made in greece: απλά μαθήματα πολιτικής οικονομίας

Έχουμε πήξει σ’ αυτούς που, με γηπεδική άνεση, είναι έτοιμοι να ασκήσουν “νομισματική πολιτική”, κατά προτίμηση με δραχμές... Από αιτίες που αφορούν τα φαντασιακά των ντόπιων μικροαστών αλλά πηγάζουν από γερές αφετηρίες (καπιταλιστικής) εκμετάλλευσης και συσσώρευσης, το ψευτοδίλημα “ευρώ ή δραχμή” βρυκολακιάζει στα μυαλά. Ειδικά απ’ το 2010, όταν, έχοντας πλήρη άγνοια για το τι είναι “κρίση” (αμφιβάλλοντας μάλιστα αν υπάρχει τέτοιο πράγμα ή πρόκειται για μια ακόμα ανθελληνική συνωμοσία) γονάτισαν μπροστά σε μια χούφτα οικονομολογικές μεγαλοφυίες, που ανέλαβαν να εκλαϊκεύσουν τα δεινά (ή τα μισοπλεοκτήματα) του “ευρώ”... χτίζοντας καριέρες, μούρη, “κύρος” κλπ.
Έχουμε υποστηρίξει σ’ αυτές εδώ τις σελίδες, με όσο πάθος μπορεί να αποτυπωθεί στο χαρτί, εξ αρχής, ότι αυτό το δήθεν δίπολο είναι παγίδα· για την τάξη μας. Όταν η συζήτηση μεταφέρεται στο ποιο είναι το καλύτερο νομισματικό μέτρο (τι είναι το χρήμα αν όχι ένα “μέτρο”, ένα “γενικό ισοδύναμο” στην ανταλλαγή του πλούτου που δημιουργούν οι εργάτες και οι εργάτριες;) και όχι στο πώς η τάξη που παράγει τον πλούτο θα βελτιώσει την διανοητική, ηθική, συναισθηματική και χρηματική θέση της, ενάντια στα αφεντικά και στα συμφέροντά τους, ακόμα και σε συνθήκες “κρίσης / αναδιάρθρωσης”, τότε όχι μόνο η τάξη μας ξανακρωτηριάζεται (γιατί, σαν εργάτες, δεν “κόβουμε χρήμα”! - παράγουμε τον πλούτο συνολικά!!!) αλλά ξαναγίνεται ουρά των αφεντικών και των συμμάχων τους.
Ωστόσο, σαν σύγχρονοι εργάτες, ξέρουμε ότι ιστορικά η τάξη μας έχει μια εμπειρική σχέση / γνώση του μυστήριου που λέγεται “χρήμα” και “νόμισμα”. Παράδειγμα: γιατί οι ντόπιοι εργάτες και εργάτριες (κι όχι μόνον αυτοί / ες άλλωστε) τις πολλές δεκαετίες που μετανάστευαν, πήγαιναν προς αμερική μεριά, προς γερμανία ή βέλγιο, προς αυστραλία, και όχι στη λατινική αμερική ή στην κεντρική αφρική; Η απάντηση δεν είναι στενά “επειδή εκεί υπήρχαν δουλειές”, αλλά επειδή εκεί υπήρχαν δουλειές πληρωμένες με “σχετικά καλύτερο τρόπο” απ’ ότι αλλού. Ο “σχετικά καλύτερος τρόπος” αφορούσε όχι την ποσότητα μηδενικών πάνω στα χαρτονομίσματα του μισθού αλλά την “ανταλλακτική αξία” του. Σε σχέση με τα έξοδα επιβίωσης εκεί, εκεί στην όποια “χώρα ευκαιριών”. Και κάτι ακόμα (σε ότι αφορά την “ανταλλακτική αξία”): την δυνατότητα μιας (με χίλια ζόρια και στερήσεις) κάποιας “αποταμίευσης” (στο εκεί νόμισμα) που να κάνει την διαφορά με την οικονομική, κοινωνική και νομισματική κατάσταση πίσω. Στην πατρίδα. Δεν είναι συμπτωματικό. Σ’ όλη την ιστορία του καπιταλισμού, ακόμα πιο έντονα απ’ τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα, εκατομμύρια αντρών και γυναικών μεταναστεύουν για να δουλέψουν, σε δουλειές υποτιμημένες, με μισθούς υποτιμημένους, σε ρατιστικά περιβάλλοντα, με χίλιους δυο κινδύνους και στερήσεις· αλλά πάντα σε κράτη με “ισχυρότερο” νόμισμα απ’ ότι εκείνο της πατρίδας τους.

