Tag: ηπα

Εμπορικός (αλλά όχι μόνο…) πόλεμος 1

Πέμπτη 8 Νοέμβρη. Το έχετε διαβάσει ήδη εδώ κάμποσες φορές, σαν άποψη της ασταμάτητης μηχανής. Ιδού τώρα, πιο “έγκυρα”, από έναν ειδικό:

…Το πρώτο ταμπλώ του Trump είναι το σπάσιμο των κανόνων του εμπορίου. Πολλοί στην κυβέρνησή του θεωρούν τις αρχές και τις διαδικασίες του ΠΟΕ σαν εμπόδιο στις διμερείς διαπραγματεύσεις. Θα προτιμούσαν να κλείνουν συμφωνίες με άλλους έναν προς έναν, χωρίς να υποχρεώνονται να εφαρμόζουν μέτρα φιλελευθεροποίησης και χωρίς να είναι αναγκασμένοι να συμμορφώνονται με τις αποφάσεις του ΠΟΕ για την επίλυση εμπορικών διαφορών. Στόχος τους είναι να αναδιαρθρώσουν τις εμπορικές σχέσεις, διαμορφώνοντας ένα σχήμα κύκλου με τις ΗΠΑ στο κέντρο και τα υπόλοιπα κράτη στην περιφέρεια.

Η αιτία είναι αρκετά απλή: οι πολυμερείς κανόνες προστατεύουν πάντα τους πιο αδύναμους. Γιατί, λοιπόν, οι ΗΠΑ θα πρέπει να εμποδίζονται απ’ το να χρησιμοποιήσουν την συντριπτική διαπραγματευτική τους ισχύ; Η πρόσφατη συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ, Μεξικό και Καναδά (USMCA) δείχνει τον δρόμο, καθώς επιβάλει στις δύο άλλες χώρες δεσμεύσεις που συμφέρουν τις ΗΠΑ, περιορίζοντας τις δικές τους επιλογές εμπορικής πολιτικής…

Αυτά έγραφε μεταξύ άλλων πριν λίγες μέρες, στις 26 Οκτώβρη, ο Jean Pisani-Ferry (καθηγητής στη σχολή διακυβέρνησης Hertie στο Βερολίνο, και στο ινστιτούτο πολιτικών επιστημών στο Παρίσι) στο site project syndicate. Και έτσι συμβαίνει: πέρα απ’ τα προσωπικά (ή ζωϊκά…) χαρακτηριστικά του ψόφιου κουναβιού, η ανάληψη της διοίκησης των ηπα απ’ τους συντηρητικούς απ’ το 2017 σηματοδοτεί την οριστική εγκατάλειψη του project «παγκοσμιοποίηση» απ’ τον βασικό επί 3 και πλέον δεκαετίες προωθητή του (τις ηπα) – με την ουρά στα σκέλια… Στην παγκόσμια εμπορική / καπιταλιστική αρένα όπως διαμορφώθηκε σταδιακά απ’ τα ‘80s και εντατικά απ’ τα ‘90s κάτω απ’ την αμερικανική σημαία, οι ηπα ηττήθηκαν· κάτι που ήταν ξεκάθαρο ήδη απ’ τα μέσα των ‘10s… Η διοίκηση Obama ήταν η τελευταία που προσπάθησε να διαρθρώσει (και να αξιοποιήσει υπέρ της ηγεμονίας του αμερικανικού καπιταλισμού) τις πολυμερείς εμπορικές / οικονομικές συμφωνίες. Ο Obama είχε την φιλοδοξία (ειδικά με την πολυμερή εμπορική συμφωνία του Ειρηνικού – TTP) να κυκλώσει εμπορικά / οικονομικά (και, κατά συνέπεια) και στρατιωτικά τον κινεζικό καπιταλισμό (“asia pivot”…) με έναν ευρύ συνεταιρισμό. Απέτυχε. Τελικά η TTP υπογράφτηκε χωρίς τις ηπα…

Το τέλος της «παγκοσμιοποίησης» συνεπάγεται, υποχρεωτικά, και την ιδεολογική / πολιτική υποχώρηση των «κοινωνικών / πολιτικών / οικονομικών» υποκειμένων που την είχαν προωθήσει· ενδεχομένως οφελούμενα και τώρα, ή ακόμα και στο μέλλον. (Αυτά τα υποκείμενα δεν εξαφανίζονται! Υποχωρούν αναγκαστικά, ελλείψει σχεδίου και αποτελεσματικότητας, και οχυρώνονται σε δευτερεύοντα και τριτεύοντα ζητήματα σε σχέση με την γενική, παγκόσμια κίνηση του κεφάλαιου… Ζητήματα φύλων, σεξουαλικοτήτων, δικαιωμάτων, μειονοτήτων, πολιτικής ορθότητας, κλπ… Ζητήματα που, σε κάθε περίπτωση, έχουν εγγραφεί προ πολλού, απ’ τα ’90s, στην καπιταλιστική αξιοποίηση· αν και όχι μ’ έναν μόνο τρόπο…)

