Tag: αγρότες

EU land (το «αγροτικό πρόβλημα») 1

Δευτέρα 15 Δεκέμβρη (00.25) >> Πρώτο και σημαντικότερο (για εμάς): πού είναι οι εργάτες γης των ελληνικών χωραφιών και κοπαδιών; Είναι ανύπαρκτοι – και τώρα και πάντα. Τα τρακτέρ που κλείνουν τους δρόμους είναι ασφαλώς «κεφάλαιο». Οι ιδιοκτήτες τους είναι τα αφεντικά∙ οι εργάτες γης πού βρίσκονται σ’ αυτήν την (και τωρινή) αντιπαράθεση; Τί γνώση και τί γνώμη έχουν; (Δεν έχει σημασία!! Ε;;)

Αυτό δεν σημαίνει ότι τα αφεντικά της γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής δεν έχουν προβλήματα! Έχουν και παραέχουν. Μοιάζει ωστόσο αφόρητος επαρχιωτισμός ότι σε μια ιστορική συγκυρία που γίνονται κινητοποιήσεις παρόμοιων αγροκτηνοτροφικών αφεντικών στην ισπανία, στη γαλλία και στην ολλανδία (το λιγότερο) τα ντόπια αγροκτηνοτροφικά αφεντικά δεν δείχνουν να καταλαβαίνουν ότι μεγάλο μέρος των προβλημάτων τους έχει πολύ πλατύτερη καταγωγή και προέλευση απ’ αυτές καθ’ αυτές τις «επιδοτήσεις της ε.ε.» και τον «οπεκεπε»… Ή, αν το καταλαβαίνουν (σίγουρα θα υπάρχουν κάποια περισσότερο ενημερωμένα) δεν μπορούν να ξεμπλέξουν το κουβάρι και να διατυπώσουν κάποιο σοβαρό αντι-σχέδιο.

Εκείνο που συμβαίνει, και τέμνει διαγώνια ακόμα και το ζήτημα των «επιδοτήσεων» και του «οπεκεπε» είναι ότι βρίσκεται σε αργή μεν αλλά σταθερή εξέλιξη ένας προσανατολισμός (δεν τον ονομάζουμε «σχέδιο» αν και έχει πολλά στοιχεία σχεδιασμού) ριζικής αναδιάρθρωσης της παραγωγής τροφίμων (ή πρώτων υλών για τρόφιμα) στην ε.ε. (και ίσως όχι μόνον εκεί…). Άρα ριζικής καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης της γεωργίας και της κτηνοτροφίας.

Μπορεί να ξεδιπλώσει κάποιος το κουβάρι ξεκινώντας … απ’ το «σκάνδαλο του οπεκεπε». Όπως είναι γνωστό (;) η ΚΑΠ (κοινή αγροτική πολιτική) της ε.ε. εφευρέθηκε αφενός για να διατηρήσει εντός ε.ε. κάποια «αυτάρκεια» στην παραγωγή βασικών τροφίμων, αφετέρου για να κρατήσει σε ικανοποιητικό επίπεδο τα εισοδήματα γεωργών και κτηνοτρόφων χωρίς να εκτοξευτούν οι τιμές των τροφίμων (βασικό «έξοδο» της αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης).

Για δεκατίες ο προϋπολογισμός της ε.ε. φαινόταν να επιδοτεί την παραγωγή∙ ωστόσο πίσω απ’ αυτό επεδίωκε να ρυθμίσει την παραγωγή. Στην αργκώ των οικονομολόγων «ρύθμιση» σημαίνει «σταθεροποίηση», πριν απ’ όλα των τιμών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η επιδότηση της παραγωγής, ενώ σε δύσκολες σοδιές κρατούσε σε ανεκτά επίπεδα τα έσοδα των παραγωγών, σε καλές σοδιές οδηγούσε σε οργανωμένη καταστροφή κεφαλαίου (αγροτικής παραγωγής) έτσι ώστε να μην μπει στην αγορά ρίχνοντας τις τιμές: όλο και κάποιοι θα θυμούνται στα μέρη μας τις οργανωμένες (και επιδοτούμενες) χωματερές πορτοκαλιών…

Ενώ τέτοια μεθοδική καταστροφή κεφαλαίου είναι μια τυπική καπιταλιστική λειτουργία, δεν φαινόταν να προκαλεί αντιρρήσεις απ’ τα αφεντικά του αγροκτηνοτροφικού τομέα. Γιατί θα έπρεπε να διαμαρτύρονται; Ήταν αρκετό να δηλώνουν κατά βούληση τεράστια παραγωγή (κατ’ εξοχήν σπορ στα μέρη μας, αλλά και αλλού στον ευρωπαϊκό νότο…) ώστε να πληρώνονται ανάλογα. Το πρόβλημα άρχισε να δημιουργείται στους προϋπολογισμούς της ε.ε.: όχι σαν λογιστικό αλλά σαν πολιτικό πρόβλημα.