Δεν ξέρουν όλοι και όλες αυτοί κι αυτές τα μυστικά των ρικαρντιανών ή των μαρξιανών αναλύσεων περί χρήματος. Δεν ξέρουν καν τι είναι εκείνο που κάνει ένα νόμισμα “ισχυρό”. Ξέρουν μόνο προς τα που πρέπει να το αναζητήσουν. Επειδή, λοιπόν, το νόμισμα (και το χρήμα) δεν είναι τίποτα περισσότερο ή λιγότερο από συμβάσεις, η (σχετική με τα υπόλοιπα) “ισχύς” ή η “αδυναμία” ενός νομίσματος εξαρτάται (αφήνουμε τα εμπορικά / χρηματιστηριακά παιχνίδια εκτός συζήτησης) απ’ το εύρος της αποδοχής του (σαν μέσου συναλλαγών) από “τρίτους”. Από υπηκόους κρατών άλλων απ’ τα κράτη που εκδίδουν το χ ή το ψ νόμισμα. Κι αυτή η αποδοχή, με τη σειρά της, (ειδικά από τότε που έπαψε οποιαδήποτε μετατρέψιμότητα μιας ποσότητας χρήματος σε χρυσό) σχετίζεται άμεσα με την γενική διεθνή ισχύ του εκδίδοντος κράτους: εμπορική, οικονομική, στρατιωτική. Αφού δεν υπάρχει ένα μόνο νόμισμα σε παγκόσμια χρήση, παντού, η “ισχύς” ή η “αδυναμία” των νομισμάτων μεγαλώνει ή μικραίνει πάντα σε σχέση με τα υπόλοιπα, και πάντα σε σχέση με τον ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό.
Εμπειρικά επίσης η τάξη μας ξέρει πως η ανταλλακτική αξία του Α ποσού χρήματος (μετρούμενη στο χ ή στο ψ νόμισμα) εξαρτάται απ’ τις τιμές μιας σειράς πραγμάτων ή υπηρεσιών (εμπορευμάτων) που είναι απαραίτητο να αγοράζονται για την κάθε φορά ιστορικά και κοινωνικά προσδιορισμένη αξιοπρεπή ζωή. Τι επηρεάζει αυτές τις τιμές; Το “κόστος εργασίας”; Το “κόστος παγίων κεφαλαίων”; Ο αριθμός των εμπορικών μεσαζόντων; Το εμπορικό κέρδος; Οι δασμοί; Οι διαφορές στις συναλλαγματικές ισοτιμίες, δηλαδή στην συγκριτική “αξία” του χ νομίσματος απέναντι στο ψ; Η σπανιότητα; Δεν είναι εύκολο να διαπιστώνει κανείς, κάθε φορά, την επίδραση κάθε μιας απ’ αυτές τις παραμέτρους, και όλων μαζί. Το εμπειρικό συμπέρασμα, ωστόσο, παραμένει: αν υπάρχουν δασμοί ή όχι κι αν υπάρχουν σοβαρές διαφορές “ισχύος” μεταξύ νομισμάτων, τα “εισαγόμενα” μπορεί να εμφανίζονται (με “μαγικό τρόπο”) φτηνότερα ή/και ακριβότερα απ’ ότι θα “σήκωνε” το Α ποσό χρήματος / μισθού.

τοξική κατάσταση

Ενώ διάφοροι επαγγελματίες ή/και αυτόφωτοι οικονομολόγοι (του σκοινιού και του παλουκιού) εμφανίζονται σίγουροι για το “πόσο καλό θα κάνει στο λαό” η αντικατάσταση του “σκληρού ευρώ” απ’ την “μαλακή δραχμή” (και ό,τι συνεπάγεται αυτή η αντικατάσταση) ποτέ δεν κάνουν αναλυτικά συγκεκριμένη αυτήν την “καλωσύνη”. Η μόνη και στάνταρ επωδός τους είναι ότι το εθνικό νόμισμα “θα προστατέψει την εγχώρια παραγωγή” απ’ τον ανταγωνισμό των εισαγόμενων. Μερικοί είναι, μιας και δεν κινδυνεύουν από την εργατική κριτική (και το εργατικό μίσος!), λίγο πιο συγκεκριμένοι. “Θα προστατευτεί η εγχώρια παραγωγή που έχει χαμηλή διεθνή ανταγωνιστικότητα” λένε.
Και στις δύο περιπτώσεις μιλάνε για επιχειρήσεις, μιλάνε για τα κέρδη των επιχειρήσεων, τα κέρδη των αφεντικών. Το πιο “δυνατό” επιχείρημά τους αφορά την “προστασία της κερδοφορίας” επιχειρήσεων που, στην παγκόσμια αγορά ένα μόνο προσόν μπορούν να έχουν: την φτήνεια τους. Και πως εξασφαλίζει το “μαλακό νόμισμα” αυτήν την φτήνεια; Μέσα ή πίσω απ’ τα ιερογλυφικά της νομισματικής εθνικής απελευθέρωσης τίποτα δεν λέγεται καθαρά. Γιατί ο τρόπος “προστασίας” που στηρίζεται στη φτήνεια του “κόστους παραγωγής” σε δύο πόδια πατάει μόνο: φτηνές πρώτες ύλες και φτηνή εργασία. Και επειδή οι πρώτες ύλες δεν πηγαίνουν πουθενά μόνες τους, φτηνές πρώτες ύλες σημαίνει, ξανά, φτηνή εργασία. Φτηνή σε σχέση με το κόστος της σε άλλα (ανταγωνιστικά στην παραγωγή του ίδιου πράγματος) μέρη του κόσμου. Αν, για παράδειγμα, οι φραουλοπαραγωγοί της Μανωλάδας έχουν να ανταγωνιστούν κάποιους ιταλούς όμοιούς τους και οι μεν πληρώνουν σε “μαλακή δραχμή” ενώ οι δε σε “σκληρό ευρώ”, τότε οι πατριώτες θα προστατευτούν (ακόμα περισσότερο· προστατεύονται ήδη με τις καραμπίνες και τους μπράβους τους) χάρη στο “φτηνιάρικο” νόμισμα με το οποίο θα πληρώνουν τους (κατά πάσα πιθανότητα ντόπιους πια!) εργάτες γης.
Το καλό των επιχειρήσεων (συγκεκριμένου είδους από δαύτες) έχουν στο μυαλό τους οι ευαγγελιστές του “μαλακού” εθνικού νομίσματος! Το “καλό του λαού” ποιό είναι; Μα τι άλλο; Θα μειωθεί η ανεργία! Μα κράτη (όπως για παράδειγμα η γειτονική βουλγαρία) που έχουν εθνικά νομίσματα δεν έχουν ανεργία; Έχουν και παραέχουν. Όμως το “μαλακό” νόμισμα όντως έχει συνέπειες πάνω στο “κόστος εργασίας”, και στην ανεργία. Πρώτα πρώτα επειδή ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης εργατικής τάξης (στην ελλάδα) θα μεταναστεύει, ακόμα εντονότερα απ’ ότι τώρα, προς αναζήτηση καλύτερης “τύχης”· είπαμε γι’ αυτό στην αρχή. Και δεύτερον, επειδή ο κάθε μικρότερος ή μεγαλύτερος εξαγωγέας (αυτός που θα “προστατευτεί”) θα πληρώνεται βέβαια σε σκληρό νόμισμα (ανάλογα με το που θα πηγαίνουν οι εξαγωγές του), και - κατά συνέπεια - θα μπορεί να “ανοίγει τη δουλειά” του, προσλαμβάνοντας περισσότερους φτηνούς (καθότι πληρωμένους σ’ ένα “μαλακό” νόμισμα) ντόπιους εργάτες / εργάτριες.
Μ’ άλλα λόγια το περίφημο (όσο και ανομολόγητο) “καλό του λαού”, σε ότι αφορά τη σύγχρονη εργατική τάξη, είναι η μετατροπή ολόκληρης της επικράτειας σε “ειδική οικονομική ζώνη”, με νομισματικούς όρους. Δουλειά έναντι φτήνειας. Δουλειά έναντι αύξησης των κερδών των “προστατευμένων” απ’ τον διεθνή ανταγωνισμό αφεντικών. Ο όρος “εργαζόμενοι φτωχοί” θα γίνει τόσο κοινότοπος ώστε κανένας πια δεν θα τον μνημονεύει.
Ο καθένας και η καθεμιά, στοιχειωδώς λογικά, θα έπρεπε τουλάχιστον να το υποψιαστεί. Τόση “εθνική ενότητα”, τόση φουστανέλα και τσαρούχι, τόσος “αντιευρωπαϊσμός”, διάολε, κάπου σημαδεύουν όλα αυτά!

