Έξοδος!

Δευτέρα 2 Απρίλη. Είναι άσχετοι; Ηλίθιοι; Μάλλον και τα δύο: ο πρόεδρος (της δημοκρατίας) και ο αρχηγός της νέας (δημοκρατίας) βρήκαν χρήσιμο να υμνήσουν την “έξοδο του Μεσολογγίου” θεωρώντας την μια αλληγορία για κάποιου είδους σημερινή “έξοδο” (του ελλαδιστάν).

Έχουν υπόψη τους τι συνέβαινε στη διάρκεια της πολιορκίας του Μεσολογγίου; Έχουν υπόψη τους τι έγινε στη διάρκεια της “εξόδου”; (Σφαγή έγινε!) Έχουν υπόψη τους ότι “η έξοδος του Μεσολογγίου” σήμαινε την “πτώση του Μεσολογγίου” και ότι επρόκειτο για δεινή έως ταπεινωτική ήττα;

Μάλλον μπερδεύτηκαν. Νομίζουν (ή αυτό βολεύει την εθνικιστική μυθολογία που υπηρετούν) ότι ήταν κάτι σαν την εβραϊκή έξοδο – απ’ την αίγυπτο… Προς κάποια “γη της επαγγελίας”… Το σωστό θα ήταν να γίνει σύγκριση με την “έξοδο απ’ την Afrin” – αν και υπέφεραν πολύ λιγότερα στη συριακή πόλη…

(φωτογραφία: για τους ευρωπαίους διανοούμενους και καλλιτέχνες ακόμα και οι οικτρές στρατιωτικές ήττες στην Ανατολή ήταν δυνατόν να αντιστραφούν σε υψηλό αισθητικό αποτέλεσμα. Ο αστικός φιλελευθερισμός, ακόμα στην επαναστατική φάση του, γεμάτος οριενταλισμό, ενέπνευε μυαλά και καμβάδες· δεν είχαν όμως υπόψη τους οι τότε φιλέλληνες τι θα ακολουθήσει.

Να, για παράδειγμα, ο ρομαντικός φιλέλληνας ζωγράφος Ferdinand Victor Eugène Delacroix. Στον πιο πάνω εντυπωσιακό και συνεπή ελευθεριακό πίνακά του (1826) δείχνει σχεδόν γυμνόστηθη την γρεκία πάνω σε ερείπια με πτώματα. Ο συνδυασμός δεν προκαλούσε σοκ τότε: για διάφορους λόγους που δεν είναι του παρόντος να τους παρουσιάσουμε, η εικονογράφηση της απελευθέρωσης των γυναικών (ειδικά του στήθους τους) με την σημασία της σημαίας και τα πεδία μάχης ανάμεσα στην κάθε φορά επανάσταση και την αντίστοιχη «συντήρηση» ή «οπισθοδρόμηση» δεν ήταν ασύμβατα μεταξύ τους. Η γυμνόστηθη γυναίκα ήταν η ενσάρκωση της Ιδέας· και η Ιδέα μπορούσε να είναι παντού, κυρίως εκεί που έπρεπε να κερδίσει πολεμώντας… Είναι η ιστορική περίοδος που η ευρωπαϊκή (και οπωσδήποτε η γαλλική) αστική τάξη νοιώθει ακόμα πως είναι επαναστατική.

Αυτή η αναπαράσταση της γρεκίας δεν είχε καμμία σχέση με την κατάσταση των γυναικών στην επικράτεια της επανάστασης στην άκρη της βαλκανικής χερσονησου· όχι, σίγουρα, της συντριπτικής πλειοψηφίας των πληβείων γυναικών. Ωστόσο ο γάλλος ζωγράφος, ποιητική αδεία, εννοεί την γρεκία με τον ίδιο τρόπο που εννόησε και αναπαρέστηκε – κι όχι μόνον αυτός – την γαλλική ελευθερία: σαν μια ρωμαλέα και αντικομφορμιστική γυναίκα, που σε αντίθεση με τις αριστοκράτισσες που έδεναν σφικτά το στήθος τους, το απελευθερώνει και το αποκαλύπτει δημόσια… Περισσότερο σαν τροφός και λιγότερο σαν ερωμένη, αν και με φανερή την παραδήλωση της γυναικείας libido, που είναι όμως προσανατολισμένη προς τη επαναστατική νεωτερικότητα…

Τι λέει ο καλλιτέχνης λοιπόν; Ο τίτλος του πίνακα είναι Η Γρεκία ξεψυχώντας στα ερείπια του Μεσολογγίου… (La Grèce sur les ruines de Missolonghi).

Τ’ ακούς δήθεν «γαλλόφιλε» πρόεδρε της δημοκρατίας, που γλύφεις κάθε Macron και αυτό είναι το μέγιστο που μπορείς να κάνεις· εκτός, ίσως, απ’ το να φορέσεις κι εσύ στολή παραλλαγής και να πετάξεις παρέα με τον ψεκασμένο; Ξεψύχησε η γρεκία στο Μεσολόγγι, σύμφωνα με ασφαλείς και υπεράνω υποψίας καταγραφές της εποχής! Δεν δοξάστηκε…

Οπότε καλά το πας…)

Comments are closed.