Κάτι για τους νοσταλγούς. Αυτοί δεξιά είναι ρώσοι στρατιώτες (ή “λαϊκές πολιτοφυλακές”). Αριστερά, με την σημαία, είναι ουκρανοί. Στην Κριμαία. Το 2014. Σα να υπάρχει “έλλειψη πληροφόρησης”, που θάλεγε και η Μαφάλντα...
Όχι ότι ο Πούτιν έχει πρόβλημα με αυτούς που κάνουν πραξικοπήματα και ανατρέπουν εκλεγμένες κυβερνήσεις... Εδώ δέχεται εγκάρδια στη Μόσχα τον δικτάτορα της αιγύπτου, ο οποίος όμως τυπικά ήταν (τον περασμένο Φλεβάρη) “απλά” υπουργός άμυνας. Παραβιάζοντας κάθε τυπικότητα πρωτοκόλλου, ο Πούτιν τον υποδέχθηκε σαν “αυριανό πρόεδρο της αιγύπτου”, προβλέποντας φυσικά τα αποτελέσματα των ελεύθερων και τίμιων εκλογών εκεί... |
|
η (πρώην!) ουκρανία
(ξανα)σύνδεση με τα προηγούμενα
Στο προηγούμενο τεύχος (έκδοση 4 Μάρτη...), κάτω απ’ τον τίτλο η (πρώην;) ουκρανία, ανάμεσα σε άλλα γράφαμε και τα εξής:
...
Η μεσολάβηση - της - τελευταίας - στιγμής των υπ.εξ. της γαλλίας, της πολωνίας και κυρίως της γερμανίας με την διακριτική ανοχή ή και συμφωνία της ρωσίας, το deal που υπογράφτηκε, και το ακαριαίο κουρέλιασμά του απ’ την ένοπλη φασιστική μάζα, αποτελούν κατά τη γνώμη μας σημαντικά γεγονότα. Που συμπυκνώνουν οξυμένες ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις. Ειδικά σε ότι αφορά την ουκρανία, όσα έγιναν στις 21 και στις 22 Φλεβάρη συμπληρώνουν διάφορα που είχαν προηγηθεί, και φωτίζουν διάφορα που ακολούθησαν (και ακολουθούν).
...
Η μεσολαβητική ιεραποστολή που ανέθεσαν στους εαυτούς τους (σε συνεννόηση με την Μόσχα) οι 3 ευρωπαίοι υπεξ, στις 20 και στις 21 Φλεβάρη, ήταν ακριβώς αυτό που ΔΕΝ ήθελε η Ουάσιγκτον. Κι όταν κάποιος που έχει (ακόμα...) δύναμη ΔΕΝ θέλει κάτι, φροντίζει να το τσακίσει αυτό το “κάτι”.
...
Με την “πορτοκαλί επανάσταση” ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός προσπάθησε να βάλει στο χέρι την ουκρανία με “ορθόδοξο τρόπο”: μέσω μιας φιλικής κυβέρνησης και φιλικών αφεντικών. Υπάρχουν όμως κι άλλα μονοπάτια εάν σκοπός δεν είναι (πια) αυτός, αλλά το να μην κάνουν κάτι τέτοιο οι αντίπαλοί σου: η πρόκληση και η συντήρηση “χάους” και ακυβερνησίας, μαζί με την ενίσχυση της οικονομίας του εγκλήματος.
...
Ο γερμανικός ιμπεριαλισμός ηττήθηκε σε ουκρανικό έδαφος απ’ το αμερικανικό! Και απομένει ο ρωσικός να διαχειριστεί το “μέλλον της ουκρανίας” (ή κάποιου μέρους της) με τους όρους που διαμορφώθηκαν - επι - του - εδάφους, δηλαδή (και) στρατιωτικά. Σα να λέμε πέφτει στη Μόσχα να σφουγγαρίσει το “γάλα που έχυσε” η γερμανική ιμπεριαλιστική φιλοδοξία.
...
Σε μια παράλληλη αναφορά στο ίδιο τεύχος, κάτω απ’ τον τίτλο παγκόσμιος πόλεμος σε αργή κίνηση, συμπληρώναμε:
...
Το πρώτο δεδομένο είναι ότι η Μόσχα και ο ρωσικός ιμπεριαλισμός θα ήταν αδύνατο να μείνει με σταυρωμένα χέρια και να μην επιβάλλει μεγαλύτερο έλεγχο στις ανατολικές περιοχές της πυκρανίας· και, φυσικά, στη στρατιωτικά πολύτιμη χερσόνησο της Κριμαίας. Το είδος και η ένταση του ελέγχου μπορεί να έχει ένα (μικρό) φάσμα· όμως για λόγους όχι μόνο γεωπολιτικούς, η Μόσχα δεν είναι δυνατόν να αφήσει αυτές τις περιοχές (και τις βιομηχανικές υποδομές τους, και τους πληθυσμούς τους) εκτεθειμένες όχι τόσο (ή όχι μόνο) στους φασίστες της δύσης όσο, κυρίως, στους σοβαρούς κλονισμούς της εφαρμογής μιας νεοφιλελεύθερης ατζέντας· που έχει τεθεί σαν προϋπόθεση απ’ το δντ και την ε.ε.