timing και χρυσά κουτάλια

Η πιο κατάλληλη στιγμή για να υποτιμηθεί μαζικά η εργασία (και τα “πάγια”...) με νομισματικούς / χρηματικούς όρους στην ελλάδα δεν ήταν, τελικά, ούτε το 2010 ούτε το 2012. Είναι τώρα! Το 2010 (και το 2012) στην ημερήσια διάταξη των ντόπιων αφεντικών (με την κατάλληλη βοήθεια απ’ τους διεθνείς συμμάχους τους) ήταν η εσωτερική υποτίμηση μέσα στην ευρωζώνη. Δηλαδή, η άγρια μείωση μισθών και συντάξεων, η οριστική αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων, η εσωτερίκευση του ψυχοσυναισθηματικού μοντέλου του “φουκαρά” που ψάχνει την τύχη του (σε μεγάλο ποσοστό) στην “μαύρη” αγορά εργασίας και στην οικονομία του εγκλήματος.
Αυτό έγινε στον μέγιστο (εφικτό κρίνουμε) βαθμό. Και ο κρίσιμος παράγοντας της επιτυχίας δεν ήταν η θέληση και οι στοχεύσεις των αφεντικών αλλά ο μικροαστισμός της τάξης μας και οι “κεντρικής πολιτικής σκηνής” φαντασιώσεις των ελευθερωτών της. Δεν θα κουραστούμε να το τονίζουμε: η απόλυτα τεκμηριωμένη και απόλυτα εργατική πολιτική δουλειά της συνέλευσης του πλάνου 30/900 επιχείρησε έγκαιρα (απ’ τα τέλη του 2010) να δώσει μορφή σε έναν εντελώς διαφορετικό προσανατολισμό. Για να βρεθεί γρήγορα κυκλωμένη από άφθονες ποσοτήτες βλακείας, ιδεολογίας, μικροαστικού κομφορμισμού και δόλιας “επαναστατικής” υπονόμευσης. Μετρήσαμε πόντο πόντο το γκρεμοτσάκισμα της τάξης μας μέσα στην κρίση, γκρεμοτσάκισμα όχι μόνο οικονομικό / μισθολογικό, άμεσα ή έμμεσα. Οι ελευθερωτές μας, αντίθετα, έζησαν μια χαρά: είτε κυνηγώντας κουκιά, είτε κυνηγώντας φήμη...

Η εσωτερική θεσμική υποτίμησή μας πέτυχε όσα ήταν δυνατόν. Ένα ήταν αδύνατο να το πετύχει, αφού μόνο αυτό δεν σκόπευε: την ριζική αλλαγή του “παραγωγικού’ καπιταλιστικού μοντέλου της ελλάδας. Σύμφωνα με την υποτιθέμενη φαεινή ιδέα των ντόπιων αφεντικών και των διεθνών συμμάχων τους, μια ισχυρή μείωση των μισθών (και περιφρούρηση της μείωσης θεσμικά) από 25% έως 35% (επίσημα, ανεπίσημα πολύ μεγαλύτερη) θα έδινε σημαντική ανάσα στις ελληνικές εξαγωγές, κάνοντάς τες ανταγωνιστικότερες.
Τι πέτυχε αυτή η φάση Α της υποτίμησής μας; Ας αφήσουμε τα συμπεράσματα των αρμόδιων (πανελλήνιος σύνδεσμος εξαγωγέων - πσε· και κέντρο εξαγωγικών ερευνών και μελετών - κεεμ), στηριγμένες στις μετρήσεις της ελ.στατ. (άρα στις φορολογικές δηλώσεις των αντίστοιχων επιχειρήσεων και σε στοιχεία των συνοριακών υπηρεσιών) να μιλήσουν.
Ανάμεσα στο 2008 (προ κρίσης, με “ακριβή εργασία”) και 2014 οι μεταβολές στην “αξία” των ελληνικών εξαγωγών ήταν οι εξής:

α) τρόφιμα και ζωντανά ζώα: από 3 δισ. ευρώ στα 3,689 δισ.
- μεταβολή 2008 / 2014 22,63%, μέση ετήσια μεταβολή 3,54%.