Γύρω στο 2007 (ζητάμε συγγνώμη αν η χρονολογία δεν είναι ακριβής) οι «ειδικοί αγροτικής πολιτικής» στην ε.ε. άρχισαν να το ξανασκέφτονται και να εφαρμόζουν σταδιακά μια ριζική αλλαγή στον προσανατολισμό της «στήριξης του αγροτικού εισοδήματος». Αντί για επιδότηση της παραγωγής άρχισε η πορεία προς την επιδότηση της έκτασης στην οποία γίνεται (ή θα μπορούσε να γίνει) αυτή η παραγωγή – άσχετα, εν τέλει, με το αν τέτοια παραγωγή όντως υπάρχει!

«Δεν επιδοτώ την ελαιοπαραγωγή – επιδοτώ την έκταση του ελαιώνα…» «Δεν επιδοτώ την παραγωγή γάλακτος ή κρέατος – επιδοτώ την έκταση των βοσκοτόπων…». Από πρώτη ματιά φαίνεται παράλογο, ακόμα και για γραφειοκράτες των Βρυξελών. Είναι σα να επιδοτεί κάποιο κράτος την αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου με κριτήριο το πλάτος του δρόμου που θα παρκάρει έξω απ’ το σπίτι∙ ή την έκταση του υπόγειου πάρκινγκ!

Αλλά αυτός ο παραλογισμός ήταν μόνο επιφανειακός. Υπήρχε (και συνεχίζει να υπάρχει) μια ατσάλινη λογική από πίσω, η λογική της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης του αγροκτηνοτροφικού τομέα (στην ε.ε. οπωσδήποτε).

EU land (το «αγροτικό πρόβλημα») 2

Δευτέρα 15 Δεκέμβρη (00.20) >> Τι σημαίνει «σε πληρώνω με το στρέμμα» αδιαφορώντας για το αν το καλλιεργείς ή όχι; Τι σημαίνει «σε πληρώνω με βάση την έκταση του βοσκοτόπου» αδιαφορώντας αν έχεις (και πόσα) ζώα εκεί; Χωρίς δυσκολία θα συμπέραινε κάποιος ότι κατ’ αρχήν η (πιο πρόσφατη) ΚΑΠ επιδοτεί την μείωση της αγροκτηνοτροφικής παραγωγής, την εν μέρει καταστροφή του αγροκτηνοτροφικού κεφαλαίου. Και γιατί να το κάνει κάτι τέτοιο η καλή ε.ε. ειδικά όταν πρόκειται για τα τρόφιμα (των υπηκόων); Δεν θα διακινδύνευε την εκτόξευση των τιμών;

Όχι (για το τελευταίο) αν αντικαθιστούσε την εντός ε.ε. παραγωγή με (φτηνές) εισαγωγές. Το ακριβώς αντίθετο από εκείνο που ήταν ο αρχικός (και επί κάποιες δεκαετίες) στόχος της ΚΑΠ. Κι όμως: η εν μέρει αντικατάσταση της εντός ε.ε. αγροκτηνοτροφικής παραγωγής με φτηνότερες εισαγωγές ΕΓΙΝΕ στόχος καθώς ξεκίνησαν (στη δεκαετία του ’00) και προχωρούσαν (στη δεκαετία του ’10) οι διαπραγματεύσεις περί ελεύθερου εμπορίου μεταξύ ε.ε. και mercosur, την «οικονομική κοινότητα» της νότιας αμερικής. Ως γνωστόν διάφορα κράτη της λατινικής αμερικής είναι πολύ μεγάλοι παραγωγοί σε διάφορα είδη τροφίμων (ή πρώτων υλών για τρόφιμα).