...
Μετά τις 22 Φλεβάρη ... το ρωσικό κράτος ανεμίζει και ξανανεμίζει την συμφωνία της 21ης καλώντας εκείνους που την υπέγραψαν να την εφαρμόσουν.
...
Τα όσα έγιναν στη διάρκεια του Μάρτη επιβεβαιώνουν την εκτίμησή μας. Η συνηθισμένη αντίληψη στην ελλάδα (και αλλού) είναι να τοποθετούνται η Ουάσιγκτον και το Βερολίνο στην ίδια μεριά (και η Μόσχα στην απέναντι)· αλλά αυτό είναι λάθος. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι ο κύριος στόχος της Ουάσιγκτον δεν είναι η Μόσχα (παρότι προς αυτήν κατευθύνονται τα δημόσια, συχνά δηλητηριώδη, βέλη) αλλά η “καινούργια εξωτερική πολιτική” του Βερολίνου.
Ας δούμε ορισμένα γεγονότα με τη σειρά τους.
η κριμαία
Η προσάρτηση της κριμαίας στη ρωσία έγινε όπως ήταν αναμενόμενο, χωρίς κανείς να την εμποδίσει ή να διανοηθεί να την εμποδίσει. Αυτό το “να διανοηθεί να την εμποδίσει” έχει για εμάς την αξία του: το έμμισθο φασισταριό της ουκρανίας προσφερόταν για μικρότερης ή μεγαλύτερης έντασης προβοκάτσιες μέσα στην Κριμαία, πριν γίνει το δημοψήφισμα. Θα μπορούσε να “χυθεί αίμα”, για να φανεί στις πρωτοκοσμικές μάζες πόσο κακούργος είναι ο πρώην πράκτορας / νυν πρόεδρος της Ρωσίας. Αλλά είναι υπό τόσο αυστηρό έλεγχο το ουκρανικό φασισταριό (με τα αφεντικά του όχι μόνο εντός ουκρανίας αλλά, κυρίως, εκτός) ώστε ούτε καν αυτό δεν χρησιμοποιήθηκε, παρά την λεκτικά σκληρή ρητορική τόσο της Ουάσιγκτον όσο και διάφορων ευρωπαϊκών πρωτευουσών.
Επανεντάσσοντας την Κριμαία στην επικράτειά της η Μόσχα “διόρθωσε” εκείνο το παλιό λάθος του Χρουτσώφ, ένα λάθος που είχε αρχίσει να της στοιχίζει ακριβά ακόμα και πριν το τελευταίο πραξικόπημα. Δεν είναι μόνο τα σχεδόν 100 μύρια δολάρια που πλήρωνε η Μόσχα κάθε χρόνο στο Κίεβο σα νοίκι για τις βάσεις. Είναι, κυρίως, ότι όπως συμβαίνει πάντα με στρατιωτικές βάσεις που βρίσκονται σε άλλο κράτος, ακόμα κι αν υπάρχει μακρόχρονη συμφωνία γι’ αυτές, η συμφωνία μπορεί να ακυρωθεί μονομερώς απ’ το κράτος / οικοδεσπότη. Συνεπώς οποιαδήποτε “αλλαγή” στο Κίεβο τα επόμενα χρόνια ή τις επόμενες δεκαετίες θα μπορούσε να βάλει το συγκεκριμένο τμήμα του ρωσικού στρατού (το ναυτικό των “θερμών θαλασσών”) σε μεγάλους μπελάδες.
Όμως ενώ η Κριμαία αυτή καθ’ εαυτή δεν θα μπορούσε παρά να ξαναγίνει ρωσική, ειδικά εφόσον “κάποιοι” έχυσαν το γάλα, η Κριμαία σαν “παράδειγμα” σε μια συγκεκριμένη οπτική, είναι διαφορετικό ζήτημα. Και η συγκεκριμένη οπτική αφήνει απ’ έξω τον ειδικό στρατιωτικό χαρακτήρα της χερσονήσου, κεντράροντας στο ζήτημα του ρωσόφωνου (ή ρωσικής εθνικής συνείδησης) πληθυσμού: εάν (έτσι πάει το επιχείρημα, αμερικανικής προέλευσης) “χρησιμοποιώντας σαν άλλοθι τους ρωσόφωνους” η Μόσχα μπορεί να προσαρτήσει την Κριμαία, τότε μπορεί να κάνει το ίδιο και στην ανατολική ουκρανία, και με εδάφη των βαλτικών κρατών. Προκειμένου μάλιστα οι αμερικάνοι καθεστωτικοί να εικονογραφήσουν αυτήν την συγκεκριμμένη ανησυχία (;) τους, προώθησαν ένα γελοίο (κατάλληλο μόνο για άσχετους και αγεωγράφητους) σενάριο: ότι ο ρωσικός στρατός συγκεντρώνεται στα σύνορα ρωσίας / ανατολικής ουκρανίας (έτσι είπαν) για να μπουκάρει στην ... υπερδνειστερία! Η οποία βρίσκεται στην άλλη άκρη της ουκρανίας, δυτικά. Που σημαίνει ότι θα έπρεπε ο ρωσικός στρατός να διασχίσει από ξηρά και αέρα όλη την ουκρανία, απ’ την ανατολή ως τη δύση, για να...
