Κυριακή 4 Φλεβάρη. Οι βαλκανικοί πόλεμοι που θα τελειώσουν με ήττα όχι μόνο των οθωμανών αλλά και των βουλγάρων, θα προσφέρουν στην ελλάδα και τη σερβία το μεγαλύτερο μέρος των μακεδονικών εδαφών. Οι ελπίδες της βουλγαρίας για επέκταση στη μακεδονία θα την ωθήσουν να βγει στον πρώτο παγκόσμιο. Οι επιτυχίες της όμως στο μακεδονικό μέτωπο, στάθηκαν σύντομες. Η λήξη των εχθροπραξιών θα τη βρει από την πλευρά των ηττημένων για δεύτερη φορά μέσα σε λίγα χρόνια.
…
Η υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ ελλάδας και τουρκίας το 1924 που ξερίζωσε χιλιάδες οικογένειες από τις προγονικές τους εστίες και τις έσυρε εκατέρωθεν στην προσφυγιά άλλαξε σημαντικά την εθνολογική σύνθεση της μακεδονίας: 337 χιλιάδες μουσουλμάνοι (ανάμεσά τους και οι ελληνόφωνοι Βαλαάδες) εγκατέλειψαν τις μακεδονικές πόλεις και την ύπαιρθο για να περάσουν στη Μικρασία. Επιπλέον 66 χιλιάδες βούλγαροι θα μεταναστεύσυν εθελούσια από την ελλάδα μεταξύ 1922 – 1929 βάσει της ελληνοβουλγαρικής σύμβασης του Νεϊγύ. Σε αυτούς πρέπει να προστεθούν 20 – 25 χιλιάδες βούλγαροι και 125 χιλιάδες μωεμεθανοί που έφυγαν από τις νέες μακεδονικές επαρχίες του ελληνικού κράτους κατά τους βαλκανικούς πολέμους και τον πρώτο παγκόσμιο.
Τη θέση τους, τα σπίτια και τα χωράφια τους, θα πάρουν στα υπό ελληνική διοίκηση μακεδονικά εδάφη 638 χιλιάδες χριστιανοί πρόσφυγες (συμπεριλαμβανομένων αρκετών ορθόδοξων τουρκόφωνων) από την ανατολική Θράκη, τον Πόντο, την μικρά Ασία, τον Καύκασο, την ανατολική Ρωμυλία και άλλες περιοχές.
…
Η επίσημη στατιστική εξαφάνιση των σλαβομακεδόνων, των βλάχων, των πομάκων, των αρβανιτών, των γύφτων (μαζί με την κομματική και κρατική αλαλία όσον αφορά τη γλώσσα και τον πολιτισμό των μουσουλμάνων της Θρακης) συνεχίζει να αποτελεί μέχρι σήμερα την κυρίαρχη πολιτική πρακτική του ελληνικού κράτους στα μειονοτικά θέματα.
…