Η ε.ε. διαπραγματευόταν ελεύθερο εμπόριο με τα κράτη μέλη της mercosur για να κάνει εκεί εξαγωγές των βιομηχανικών προϊόντων / εμπορευμάτων της. Εύλογα τα λατινοαμερικανικά κράτη απαιτούσαν ένα σημαντικό αντιστάθμισμα: την ελεύθερη εξαγωγή στην ε.ε. των αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων / εμπορευμάτων τους. Κατά συνέπεια θα έπρεπε να μειωθεί αισθητά η «ευρωπαϊκή παραγωγή», τουλάχιστον στα αντίστοιχα εισαγόμενα. Να μια πρώτη λογική πίσω απ’ την επιδότηση «εκτάσεων» και όχι παραγωγής (με την ελπίδα ότι αυτή θα μειωθεί εθελοντικά – ή και με το ζόρι).

Αλλά δεν είναι μόνη της. Οι εξελίξεις στις βιοτεχνολογίες και, κυρίως, τα συμφέροντα μιας χούφτας χημικών / βιοτεχνολογικών (ευρωπαϊκών…) μαφιών, υποδεικνύουν ότι τα «παραδοσιακά τρόφιμα» είναι ξεπερασμένα. Ακόμα χειρότερα: καταστρέφουν το κλίμα! Όταν, για παράδειγμα, κοτζάμ ολλανδικό κράτος / κεφάλαιο βάζει στόχο την μείωση των μοσχαριών κατά 30% ως το 2030 («ονειρική» χρονολογία, για τα πάντα!!!) επικαλούμενο «κρίση αζώτου» (επειδή τα μοσχάρια ρεύονται και κλάνουν…), απαιτώντας απ’ τις κτηνοτροφικές επιχειρήσεις του να «κόψουν κεφάλια», τότε δεν κτυπάνε απλές καμπάνες. Κτυπάνε συγκροτήματα κωδωναστασίων όλα μαζί!!

Πίσω απ’ αυτήν την (ολλανδική) οργανωμένη και μεθοδική καταστροφή ζωϊκού κεφαλαίου (για το καλό …. του κλίματος!…) μπορεί κανείς εύκολα να διακρίνει και αρκετή διαπραγμάτευση με την mercosur (για εισαγωγές μοσχαρίσιου κρέατος απ’ την αργεντινή για παράδειγμα), και αρκετή δόση βιοτεχνολογιών και, άρα, συγκέντρωσης κεφαλαίου στην παραγωγή γ διαλογής τροφίμων (με το lab meat). Κάποιος περισσότερο ενημερωμένος θα μπορούσε να διακρίνει κι αυτό: προετοιμασίες (ευρωπαϊκές) για χρήση βιολογικών όπλων κατά της αγροκτηνοτροφικής παραγωγής των rivals και, ταυτόχρονα, οργάνωση μιας κάποιας «άμυνας» για τις δικές τους παρόμοιες αντεπιθέσεις.

Θα μπορούσε τέλος να διακρίνει και κάτι ακόμα: αλλαγές στις χρήσεις και στην ιδιοκτησία εκτάσεων (τα φοβερά και τρομερά funds καραδοκούν…) που επί αιώνες (ακόμα και προ καπιταλισμού) αξιοποιούνταν για παραγωγή τροφίμων ή πρώτων υλών για τρόφιμα. Είτε για να γίνουν φωτοβολταϊκά πάρκα∙ είτε για να γίνουν φρουρούμενες ζώνες καλλιέργειας υπερμεταλλαγμένων φυτών / ζώων∙ είτε για να γίνουν απλά περιοχές κυνηγιού για τη «νέα αριστοκρατία» της 4ης βιομηχανικής επανάστασης…

Υπάρχει εδώ μια συνθετότητα προθέσεων και καπιταλιστικών δολιοτήτων σε μια διαδικασία (την αγροκτηνοτροφική παραγωγή) που είναι ήδη ισχυρά καπιταλιστική! Δεν υπάρχει καμία απλή και σχετικά εύκολη / αναίμακτη έξοδος, και σίγουρα δεν βρίσκεται αυτή σε κάποιους highway παρά μόνο, ίσως, σε τελευταία ανάλυση.

Μπορεί όμως να αγνοηθεί αυτή η συνθετότητα; Κι αν η απάντηση είναι «ναι, βιαζόμαστε…» τι συνεπάγεται;

«Βασικό εγγυημένο εισόδημα»

Δευτέρα 15 Δεκέμβρη (00.14) >> Υπήρξε ένας καιρός (χρυσές εποχές!!!) όπου η μεγαλύτερη συγκέντρωση porsche cayenne στον πλανήτη, σε αναλογία με τον πληθυσμό, ήταν στην μαγευτική Λάρισα. Και όχι, δεν είχαν βρεθεί πετρέλαια στον κάμπο!

