#28 - 10/2023

Geoengineering: οι πιο αμφιλεγόμενες λύσεις εξηγούνται

Ανάλογα με το ποιον ρωτάτε, η γεωμηχανική [geoengineering] αποτελεί είτε απειλή για τη σοβαρή δράση για το κλίμα, είτε ένα μακρινό εφεδρικό σχέδιο, είτε ένα απαραίτητο μέρος της σημερινής πολιτικής για το κλίμα. Όλοι θα συμφωνούσαν ότι είναι αμφιλεγόμενη. Η γεωμηχανική περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα προτεινόμενων σκόπιμων παρεμβάσεων μεγάλης κλίμακας για τον μετριασμό ή ακόμη και την αντιστροφή της αύξησης της θερμοκρασίας.

Πολλοί επιστήμονες και ακτιβιστές ανησυχούν ότι οι παρεμβάσεις για το κλίμα που βασίζονται σε αυτές τις «τεχνολογικές λύσεις» θα αποσπάσουν την προσοχή από τη μείωση των εκπομπών και θα διαταράξουν ακόμη περισσότερο ένα πολύπλοκο και ελάχιστα κατανοητό παγκόσμιο κλιματικό σύστημα. «Θα ήταν πραγματικά ένα επικίνδυνο πείραμα και είναι αδύνατο να δοκιμαστεί πραγματικά πριν», λέει η Linda Schneider, εμπειρογνώμονας σε θέματα κλιματικής πολιτικής. […]

Η γεωμηχανική τείνει να διαχωρίζεται σε δύο κύριες κατευθύνσεις: τις τεχνικές που αποσκοπούν στην απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και τις πολύ πιο αμφιλεγόμενες προτάσεις για την ανάκλαση του ηλιακού φωτός μακριά από τη Γη. Εδώ θα εξετάσουμε σε βάθος τις κύριες προτεινόμενες τεχνικές σε κάθε κατηγορία, τη σκοπιμότητά τους και τις ανησυχίες σχετικά με τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις που θα μπορούσαν να επιφέρουν.

Απομάκρυνση διοξειδίου του άνθρακα

Πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι η χρήση των τεχνολογιών απομάκρυνσης του άνθρακα είναι πλέον σχεδόν απαραίτητη, δεδομένου ότι ο κόσμος βρίσκεται εκτός τροχιάς για να μειώσει τις εκπομπές αρκετά ώστε να αποφύγει την επικίνδυνη αύξηση της θερμοκρασίας. «Μέχρι το σημείο που θα φτάσουμε σε μηδενικές εκπομπές, θα έχουμε απαράδεκτη αύξηση της θερμοκρασίας», λέει ο Douglas MacMartin, ερευνητής μηχανολόγος και αεροδιαστημικός μηχανικός στο Πανεπιστήμιο Cornell, ο οποίος ειδικεύεται στην ηλιακή γεωμηχανική. «Η μακροπρόθεσμη λύση σε αυτό είναι να τραβήξουμε το CO2 από την ατμόσφαιρα». […]

BECCS: Bioenergy with Carbon Capture and Storage

BECCS

Η βιοενέργεια με δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα, συχνά γνωστή με τη συντομογραφία BECCS [Bioenergy with carbon capture and storage], θεωρείται ως μία από τις πιο βιώσιμες τεχνολογίες αρνητικών εκπομπών.

Το BECCS περιλαμβάνει την καλλιέργεια φυτειών ή δέντρων, τα οποία δεσμεύουν CO2 από τον αέρα καθώς αναπτύσσονται, και στη συνέχεια την καύση τους για την παραγωγή ενέργειας, ενώ παράλληλα δεσμεύεται ο εκπεμπόμενος άνθρακας. Ο άνθρακας θα αποθηκεύεται στη συνέχεια στο υπέδαφος, αποτρέποντας την επιστροφή του στην ατμόσφαιρα, πριν επαναληφθεί η όλη διαδικασία. Με την πάροδο του χρόνου και σε αρκετά μεγάλη κλίμακα, η τεχνική αυτή θα μπορούσε θεωρητικά να αφαιρέσει σημαντικές ποσότητες άνθρακα από την ατμόσφαιρα.