Φυσικά η Μόσχα δεν έχει προς το παρόν κάποιον επείγοντα λόγο να κάνει οτιδήποτε σχετικό: έχει στην υπερδνειστερία 15.000 στρατιώτες, με όλα τα απαραίτητα... Ωστόσο η Ουάσιγκτον (και οι πιο πιστοί της σύμμαχοι στην ευρώπη) απλώνει τον χάρτη του “προβλήματος” (το οποίο ονομάζει “ρωσική επιθετικότητα” ενώ, κατά τη γνώμη μας, είναι διαφορετικό) ως την βαλτική. Η λετονία, η εσθονία, η λιθουανία έχουν πράγματι μεγάλες μειονότητες ρωσόφωνων (ή ρωσικής εθνικής συνείδησης) πληθυσμών... Έχουν, όμως, και άλλα δύο πράγματα: πρώτον, μια κάποια αμερικανική στρατιωτική παρουσία (σαν μέλη του νατο...) και, δεύτερον, φασίστες ενταγμένους στην επίσημη πολιτική. Θα μπορούσε (κατά τη γνώμη μας: θα έπρεπε) λοιπόν κανείς να αναποδογυρίσει την ανησυχία της Ουάσιγκτον για το μήπως η Μόσχα προσαρτήσει λετονικά, εσθονικά και λιθουανικά εδάφη χρησιμοποιώντας “την θέληση των ρωσόφωνων”, και να δει την πίσω μεριά της: το νατοϊκό / φιλοαμερικανικό μέλλον των τριών βαλτικών κρατών στην προοπτική μιας ανανεωμένης ιμπεριαλιστικά, και υπό την καθοδήγηση του Βερολίνου, ευρωπαϊκής ένωσης.
Επανερχόμαστε άρα όχι στην “μετωπική” αντίθεση Ουάσιγκτον και Μόσχας (με κέντρο βάρος την ουκρανία) αλλά στην προβληματική τριγωνική σχέση Ουάσιγκτον - Βερολίνου - Μόσχας.
ιστορίες, δηλώσεις - και ερμηνείες...
Στις 25 Μάρτη, σε συνέντευξη τύπου μετά την “διάσκεψη για τα πυρηνικά” στη Χάγη, ο αμερικάνος πρόεδρος επεφύλασσε διάφορα ελαφρώς δηλητηριώδη για την Μόσχα. “Η ρωσία...” δήλωσε “... είναι πρόβλημα για τους γειτονές της όχι λόγω δύναμης, αλλά λόγω αδυναμίας”. Για να προσθέσει ότι “... η ρωσία είναι μια περιφερειακή δύναμη...” (κάτι σαν την ινδία ή την βραζιλία δηλαδή...) ενώ “... οι ηπα μια παγκόσμια δύναμη...” (η μοναδική, προφανώς...) “... που δεν θεωρεί απειλή την ρωσία...”. Σχεδόν το ομολόγησε, αν και όχι τόσο καθαρά: η έγνοια της Ουάσιγκτον είναι “οι γείτονες της ρωσίας”.
Μόνο που το θέμα των “γειτόνων της ρωσίας” είναι (από γεωγραφική άποψη σίγουρα!) ευρωπαϊκό, και (το χειρότερο!) ορισμένα ευρωπαϊκά αφεντικά επιμένουν εδώ και χρόνια να έχουν αποφασιστικό λόγο επ’ αυτού, και μάλιστα όχι με “αντι” αλλά μάλλον με “φιλο”ρωσικές αποχρώσεις. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα είναι η ουκρανία· και μια πολιτική βιτρίνα πρώτης γραμμής που στα μέρη μας είναι λαομίσητη: η Μέρκελ. Ήταν αυτή η καταραμένη γερμανίδα πρωθυπουργός που την άνοιξη του 2008 (επί προεδρίας Μπους του Β) εμπόδισε την ένταξη της ουκρανίας (και της γεωργίας) στο νατο, επικαλούμενη για μεν την πρώτη την αντίθεση μεγάλου μέρους του πληθυσμού (κωδικός: ρωσόφωνοι...) για δε την δεύτερη την πολιτική και κοινωνική αστάθεια...