Υπήρξε ένας άλλος καιρός (άλλες χρυσές εποχές!!!!) όπου οι εργάτες γης απ’ την αλβανία κοιμούνταν είτε στα χωράφια είτε σε άθλιες παράγκες από νάυλον∙ όπου πληρώνονταν ελεεινά ή και καθόλου∙ όπου τα φραουλοχώραφα στη Μανωλάδα ήταν όχι η εξαίρεση αλλά μάλλον ο «τύπος» του πως τα αφεντικά της γης στο ελλαδιστάν έκαναν την πρωταρχική τους συσσώρευση. Και όπου το «προσεχώς βουλγάρες» (ή «ουκρανές»…) διακοσμούσε την ελληνική επαρχία με εκατοντάδες βαλκάνιες γυναίκες φυλακισμένες σε εξοχικές παράγκες-μέσα-στα-χωράφια (αλλά και σε διαμερίσματα των πόλεων).

Θέλουμε να πούμε: γενικά είμαστε γνωστοί, εντός και εκτός συνόρων.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν δίκαια στις τωρινές κινητοποιήσεις των αγρο-αφεντικών. Υπάρχουν. Για παράδειγμα έχουν δίκιο ότι η τιμή του σταριού, που διαπραγματεύεται στο χρηματιστήριο εμπορευμάτων στο city του Λονδίνου έχει πέσει φέτος (λόγω διεθνούς υπερπαραγωγής) κάτω απ’ το δικό τους κόστος.

Όμως όταν η τιμή του εντόπιου λαδιού (που διαπραγματεύεται στο ίδιο χρηματιστήριο) εκτοξεύτηκε πέρυσι εξαιτίας των καταστροφών στην ισπανική παραγωγή, δεν ακούστηκε ούτε μισή κουβέντα ότι «αυτό είναι ανήθικο, θα πουλάω / θα πουλήσουμε με τις κανονικές τιμές». Όχι. Ο τενεκές πήγε απ’ τα 60 – 70 ευρώ στα 160∙ μαζί ένα-ζεστό-χειροκρότημα για την διεθνοποίηση των τιμών (μέσω χρηματιστηρίου ασφαλώς…).

Όπως λένε προειδοποιητικά διάφορες χρηματιστηριακές διαφημίσεις οι προηγούμενες αποδόσεις δεν εγγυώνται τις μελλοντικές. Στο βαθμό που η «καλή χρονιά» οφείλεται στην καταστροφή κεφαλαίου ενός ανταγωνιστή (και οι κακές στην υπεραπόδοση κεφαλαίου…) το δίκιο των αγροαφεντικών στροβιλίζεται σε μια δίνη ανεξέλεγκτη.

Γενικά μιλώντας ο κύριος ελληνικό κράτος κάνει «ότι μπορεί», πάντα μέσα στα όρια των διεθνών συμμαχιών, συμφωνιών και δεσμεύσεών του. Για παράδειγμα ψάχνει να φέρει εργάτες γης με διακρατικές συμφωνίες με τα κράτη τους, ας πούμε από το πακιστάν ή την ινδία, με συνθήκες ελαφρά καλύτερες απ’ την δουλοπαροικία… Ή κάνει τα στραβά μάτια  (πάντα έκανε…) όταν τα κοπάδια πολλαπλασιάζονται με την μέθοδο του Χριστούλη στο «θαύμα των πέντε άρτων και των τριών ψαριών», τα λιοχώραφα καλύπτουν όλο το Αιγαίο και τα βοσκοτόπια απλώνονται σε αεροδρόμια, λίμνες και άλλους άγονους για καλλιέργεια (αλλά μέσα στο «εθνικό απόθεμα» της «τεχνικής λύσης») τόπους.

Φευ η καταραμένη (;;;) ε.ε. προσπαθεί να αναδιαρθρώσει τα οικονομικά της γιατί θέλει να φτιάχνει και να αγοράζει όπλα. “Προετοιμαζόμαστε για πόλεμο” και όλα τα έξοδα μαζί δεν βγαίνουν.