β) ποτά και καπνός: από 618 εκατ. ευρώ στα 584 εκατ.
- μεταβολή 2008 / 2014 -5.61%, μέση ετήσια μεταβολή -0,8%.

γ) πρώτες ύλες: από 837 εκατ. ευρώ στα 1,03 εκατ.
- μεταβολή 2008 / 2014 23,22%, μέση ετήσια μεταβολή 5%.

δ) καύσιμα και παράγωγα πετρελαίου: από 4,58 δισ. ευρώ στα 10,4 δισ.
- μεταβολή 126,45%, μέση ετήσια μεταβολή 18,23%.

ε) έλαια και λίπη: από 369 εκατ. ευρώ στα 316,5.
- μεταβολή 2008 / 2014 -14.25%, μέση ετήσια μεταβολή -1,65%.

στ) χημικά: από 2,4 δισ. ευρώ στα 2,65.
- μεταβολή 10%, μέση ετήσια μεταβολή 1,84%.

ζ) βιομηχανικά προϊόντα: από 4,2 στα 3,7 δισ.
- μεταβολή -11,19%, μέση ετήσια μεταβολή -1,59%.

η) μηχανολογικός εξοπλισμός: από 2,5 δισ.ευρώ στα 2,25 δισ.
- μεταβολή -12,28%, μέση ετήσια μεταβολή -1,75%.

θ) διάφορα βιομηχανικά είδη: από 2 δισ. ευρώ στα 1,73 δισ.
- μεταβολή -14,41%, μέση ετήσια μεταβολή -1,95%.

ι) “εμπιστευτικά προϊόντα” [1“Εμπιστευτικά” ονομάζονται προϊόντα που μπορεί να είναι όπλα ή αναλώσιμα όπλων ή ανταλλακτικά όπλων• “διπλωματικές συναλλαγές” (ε;)• ή προϊόντα μονοπωλίου που δεν αναφέρονται αναλυτικά για να μην τα ... αντιγράψουν οι ανταγωνιστές...]: από 561,8 μύρια ευρώ στα 572 μύρια.
-Μεταβολή 1,92%.

Όπως μπορείτε να διαπιστώσετε, η “εσωτερική” υποτίμηση της εργασίας δεν είχε σπουδαίο αποτέλεσμα στις ελληνικές εξαγωγές! Η μεγάλη εκτίναξη των εσόδων από τις εξαγωγές καυσίμων και παραγώγων πετρελαίου οφείλεται πολύ περισσότερο στις διεθνείς τιμές (και στο γεγονός ότι στην ελλάδα υπάρχουν δύο διυλιστήρια που είχαν εξ αρχής και έχουν πάντα εξαγωγικό προσανατολισμό) παρά στη μείωση των μισθών εκεί, που εν πολλοίς δεν έγινε. Με την εξαίρεση μικρών ετήσιων αυξήσεων στους τομείς των πρώτων υλών (γ - ορυχεία) και τροφίμων και τροφίμων / ζωντανών ζώων (α), τα στοιχεία της 7ετίας 2008 - 2014 δείχνουν κάτι αμείλικτο: ο ελληνικός καπιταλισμός είναι αποτυχημένος έναντι των διεθνών ανταγωνιστών του, ακόμα και με επίσημη μείωση των μισθών κατά 25% έως 35%. Όχι μόνο δεν κατάφερε αύξηση των εξαγωγικών επιδόσεών του, αλλά στους μισούς τομείς είχε και μείωση! Γι’ αυτό, προφανώς, αυτός ο καπιταλισμός χρειάζεται πια κάτι ακόμα πιο δραστικό!!!
Μια εξίσου δυνατή εικόνα της ελληνικής καπιταλιστικής πραγματικότητας δείχνουν τα στοιχεία (απ’ την ίδια έρευνα, των πσε και κεεμ) σε ότι αφορά τις λεγόμενες ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου που δείχνουν “προς τα που ψάχνονται” τα αφεντικά. Σημειώστε, λοιπόν, ότι την 7ετία 2008 - 2014, αυτές οι “ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου” είχαν τις εξής μεταβολές ανά κλάδο:

- τέχνες, διασκέδαση, ψυχαγωγία, άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών, δραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδοτών, μη διαφοροποιημένες δραστηριότητες νοικοκυριών που αφορούν την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών για ίδια χρήση, αύξηση 38,3%·

- ενημέρωση και επικοινωνία, μείωση 16,2%·

- ορυχεία, λατομεία, βιομηχανία, παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού, κλιματισμού και νερού, επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων και δραστηριότητες εξυγίανσης, μείωση 40,7%

- δημόσια διοίκηση και άμυνα, υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση, εκπαίδευση, δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική μέριμνα, μείωση 47,2%·

- χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες, μείωση 47,2%·

- γεωργία, δασοκομία και αλιεία, μείωση 55%·

- επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες, διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες, μείωση 61,9%·

- υπηρεσίες real estate, μείωση 68,7%·

- χοντρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών, μεταφορές και αποθήκευση, δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης, μείωση 77,4%·

- κατασκευές, μείωση 86,3%.

Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι ο μόνος τομέας στον οποίο αυξήθηκαν οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου (και μάλιστα θεαματικά) μέσα στην 7ετία που περιλαμβάνει την 5ετία της κρίσης και της συστηματικής, μαζικής υποτίμησης της εργασίας, είναι ο γνωστός: σουβλατζίδικα, μπαρ, μαγέρικα, κομμωτήρια και λοιπά (“πλυντήρια” ή όχι, κολλεκτίβες, συνεταιρισμοί, ή όχι). Αλλά αυτός το τομέας, που ανακυκλώνει το χρήμα απ’ την οικονομία του εγκλήματος και τις όποιες ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις για την καταπολέμηση της ανεργίας (εσπα κλπ), πουθενά δεν αναγνωρίζεται σαν “πρωταθλητής” μιας αυθεντικής καπιταλιστικής αναγέννησης.
Φυσικά δεν είναι όλα μαύρα. Υπάρχει ένας τομέας, που θριαμβεύει: η βιομηχανία του τουρισμού. Πρόκειται γι’ αυτό που, στα χρόνια της ευδαιμονίας, κάθε γνήσιος έλληνας πατριώτης απεχθανόταν: δεν θα γίνουμε τα γκαρσόνια της ευρώπης ήταν το motto...
Στο συνδυασμό τους αυτές οι δύο ομάδες στοιχείων δείχνουν αυτό που οι “φίλοι του λαού” (και “φίλοι της εργατικής τάξης”!!!!) κάνουν ότι αγνοούν: η ως τώρα υποτίμηση της εργασίας απέτυχε (και ο λόγος είναι βέβαια αυτό που λέγεται “διάρθρωση του ελληνικού καπιταλισμού”). Επειδή, λοιπόν, δεν μπορούμε να αλλάξουμε αφεντικά, αυτά (τα αφεντικά) χρειάζονται κάτι εξαιρετικά δραστικό (σε ότι αφορά την εργασία), κάτι που δεν μπορεί να γίνει με καινούργιες νομοθετικές ρυθμίσεις του τύπου “βασικός μισθός 100 ευρώ”. Τι χρειάζονται; Μια μαζική διεθνή υποτίμηση της εργασίας στην ελλάδα με όρους νομίσματος - πια! Είναι μια υποτίμηση που μπορεί να κυμανθεί από 400% έως 600% (ποιό 25% και ποιό 35%; αυτά ήταν χάδια!), πάνω στην ήδη πραγματοποιημένη υποτίμηση, ανάλογα με την απελευθερωτική κατηφόρα του εθνικού νομίσματος, εάν και εφόσον υπάρξει.