Η «πολιτική ώθηση» (συχνά απ’ τα πάνω) μιας διαφορετικής συμμαχίας «κοινωνικών / πολιτικών / οικονομικών» υποκειμένων, εθνικιστικών, ρατσιστικών, συντηρητικών, μισαλλόδοξων είναι η πιο χτυπητή μορφή που παίρνει η επιστροφή του πλανήτη καθαρά και ωμά στο καπιταλιστικό ethos «ο-καθένας-για-την-πάρτη-του». Αυτό που περιγράφει συνοπτικά ο Pisani-Ferry για το (ας το πούμε έτσι) “νέο αμερικανικό παράδειγμα”: ένας μ’ έναν, και νικάει ο πιο δυνατός. «Προχωράς και πυροβολάς»… Όχι απλά «άγρια δύση», αλλά άγρια ξεκαθαρίσματα παντού.

Οπωσδήποτε το «ένας μ’ έναν» είναι η ελπίδα του αμερικανικού (και ως έναν βαθμό του πολύ πιο αδύναμου αγγλικού) καπιταλισμού… Τα αφεντικά του, όμως, δεν μπορούν να επιβάλλουν στους αντιπάλους τους να εμφανίζονται μόνοι τους, γυμνοί στ’ αγγούρια. Οι αντι-συσπειρώσεις είναι η μόνη λογική συνέπεια: εμπορικές / οικονομικές, και φυσικά στρατιωτικές. Για παράδειγμα η Σεούλ υπέγραψε χτες συμφωνία εμπορίου με την Τεχεράνη, με τις συναλλαγές να γίνονται στο νοτιοκορεατικό νόμισμα. Είναι η πιο πρόσφατη περίπτωση, αλλά καθόλου η τελευταία. Παρακάμπτοντας το δολάριο στις διεθνείς συναλλαγές «φίλοι και εχθροί» πριονίζουν το ένα απ’ τα δύο κλαδιά πάνω στο οποίο κάθεται η «συντριπτική διαπραγματευτική ισχύς» των ηπα: την διεθνή χρήση του εθνικού τους νομίσματος…

Εμπορικός (αλλά όχι μόνο…) πόλεμος 2

Πέμπτη 8 Νοέμβρη. Το πραγματικό ταμπλώ των ενδοκαπιταλιστικών συγκρούσεων και το μέτρο της έντασης αυτών των συγκρούσεων δεν το καθορίζει κανένα ψόφιο κουνάβι, Putin, Xi και λοιπά, παρά μόνο σαν «οι εντολοδόχοι της Ιστορίας». Ουσιαστικά το καθορίζει η θεμελειώδης (και απρόσωπη…) καπιταλιστική αντινομία ανάμεσα στην διαρκώς και εκθετικά αυξανόμενη κοινωνική παραγωγικότητα της εργασίας και στην ιδιωτική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής. Αυτή η αντινομία έχει αναλυθεί από πολύ παλιά, απ’ τον κυρ Κάρολο (και όχι μόνο). Η διέξοδος της δημιουργίας νέων αγορών (νέων εμπορευματοποιήσεων) ισχύει πάντα· μόνο που αυτές οι «νέες αγορές» (είτε της 3ης βιομηχανικής επανάστασης είτε των αρχών της 4ης) πλημμυρίζουν πολύ γρήγορα απ’ τα σχετικά εμπορεύματα (πράγματα ή υπηρεσίες), χωρίς να υπάρχει ικανός χρόνος σταθεροποίησης των ισορροπιών μεταξύ αντίπαλων αφεντικών. Ο just in time καπιταλισμός είναι μια εξέλιξη επιτάχυνσης, λαχανιάσματος των ανισορροπιών. Συνεπώς η αναμέτρηση για την κατάκτηση και την εξασφάλιση αγορών (αυτό που πριν θα γινόταν για την “δύση” μέσω «παγκοσμιοποίησης» και τώρα, για τις ηπα, μέσω «εθνικού τσαμπουκά») μετατίθεται μεν διαρκώς, αλλά δεν μπορεί κάτι τέτοιο να συμβαίνει για καιρό.

