ασιατικές (και όχι μόνο) θερμοκρασίες

Είναι ο ειρηνικός (και τα ασιατικά κράτη που βρέχονται απ’ αυτόν) ο νούμερο 1 στρατηγικός προσανατολισμός της Ουάσιγκτον; Όλα δείχνουν πως ναι. Είναι η “ανάσχεση” της κινέζικης ηγεμονίας στην ευρύτερη περιοχή, σε ξηρά και θάλασσα, το βασικό στοιχείο αυτού του προσανατολισμού; Ναι. Τότε έχει ξεκινήσει ένας πόλεμος χαμηλής έντασης μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον, που ωστόσο δεν είναι καθόλου τοπικός.

Μετά την επίσκεψη του Ομπάμα σε διάφορες “φιλικές” ανατολικοασιατικές πρωτεύουσες [1Περισσότερα Sarajevo νο 84, λίγα νεώτερα απ’ το ουκρανικό μέτωπο (big in japan).] ήταν η σειρά του Πεκίνου να απαντήσει. Η απάντηση είχε διάφορα σκέλη. Στις αρχές του περασμένου Μάη το κινεζικό κράτος έστησε μια θαλάσσια πλατφόρμα άντλησης πετρελαίου καμιά 100αριά χιλιόμετρα ανατολικά απ’ τις βιετναμέζικες ακτές, κοντά στις θεωρούμενες κινεζικές νησίδες paracels. Η κυριότητα των νησίδων (και, μαζί τους, η τεράστια αοζ) αμφισβητούνται απ’ το Ανόι. Απ’ την άλλη η πλατφόρμα θα κάνει δοκιμαστικές / ερευνητικές γεωτρήσεις και, σύμφωνα με τον ως τώρα σχεδιασμό, πρόκειται να απομακρυνθεί στα μέσα Αυγούστου.
Η βιετναμέζικη αντίδραση ήταν του είδους που μόνο θλίψη μπορεί να προκληθεί, ειδικά για τη διανοητική κατάσταση των υπηκόων του καπιταλισμού διεθνώς. Όπως έχει συμβεί στο παρελθόν σε περιπτώσεις διακρατικών εντάσεων (π.χ. μεταξύ Πεκίνου και Τόκιο) αλλά τώρα με πολύ μεγαλύτερη βία, “πατριώτες” βιετναμέζοι αποφάσισαν να συμπληρώσουν τις διαμαρτυρίες της κυβέρνησής τους, με πρακτικό τρόπο. Στα μέσα Μάη, μια διαδήλωση 20.000 “οργισμένων πατριωτών” επιτέθηκε σε (κατά την γνώμη τους) κινεζικής ιδιοκτησίας εργοστάσια, σε βιομηχανικές ζώνες στα προάστεια της πόλης Ho Chi Minh [2Ιστορική ειρωνεία! Ο Ho Chi Minh, ίσως ο σημαντικότερος στρατηγός του 20ου αιώνα, είναι ήρωας (και όχι μόνο για τους βιετναμέζους) γιατί κατάφερε να νικήσει διαδοχικά δύο μεγάλους ιμπεριαλιστικούς στρατούς: πρώτα τον γαλλικό και ύστερα τον αμερικανικό. Ποιός βοηθούσε υλικά τους βιετκόνγκ στη διάρκεια του πολέμου κατά των αμερικάνων; Το Πεκίνο...], καίγοντας τουλάχιστον 15, κάνοντας μεγαλύτερες ή μικρότερες ζημιές σε πολλά άλλα.
Στην πραγματικότητα, τα περισσότερα απ’ τα εργοστάσια που κτυπήθηκαν δεν είχαν κινέζικα αφεντικά. Ήταν ταϊβανέζικης, γιαπωνέζικης, νοτιοκορεατικής και σιγκαπουριανής ιδιοκτησίας. Στη φούρια τους οι “πατριώτες” βιετναμέζοι να βάλουν την εχθρική κίνα στη θέση τους δεν πολυασχολήθηκαν με το τι έκαιγαν. Αυτή είναι η αστεία μεριά της υπόθεσης. Η σοβαρή είναι το πόσο εύκολα εμφανίζονται πάντα, σε μεγάλη ποσότητα, υποτελείς που θέλουν να γίνουν κρέας· ή/και δολοφόνοι. Γιατί πέρα απ’ τις υλικές καταστροφές, η επιχείρηση “εθνικής υπερηφάνειας” δεν ήταν καθόλου αναίμακτη. Δολοφονήθηκαν (λιντσαρίστηκαν) τουλάχιστον 16 άτομα, που θεωρήθηκαν “κινέζοι”. Εννοείται ότι παράλληλα το βιετναμέζικο ναυτικό έκανε διάφορες “προσπάθειες” να πλησιάσει την πλατφόρμα, πράγμα ανέφικτο αφού την προστάτευε το κινεζικό. Έγιναν (ή καταγγέλθηκαν) κάποιες αψιμαχίες με χρήση “κανονιών νερού” - δεν είναι μόνο για διαδηλώσεις η χάρη τους.