Λίγους μήνες μετά τα ρωσικά τανκς “απελευθέρωναν” την αμπχαζία και τη νότια οσετία απ’ την τυραννία του αμερικανόφιλου Σαακασβίλι... [1]
Κι ενώ άμεσα ή έμμεσα διάφορες πολιτικές βιτρίνες αλλά και τα καθεστωτικά μήντια των ηπα επιμένουν να “στολίζουν” τον ρώσο πρόεδρο με κάθε κοσμητικό που βολεύει την προπαγάνδα (από “Χίτλερ” μέχρι “τρελό”) σε ότι αφορά τις ευθύνες που έχει (αναθέσει στον εαυτό της) η Ουάσιγκτον για την προστασία των γειτόνων της προβληματικής Μόσχας, τίποτα άξιο λόγου δεν έχει ειπωθεί για την εξάωρη (!), lonely και face to face συζήτηση των υπ.εξ. Λαβρόφ και Κέρρι, στον κήπο της βίλας του αμερικάνου πρεσβευτή στο Λονδίνο, στις 14 του περασμένου Μάρτη. Μακριά από οποιονδήποτε τρίτο, ακόμα και τον πιο έμπιστο, μακριά ακόμα και από “κρυφά μικρόφωνα”, θα πρέπει να είχαν πολύ σοβαρή συζήτηση· σοβαρότερη απ’ το -“είστε τρελλοί” -“και σεις σκοτώνετε τους μαύρους”...
Ακόμα πιο εντατικές (και επίσης “αγνώστου περιεχομένου”) ήταν οι τηλεφωνικές συνομιλίες Πούτιν - Μέρκελ ολόκληρο τον Μάρτη· σχεδόν μέρα πάρα μέρα. Προφανώς ούτε κι αυτοί είναι τόσο τσακωμένοι όσο δείχνει η άρνηση της γερμανικής κυβέρνησης (καθόλου όμως του συνόλου του γερμανικού καθεστώτος...) να αναγνωρίσει την προσάρτηση της Κριμαίας.
Κι αφού δεν γνωρίζουμε, αξίζει να μεταφέρουμε ορισμένες ρωσικές επίσημες δηλώσεις σε ότι αφορά ... την γερμανία.
Μιλώντας, σε μια επίσημη και θριαμβευτική τελετή, για να ανακοινώσει την αποδοχή του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος στην Κριμαία, δυο μέρες μετά, στις 18 Μάρτη, ο ρώσος πρόεδρος είπε διάφορα ενδιαφέροντα (εντός ή εκτός εισαγωγικών). Κατηγόρησε με έντονο τρόπο την Ουάσιγκτον για την επέκταση του νατο παρά την περί του αντίθετου συμφωνία, στις αρχές της δεκαετίας του 1990... Και είχε μια μικρή αλλά κρίσιμη υπενθύμιση για το Βερολίνο:
...
Οι φίλοι μας στη γερμανία δεν θα πρέπει να ξεχνούν πως όταν επρόκειτο να γίνει η επανένωση [η κατάκτηση της πρώην ανατολικής απ’ την δυτική γερμανία, δηλαδή...] πολλοί απ’ τους συμμάχους τους ήταν σφόδρα αντίθετοι [πράγματι: το Λονδίνο, το Παρίσι και η Ουάσιγκτον είχαν θορυβηθεί εξαιρετικά απ’ την συμφωνία μεταξύ Κολ και Γκορμπατσώφ για την αποχώρηση του ρωσικού στρατού απ’ την ανατολική γερμανία και την επανένωση] και είμασταν εμείς που στηρίξαμε και πετύχαμε την επανένωση.
...
Τί ήθελε να πει το ρωσικό αφεντικό ενόσω μιλούσε για την Κριμαία και τις “απειλές κατά της ρωσίας”; Πολλά πράγματα μαζί. Πρώτον, ότι η γερμανική επανένωση έγινε χάρη στην (τότε) Μόσχα και ενάντια στις επιθυμίες πολλών άλλων... Δεύτερον (συνέπεια του πρώτου) ότι η γερμανορωσική “συμμαχία” έχει υπάρξει ιδιαίτερα επωφελής για τον γερμανικό ηγεμονισμό στην ευρωπαϊκή ένωση... Τρίτον, ότι ενώ η γερμανική επανένωση έγινε (όταν ανακατεύτηκε και η Ουάσιγκτον σ’ αυτήν...) με αντάλλαγμα την μη επέκταση του νατο στα πρώην “ανατολικά” κράτη, αυτό το τελευταίο ουδέποτε τηρήθηκε· το αντίθετο... Τέταρτον (σα συνέπεια του προηγούμενου) όχι μόνο ότι οι γερμανορωσικές συμφωνίες υπονομεύονται απ’ την Ουάσιγκτον, το Λονδίνο και τους μικρότερους συμμάχους στην ευρώπη, αλλά ότι μέσω της νατοϊκής επέκτασης ανατολικά η Ουάσιγκτον προσπαθεί να τιθασεύσει, να περιορίσει ή και να ξεδοντιάσει (ανάλογα με την περίπτωση...) την επιρροή και την ηγεμονία που θα είχε στις ίδιες περιοχές το Βερολίνο. Με δυο λόγια, θα συνοψίζαμε, ο Πούτιν ήταν σα να λέει προς το Βερολίνο, σε δημόσια ακρόαση: όταν η Ουάσιγκτον λέει ότι έχει μεγάλη έγνοια για τους γείτονές “μας” εννοεί, και το ξέρετε καλά αλλά δεν το λέτε, δεν πειράζει, το λέω εγώ, ότι η έγνοιά της είναι μεγάλη επειδή πρόκειται και για γείτονές “σας”...