Αυτό σημαίνει κάτι απλό και ταυτόχρονα τρομακτικό: η τρέχουσα συμμαχία αυτών των εθνικιστικών, ρατσιστικών, συντηρητικών και μισαλλόδοξων «κοινωνικών / πολιτικών / οικονομικών» υποκειμένων ΔΕΝ μπορεί να λύσει την δομική καπιταλιστική αντινομία. (Ουσιαστικά: δεν το υπόσχεται καν). Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να εξοπλιστεί πάνω στο έδαφός της. Όχι μόνο στρατιωτικά (υποχρεωτικά έτσι κι αλλιώς…) αλλά και ιδεολογικά, ηθικά, ψυχολογικά. Να εξοπλιστεί γι’ αυτό του οποίου τις συνέπειες δεν καταλαβαίνει, και ποτέ δεν καταλάβαινε το πόπολο στην ιστορία: για το πέρασμα απ’ το «ο-καθένας-για-την-πάρτη-του» στο υποχρεωτικά επόμενο βήμα, που είναι «ο-καθένας-για-την-καταστροφή-των-ανταγωνιστών-του». Τα είχε πει όχι (μόνο) ο κυρ Μαρξ αλλά και ο κυρ Κέυνς… που δεν ήταν καθόλου μαρξιστής.
Αυτό είναι το πραγματικό, υλικό περιβάλλον μέσα στο οποίο γίνονται όλα αυτούς τους καιρούς. Κάποιοι στο παρελθόν υπέδειξαν ξανά και ξανά ότι η Ιστορία κινείται πίσω απ’ τις πλάτες εκείνων που καταλήγουν να είναι απλά ενεργούμενά της. Όχι, η Ιστορία δεν είναι κάποιο μυστηριώδες, μοχθηρό μούτρο! Μόνο που είναι απωθητικό στην εποχή των τεράστιων Εγώ να γίνει κατανοητό ότι ο καπιταλισμός, σαν μέθοδος εκμετάλλευσης και πειθάρχησης, «δουλεύει» συστηματικά, αδιαφορώντας για τις μελαγχολίες των τεράστιων Εγώ… «Δουλεύει» σαν σύστημα, σαν κρεατομηχανή, όχι σαν υποκείμενο, όχι σαν «Κώστας», «Βλαδίμηρος» ή «Μίκυ Μάους»…

Αδύνατο να καταλάβουν αυτά τα Εγώ ότι είναι ιστορικά προσδιορισμένα πέρα από οτιδήποτε επιτρέπουν οι ιδιοτελείς φαντασιώσεις τους… Και ότι το μόνο που θα μπορούσαν πράγματι να επιλέξουν (ορμώντας πάνω στην Ιστορική κίνηση…) θα ήταν να φρενάρουν τις καπιταλιστικές / κρατικές «δουλειές».

Ή και να τις εκτρέψουν…

Εμπορικός (αλλά όχι μόνο…) πόλεμος 3

Πέμπτη 8 Νοέμβρη. Προς τι αυτές οι γενικότητες απ’ την μεριά μας; Επειδή υπάρχει μια ενιαία υλική βάση ανάμεσα στις χθεσινές αμερικανικές “ενδιάμεσες” εκλογές και τ’ αποτελέσματά τους· την μέση Ανατολή· την Αφρική· τη λατινική Αμερική· την ανατολική Ασία· την κεντρική Ασία – ακόμα και την “τύχη” των ελληνικών τραπεζών, αν ενδιαφέρει.

Στις χθεσινές εκλογές στις ηπα δεν συγκρούστηκαν δύο αντίπαλες στρατηγικές για τα μείζονα προβλήματα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Αλλά δύο ασύμβατα μεταξύ τους κοινωνικά / πολιτικά μπλοκ. Ένα που εξοπλίζεται (για λογαριασμό του αμερικανικού ιμπεριαλιστικού μέλλοντος) και ένα που διαμαρτύρεται (για την φασιστική σκλήρυνση του κοινωνικού πεδίου, υπερασπιζόμενη τις ανοχές και τις αμοιβαίες αναγνωρίσεις που επέτρεψε η δυτική, φιλελεύθερη τάση της παγκοσμιοποίησης… ). Το γεγονός ότι το ψόφιο κουνάβι έκανε προεκλογική εκστρατεία όχι εκθειάζοντας τα “οικονομικά επιτεύγματά” του αλλά τονίζοντας την δήθεν απειλή των ξένων “ξυπόλυτων”-που-πλησιάζουν-στα-σύνορα εξηγείται (κατά την άποψή μας) απ’ αυτό: οι “οικονομικές επιτυχίες” είναι προσωρινές, το κλαδί που πρόκειται να καταρρεύσει. Το μόνο (κλαδί) που θα μείνει για να κρίνει το αμερικανικό μέλλον σαν παγκόσμιας ηγεμονικής εξουσίας (άρα, έμμεσα αλλά καθαρά, το μέλλον της αμερικανικής καπιταλιστικής ευημερίας) είναι ο εξοπλισμός· και στο βάθος ο πόλεμος.

