “προβληματικά” (σημείο 3).
Αν και είναι νωρίς να σχολιάσουμε τις τελικές διευθετήσεις, δεν είναι καθόλου νωρίς να εντοπίσουμε τις τάσεις. Δεν φαίνεται στο ορίζοντα η τολμηρή (γερμανικής προέλευσης) αλλά και ορθολογική ιδέα ενός “ευρωσυντάγματος”. Αυτή “κάηκε”. Αντίθετα (φαίνεται ως τώρα ότι) θα ακολουθηθεί, σε ότι αφορά την “εμβάθυνση”, μια τακτική “κομμάτι κομμάτι”, σε τομείς όπου μπορεί να υπάρξει κοινωνική συναίνεση. Επιπλέον, θα πρέπει οι συμφωνίες (που λογικά θα συνεπάγονται μεγαλύτερη μεταφορά αρμοδιοτήτων εδώ κι εκεί σε υπερεθνικούς / ευρωπαϊκούς θεσμούς) να είναι συμβατές με τα συντάγματα των εθνικών κρατών. Και ειδικά του γερμανικού, όπου υπάρχει μια παράδοση αυστηρότητας στην τήρηση των ορίων του.