Στις 29 Μάρτη, σε συνέντευξη τύπου, ο ρώσος πρεσβευτής στον οηε Vitaly Churkin, εξήγησε (άλλη μια φορά) την ρωσική “γραμμή” σε ότι αφορά την ουκρανία· θα επανέλθουμε πιο κάτω. Εκείνο που συγκρατήσαμε ήταν μια νύξη για τους “συνομιλητές” της Μόσχας. Σε ελεύθερη δική μας απόδοση το σχόλιό του:
...
Μερικοί συνομιλητές μας μας λένε ότι “ναι, έχετε δίκιο... αλλά ξέρετε, εμείς είμαστε όλοι μαζί, και πρέπει να παίρνουμε κοινές αποφάσεις...” Και τους απαντάμε ότι “μα αυτό συνέβαινε στη διάρκεια του ψυχρού πολέμου και των δύο μπλοκ... πώς είναι δυνατό να συνεχίζετε να συμπεριφέρεσθε σαν μπλοκ;”
...
Σε ποιούς άραγε θα μπορούσε να απευθύνει τέτοια απορία (εντός πολλών εισαγωγικών!) ο ρώσος αξιωματούχος;
Εν τέλει, στις 30 Μάρτη, συνεντευξιαζόμενος ο εκπρόσωπος τύπου του ρώσου προέδρου Dmitry Peskov στο γερμανικό κανάλι zdf, έσταζε μέλι - για την Μέρκελ:
...
Ο ρόλος της Μέρκελ είναι ιδιαίτερα μεγάλος, αν λάβουμε υπ’ όψη μας τις εποικοδομητικές και μάλλον ανοικτές σχέσεις της με τον Βλαδιμίρ Πούτιν... Απ’ την αρχή της κρίσης οι δύο ηγέτες συνομιλούν σταθερά, και τέτοιες συχνές επαφές κάνει δυνατόν τουλάχιστον να έρχονται οι θέσεις τους πιο κοντά. Σε τέτοιες δύσκολες περιστάσεις αυτές οι επαφές αξίζουν το βάρος τους σε χρυσάφι.
...
Γλύψιμο; Διπλωματική αβρότητα; Ή μέρος μιας σύνθετης πραγματικότητας;
Αυτά τα μούτρα έδειξαν στους φωτογράφους οι υπ.εξ. ρωσίας και ηπα, στις 14 Μάρτη, αφού πριν όργωσαν επί 6 ώρες τον κήπο του αμερικάνου πρέσβη στο Λονδίνο. Είναι τσαντισμένοι ή θεατρίνοι; Κάτω, οι ίδιοι υπ.εξ. συζητούν παγκόσμια προβλήματα...
Ο πυγμάχος, όταν το “γερμανικό όνειρο” ήταν στα φόρτε του στο Κίεβο: με τον γερμανό υπ.εξ. Guido Westerwelle (πάνω), και με τον (φασίστα) πολωνό πρόεδρο Jaroslaw Kaczynski (κάτω). Τώρα; Ακόμα και για δήμαρχος του Κίεβο θα πρέπει να μάθει τα μυστικά απ’ τους έλληνες...
ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός και διπλωματία
πάνω σε χυμένο γάλα
Εάν η ριψοκίνδυνη τακτική του Βερολίνου, για την υπαγωγή της ουκρανίας στην οικονομική σφαίρα επιρροής της ε.ε. και την επιτήρησή της ανάλογα, είχε πετύχει (δηλαδή: εάν οι κάθε είδους φασίστες, χρηματοδοτούμενοι και υποστηριζόμενοι απ’ την Ουάσιγκτον, δεν είχαν κάνει κουρέλι την συμφωνία της 21ης Φλεβάρη...) το κόλπο θα είχε ευρύτερες συνέπειες· ή αυτό φαίνεται ότι λογάριαζε το Βερολίνο. Η πρόσφατη ιστορία της ουκρανίας και οι αμερικανικές προσπάθειες να την “κατακτήσουν” δεν είναι καθόλου άγνωστες. Εάν, λοιπόν, το Βερολίνο (με την διακριτική συμφωνία της Μόσχας) πετύχαινε, το “γερμανικό κύρος” θα μεγάλωνε σημαντικά· ειδικά απέναντι στους κρυφούς ή φανερούς συμμάχους της Ουάσιγκτον μέσα στην ε.ε. Οπωσδήποτε και απέναντι της Βαρσοβίας (που επίσης έβαλε την υπογραφή της στις 21 Φλεβάρη...) και των μικρών βαλτικών κρατών.
