#27 - 06/2023

ασθένεια είναι η μη συμμόρφωση... (ο μπηχεβιορισμός ως νυστέρι...)

«Δεν είστε υγιείς… θα πρέπει να συμπεριφέρεστε σαν άρρωστοι».
ελληνικό (και όχι μόνο) κράτος και ειδικοί – 2020

«Το νέο παράδειγμα που είναι επικεντρωμένο στο άτομο, προσανατολίζεται στην συμπεριφορά και όχι στη νόσο - για να οδηγήσει σε μια διαρκή αλλαγή συμπεριφοράς»...«Αντί να υποθέσει ότι τα άτομα είναι “πλήρως λογικά”, αναγνωρίζει ότι η λήψη αποφάσεων επηρεάζεται από προκαταλήψεις, συνήθειες και κοινωνικούς κανόνες»...«και θα μπορούσε να επιφέρει μείωση 10% έως 15% στα ιατρικά κόστη, σε συνδυασμό με μεγαλύτερα κέρδη παραγωγικότητας και καλύτερη ποιότητα ζωής»
McKinsey (και όχι μόνο) - 2012

Η αναφορά που μεταφράζουμε παρακάτω δημοσιεύτηκε το 2012 από την McKinsey, την μεγαλύτερη και παλαιότερη συμβουλευτική εταιρεία. Ο όρος «συμβουλευτική» είναι μάλλον ήπιος για να χαρακτηρίσει τις δουλειές των εταιρειών σαν την McKinsey, οι οποίες περισσότερο έχουν να κάνουν με την χάραξη στρατηγικής παρά με «συμβουλές σε όσους ενδιαφέρονται».
Με αυτό δεν υπονοούμε ότι «κινούν τα νήματα», αλλά ότι με τον «όγκο» και την τεχνογνωσία τους (την απεριόριστη πρόσβαση σε πληροφορίες / data και τον τεράστιο «στόλο» πτυχιούχων, ειδικών, στελεχών κλπ) είναι σε θέση να κάνουν την αποτίμηση του παρελθόντος και την εκτίμηση των τάσεων - τουλάχιστον στην γλώσσα των στατιστικών. Και έτσι, στην συνέχεια να «συμβουλέψουν» τους ενδιαφερόμενους (εταιρείες, οργανισμούς, κράτη και ηγέτες) για την σωστή πορεία που πρέπει να ακολουθήσουν ώστε να είναι στους κερδισμένους του επόμενου γύρου. Στην συγκεκριμένη περίπτωση οι κερδισμένοι θα είναι (λένε) όσοι εστιάσουν στον ασθενή. Όχι για να κατανοήσουν
την ασθένεια, τις αιτίες και την πιθανή θεραπεία. Αλλά για να κατανοήσουν τα εμπόδια στην αλλαγή της συμπεριφοράς του [1Ακούστε επίσης, σχετικά με το ζήτημα της συμπεριφοράς στο νέο παράδειγμα, το podcast #24 των κόκκινων μαντηλιών, με τίτλο “Behave”, στο redscarves.net].

Αλλάζοντας την συμπεριφορά των ασθενών: το επόμενο μέτωπο στην υγειονομική περίθαλψη

Η αλλαγή της ατομικής συμπεριφοράς είναι στην καρδιά της υγειονομικής περίθαλψης. Το παλιό μοντέλο της υγειονομικής περίθαλψης - ένα αντιδραστικό σύστημα που θεραπεύει τις ασθένειες μετά το γεγονός - εξελίσσεται σε ένα μοντέλο επικεντρωμένο στους ασθενείς, την πρόληψη και την συνεχής διαχείριση των χρόνιων παθήσεων.

Αυτή η εξέλιξη είναι απαραίτητη. Σε όλη την υφήλιο το υγειονομικό ρίσκο αυξάνεται, οδηγούμενο από την γήρανση του πληθυσμού και την αυξανόμενη συχνότητα εμφάνισης χρόνιων ασθενειών. Τα συστήματα υγείας καινοτομούν στον τομέα της παράδοσης για να ανταποκριθούν σε αυτήν την πρόκληση, μέσω της αυξανόμενης έμφασης στην πρωτοβάθμια φροντίδα, τα ολοκληρωμένα μοντέλα φροντίδας και τις αποζημιώσεις βάσει απόδοσης.

Παρόλα αυτά, πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη για τον επαναπροσανατολισμό των συστημάτων υγείας προς την πρόληψη και τη μακροπρόθεσμη διαχείριση των χρόνιων παθήσεων. Σε μια ανάλυση που κάναμε για το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης στις ηπα (που τώρα πλησιάζει τα 3 τρις δολάρια ετησίως), το 31% αυτών των δαπανών θα μπορούσε να αποδοθεί άμεσα σε χρόνιες παθήσεις που επηρεάζονται από τη συμπεριφορά (behaviorally influenced chronic conditions). Το 69% του συνολικού κόστους επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τις συμπεριφορές των καταναλωτών. Μόνο η κακή χρήση των φαρμάκων κοστίζει στις ηπα περισσότερα από 100 δις δολάρια ετησίως σε δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης που θα μπορούσαν να αποφευχθούν. Το βάρος (στο κόστος) που επιφέρουν οι επιλογές των καταναλωτών στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος είναι εξίσου εντυπωσιακό: το Χάρβαρντ και το παγκόσμιο οικονομικό φόρουμ έχουν υπολογίσει ότι οι μη μεταδοτικές ασθένειες έχουν ως αποτέλεσμα οικονομικές απώλειες για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες που ισοδυναμούν με 4 ή 5% του ΑΕΠ τους ετησίως. Εάν τα συστήματα υγείας δεν βρουν τρόπους να κάνουν τους ανθρώπους να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους (όσον αφορά τόσο την επιλογή υγιεινού τρόπου ζωής όσο και την αναζήτηση και την λήψη της κατάλληλης προληπτικής και πρωτοβάθμιας περίθαλψης για τη διαχείριση των συνθηκών υγείας τους), θα αποτύχουν να δαμάσουν το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης χωρίς να βλάψουν την ποιότητα της περίθαλψης ή την πρόσβαση σε αυτή.

Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή προγραμμάτων για μια βιώσιμη αλλαγή συμπεριφοράς είναι δύσκολα. Από τα προγράμματα που δοκιμάστηκαν στο παρελθόν, μόνο λίγα είχαν έναν διαρκή αντίκτυπο. Ωστόσο, πολλές από αυτές τις παρεμβάσεις είχαν τις ρίζες τους στο παλιό μοντέλο υγειονομικής περίθαλψης, εστιάζοντας στη θεραπεία κλινικών προβλημάτων μετά από το συμβάν. Πολύ συχνά, οι παρεμβάσεις είχαν κακό σχεδιασμό, ανεπαρκή αυστηρότητα μετρήσεων και προβλήματα στην εφαρμογή. Οι αποτυχίες οδήγησαν πολλούς ηγέτες του συστήματος υγείας να είναι δύσπιστοι σχετικά με το εάν οποιοδήποτε πρόγραμμα αλλαγής συμπεριφοράς μπορεί να έχει μακροπρόθεσμο αντίκτυπο.

Πιστεύουμε ότι τα προγράμματα αλλαγής συμπεριφοράς μπορούν να επιτύχουν, αλλά μόνο εάν επανεξετάσουμε το σχεδιαστικό τους παράδειγμα. Αυτό το άρθρο περιγράφει μια αναδυόμενη προσέγγιση - ένα παράδειγμα επικεντρωμένο στο άτομο, που προσανατολίζεται στην συμπεριφορά και όχι στη νόσο για να οδηγήσει σε μια διαρκή αλλαγή συμπεριφοράς. Αντί να υποθέσει ότι τα άτομα είναι «πλήρως λογικά», αναγνωρίζει ότι η λήψη αποφάσεων επηρεάζεται από προκαταλήψεις, συνήθειες και κοινωνικούς κανόνες. Αντί να εστιάζει αποκλειστικά στη σχέση ιατρού-ασθενούς, επιδιώκει να δημιουργήσει ένα «υποστηρικτικό οικοσύστημα» που να δεσμεύει τα άτομα και τους πιο κοντινούς τους ανθρώπους.

Οι απόψεις μας βασίζονται στην ανάλυση των παγκόσμιων τάσεων, στην εκτενή μας εμπειρία συνεργασίας με πελάτες σε όλο τον κλάδο της υγειονομικής περίθαλψης και σε συνεντεύξεις με κορυφαίους ειδικούς. Βασίζονται σε αναδυόμενες γνώσεις από τις επιστήμες συμπεριφοράς που ρίχνουν φως στον τρόπο με τον οποίο τα άτομα λαμβάνουν αποφάσεις, καθώς και στις νέες τεχνολογικές εξελίξεις. Αξιοποιώντας αυτές τις γνώσεις, έχουμε αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για να βοηθήσουμε τους οργανισμούς υγειονομικής περίθαλψης να κατανοήσουν το νέο παράδειγμα και πώς μπορούν να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν παρεμβάσεις με υψηλό αντίκτυπο, εστιασμένες στον ασθενή.

Στοιχεία του νέου παραδείγματος

Το νέο παράδειγμα που εστιάζει στο άτομο για την αλλαγή συμπεριφοράς έχει πέντε βασικά στοιχεία:

> Την αποτελεσματική δέσμευση των ατόμων αξιοποιώντας τις νέες γνώσεις από τη συμπεριφορική ψυχολογία και τα συμπεριφορική οικονομία (behavioral economics).

> Την ενσωμάτωση της αλλαγής συμπεριφοράς ως βασικό συστατικό των νέων μοντέλων παροχής φροντίδας.

> Την χρήση της δύναμης των «ατόμων επιρροής» (influencers) και των (κοινωνικών) δικτύων για την προώθηση της αλλαγής συμπεριφοράς.

> Την χρήση τεχνολογιών «αυτο-φροντίδας» (self-care oriented technologies) για την υποστήριξη των ατόμων και τη διασύνδεσή τους με τους γιατρούς και με άλλα άτομα επιρροής.

> Την υιοθέτηση μιας πολυμερούς προσέγγισης, η οποία θα περιλαμβάνει συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, για την υποστήριξη κοινωνικών και πρωτογενών παρεμβάσεων πρόληψης με υψηλό αντίκτυπο.

[...]

...η συνέχεια στο έντυπο τεύχος του Cyborg.
[ σημεία διακίνησης ]

μετάφραση, απόδοση
Wintermute

Σημειώσεις

1 - Ακούστε επίσης, σχετικά με το ζήτημα της συμπεριφοράς στο νέο παράδειγμα, το podcast #24 των κόκκινων μαντηλιών, με τίτλο “Behave”, στο redscarves.net
[ επιστροφή]