πάει ο κόσμος, χάλασε!

Όλα μπορούμε να τα αντέξουμε. Το ευρώ ή τη δραχμή. Το ψοφόκρυο ή τους καύσωνες. Την ανεργία ή το ξεπάτωμα στη δουλειά. Γιατί όλα αυτά είναι ασήμαντα. Σημαντικά είναι άλλα. Ότι, κατά κάποιο τρόπο, “ξεκινήσαμε όλοι μαζί”, σφιχταγκαλιασμένοι, πατείς με πατώ σε· πριν 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια βέβαια, γι’ αυτό το έχουμε ξεχάσει. Ξεκινήσαμε σαν μια πολύ αγαπημένη παρέα. Αλλά μετά κάτι βραχυκύκλωσε, έγινε το “μπαμ” (“μεγάλο” ονομάστηκε αργότερα... ντάξει, “μικρό” δεν θα το έλεγες) και χωρίσαν οι δρόμοι μας. Αν, όμως, τέτοιο μπαμ δεν έγινε ποτέ; Τότε; Από που ερχόμαστε διάολε; 
Ήταν μεγάλος κόπος να ξεφορτωθούμε εκείνον τον γεράκο που, επειδή βαριόταν, έκατσε και έφτιαξε τον κόσμο. Ωραία βέβαια η ιστορία του, αλλά το μήλο (ο μαλάκας ο Αδάμ δηλαδή) την χάλασε στο τέλος. Και απ’ την ωραία ιστορία μας έμεινε ένα “καθ’ ομοίωση” και ένα “προπατορικό αμάρτημα” - κακοί μπελάδες δηλαδή. Αλλά το βγάλαμε στην άκρη τον γεράκο: δεν έγιναν μπάρμπα έτσι τα πράγματα, σε μια βδομάδα! Απλά εκεί που είμασταν μια χαρά όλοι μαζεμένοι, έγινε βραχυκύκλωμα. Ατύχημα. Κι εν πάσει περιπτώσει, ούτε καθ’ ομοίωση είμαστε (αν και θα ήταν ευχάριστο να έχουμε ο καθένας και η καθεμιά μας κάτι απ’ την γενναία, σιωπηλή και φαντασμαγορική ηρεμία ενός γαλαξία), ούτε φταίει κανείς. Στο κάτω κάτω τη στιγμή του Big Bang δεν υπήρχε ούτε ευθύνη ούτε τιμωρία. Εδώ, καλά καλά δεν υπήρχε χρόνος και χώρος!

Το παραμύθι του Big Bang είχε το ενδιαφέρον του. Λέμε “είχε”... Γιατί, δυστυχώς, ίσως ήρθε η ώρα να το ξεχάσουμε. Βαριά, σκληρή, καταραμένη ώρα! Τι θα απογίνουμε τώρα χωρίς εκείνη τη γενέθλια έκρηξη; Δυστυχώς οι επιστήμονες, που ιδέες ανεβάζουν και ιδέες κατεβάζουν, δε νοιάζονται για την δική μας τη μελαγχολία. Είναι χαμένοι στο δικό τους χάος, των θεωριών (που ισχύουν και δεν ισχύουν), των εξισώσεων (που βγαίνουν και δεν βγαίνουν), των υποθέσεων (που ανθούν και μαραίνονται). Αλλά δεν κάθονται εκεί, φρόνιμα. Πότε πότε βγαίνουν και μας ανακοινώνουν κάτι “καινούργιο”, σα να παίζουν με τα νεύρα μας. Μήπως δεν θα έπρεπε να τους αφήνουμε να παίζουν με τα σοβαρά θέματα;
Δείτε πως έγιναν τα πράγματα, και πως μας βρήκε αυτό το αναπάντεχο κακό.
Το ισχύον μοντέλο κοσμολογίας βασίζεται στη θεωρία της γενικής σχετικότητας του Αϊνστάιν (καλή του ώρα) που λογαριάζει ότι το σύμπαν (αν είναι ένα, τελικά...) είναι περίπου 13,8 δισεκατομμυρίων χρονών, δυο ώρες πάνω δύο κάτω δεν έχει σημασία, δεν υπήρχαν αστερισμοί τότε για να μας νοιάζει ο ωροσκόπος του· και προτείνει ότι το σύμπαν κατάγεται απ’ τη “μοναδικότητα” (singularity). H οποία “μοναδικότητα” δεν είναι το ψώνιο του καθενός για την πάρτη του όπως γενικά νομίζουμε, αλλά ένα άπειρα μικρό και πυκνό σημείο. Ένα υπερσυμπυκνωμένο “τα πάντα” μέσα στο απόλυτο “τίποτα”. Εκεί, στην “μοναδικότητα” έγινε η Μεγάλη Έκρηξη.
Οι γήινοι επιστήμονες όμως, παρότι οφείλουν την ύπαρξη και την εξυπνάδα τους σ’ αυτή τη Μεγάλη Έκρηξη (θυμάται κανείς να υπήρχαν φυσικοί τότε; δεν υπήρχαν... αφού είμαστε όλοι αραχτοί και φουμάραμε κανά τσιγαριλίκι...) δεν κάθονται ήσυχοι. Θέλουν να καταλάβουν τι έγινε “μέσα” στη “μοναδικότητα”. (Που πάτε ρε; Σας είπε κανείς να την επισκευάσετε μετά από 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια; Έσκασε, ωραία. Ό,τι έγινε έγινε. Καθίστε καλά!)