Υπάρχουν σοβαροί λόγοι που η Μόσχα θα προτιμούσε να μοιράζεται την επιρροή της στον “μετασοβιετικό χώρο” με το Βερολίνο και όχι με την Ουάσιγκτον. Όμως η φράση “στη διεθνή πολιτική δεν υπάρχουν φίλοι ή σύμμαχοι - υπάρχουν μόνο συμφέροντα” βρίσκει εφαρμογή, άλλη μια φορά, κι εδώ. Ως τώρα σε διάφορα διεθνή fora (απ’ το συμβούλιο ασφαλείας του οηε ως τους ξανά, προς το παρόν, g7) το Βερολίνο δεν μπορεί ή δεν θέλει να διαφοροποιηθεί ανοικτά και αισθητά απ’ την Ουάσιγκτον. Απ’ την μεριά της η Μόσχα δεν θα μπορούσε να περιμένει πότε ο κυρίος Steinmeier θα τιμήσει την υπογραφή του στην συμφωνία της 21ης Φλεβάρη για το μέλλον της ουκρανίας. Συνεπώς, ανεμίζοντάς την πάντα (αν και, πλέον, με λιγότερη ένταση) το ρωσικό καθεστώς (βλέπουμε ότι...) κάνει δύο πράγματα.
Κατ’ αρχήν, βάζει τα βασικά στοιχεία εκείνης της συμφωνίας μόνιμα σε κάθε θεσμό της διεθνούς διπλωματίας:
- πρώτον, η παρούσα κυβέρνηση είναι πραξικοπηματική·
- δεύτερον, οι εκλογές της 25ης Μάη δεν πρέπει να γίνουν, αφού (όπως τόνισε ο Vitaly Churkin στις 29 Μάρτη) “τι θα γίνει αν οι ανατολικές περιφέρειες αρνηθούν να ψηφίσουν;” [2]·
- τρίτον, είναι επείγουσα πριν από οτιδήποτε άλλο μια συντακτική συνέλευση που θα φτιάξει ένα καινούργιο σύνταγμα, το οποίο θα δίνει μεγάλη διοικητική / πολιτική αυτονομία στις περιφέρειες, θα εγγυάται τα δικαιώματα όλων των μειονοτήτων, και θα ορίζει πλήρη ουδετερότητα της ουκρανίας σε σχέση με στρατιωτικούς συνασπισμούς·
- τέταρτον, αυτό το σύνταγμα θα πρέπει να εγκριθεί με δημοψήφισμα· και, πέμπτον, μετά την έγκρισή του μπορούν να γίνουν εκλογές.
Πρόκειται για το περιεχόμενο της συμφωνίας της 21ης Φλεβάρη, με μία όχι ασήμαντη διαφορά: τώρα, δεν είναι ο Γιανούκοβιτς απ’ την μια μεριά, η αντιπολίτευση απ’ την άλλη, και οι τρεις της ε.ε. απ’ την τρίτη, αλλά είναι η Μόσχα (στη θέση του Γιανούκοβιτς), οι ηπα (στη θέση της αντιπολίτευσης) και η ε.ε. άγνωστο που.
Κι εδώ είναι το δεύτερο στοιχείο των εξελίξεων. Η Μόσχα φαίνεται να κάνει την πρότασή της και προς την Ουάσιγκτον· αυτό υποθέτουμε [3] ήταν ένα βασικό μέρος της 6ωρης συζήτησης Λαβρόφ και Κέρρι στις 14 Μάρτη. Εάν είναι έτσι (a big “if” για τα στοιχεία που είναι διαθέσιμα) που ποντάρει η Μόσχα; Ίσως στο γεγονός ότι η Ουάσιγκτον θα ήταν ευχαριστημένη εάν έσπρωχνε στην άκρη το Βερολίνο έστω και πάνω σ’ ένα τέτοιο σχέδιο, και γινόταν η ίδια (και οι “δικοί της” στην ουκρανία) ο ένας πόλος της συμφωνίας. Φυσικά και η Μόσχα θα ήταν ευχαριστημένη με μια τέτοια εξέλιξη: αφού οι πρώτες υπογραφές έγιναν αέρας κοπανιστός, έστω και με τις δεύτερες (αμερικανικές ή υπό αμερικανική κηδεμονία) θα έχει κάπως ήσυχο το κεφάλι της.
