Page 39 - Το βιβλίο των προϋποθέσεων

τρέχει άµεσα η επιθυµία, που είναι το ιστορικά καθορισµένο προϊόν του και ότι η λίµ-
πιντο δεν χρειάζεται καµιά µεσολάβηση ή εξιδανίκευση, καµιά ψυχική ενέργεια, κα-
µιά µεταµόρφωση για να επενδύσει τις παραγωγικές δυνάµεις και τις σχέσεις παρα-
γωγής. ∆εν υπάρχει τίποτα άλλο παρά η επιθυµία και το κοινωνικό πεδίο.
...

ηη κκααθθοολλιικκήή εεππιιθθυυµµηηττιικκήή µµηηχχααννήή

Παρότι δεν µπορούµε να εκτιµήσουµε πως και πόσο επηρρέασε ο αντι-Οιδίποδας, σαν
ανάλυση, τις κοινωνικές απόψεις και ιδεολογίες στον πρώτο καπιταλιστικό κόσµο (µάλ-
λον λίγο), εκφράσεις όπως επιθυµητικές µηχανές, επιθυµητικές ροές, τεµαχισµός και
αναστολή (επιθυµητικών ροών), έγιναν εδώ κι εκεί της µόδας, όχι υποχρεωτικά στο ανα-
λυτικό πλαίσιο του αντι-Οιδίποδα. (Αυτή η ορολογία αξιοποιήθηκε επίσης απ’ τους δια-
νοούµενους άντρες και γυναίκες των οργανώσεων της σεξουαλικής απελευθέρωσης).

Στην πραγµατικότητα µια καινούργια εποχή, αυτή που γεννιόταν στα ‘70s απ’ την αντι-
παλότητα / σύνθεση ανάµεσα στον καπιταλισµό - της - αφθονίας και στην κριτική στον
µεταπολεµικό πουριτανισµό αναζητούσε την δική της, δυναµική, θεότητα. Την θεότητα
που θα ευλογούσε και θα αγίαζε την θέληση: την θέληση για ζωή, την θέληση για απο-
λαύσεις, την θέληση για αναγνώριση, την θέληση για δύναµη και εξουσία. Κι αυτή ήταν
η Επιθυµία. Έτσι ώστε ακόµα και οι επιθυµητικές µηχανές του αντι-Οιδίποδα µπορούσαν
να εγγραφούν (και εγγράφηκαν) σ’ αυτό το καινούργιο καθεστώς.
Η Ανάγκη, και ό,τι είχε κτιστεί πάνω και γύρω απ’ αυτήν (δικαιώµατα, απαιτήσεις, αν-
τιπαλότητες) έµοιαζε τώρα “φτωχή” και οκνηρή: να κάνει ταµείο για τα απαραίτητα, κι
ύστερα να σχολάει. Αντίθετα η Επιθυµία ήταν δραστήρια· υπερδραστήρια µάλιστα. “Τα
θέλουµε όλα” έλεγε η πολεµική ιαχή, και ήταν ακριβής. ∆εν θα µπορούσε να είναι “τα
έχουµε ανάγκη όλα”, γιατί θα έµοιαζε σαν να φούσκωσε ο “άρτος ο επιούσιος” - αυτή η
θλιβερή (πλέον) συντηρητική έκφραση των αναγκαίων της καθηµερινότητας.

Οι καλύτεροι µαθητές (ή οι καλύτεροι αξιοποιητές) του καινούργιου πνεύµατος για το
“νόηµα της ζωής” ήταν (ποιός θα ξαφνιαζόταν;) οι διαφηµιστές· αρκετοί απ’ αυτούς
βγαλµένοι κατευθείαν απ’ τις εµπειρίες των κινηµάτων των ‘60s και ‘70s και τον δυναµι-
κό αντικοµφορµισµό των τότε αρνήσεων.
Το παρακάτω απόσπασµα δεν διεκδικεί πρωτοτυπία. Όµως το συνδέει µια τεθλασµένη
γραµµή µε το πόρισµα της (αµερικανικής) “επιτροπής τρεχουσών οικονοµικών µεταβο-
λών” του 1929, πράγµα που αποδεικνύει (για όποιον αµφιβάλει) ότι η Αυτοκρατορία των
Επιθυµιών ήταν ταυτόχρονα “ηρωϊκή και πένθιµη” στην ανάδυσή της, ναρκοθετηµένη
από κούνια. Το µόνο που θα αλλάξει απ’ το 1929 (και είναι αξιοσηµείωτο) είναι η ορο-
λογία. Η “ακόρεστη ανάγκη” βρίσκει το πραγµατικό της όνοµα:
...
Στην καθηµερινή µας ζωή είµαστε εκτεθειµένοι σε χιλιάδες διαφηµιστικά µηνύµα-
τα, που µας υπόσχονται καλύτερη ζωή, ευκολότερη καθηµερινότητα ή ταχύτητα. Οι
καλοί διαφηµιστές δεν πουλάνε προϊόντα, αλλά δηµιουργούν επιθυµίες, και είναι πο-
λύ εύκολο να αγοράσει κάποιος το προϊόν ή την υπηρεσία που πουλάς αν πεισθεί πως
πάντα το/την ήθελε! Με επαγγελµατική ορολογία, η επιθυµία ορίζεται σαν η δηµι-
39