Προσέξτε τις ημερομηνίες. Στις 15 Ιούλη το καθεστωτικό «βήμα» μιλούσε για την συγχώνευση της ΚΑΠ σε «εθνικά προγράμματα» – με σκοπό την «συρρίκνωση των παροχών». Στις 11 Δεκέμβρη, μετά από 5 μήνες, το ελλαδιστάν «έκανε το καθήκον του» μεταφέροντας την ευθύνη των αγροκτηνοτροφικών επιδοτήσεων σ’ έναν ουσιαστικά φορολογικό μηχανισμό. Για την «πάταξη των καταχρήσεων» είπε το γκουβέρνο…

Αλλά όχι…

Οπότε η ε.ε., μέσω της καινούργιας εισαγγελίας, μεταξύ άλλων ψάχνει να βρει και τις καταχρήσεις. Που στα μέρη μας ανθούν σαν την φαιδρά πορτοκαλέα. Πρόβλημα. Ο τίμιος αγρότης (που μπορεί να είναι συγγενής του καπάτσου, μπορεί όχι) δεν πρέπει να τιμωρηθεί εξαιτίας του «σκανδάλου». Σωστό. Αλλά το «σκάνδαλο» είναι η εντόπια, η ελληνική «μηχανική» αξιοποίησης και κατάχρησης δυνατοτήτων ευρύτερων. Αν αυτές συρρικνώνονται λόγω γενικής καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης, τότε;;;

Στις Βρυξέλες έχουν την απάντηση: UBI αγροτών… Universal Basic Income…Καθολικό βασικό εγγυημένο εισόδημα(επίδομα δηλαδή) για τους κατ’ επάγγελμα αγρότες / κτηνοτρόφους – άσχετα απ’ το αν παράγουν κάτι… Η ιδέα του UBI, που γεννήθηκε για να μην πεθάνουν άστεγοι και νηστικοί οι όποιες χιλιάδες πρωτοκοσμικοί μισθωτοί (ή και «ελεύθεροι επαγγελματίες») πεταχτούν στην άκρη απ’ την γενική αναδιάρθρωση της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, είναι παλιότερη. Και δημοφιλής μεταξύ διάφορων που την βρίσκουν «ριζοσπαστική» – ίσως και … αντικαπιταλιστική! Τους διαφεύγει (επειδή έτσι θέλουν) ότι η παροχή τέτοιου είδους «βοηθημάτων» και «επιδομάτων» απλής επιβίωσης εκ μέρους του κράτους, που είναι ο συλλογικός εκπρόσωπος των αφεντικών, δεν θα μπορούσε να γίνει άνευ όρων! Ο πρώτος όρος είναι αυτός καθαυτός ο πατερναλισμός της παροχής. Από ‘κει και μετά οι «ωφελούμενοι» (όρος πολλαπλά δηλωτικός…) θα πρέπει να είναι φρόνιμοι και υπάκουοι∙ όχι ταραξίες και απείθαρχοι…

Το UBI για τα μικρομεσαίας κλίμακας αφεντικά του γεωργικού και του κτηνοτροφικού τομέα μπορεί να μοιάζει μακρινό αλλά δεν είναι τόσο. Η επιδότηση εκτάσεων (αντί για την παραγωγή) είναι ένα σαφές βήμα προς τα εκεί, ακόμα κι αν εμφανίζονται περιστατικά καταχρήσεων α λα ελληνικά (ή, ίσως, και α λα ιταλικά…)

Πώς θα είναι φρόνιμοι και υπάκουοι οι «ωφελούμενοι» αυτής της κατηγορίας; Εεεεε… Όχι, πάντως, με το να κλείνουν δρόμους, λιμάνια, τελωνεία κλπ…

Αυτοί είναι γάλλοι στην Προβηγκία (επάνω φωτο) – τώρα. Το πανό τους λέει «το τέλος μας θα είναι η πείνα σας». Mιας και ο εναντίον τους μοχλός εκεί δεν είναι το «σκάνδαλο του οπεκεπε» έχουν μια διαυγέστερη αντίληψη του τι συμβαίνει: διότι εκεί δεν σφάζουν κατά χιλιάδες πρόβατα λόγω … μιας αρρώστιας. Σφάζουν μοσχάρια λόγω … μιας αρρώστιας….

Ποιος δεν έχει καταλάβει την πολιτική οικονομία της βιομηχανίας νοσηρότητας; (Ρητορική ερώτηση: είναι πολλοί, πάρα πολλοί που δεν θέλουν να καταλάβουν…)