Τέτοιοι ίσως (λέμε...) είναι κάποιοι τακτικοί ελιγμοί της Μόσχας. Γιατί υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις (κι αν υπάρχουν για εμάς πόσο μάλλον για τους καθεστωτικούς και τα αφεντικά του πλανήτη) ότι η Ουάσιγκτον δεν ενδιαφέρεται απλά και μόνο να “καβαλήσει” το Βερολίνο στην ουκρανία. [4] Η πιο σοβαρή ένδειξη είναι η εντυπωσιακή ιδέα, αμερικανικής προέλευσης φυσικά, να απαλλαγεί η ευρώπη γενικά (και η γερμανία ειδικά) απ’ τον υποτιθέμενο “εκβιασμό” της προμήθειας φυσικού αερίου απ’ την ρωσία. Πως; Προμηθευόμενη υγροποιημένο φυσικό αέριο (με τάνκερ) απ’ τις ηπα!!!
Μπορεί να φαίνεται κωμικό, και επίσης μπορεί να χρειάζεται 2 ή 3 χρόνια για να είναι πρακτικά εφαρμόσιμο κάτι τέτοιο. Αλλά και μόνο η ιδέα πως κάποιοι (στις ηπα κατ’ αρχήν) θα ήθελαν η “ενεργειακή εξάρτηση της ευρώπης απ’ το ρωσικό φυσικό αέριο” να αντικατασταθεί απ’ την “ενεργειακή εξάρτηση της ευρώπης απ’ τις ηπα” δείχνει μια ευρύτητα ενδοκαπιταλιστικών αντιθέσεων που ξεπερνάει αυτήν καθ’ εαυτήν την ουκρανία.
Ή μήπως περνάει μέσα και απ’ το έδαφός της; Μια παρατεταμένη περίοδος χάους (οικονομικού, κοινωνικού, plus εγκληματικού) στην ουκρανία, με δολιοφθορές στους αγωγούς φυσικού αερίου, [5] ασφαλώς και θα ανάγκαζε την ευρώπη σε μια ορισμένη “απεξάρτηση”... Γιατί, άραγε, να μην είναι τέτοιος ο μεσοπρόθεσμος στόχος της Ουάσιγκτον; Σ’ αυτόν τον καπιταλιστικό κόσμο που ζούμε, κανένας λογικός άνθρωπος δεν θα έπρεπε να αποκλείει κάτι τέτοιο. Ειδικά εφόσον η επίσημη και κανονική ένταξη της ουκρανίας στο νατο (η “καθαρή λύση” σα να λέμε για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό) μπορεί να εμποδιστεί από το veto ενός μονάχα κράτους μέλους...
Οπότε, ας δώσουμε κι αυτήν τη λεπτομέρεια: σε όλες τις συμφωνίες για διέλευση αγωγών (πετρελαίου, αερίου) προβλέπεται στα συμβόλαια η ενοικίαση της αντίστοιχης γης. Όχι, όμως, μόνο στο πλάτος που χρειάζεται για τους αγωγούς. Αλλά και κάμποσες δεκάδες μέτρα κι απ’ τις δυο μεριές· μια πιο φαρδιά λουρίδα. Για λόγους ασφαλείας, επισκευών, φύλαξης των αγωγών, κλπ.
Η εταιρεία που διαχειρίζεται τους αγωγούς που διασχίζουν την ουκρανία λέγεται gazprom. Κι αν υπάρχει θέμα ασφάλειάς τους, μπορεί να την αναλάβει ακόμα και ο ρωσικός στρατός. Όχι με τα σήματα και τις σημαίες του φυσικά. Σαν “ιδιωτική εταιρεία ασφαλείας”, σαν “ομάδες πολιτοφυλακής”, σαν...
ανακεφαλαίωση (ως εδώ...)
Οποιαδήποτε κλασσική γραμμική ανάλυση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων αυτή την περίοδο κινδυνεύει να είναι επικίνδυνα απλοϊκή. Στο βαθμό που ο αναγεννημένος γερμανικός ιμπεριαλισμός δεν μπορεί (ή δεν θέλει) να χειραφετηθεί καθαρά απ’ τον αμερικανικό, γίνεται ένα κρίσιμο στοιχείο “απροσδιοριστίας”, αφενός μεν σε ότι αφορά τις κινήσεις ή τις αντικινήσεις του Βερολίνου, αφετέρου δε σε ότι αφορά τις κινήσεις και τις αντικινήσεις της Ουάσιγκτον, της Μόσχας, αλλά και άλλων ευρωπαϊκών πρωτευουσών.
Το ενδεχόμενο του “δημιουργικού” (και “χρήσιμου”) χάους στην ουκρανία ενισχύεται απ’ την επερχόμενη “δομική προσαρμογή”. Οι διευρυμένες μαφιόζικες / παρακρατικές (και επιχειρηματικές) δομές θα παίξουν αποφασιστικό ρόλο με κάθε διαθέσιμο μέσο, ακόμα αποφασιστικότερο απ’ ότι πριν. Ούτε, όμως, το πολυπαραγοντικό “χάος” μπορεί να προβλεφτεί γραμμικά.