Συνεπείς με τον ιστορικό τους ρόλο οι αμερικάνοι συντηρητικοί, σαν εκφραστές / εκπρόσωποι / ενισχυτές αυτής συμμαχίας εθνικιστικών, ρατσιστικών, συντηρητικών και μισαλλόδοξων «κοινωνικών / πολιτικών / οικονομικών» υποκειμένων που βρίσκεται στο τιμόνι, δεν προπαγάνδισαν μια «ευημερία» που θα μπορούσε να φέρει εφησυχασμό· αλλά το μίσος – σαν – κεφάλαιο – καταστροφής, που απαιτεί εθνικιστική, μιλιταριστική εγρήγορση. Το ίδιο γίνεται σε πολλά σημεία της ευρωπαϊκής ηπείρου: το εθνικό, ρατσιστικό μίσος – με όποια ευκαιρία είναι αξιοποιήσιμη – είναι η αλληγορία του εξοπλισμένου (αν είναι δυνατόν: ως τα δόντια) «ο-καθένας-για-την-πάρτη-του». Είναι η σημαία του.

Κι ενώ αυτή εμφανίζεται σαν «εθνική σημαία αποκατάστασης της αξίας» (του «εθνικού κεφάλαιου» πάντα, μέσα στον πλανητικό καταμερισμό εξουσίας…) είναι ταυτόχρονα μια διεθνής σημαία. Πώς επιστρατεύονται οι προλεταριακοί και μη πληθυσμοί ώστε να αλληλοεξοντωθούν για το καλό των αφεντικών τους στη μεγάλη, παγκόσμια κλίμακα της «δημιουργικής καταστροφής»; Σαν οπαδοί ποδοσφαιρικών ομάδων; Όχι – ποτέ δεν θα ήταν δυνατόν οι γηπεδικές εχθρότητες να οδηγήσουν σ’ ένα πνιγμένο στο αίμα παγκόσμιο ξεκαθάρισμα λογαριασμών… (για τις μοιρασιές του πλανήτη). Μόνο εθνικές σημαίες (και, επιπλέον, εθνικές συμμαχίες) μπορούν να πετύχουν σ’ αυτή τη δουλειά.

Αυτό έχει εισηγηθεί κατηγορηματικά το ψοφιοκουναβιστάν… Και δεν είναι ιστορικά άκυρο, σίγουρα όχι απ’ την σκοπιά της απρόσωπης καπιταλιστικής μηχανικής.

Καμιά φωλιά, σε κανέναν ουρανό

Πέμπτη 8 Νοέμβρη. Ο ποιητής συνέλαβε όχι τις αιτίες αλλά τα πιο απτά αποτελέσματα αυτών των διαδικασιών· συνέλαβε όχι το πέρασμα της Ιστορίας πίσω απ’ την πλάτη του (μας) αλλά το ξερατό που προκαλεί η ναυτία της τρικυμίας της. Και πρότεινε αναχωρητισμό, πρότεινε την παλιά (αδύνατη πια) φυγή:

Μου λεν αν φύγω από τον κύκλο θα χαθώ

στα όρια του μοναχά να γυροφέρνω

Και πως ο κόσμος είν’ανήμερο θεριό

που όταν δαγκώνει εγώ καλά είναι να σωπαίνω

Κι όταν φοβούνται πως μπορεί να τρελαθώ

μου λεν να πάω κρυφά κάπου να κλάψω

Και να θυμάμαι πως αυτό το σκηνικό

είμαι μικρός πολύ μικρός για να τ’ αλλάξω

Μα εγώ μ΄ένα άγριο περήφανο χορό

σαν αετός πάνω απ’τις λύπες θα πετάξω

Σιγά μη κλάψω σιγά μη φοβηθώ

σιγά μη κλάψω σιγά μη φοβηθώ!

Θα πάω να χτίσω μια φωλιά στον ουρανό

θα κατεβαίνω μόνο αν θέλω να γελάσω.

Έκανε τραγικό λάθος ο ποιητής, κάνουν τραγικό λάθος αυτοί που ψάχνουν de facto νησίδες σωτήριας / εξασφάλισης. Και δεν φταίει η ασταμάτητη μηχανή γι’ αυτό: ο ουρανός γεμίζει διαρκώς όπλα, όλο και περισσότερα όπλα. Δεν υπάρχει εκεί χώρος για φωλιές. Ούτε αλλού. Δεν υπάρχει πια χώρος για τον σαρδόνιο καγχασμό των αδυνάτων…

Ούτε η υπόδειξη της μικρότητάς μας διορθώνεται αν της φορέσουμε φτερά… Ατομικά η έμπνευση του ποιητή έχει την συναισθηματική αξία της. Αλλά φωλιές γιοκ!