Μπααα... Για να κάνουν την πλάκα τους και να χωθούν ξανά μέσα στην μητρική “μοναδικότητα” οι φυσικοί πρέπει να συνδυάσουν τη γενική σχετικότητα και την κβαντική μηχανική, τους νόμους που ισχύουν για τα αντικείμενα ελάχιστου μεγέθους. (Τώρα θα λέγαμε τίποτα! Γιατί πάνε και φυτρώνουν εκεί που δεν τους σπείρανε, ε;). Αλλά ο συνδυασμός αυτών των θεωριών είναι μεγάλος μπελάς, εδώ και δεκαετίες.“Η μοναδικότητα του Big Bang είναι το πιο σοβαρό πρόβλημα της γενικής σχετικότητας, επειδή οι νόμοι της φυσικής δείχνουν να καταρρέουν εκεί” λέει ο Ahmed Farag Ali, φυσικός στην “Zewail City επιστήμης και τεχνολογίας” στην αίγυπτο. (Κυρ Ahmed μας, καλέ μας κύριε Ahmed, επειδή η “μοναδικότητα” είναι σοβαρό πρόβλημα για τη “γενική σχετικότητα” θέλετε να κάνετε την “γενική σχετικότητα” σοβαρό πρόβλημα για την “μοναδικότητα”; Ε; Τι ψυχή θα παραδώσετε κυρ Ahmed μας; Δεν κοιτάτε τι γίνεται γύρω σας, νέα παιδιά δολοφονούνται, φυλακίζονται, και να αφήσετε ήσυχη την “μοναδικότητα”;)

Τίποτα... Προκειμένου να καταφέρουν να παντρέψουν τους νόμους της κβανομηχανικής και τους νόμους της γενικής σχετικότητας, ο Ahmed Farag Ali και ο Saurya Das, ένας ινδός φυσικός στο πανεπιστήμιο του Lethbridge στον καναδά, δοκίμασαν να αξοποιήσουν μια εξίσωση που προβλέπει την ανάπτυξη “μοναδικοτήτων” μέσα στη νομοθεσία, για να το πούμε έτσι, της γενικής σχετικότητας. Αυτήν την εξίσωση την έφτιαξε ένας πρώην καθηγητής του Das, ο Amal Kumar Raychaudhuri, του πανεπιστήμιου της Καλκούτα. (Μα δεν το νοιώθετε; Ινδοί, αιγύπτιοι, καναδοί, όλοι μαζί! Άρα; Γιατί πάτε να θάψετε την κοινή μαμά “μοναδικότητα”; Αλί και τρισαλί μας κυρ Αλί...)
Όταν ο Ali και ο Das έκαναν κβαντικές διορθώσεις στην εξίσωση του Raychaudhuri, είδαν ότι αυτή περιγράφει ένα ρευστό, φτιαγμένο από μικρά στοιχεία, που διαποτίζουν τον χώρο. (Καλά, θα το πούμε από τώρα, για να μη γίνει παρεξήγηση: εμείς εδώ, στο Sarajevo, ΔΕΝ κρατάμε από εξίσωση! Εντάξει;). Οι φυσικοί πιστεύουν ότι για να είναι εφικτή μια κβαντική εξήγηση για την βαρύτητα, θα πρέπει να προβλέπει κι ένα υποθετικό προς το παρόν σωματίδιο (σαν αυτό το “μποζόνιο του Χίγκς” ε;) που το ονομάζουν βαρυτόνιο, και μορφοποιεί τις βαρυτικές δυνάμεις. Στο καινούργιο μοντέλο τους οι Ali και Das προτείνουν ότι τέτοια βαρυτόνια θα μπορούσαν να μορφοποιούν αυτό το ρευστό (που έβγαλε η εξίσωση, ε; υδραυλικός χρειάζεται εδώ, όχι βαρύτονοι!)