Όταν, λοιπόν, τα τσακάλια-φίλοι της δραχμής, είτε είναι επώνυμοι (τύπου Λαπαβίτσας, Λαφαζάνης και σία) είτε είναι λιγότερο επώνυμοι (διάφορα στελέχη της αριστεράς και της άκρας αριστεράς) δηλώνουν, με το θράσος που τους δίνουν τα μαύρα μεσάνυχτα των υπηκόων, ότι “η έξοδος απ’ το ευρώ... εντάσσεται σε μια ταξική στρατηγική για την προστασία από τον ανταγωνισμό από κεφάλαια υψηλότερης ανταγωνιστικότητας... αποτελεί μηχανισμό προστασίας της εγχώριας παραγωγικής βάσης...” αυτό ακριβώς εννοούν: προστασία της κερδοφορίας όλων των ντόπιων αφεντικών, ολόκληρου του παραδοσιακού ελληνικού καπιταλισμού που είναι έντασης εργασίας. Και εκείνων που έχουν χάσει ήδη (στη διεθνή αρένα) και εκείνων που κερδίζουν (τουριστική βιομηχανία) αλλά έχουν κάθε λόγο να θέλουν να κερδίσουν ακόμα περισσότερα. Πρόκειται, πράγματι, για μια ειλικρινή “ταξική στρατηγική”: των ντόπιων αφεντικών!!!!  Όπως το έθεσαν κάποιοι: των πιο καθυστερημένων μερίδων του ντόπιου κεφάλαιου, που στηρίζονται στην εξαγωγή απόλυτης υπεραξίας. Και η αληθεια είναι ότι “μη καθυστερημένες μερίδες” του κεφάλαιου στην ελλάδα είναι μάλλον οι εξαιρέσεις...
Γιατί μιλάμε για υποτίμηση, με όρους νομίσματος, από 400% έως 600%; Όλες οι διεθνείς έρευνες, με βάση τα πραγματικά ελληνικά καπιταλιστικά δεδομένα, για την πορεία της “νέας δραχμής”, εάν και εφόσον γίνει το άλμα, συμφωνούν στις βασικές προβλέψεις τους. Μπορεί μεν η “νέα δραχμή” να μπει σε κυκλοφορία σε μια ισοτιμία 1:1 με το ευρώ (κι αυτό για λόγους καθαρά λογιστικούς: ταμειακές μηχανές, “οπτική” παράσταση των τιμών) αλλά θα αρχίσει να υποτιμάται γρήγορα. Η αναμενόμενη “φυσική” ισοτιμία της είναι από 1 (ευρώ) προς 4,5 (νέες δραχμές) έως 1:6. Οι ψευτοειδικευμένοι στην εξαπάτηση δημαγωγοί “φίλοι της δραχμής” διαδίδουν βέβαια ότι τελικά αυτό το αγέρωχο εθνικό νόμισμα θα υποτιμηθεί “μόνο” κατά 60%. Δηλαδή απ’ την ισοτιμία 1:1 θα πάει στο 1:1,6...
Αλλά πέρα απ’ τις όποιες τεχνοκρατικές έρευνες, τα δεδομένα υποδεικνύουν άλλη αναλογία. Παρότι δεν είναι οι μόνοι εμπορικοί / βιομηχανικοί ανταγωνιστές των όποιων ελληνικών καπιταλιστικών προσπαθειών, οι ισοτιμίες “γειτονικών” κρατών, είναι οι εξής (τέλη Μάρτη 2015):
- βουλγαρικό λέβα (εντός ε.ε., εκτός ευρωζώνης): 1 (ευρώ) προς 1.95 (λέβα)·
- αιγυπτιακή λίρα (εκτός ευρωζώνης) 1 (ευρώ) προς 8.3 (αιγ. λίρες)·
- τουρκική λίρα (εκτός ευρωζώνης): 1 (ευρώ) προς 2.78 (τουρκ. λίρες)·
- σερβικό δηνάριο (εκτός ευρωζώνης): 1 (ευρώ) προς 120 (σερ. δηνάρια)·
- ρουμανικό λέβα (εντός ε.ε., εκτός ευρωζώνης): 1 (ευρώ) προς 4.4 (ρουμ. λέβα).
Επειδή ο νεοδραχμικός ελληνικός καπιταλισμός θα πρέπει να συναγωνιστεί τέτοια κράτη (στην προσέλκυση επενδύσεων και στις εξαγωγές) κι αφού αποκλείεται να γίνει καπιταλισμός έντασης κεφαλαίου και υψηλής προστιθέμενης αξίας (υψηλή ποιότητα, νέες τεχνολογίες κλπ), και παρότι η ισοτιμία από μόνη της δεν λέει όλο το ποίημα, μια αναλογία 1 (ευρώ) προς 4, 4,5, 5 ή 6 (νέες δραχμές) μας φαίνεται λογική... Οπότε η νομισματική υποτίμηση θα είναι (σε περίπτωση που το όνειρο του Λαπαβίτσα γίνει πραγματικότητα) από 400% έως 600%, στην καλύτερη των περιπτώσεων. Και φυσικά όχι αμέσως. Μπορεί να βουλιάξει ακόμα περισσότερο πρόσκαιρα...

το αίμα κάτω απ’ το χαλί [2Ο αγαπημένος μας κυρ Λαπαβίτσας πρέπει να έχει σκάσει με το σουξέ του κυρ Γιάνη. Και τώρα, σαν βουλευτής της πλειοψηφία πια, δίνει κι αυτός όπου μπορεί συνεντεύξεις, μπας και καλύψει το χαμένο έδαφος στον αγώνα του βεντετισμού. Σε μια απ’ αυτές φάνηκε σίγουρος ότι η ευρώπη θα βοηθήσει την ελλάδα, ώστε η επιστροφή στη δραχμή να γίνει “χωρίς να χυθεί αίμα στο χαλί”. Αυτό θα πρέπει να είναι κάποια αγγλική παροιμία, που σημαίνει “αναίμακτα”...
Αλλά άνθρωποι σαν αυτόν, διαχωρισμένοι τεχνικοί της καπιταλιστικής εξουσίας, και εν προκειμένω υπηρέτες των των πιο καθυστερημένων μερίδων του ντόπιου κεφάλαιου, που στηρίζονται στην εξαγωγή απόλυτης υπεραξίας (αυτά είναι κουβέντες στελεχών της Κουμουνδούρου...) άλλο πράγμα θέλουν. Ένα χαλί για να σκεπάσει τα αίματα.]

Φυσικά (πόσο ωραία είναι η λέξη “φυσικά” σ’ αυτό το σημείο, ε;) η πραγματική και με διεθνή κριτήρια νέα υποτίμηση της εργασίας δεν θα είναι ακριβώς τόση. Για δύο λόγους. Έχοντας αποκτήσει ξανά το εκδοτικό του δικαίωμα (σε χρήμα) το ελληνικό κράτος μπορεί να δίνει, κατά καιρούς, “αυξήσεις”. Αυξήσεις που θα είναι ονομαστικές και όχι πραγματικές, και πάντα θα ακολουθούν μια πολύμηνη αύξηση των τιμών (λόγω πληθωρισμού). Κι ύστερα το ευρώ δεν θα εξαφανιστεί. Θα βασιλεύει τη μαύρη αγορά, χρήματος και εργασίας...
Όπως και νάχει, ακόμα κι αν τα πιο πάνω νούμερα δεν είναι ακριβή, το εθνικό νόμισμα για έναν μόνο λόγο είναι ελκυστικό, και για αυτόν τον λόγο και μόνο προβάλλεται απ’ όλους τους οπαδούς του, αριστερούς και δεξιούς: επειδή θα είναι σημαντικά (και όχι”λιγάκι”!) υποτιμημένο σε σχέση με το ευρώ. Αυτή είναι η έσχατη ελπίδα πολλών ντόπιων αφεντικών: το made in greece να μοιάζει λιγάκι με το made in china, από άποψη τιμής (για την “ποιότητα” ούτε λόγος!).
Έχουμε την γνώμη ότι οι ιδιοκτήτες των τραπεζών δεν θα ήταν καθόλου ευχαριστημένοι με μια τέτοια εξέλιξη. Αποτελούν, σίγουρα, τον πιο “δυναμικό” κλάδο στον οποίο το ευρώ έδωσε φτερά. Αλλά μήπως οι ελληνικές τράπεζες είναι ήδη κατεστραμμένες (με όρους διεθνους ανταγωνισμού) και δεν έχουν βαρύνοντα λόγο στις νομισματικές εξελίξεις; Με την ταχύτητα που αδειάζουν αυτούς τους καιρούς τα cush ενεργητικά τους (ένα bank run σε αργή κίνηση) και απ’ την ένταση των παρακαλετών τους για λίγο ela ακόμα, δεν θα τις έλεγε κανείς και ιδιαίτερα πετυχημένες. Φυσικά το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο δεν έχει χάσει την κεντρικότητά του στον σύγχρονο καπιταλισμό, ακόμα περισσότερο αν λάβουμε υπ’ όψη τις διασυνδέσεις του με το οργανωμένο έγκλημα.