Καμιά φωλιά, πουθενά

Πέμπτη 8 Νοέμβρη. Είναι κάτι στο οποίο πρέπει να δώσουμε πολύ μεγαλύτερη έκταση (και θα το κάνουμε μόλις προλάβουμε), οπότε εδώ κάτι σύντομο.

Η φυγή, ο αναχωρητισμός, δεν είναι καινούργιες “ιδέες”. Συνδέονται με τον ιστορικό ρομαντισμό· κι αυτός, με τη σειρά του, με την 1η βιομηχανική επανάσταση και την συναισθηματική άρνηση των συνέπειών της (19ος αιώνας, ε;).

Στη δεκαετία του 1980, το δυναμικό, ριζοσπαστικό ρεύμα της οικολογίας / εναλλακτισμού έδωσε μια ακόμα πνοή στη νεορομαντική ελπίδα ότι η απόρριψη των καπιταλιστικών κανόνων και πειθαρχήσεων μπορεί να είναι εφικτή με τον αναχωρητισμό σε μικρής κλίμακας εναλλακτικές θεσμίσεις / κοινότητες· συνδεδεμένες με την γη (ή, πιο σωστά, με τον μύθο της).

Αυτή η έξοδος φαινόταν (ξανά) ρεαλιστική· σίγουρα στην ευρώπη, αλλά όχι μόνο… Μέχρι που έγινε “κάτι”. Την άνοιξη του 1986. Αυτό το κάτι ήταν η καταστροφή ενός πυρηνικού αντιδραστήρα σε ένα άγνωστο σημείο μιας περιοχής που δεν είχε απασχολήσει κανέναν: στο Τσέρνομπιλ, της ουκρανίας (τμήμα της τότε ε.σ.σ.δ.)

Ένα ραδιενεργό / τοξικό νέφος άρχισε αμέσως να μετακινείται απ’ την ουκρανία προς τα δυτικά, προς την ευρώπη… Απειλώντας, τυχαία, οποιονδήποτε. Απ’ τις πιο mainstream καπιταλιστικές εγκαταστάσεις, μέχρι τα πιο αντάρτικα οικολογικά κοινόβια. Τότε κάποιος (και είναι προς τιμήν του…) είπε (αν και δεν εφάρμοσε στη συνέχεια, αυτό προς ατιμία του): μετά απ’ αυτό το εναλλακτικό τελείωσε!!!

Τι σήμαινε αυτή η παρατήρηση; Κάτι που είχε τεράστια πολιτική σημασία τότε, και ακόμα μεγαλύτερη σήμερα. Σήμαινε αυτό: φτιάξε όσες εναλλακτικές «οάσεις» θες… Φτιάξε όσες κολλεκτίβες θες… Φτιάξε όσες αυτοτελείς νησίδες νομίζεις… Αυτό που νομίζεις ότι αποφεύγεις είναι πάντα μπροστά σου! Το κεφάλαιο έχει φτάσει πια σε τέτοιο βαθμό συγκεντρωμένης πυκνότητας (και ένα πυρηνικό εργοστάσιο ενέργειας είναι ακριβώς τέτοιο· αλλά δεν είναι αυτή καθόλου η μοναδική μορφή καπιταλιστικής «συμπύκνωσης»… σκεφτείτε, ας πούμε, τα «βιολογικά όπλα»…) ώστε ακόμα κι όταν «σκάσει» σ’ ένα σημείο πολύ μακρυά απ’ τον οπτικό σου ορίζοντα, οι συνέπειες θα σε φτάσουν γρήγορα· και τότε οι οάσεις σου, οι κολλεκτίβες σου, οι νησίδες σου, δεν θα μπορούν να κάνουν οτιδήποτε… Θα υποστούν τις συνέπειες.

Οι αναχωρητισμοί δεν κάμφθηκαν δυστυχώς το 1986 και το 1987, επειδή ελάχιστοι κατάλαβαν (ή ασχολήθηκαν να καταλάβουν) έκτοτε την δυναμική της «δημιουργικής καταστροφής» που είναι δομικά ενσωματωμένη στην καπιταλιστική διαδικασία. Επανεμφανίστηκαν δριμύτεροι την τελευταία δεκαετία της «διαχείρισης της κρίσης / αναδιάρθρωσης», σε pro- ή post-modern μορφές…

Μόνο που είναι ξεκάθαρο πια ότι δεν πρόκειται για πραγματικές «εξόδους κινδύνου» – αλλά για απωθήσεις της πραγματικότητας… Δεν υπάρχουν οάσεις απέναντι στην καπιταλιστική φρενίτιδα, όσο βαθιά στην άμμο κι αν χώσει κανείς το κεφάλι…