Πείτε ως εδώ: εντάξει, και τι έγινε; Κι όμως: το κακό είναι μπροστά σας! Προκειμένου να καταλάβουν την προέλευση του σύμπαντος, οι δύο φυσικοί χρησιμοποίησαν την διορθωμένη εξίσωση του Raychaudhuri για να δουν την συμπεριφορά αυτού του (κοσμικού, προφανώς!) ρευστού πίσω στο χρόνο. Και με έκπληξη ανακάλυψαν ότι δεν έβγαινε σαν αποτέλεσμα η “μοναδικότητα”. Αντίθετα, το σύμπαν φαίνεται να υπήρχε από πάντα! “Μπορεί να ήταν μικρότερο στο παρελθόν, αλλά δεν δημιουργήθηκε απ’ το τίποτα” λέει ο Das.
Το μοντέλο των Ali και Das βοηθάει να λυθούν δύο άλλα κοσμικά μυστήρια. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘90, οι αστρονόμοι ανακάλυψαν ότι η διαστολή του σύμπαντος επιταχύνεται εξαιτίας της παρουσίας της μυστηριώδους σκοτεινής ενέργειας, της οποίας η προέλευση αγνοείται. Το καινούργιο μοντέλο έχει τη δυνατότητα να εξηγήσει αυτήν την επιτάχυνση (ενώ θα έπρεπε να υπάρχει επιβράδυνση: όσο ξεμακραίνεις απ’ το σπίτι και την μαμά “μοναδικότητα” τόσο περισσότερο τη νοσταλγείς, και κόβεις ταχύτητα...) αφού το ρευστό ασκεί μια μικρή μεν αλλά διαρκή εξωτερική δύναμη στο σύμπαν, που το διαστέλει. “Αυτό είναι ένα ευχάριστο συμπέρασμα απ’ τη δουλειά μας” λέει ο Das. (Εμείς δεν έχουμε χαρεί καθόλου πάντως.)
Οι αστρονόμοι επίσης γνωρίζουν ότι η περισσότερη ύλη στο σύμπαν είναι σε μια αόρατη και μυστηριώδη μορφή που ονομάζουν σκοτεινή ύλη, η παρουσία της οποίας ανιχνεύεται έμμεσα, μέσω της βαρυτικής της επίδρασης στην ορατή ύλη, όπως είναι τα άστρα. Όταν ο Das και ο Ali μειώνουν σημαντικά την μάζα των βαρυτονίων στην εξίσωσή τους, μπορούν να κάνουν την πυκνότητα του ρευστού τους να ταιριάζει με την εικαζόμενη πυκνότητα της σκοτεινής ύλης του σύμπαντος, εξάγοντας επιπλέον την σωστή τιμή για την ώθηση της σκοτεινής ενέργειας. “Είναι η πρώτη φορά που ο καθένας μπορεί να δει ότι αυτά τα δύο σημαντικά προβλήματα στην κοσμολογία μπορούν να λυθούν παράλληλα μέσα απ’ την κβαντική εξίσωση του Raychaudhuri” λέει ο Ali. “Νοιώθουμε μεγάλη ικανοποίηση που αυτό το μοντέλο μπορεί να λύσει μερικά απ’ τα πιο σημαντικά κοσμολογικά προβλήματα με τη μία” συμπληρώνει ο Das.