Μπορούμε  να υποθέσουμε (ποιο σωστά: αυτή είναι η αδιαπραγμάτευτη θέση μας, σαν αυτόνομων εργατών, εδώ και 5 χρόνια) ότι το θέμα του νομίσματος, και του διλήματος “ευρώ ή δραχμή”, είναι θέμα ανταγωνισμού μεταξύ των ντόπιων αφεντικών, αποκλειστικά και μόνο.Συνεπώς, οι ανεβασμένοι πάνω σε άσπρα άλογα ελευθερωτές μας σημαιοφόροι της δραχμής και οι πεζικάροι που τους ακολουθούν, δουλεύουν μέσα σ’ αυτό ακριβώς το περιβάλλον. Και για λογαριασμό, το είπαμε, των πιο καθυστερημένων μερίδων του ντόπιου κεφάλαιου οι οποίες, αφού αξιοποίησαν την ευκαιρία της διεθνούς εποπτείας όσο περισσότερο γινόταν, θέλουν τώρα να την ξεφορτωθούν. Ειδικά επειδή το εκσυγχρονιστικό σκέλος αυτής της εποπτείας αγγίζει τα πιο βαθιά τους συμφέροντα, και επειδή κρίνουν (όχι λαθεμένα) ότι δεν μπορούν να σφίξουν άλλο την μέγγενη με τον ίδιο τρόπο όπως από το 2010 ως τώρα.
Όμως για εμάς, τους σύγχρονους εργάτες και εργάτριες που δεν σήκωσαν το κεφάλι όταν έπρεπε μέσα σ’ αυτή τη δίνη, και που αντίθετα έφαγαν (είτε με χαρά είτε με ξυνίλα, δεν έχει σημασία) τα κυρίαρχα “αντιμνημονιακά” (και “αντιευρώ” και “αντιε.ε.”) παραμύθια, το καινούργιο εθνικό υποτιμημένο νόμισμα (αν και εφόσον εγκαθιδρυθεί - όμως και η συνηγορία του είναι αρκετή για να ρίξουμε τις μάσκες των ελευθερωτών μας) δεν θα φέρει bad news μόνο στο ζήτημα των άμεσων μισθών. Αλλά και των έμμεσων. Υπάρχει ένας τουλάχιστον τομέας της κοινωνικής αναπαραγωγής (τον οποίο γνωρίζουμε κάπως), που είναι υψηλής οργανικής σύνθεσης. Είναι, σε μεγάλο βαθμό έντασης κεφαλαίου. Πρόκειται για τις υπηρεσίες υγείας, είτε κρατικές / δημόσιες είτε ιδιωτικές.
Η ρομποτική / κυβερνητική έχει προχωρήσει πολύ σ’ αυτόν τον τομέα, διεθνώς. Απ’ τα πρόσθετα μέλη ως τους μαγνητικούς τομογράφους, απ’ τις διαφόρων ειδών εξετάσεις της εργαστηριακής ιατρικής ως τα πατενταρισμένα φάρμακα, μεγάλο μέρος των υπηρεσιών υγείας στηρίζονται σε πανάκριβα και πολύπλοκα μηχανήματα, που δεν κατασκευάζονται στην ελλάδα, και είναι μάλλον απίθανο να στηθούν εδώ γρήγορα τα ανάλογα εργοστάσια (οι “ξένοι επενδυτές”) ακόμα κι αν δουλεύουμε δωρεάν. Το ίδιο ισχύουν για τα ανταλλακτικά τους, τα χημικά τους, κλπ. Όλα αυτά θα γίνουν πολλές φορές ακριβότερα με όρους δραχμής, σαν εισαγόμενα. Κι αυτό θα επηρρεάσει για καιρό την ποιότητα αυτών των υπηρεσιών, που απευθύνονται προφανώς σ’εκείνους που δεν μπορούν να “πεταχτούν” στην αυστρία ή στη γερμανία για ένα τσεκ απ ή για διάγνωση και θεραπεία.
Το ίδιο ισχύει και για πολλά άλλα μηχανήματα. [3Απ’ τα αυτοκίνητα και τα μηχανάκια, ως τους υπολογιστές, τα smart phones, τις τηλεοράσεις και...] Επιμένουμε όμως στον τομέα των υπηρεσιών υγείας, επειδή δεν πρόκειται για πολυτέλεια. Μπορεί οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες να τα καταφέρνουν καλά με το ευρώ (και να τα καταφέρουν ακόμα καλύτερα με την δραχμή), αλλά δεν ανήκουν στις “μεγάλες” τους είδους. Και φυσικά δεν υπάρχουν εργοστάσια ιατρικών ρομπότ, κλπ κλπ. Ποιός θα πληρώσει το μάρμαρο; Όχι, βέβαια, οι ελευθερωτές μας.