Τράμπαλα

Τετάρτη 7 Νοέμβρη. (Όπως λέμε: ντράβαλα). Οι πράκτορες της ασταμάτητης μηχανής στο αμέρικα ήταν “σφίγγες” ως την ώρα της ανάρτησης, οπότε δεν μπορούμε να σας διαφωτίσουμε για την θέληση του αμερικανικού λαού…. Η αυξημένη συμμετοχή στις (συνήθως μειωμένου ενδιαφέροντος) “ενδιάμεσες εκλογες”, κυρίως από γυναίκες και μη λευκούς, μπορεί να σημαίνει περισσότερες ψήφους κατά του ψοφιοκουναβιστάν. Απ’ την άλλη μεριά ο αμερικανικός φασιστο/ρατσισμός είναι στα πάνω του τώρα που έχει την κεντρική εξουσιαστική νομιμοποίηση. Τελικά το περίεργο (για τις δικές μας γνώσεις) εκλογικό σύστημα των ηπα, που προσδιορίζει ορισμένες (λίγες συνήθως) “κάλπες κλειδιά”, διαμορφώνει αποτελέσματα άσχετα με το σύνολο των ψήφων. (Κάπως έτσι εκλέχτηκε άλλοτε ο Μπους ο Β την πρώτη φορά και ο ψοφιοκούναβος ο Μοναδικός πριν 2 χρόνια).

Πιθανολογείται ότι οι “δημοκρατικοί” θα πάρουν την πλειοψηφία στη “βουλή των αντιπροσώπων” (αν καταφέρουν να πάρουν 23 καρέκλες παραπάνω απ’ αυτές που είχαν ως προχτές), όχι όμως και στη “γερουσία”. Ακόμα κι αν την έπαιρναν κι αυτή όμως, θα συνέχισαν να κυβερνούν ως το 2020 το ψόφιο κουνάβι και, κυρίως, αυτοί που βρίσκονται πίσω του. Με μεγαλύτερες δυσκολίες στο να περνάνε νόμους, αλλά με ανέγγιχτες τις απευθείας εξουσίες του “προέδρου” – και τα τιτιβίσματά του.

Η Αθήνα και οι υπόλοιποι σύμμαχοι των ηπα στην ανατολική Μεσόγειο / μέση Ανατολή θα εύχονταν το καλύτερο για το ψόφιο κουνάβι, είτε το λένε ανοικτά (όπως το Τελ Αβίβ) είτε όχι. Δύο στα δύο (βουλή των αντιπροσώπων και γερουσία) υπέρ των ψοφιοκουναβικών θα ήταν ο.κ. Δυο χρόνια μπορεί να είναι λίγα για όσους έχουν μεγάλα σχέδια κι ακόμα μεγαλύτερη όρεξη· και η όποια πολιτική αναταραχή” στην Ουάσιγκτον προσθέτει και δεν αφαιρεί δυσκολίες…

Συντηρητικοί και δημοκρατικοί δεν έχουν διαφωνίες για τον τελικό προσανατολισμό του κράτους τους. Το “america first” των πρώτων δεν είναι εχθρικό στους δεύτερους. Εκεί που διαφωνούν είναι σε ορισμένες τακτικές του αμερικανικού ιμπεριαλισμού· και σε ορισμένα εσωτερικά κοινωνικά ζητήματα. Όμως κάτι τέτοιες τακτικές διαφορές ήταν, στην περίοδο Obama, που είχαν παγώσει το Τελ Αβίβ και είχαν βάλει στην άκρη το ελλαδιστάν…

Κατά τα άλλα, ω ναι: έτσι κι αλλιώς η γη θα γίνει κόκκινη…

Ιδανικοί σύμμαχοι 2

Τετάρτη 7 Νοέμβρη. Έχει γίνει πια τόσο αυτονόητος ο συνεταιρισμός αυτής της συμμορίας, ώστε να μπορεί να περιγράφεται με το πιο αθώο ύφος του κόσμου. Να, για παράδειγμα:

Στον απόηχο των απειλών της τουρκίας για το αιγαίο (…) και την κύπρο (…) ο κύπριος υπουργός εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης θα γίνει σήμερα δεκτός στο state department από τον αμερικανό ομόλογό του Μάικ Πομπέο, σε μια κρίσιμη συγκυρία…

Επίσης, τον επόμενο μήνα είναι προγραμματισμένη συνάντηση ηπα – ελλάδας στην Ουάσιγκτον, με αντικείμενο την στρατηγική σχέση των δύο χωρών, και ενώ έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για τη διεύρυνση της τριμερούς συνεργασίας ελλάδας, κύπρου, ισραήλ, με την προσθήκη και της αμερικής. Η δημιουργία αυτού του τετραμερούς σχήματος θα έχει πολλαπλά οφέλη για τους ίδιους τους συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανόμενων και των ηπα…

… Η αμερικανική κυβέρνηση ήδη επεξεργάζεται την προοπτική μιας τετραμερούς συνάντησης ηπα – ελλάδας – ισραήλ – κύπρου. Αυτή θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί στο επίπεδο των υπουργών εξωτερικών, όπου η ιδιαιτερότητα της παρουσίας δύο πρωθυπουργών – Τσίπρας, Νετανιάχου – στην ηγεσία των υπουργείων εξωτερικών των χωρών τους «διευκολύνει»…. Είναι εφικτό και ωφέλιμο για όλους στις ετήσιες τριμερείς συναντήσεις των ηγετών ελλάδας, κύπρου και ισραήλ να εκπροσωπείται και η αμερική….