Γκούχου... γκούχου! Συγγνώμη κυρ φυσικοί μας, αλλά μήπως επιτρέπεται να παρεμβάλουμε ένα συλλογισμό σ’ αυτές τις καταπληκτικές εξισώσεις σας; Δηλαδή τώρα πάει το big bang που τόσο αγαπήσαμε, τέρμα, τέρμα η αρχή του σύμπαντος, το “σύμπαν υπήρχε από πάντα”, άντε να ανοιγοκλείνει σαν ακκορντεόν και να παίζει κανά τραγουδάκι που δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμα... και τα λέτε όλα αυτά έτσι; Στην ψύχρα; Επειδή αυτό βγάζει μια φόρμουλα, ένα μοντέλο, ένα σύστημα εξισώσεων; Δηλαδή τα φυσικομαθηματικά κόλπα μας λένε την αλήθεια;
Και άντε, πείτε ότι θα το αντέξουμε, θα το ρίξουμε στο ποτό, στα ναρκωτικά, στα extreme sports, θα πνίξουμε τον καϋμό μας για το χαμένο big bang, ούτε μάνα μοναδικότητα, ούτε τίποτα, σκόνη στον άνεμο από πάντα... Και πότε για νάχουμε καλό ρώτημα θα μας ξεφουρνίσετε την επόμενη ανακάλυψη, που θα την υποδεικνύει βέβαια κάποια καινούργια αναθεματισμένη φόρμουλα, κάποιο εργαστηριακό μοντελάκι, και θα λέει ότι καθόμαστε όλοι πάνω στον άξονα των Χ, και γιατί θα συμβαίνει έτσι παρακαλούμε; επειδή έτσι θα λύνονται άλλα δυο κοσμολογικά μυστήρια... ε; Πότε θα γίνει αυτό;
Αααααχχχ κυρ Ali και κυρ Das κι όλοι οι καλοί κύριοι των παγκόσμιων physics και mathematics: εσείς τρώτε και πίνετε και λύνετε εξισώσεις κι εμάς μας τρώει το μαράζι και ο καϋμός για την αρχή του κόσμου. Και σπρώχνετε τους ανθρώπους πάλι πίσω στην αγκαλιά του γεράκου, “καλύτερα αμαρτωλοί παρά φυσαρμόνικες”, “καλύτερα ο γεράκος που άραξε την έβδομη μέρα παρά σούρτα φέρτα αιωνίως μέσα στα βαρυτόνια”, αυτά θα αρχίσει να σκέφτεται ο απλός κοσμάκης, που δεν έχει κοσμολογικά προβλήματα (πολλοί έχουν όλα τα υπόλοιπα είδη προβλημάτων εκτός από κοσμολογικά...) ούτε και το χιούμορ να πει: ρε, δεν πάτε να παίξετε σε καμιά άλλη παραλία;
Αααααχχχ κυρ Ali και κυρ Das... Σε μεγάλους μπελάδες μας βάζετε, εμάς τους υλιστές... (Μαμά “μοναδικότητα” με το εκρηκτικό σου ταπεραμέντο, θα σε θυμόμαστε πάντα!)

Υ.Γ. Κι όλα αυτά γιατί; Γιατί αμίγκος; Ξέρετε γιατί; Επειδή τόσοι μαζεμένοι επιστήμονες εδώ και τόσες δεκαετίες δεν μπορούν να βάλουν την βαρύτητα στην “ενιαία θεωρία των πάντων” - γι’ αυτό!!! Δεν μπορούν επειδή δεν ξέρουν τι είναι η βαρύτητα! Και δεν ρωτάνε! Ρωτείστε μας βρε παλιοεπιστήμονες, να σας πούμε. Δεν το ‘χουμε για μυστικό: η βαρύτητα είναι το αντίθετο της ελαφρότητας! Αυτό.