Το γεγονός είναι ότι η τακτική της “καμμένης γης” είναι μια σχετικά φτηνή λύση για ορισμένους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και για ορισμένες οικονομικές δραστηριότητες· σίγουρα για την άγρια υποτίμηση της ζωής των πληβείων. Γι’ αυτό και είναι ιδιαίτερα πιθανή για την ουκρανία. Το αν αυτό το ενδεχόμενο γίνει πραγματικότητα, και το αν ένας μόνιμος “πόλεμος χαμηλής έντασης - μέσω αντιπροσώπων” θα αρχίσει σε ουκρανικό έδαφος, μένει να φανεί.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1 - Στις 27 του περασμένου Μάρτη την αντίθεση της αυστρίας στην ένταξη της ουκρανίας στο νατο δήλωσε ο υπ.εξ. της Sebastian Kurz. Που σημαίνει ότι η Ουάσιγκτον κινείται ήδη σε κάποιο “plan B”...
[ επιστροφή ]
2 - Αυτό συγκρατείστε το...
[ επιστροφή ]
3 - Κάποια σχετικά μισόλογα “συνεργατών” του αμερικάνου υπ.εξ. Κέρρι περί “ομοσπονδοποίησης της ουκρανίας” θα μπορούσαν ή δεν θα μπορούσαν να σημαίνουν κάτι. Αλλά αξίζει κανείς να έχει υπ’ όψη του ένα άρθρο του “πολύ” (και 85χρονου πια) Zbigniew Brzezinski, στους financial times στις 22 Φλεβάρη (δηλαδή: την ημέρα ολοκλήρωσης του πραξικοπήματος στο Κίεβο...) με τίτλο: πρέπει να προσφερθεί στη ρωσία η εκδοχή “φινλανδοποίησης” για την ουκρανία. “Φινλανδοποίηση” σημαίνει στρατιωτική ουδετερότητα και σχέσεις (οικονομικές, πολιτικές) και με την “δύση” και με την ρωσία...
‘Άλλαξε γνώμη ο Brzezinski απ’ την εποχή που έγραψε την “μεγάλη σκακιέρα”; Ή μπλοφάρει;
[ επιστροφή ]
4 - Ο πολύς μποξέρ Vitali Klitschko, ο αγαπημένος του ιδρύματος Αντενάουερ και της γερμανικής κυβέρνησης, ο άνθρωπος που θα εκθρόνιζε τον Yanukivych, χάθηκε εντελώς απ’ τα διαδραματιζόμενα μετά το πραξικόπημα, αφού άλλωστε ούτε ο ίδιος ούτε στελέχη του κόμματός του πήραν κάποια καρέκλα. Το πιο εντυπωσιακό νέο για την περίπτωσή του που θα μπορούσε κανείς να βρει ιντερνετικά στη διάρκεια του Μάρτη ήταν ότι ... τα ξαναέφτιαξε με την φίλη του...
Δήλωσε, φυσικά, ότι θα είναι υποψήφιος για τις προεδρικές εκλογές στις 25 Μάη... Έκανε και κάτι σαν “προεκλογική συγκέντρωση”... Ώσπου στις 29 Μάρτη ανακοίνωσε ότι αποσύρει την υποψηφιότητά του, υπέρ ενός “ολιγάρχη” απ’ το κόμμα της Tymoshenko, που είναι “ο βασιλιάς της σοκολάτας” στην ουκρανία. Του Petro Poroshenko. Φράου Merkel; Κύριε Steinmeier;
[ επιστροφή ]
5 - Υποτίθεται ότι γίνεται μια κάποια προσπάθεια να “καλλωπιστούν” οι φασίστες στην ουκρανία... (κάτι μας θυμίζει). Όμως εάν είναι αρκετοί 2 ή 5 χιλιάδες μισθοφόροι για να χαλάσουν μια διακρατική συμφωνία σαν εκείνη της 21ης Φλεβάρη, χρειάζονται μόνο δυο ή τρεις δεκάδες τέτοιοι για να κάνουν σαμποτάζ σε αγωγούς αερίου. Stay behind, stay in front, stay behind again...
Επιπλέον ισχύει κι αυτό: αν υποτεθεί ότι για την Ουάσιγκτον οι ουκρανοί φασίστες “έκαναν τη δουλειά” και πρέπει τώρα να μαζευτούν (να γίνουν πιο formal...) θα μπορούσε να αρχίσει την χρηματοδότηση κάποιων από δαύτους η Μόσχα. Πάντα είναι χρήσιμοι μερικοί που μπορούν να σου προσφέρουν επιχειρήματα...
[ επιστροφή ] |
|