Αυτά είναι «δημοσιογραφικές απόψεις» απ’ την χθεσινή καθεστωτική «καθημερινή». Και δεν θα έπρεπε να τους δίνει κανείς μεγαλύτερη σημασία, αφού είναι ένα κράμα «εθνικών ελπίδων» και γνωστών ιμπεριαλιστικών κινήσεων, ελληνικών, αμερικανικών, ισραηλινών. (Για κάποιο λόγο που μας διαφεύγει έχει παραλειφθεί η χούντα του Καΐρου).

Ωστόσο, ακόμα και μέσα από δημοσιογραφικές κοινοτοπίες, «ζυμώνεται» η «φυσιολογικότητα» του εγκληματικού συνεταιρισμού που αποτελεί την εξωτερική πολιτική της «εθνικής γραμμής».

Ένας αληθινός σουλτάνος

Τετάρτη 7 Νοέμβρη. Αν το ελλαδιστάν θέλει να κάνει τον Erdogan να σκάσει απ’ το κακό του, έχει πλέον μια ευκαιρία με τέσσερα γράμματα: Ομάν!!

Τι μπορεί να προσφέρει το ομάν στη διψασμένη για αιμοβόρους συμμάχους Αθήνα; Κατ’ αρχήν μόλις πρόσφατα το Λονδίνο δήλωσε ότι θα φτιάξει εκεί βάση. Άρα ανοίγει τον δρόμο. Αμέσως μετά (πριν λίγες ημέρες δηλαδή) ο σύμμαχος Netanyahou, τσουπ-τσουπ, έκανε κι αυτός την πρώτη του επίσκεψη στην πρωτεύουσα Muscat, αν και δεν υπάρχουν επίσημες διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο κράτων… (Αφού είναι εκεί οι δημιουργοί του ισραηλινού κράτους, γιατί να μην είναι και το ίδιο;). Είναι κι αυτό ένα συν.

Εν τέλει, μπορεί να θέλει να αγοράσει το ομανέζικο παλάτι τίποτα χιλιάδες (οβίδες), αν έχουν ξεμείνει ακόμα στις ελληνικές αποθήκες: πάρε οβίδες κι άστες, κι αν θυμώσεις πιάστες – που λέει μια ελληνική παροιμία…

Το σημαντικότερο όμως είναι αυτό: το αφεντικό του ομάν δεν είναι σεΐχης ή εμίρης όπως αλλού στις πετροχούντες της περιοχής. Είναι σουλτάνος! Είναι ο σουλτάνος Qaboos bin Said al Said, και είναι ο απόλυτος κι ακλόνητος μονάρχης του ομάν απ’ το 1970. Είναι ο μοναδικός σουλτάνος (κάποτε το σουλτανάτο του ομάν είχε μεγάλη επιρροή, μέχρι κι εκεί που τώρα είναι το πακιστάν…) που υπάρχει πλέον· και κανείς έτερος πλην αυτού.

Ο άξονας Ουάσιγκτον – Λονδίνου – Αθήνας – Λευκωσίας – Τελ Αβίβ πρέπει να φτάσει οπωσδήποτε ως τον ινδικό· αλλιώς θα είναι λειψός. Κι αν οριστικοποιηθούν τα προβλήματα με τον τοξικό (ο «ψευτο»σουλτάνος Erdogan το δουλεύει το πράγμα…) θα πρέπει να υπάρχει εναλλακτική.

Ομάν και queue καμήλας (αντί για ξερό ψωμί)!!! Που λέει ο λόγος.

(φωτογραφία: ο σουλτάνος κάνει ξενάγηση στον Netanyahu…)

Πυρετός κυρώσεων 2

Τρίτη 6 Νοέμβρη. Επειδή (προφανώς) οι αξιωματούχοι του αμερικανικού ιμπεριαλισμού καταλαβαίνουν ότι το να επαναφέρουν μονομερώς σε ισχύ τις προ συμφωνίας του 2015 “κυρώσεις” κατά της Τεχεράνης δεν θα είχε πια σπουδαία αποτελέσματα (επειδή τώρα είναι αρκετοί και αρκετά ισχυροί εκείνοι που δεν πρόκειται να υπακούσουν), έβαλαν και “καπάκι”. Τριακόσιες (300) επιπλέον ποινές σε “οντότητες” του ναυτιλιακού, πετρελαϊκού, ασφαλιστικού και τραπεζικού τομέα του ιρανικού καπιταλισμού.