νομισματικός εθνικισμός

Κάναμε όλην αυτήν την παρουσίαση όχι σαν πρόβλεψη, αλλά για να φανούν τα πραγματικά κίνητρα και συμφέροντα των οπαδών του απελευθερωτικού εθνικού νομίσματος, ότι παραμύθια ή συνθήματα κι αν χρησιμοποιούν: όλα για τα αφεντικά, πάντα ψίχουλα για εμάς. Δεν μιλήσαμε καθόλου για τον πολλαπλασιασμό του πλούτου (τους) που θα απολαύσουν όσοι έχουν βγάλει τα πολλά ευρουλάκια τους σε τράπεζες εκτός ελλάδας, όποτε θελήσουν να “επενδύσουν” εδώ· ούτε μιλήσαμε για το νέο επαγγελματικό κλάδο της “μαύρης” αγοράς ευρώ.
Στα ‘90s, όταν η δραχμή είχε “δεθεί” στον ΕΜΣ (ενιαίο μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών στην ε.ε.) η δουλική εργασία γινόταν, εν πολλοίς, απ’ τους μετανάστες και τις μετανάστριες. Είπαμε στην αρχή την υποκειμενική διάσταση που τους έκανε να αντέξουν την βία και να μην “φάνε” τον μισό ελληνικό πληθυσμό. Αργότερα, επί ευρώ, στις στρατιές των φτηνών εργατών, προστέθηκαν και πολλοί, πάρα πολλοί και πολλές απ’ την ντόπια εργατική τάξη.
Αλλά η “επιστροφή στη δραχμή”, είτε με “σοσιαλιστική” είτε με “φιλελεύθερη” κυβέρνηση (!!!!) δεν θα άλλαζε ούτε σε ένα χιλιοστό προς το καλύτερο την κατάστασή μας. Θα την επιδεινώσει, και μάλιστα ραγδαία, ακόμα κι αν μπορούμε να πάρουμε (με τις δραχμές...) περισσότερες πατάτες και περισσότερα μαρούλια. Για να το πούμε βρίζοντας (γαμώ το κερατό σας καραγκιόζηδες!): οι σύγχρονες εργατικές ανάγκες δεν είναι “πατάτες και μαρούλια”. Εμείς και εκατοντάδες εκατομμύρια σαν εμάς σ’ όλον τον πλανήτη, παράγουμε τον πραγματικό πλούτο, στον πρωτογενή, στο δευτερογενή, στον τριτογενή. Όλον τον πλούτο, όχι μόνο ό,τι έχει ρίζες!!!
Ακόμα κι αν το νόμισμα / χρήμα εμφανίζεται σαν κάτι μυστηριώδες πάνω στο οποίο μπορεί να σπεκουλάρει κάθε τσιράκι κάθε ντόπιου μαχαραγιά, εμείς ξέρουμε ποιο είναι το σωστό: 30 ώρες δουλειά την εβδομάδα, με 900 ευρώ κατώτατο, “βασικό” μισθό!
Οτιδήποτε περισσότερο σε ώρες και λιγότερο, είτε σε ευρώ είτε σε “δραχμούλες”, είναι ...
(Συνεπώς, εκτός απ’ τα υπόλοιπα, ξέρουμε ποιοί συναποτελούν το αληθινό φασισταριό, σήμερα!)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1 - “Εμπιστευτικά” ονομάζονται προϊόντα που μπορεί να είναι όπλα ή αναλώσιμα όπλων ή ανταλλακτικά όπλων· “διπλωματικές συναλλαγές” (ε;)· ή προϊόντα μονοπωλίου που δεν αναφέρονται αναλυτικά για να μην τα ... αντιγράψουν οι ανταγωνιστές...
[ επιστροφή ]

2 - Ο αγαπημένος μας κυρ Λαπαβίτσας πρέπει να έχει σκάσει με το σουξέ του κυρ Γιάνη. Και τώρα, σαν βουλευτής της πλειοψηφία πια, δίνει κι αυτός όπου μπορεί συνεντεύξεις, μπας και καλύψει το χαμένο έδαφος στον αγώνα του βεντετισμού. Σε μια απ’ αυτές φάνηκε σίγουρος ότι η ευρώπη θα βοηθήσει την ελλάδα, ώστε η επιστροφή στη δραχμή να γίνει “χωρίς να χυθεί αίμα στο χαλί”. Αυτό θα πρέπει να είναι κάποια αγγλική παροιμία, που σημαίνει “αναίμακτα”...
Αλλά άνθρωποι σαν αυτόν, διαχωρισμένοι τεχνικοί της καπιταλιστικής εξουσίας, και εν προκειμένω υπηρέτες των των πιο καθυστερημένων μερίδων του ντόπιου κεφάλαιου, που στηρίζονται στην εξαγωγή απόλυτης υπεραξίας (αυτά είναι κουβέντες στελεχών της Κουμουνδούρου...) άλλο πράγμα θέλουν. Ένα χαλί για να σκεπάσει τα αίματα.
[ επιστροφή ]

3 - Απ’ τα αυτοκίνητα και τα μηχανάκια, ως τους υπολογιστές, τα smart phones, τις τηλεοράσεις και...
[ επιστροφή ]