Η μόνη μέχρι στιγμής μεγάλη μονάδα BECCS, στο Ιλινόις των ΗΠΑ

Το BECCS έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλές στους μελετητές κλιματικών μοντέλων και περιλαμβάνεται πλέον ως βασικό μέρος των περισσότερων σχεδίων απαλλαγής από τον άνθρακα που είναι συμβατές με τη Συμφωνία του Παρισιού. […] Παρά την ευρεία χρήση του στα κλιματικά μοντέλα, το BECCS δεν έχει ακόμη αποδειχθεί σε κλίμακα, με μόλις μια χούφτα μονάδες να λειτουργούν σε όλο τον κόσμο. Το αρχικό κόστος για την κατασκευή εγκαταστάσεων δέσμευσης άνθρακα είναι επίσης υψηλό, ενώ η αποθήκευση του άνθρακα στο υπέδαφος θα μπορούσε να προκαλέσει σεισμούς ή να οδηγήσει σε διαρροή CO2 πίσω στην ατμόσφαιρα.

Μια άλλη σημαντική ανησυχία για το BECCS είναι οι τεράστιες εκτάσεις γης που θα χρειαστούν για την παραγωγή βιοενέργειας, οι οποίες θα μπορούσαν να ανταγωνιστούν την παροχή τροφίμων ή να οδηγήσουν στην αποψίλωση των δασών. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι βιοενεργειακές καλλιέργειες που απαιτούνται για την επίτευξη της κλίμακας απομάκρυνσης του CO2 που περιλαμβάνεται στα σχέδια για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας στους 2 βαθμούς θα μπορούσαν να καταλάβουν έως και 700 εκατομμύρια εκτάρια - που ισοδυναμούν με περίπου το ήμισυ των σημερινών καλλιεργούμενων εκτάσεων στον κόσμο. Σύμφωνα με τη μελέτη, η περαιτέρω επέκταση της βιοενέργειας για την επίτευξη του ορίου του 1,5 βαθμού θα μπορούσε να προκαλέσει συνολικές απώλειες άνθρακα από τη γη, αντικαθιστώντας τα δάση και άλλα οικοσυστήματα με υψηλή περιεκτικότητα σε άνθρακα με καλλιέργειες.

DAC: Direct air capture

DAC

Αυτή είναι η άλλη βασική τεχνολογία αρνητικών εκπομπών μεγάλης κλίμακας που προτείνεται. Η άμεση δέσμευση του αέρα (DAC: Direct air capture) περιλαμβάνει μηχανές που αφαιρούν το διοξείδιο του άνθρακα απευθείας από τον αέρα και όχι από μια σημειακή πηγή, όπως ένας θερμοηλεκτρικός σταθμός, όπως συμβαίνει με το BECCS. Προκειμένου να είναι μια τεχνολογία αρνητικών εκπομπών, το CO2 θα πρέπει στη συνέχεια να αποθηκευτεί με τρόπο που να εμποδίζει την επιστροφή του στην ατμόσφαιρα, παρόμοια με το BECCS.

Σε σύγκριση με το BECCS, η άμεση δέσμευση του αέρα μπορεί να φανεί ελκυστική επιλογή επειδή δεν βασίζεται σε τεράστιες αλλαγές στη χρήση γης και αποφεύγει πιθανές επιπλοκές γύρω από την αποψίλωση των δασών. Θεωρητικά, οι εγκαταστάσεις θα μπορούσαν επίσης να κατασκευαστούν ευκολότερα κοντά σε χώρους αποθήκευσης και αξιοποίησης, μειώνοντας την ανάγκη για μεταφορά CO2 σε μεγάλες αποστάσεις, όπως μέσω αγωγών.

[...]

...η συνέχεια στο έντυπο τεύχος του Cyborg.
[ σημεία διακίνησης ]

Πηγή: https://chinadialogue.net/en/climate/geoengineering-how-to-stop-global-warming-most-controversial-solutions-explained/
Μετάφραση: Harry Tuttle