Page 6 - Το βιβλίο των προϋποθέσεων

oonnccee uuppoonn aa ttiimmee

Τον Μάρτη του 2007, κυκλοφόρησε σε σχετικά περιορισµένο αριθµό αντιτύπων µε υπο-
γραφή σύντροφοι από την αυτονοµία, στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, µια 80σέλιδη
µπροσούρα µε τίτλο: ο δ η γ ό ς ε π ι β ί ω σ η ς σ τ η ν ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ή κ ρ ί σ η . Ήταν
µια γενική παρουσίαση, εκτίµηση και κριτική σ’ αυτό που (µέσα στον “οδηγό επιβίωσης”)
ονοµάστηκε βαθιά και διαρκής κρίση στην εκπαίδευση· µια σειρά θέσεων που κατατέθη-
καν εν µέσω του περίφηµου (τότε...) φοιτητικού “κινήµατος κατά της αναθεώρησης του
άρθρου 16”.
Στη δηµόσια παρουσίαση του “οδηγού επιβίωσης” που έγινε στη Νοµική της Αθήνας
τον Μάρτη του 2007 τον τόνο έδωσε η ανοικτή (αν και ευγενική) εχθρότητα κατά των
θέσεών του· ειδικά εκείνων που σχετικοποιούσαν την επιτυχία της αναστολής της
συνταγµατικής αναθέωρησης του άρθρου 16. Πράγµατι, το 2006 και το 2007 ήταν ήδη
αργά για να έχει το όποιο φοιτητικό ριζοσπαστικό υποκείµενο µια ευρεία κατανόηση του
ποιο “είναι το πρόβληµα” µε το εκπαιδευτικό σύστηµα, και µάλιστα συνολικά, κι όχι µόνο
στην τριτοβάθµια βαθµίδα του. Επιπλέον, µια νίκη (και µάλιστα µετά από µεγάλες
κινητοποιήσεις) είναι πάντα µεθυστική· έτσι ώστε χρειάζεται σκληρός ορθολογισµός για
να επισκοπήσει κανείς (κάποιο µέρος του “φοιτητικού κίνηµατος” εν προκειµένω...) έστω
και εκ των υστέρων, µε κριτικό τρόπο, τον καινούργιο πραγµατικό συσχετισµό δυνάµεων
µε τους αντιπάλους του.

Το “κίνηµα του άρθρου 16” πέρασε τα επόµενα χρόνια στην ιστορία· οι µαχητικότεροι
συντελεστές του τέλειωσαν τις σπουδές τους και σήµερα ίσως κάνουν µεταπτυχιακά ή
είναι απλά άνεργοι/ες· µερικές συγκεκριµένες προβλέψεις του “οδηγού επιβίωσης” απο-
δείχθηκαν αληθινές, αλλά δεν υπήρξε κανείς διατεθειµένος να το παραδεχθεί. Το κυ-
ριότερο όµως είναι ότι η βαθιά και διαρκής εκπαιδευτική κρίση συνεχίστηκε , εµφα-
νιζόµενη µε τον αντεστραµµένο τρόπο κυβερνητικών αποφάσεων και χειρισµών. Ειδικά
απ’ το 2010 και µετά, το εκπαιδευτικό σύστηµα (και όχι µόνο αυτό άλλωστε...) µπήκε για
τα καλά στις µυλόπετρες της “κρίσης δηµόσιου χρέους” - έτσι ώστε τα δοµικά χαρακτη-
ριστικά του ζητήµατος να κρυφτούν ακόµα περισσότερο. Στο βαθµό που το επίδικο της
συνταγµατικής αναθεώρησης του άρθρου 16 ήταν η ιδιωτικοποίηση, αυτή προχώρησε και
προχωράει µε µεγάλα βήµατα ακόµα και (τουλάχιστον ως τώρα) χωρίς καµία αλλαγή κα-
νενός συντάγµατος· και µάλιστα προχωράει µε πολλές µορφές. Τόσες και τέτοιες µορφές
που συχνά υπερφαλαγγίζουν την τρέχουσα αντίληψη περί “ιδιωτικοποίησης”, και είτε
περνούν απαρατήρητες είτε συγκεντρώνουν αντιδράσεις χλωµές, αδύναµες - ή ξεκάθα-
ρα συντεχνιακές.
Ενδεικτικά (και καθόλου προφητικά) σε ότι αφορά την τριτοβάθµια εκπαίδευση, ο “οδη-
γός επιβίωσης” ανέφερε τότε, στις αρχές του µακρινού 2007:
...
Αν η προσπάθεια της τωρινής κυβέρνησης [σ.σ.: κυβέρνηση Καραµανλή του Β] να
αναθεωρήσει το άρθρο 16 απέτυχε, αυτό οφείλεται στους στενούς εκλογικούς
υπολογισµούς του πασοκ, που κατά τα άλλα φυσικά συµφωνούσε και συµφωνεί. Αν η
αρχή και το τέλος αυτού του κοµµατιού της αναδιάρθρωσης βρίσκεται στο “άρθρο
16”, τότε κανείς δεν θα έκανε ελιγµούς. Αλλά το κράτος και τ’ αφεντικά έχουν “λύση
2”! Το “φοιτητικό κίνηµα” πιάστηκε αδιάβαστο και αιφνιδιάστηκε, είτε επειδή τα
6