Αυτή η εκτόξευση και η ρητορική που την συνοδεύει προδίδει κάτι σαν “ιερή λύσσα” εκ μέρους της Ουάσιγκτον· “ιερή λύσσα” που δεν προέρχεται απλά απ’ την αυξανόμενη επιρροή (στη μέση Ανατολή) της Τεχεράνης. Για την ακρίβεια αυτή η εκθετική εκτόξευση ποινών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις διεθνείς συμμαχίες του ιρανικού καθεστώτος (με Μόσχα, Πεκίνο, Άγκυρα, Ντόχα). Συνεπώς η “ιερή λύσσα” της στοχοποίησης της Τεχεράνης είναι έμμεση αλλά σαφής παραδοχή της αμερικανικής αδυναμίας να την στριμώξει αποτελεσματικά.

Αν στην Ουάσιγκτον πιστεύουν ότι η Τεχεράνη είναι “ο αδύνατος κρίκος” στην τωρινή σύνθεση του ευρασιατικού μπλοκ κάνουν λάθος. Η αποτυχία του αμερικανικού σχεδιασμού στη συρία και στο ιράκ θα έπρεπε να τους το έχει δείξει…

Η αποτυχία φωτίζεται απ’ αυτήν την ιδιοτελή ανισορροπία: τρελές κυρώσεις στο ιρανικό καθεστώς· τουμπεκί ψιλοκομμένο απέναντι στο σαουδαραβικό, ακόμα και με ένα Khashoggi σε φέτες: όταν ένα ιμπεριαλιστικό κράτος πουλάει ύμνους σε ανώτερες αξίες και αναγκάζεται σε τόσο χοντροκομένη διαχείριση, «κτυπάει στο μάτι» – σ’ όλον τον πλανήτη. Το «ή μαζί μας ή εναντίον μας» ακούγεται πια από θέση αδυναμίας. Όχι επειδή υπάρχουν κράτη φίλοι του δίκαιου. Καθόλου! Αλλά επειδή όταν πέφτουν οι μάσκες της δύναμης (μέσα απ’ την χοντροκομμένη ιδιοτέλεια), όταν καταρρέουν τα καλοπροβεβλημένα επί δεκαετίες προσχήματα, ο βασιλιάς έχει κατεβάσει τα βρακιά του.

Πυρετός στην άμμο

Τρίτη 6 Νοέμβρη. Μοιάζει fiction, αλλά υπάρχουν ήδη μερικά στοιχεία του. Όπως, για παράδειγμα, η εισβολή του Ριάντ και του Ντουμπάι στην υεμένη – ενός ενδοαραβικός πόλεμος, που πριν μερικά χρόνια θα ήταν αδιανόητος.

Και να το σουρρεαλιστικό του ενδεχόμενου: ένας διευρυμένος ενδο-αραβικός πόλεμος, με συμμετοχή όλων των σειχάτων, εμιράτων, βασιλείων, χουντών, ό,τι σκατά έχει εγκαθιδρυθεί στην περιοχή τέλος πάντων. Η υλική βάση σε μια τέτοια περίπτωση θα ήταν η μειούμενη “στρατηγική αξία” των πετρελαίων, άρα η ανάγκη για έλεγχο ή καταστροφή πετρελαιοπήγαδων. Η ιδεολογική βάση θα μπορούσε να είναι ο έλεγχος στους μουσουλμανικούς “ιερούς τόπους”, στη Μέκκα και στη Μεδίνα. (Κρυφοί guest stars; Μαντέψτε…)

Μοιάζει πράγματι απίθανο. Αλλά μπορεί να πετύχει κανείς, εδώ ή εκεί, δημαγωγούς να υποστηρίζουν πως αυτό που απέτυχε βορειότερα (στη συρία και στο ιράκ) ίσως ξαναδοκιμαστεί νοτιότερα (στην αραβικη χερσόνησο): η “δημιουργική διάλυση”.

Έτσι κι αλλιώς όμως, η περιοχή, κάτω απ’ το βάρος της εξελισσόμενης αλλαγής Ενεργειακού Παραδείγματος του καπιταλιστικού βορρά και σε αναζήτηση “νέας χρησιμότητας”, έχει αρκετά στοιχεία για να γίνει βαλκάνια των αρχών του 20ου αιώνα.

Ο τοξικός μπορεί να αποδειχθεί πιο χασάπης απ’ ότι ως τώρα· κι ως τώρα δεν είναι καθόλου “λίγος” σ’ αυτή τη δουλειά…