Το Πεκίνο θα μπορούσε να επικαλεστεί “παρανόηση” εκ μέρους του Ανόι, αφού τυπικά οι νησίδες της περιοχής είναι υπό τον έλεγχό του απ’ τα μέσα της δεκαετίας του ‘50. Και αυτό έκανε, με δηλώσεις επισήμων. Αλλά τα επιχειρήματα του κινεζικού καθεστώτος δεν πείθουν κανέναν, ειδικά όταν βρίσκεται συχνά στην ανάποδη θέση, αμφισβητώντας την τυπική κυριότητα των ανταγωνιστών του σε άλλα σημεία της ευρύτερης περιοχής (π.χ. στην περίπτωση των νησίδων Sudoku / Diaoyu).
Η κρατική (και αγγλόφωνη) εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας China daily έθεσε το ζήτημα διαφορετικά. Γεωπολιτικά και global. Θέλοντας να δείξει ότι ο στρατηγικός προσανατολισμός των ηπα στην “προστασία των αδυνάτων” της περιοχής είναι μια χάρτινη τίγρη, θύμισε, μεσούσης της συγκεκριμένης έντασης, ότι το ταξίδι του Ομπάμα, και κυρίως οι δηλώσεις του στο Τόκιο, δείχνουν ότι η Ουάσιγκτον αντιμετωπίζει το Πεκίνο σαν εχθρό, και ότι θα κάνει ό,τι μπορεί να περιορίσει την επιρροή της κίνας. Εάν, τελικά, το Πεκίνο ήθελε να προκαλέσει την υπεραντίδραση του βιετνάμ για να δείξει ποιός είναι το αφεντικό, διάλεξε εύκολο στόχο: το Ανόι δεν έχει οποιαδήποτε στρατιωτική συμφωνία με τις ηπα.
Ερωτώμενος δημοσιογραφικά ο κινέζος υπ.αμ. Chang Wentian για τη δήλωση του αμερικάνου υπ.εξ. Kerry ότι “η κίνα πρέπει να σταματήσει τις προβοκατόρικες ενέργειες” έδωσε την εξής απάντηση:

Αναφερθήκατε στη λέξη “προβοκατόρικες”. Είναι αλήθεια ότι έχουν γίνει προβοκατόρικες ενέργειες στη νότια θάλλασα της κίνας τον τελευταίο καιρό. Αλλά δεν έχουν γίνει απ’ την κίνα. Είναι οι δηλώσεις και οι ενέργειες που έχουν γίνει απ’ την μεριά των ηπα σε θαλάσσια ζητήματα, που έχουν επιτρέψει σε μερικές χώρες να δρουν προβοκατόρικα.
Θα θέλαμε η αμερικανική πλευρά να σκεφτεί σοβαρά το εξής: εάν θέλει πραγματικά η περιοχή του Ειρηνικού να είναι ειρηνική, τι ακριβώς ρόλο πρέπει να παίξει; Τι ενέργειες πρέπει να κάνει η αμερικανική πλευρά για να συμβάλει ειλικρινά στην ειρήνη και την σταθερότητα της περιοχής ασίας - ειρηνικού;

Είναι απίθανο να θέλει η Ουάσιγκτον “ειρήνη” στην περιοχή που θεωρεί απειλούμενο απ’ το Πεκίνο ζωτικό χώρο του ιμπεριαλισμού της. Κι ενώ η χρονική σύμπτωση μπορεί να θεωρηθεί δευτερεύουσα, αυτή καθ’ εαυτή η ανακοίνωση της ερήμην καταδίκης (από αμερικανικό δικαστήριο) 5 κινέζων καραβανάδων για ηλεκτρονική κατασκοπεία σε βάρος πυρηνικών, μεταλλουργικών και ηλιακής ενέργειας (αμερικανικών) επιχειρήσεων, μόνο σαν προσπάθεια “εκτόνωσης” δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Το αντίθετο.
Κατ’ αρχήν είναι η πρώτη φορά που ένα κράτος καταδικάζει αξιωματούχους άλλου κράτους για ηλεκτρονική κατασκοπεία. Και η φαρσοκωμωδία της αμερικανικής δικαιοσύνης είναι ότι δεν έχουν τελειώσει ακόμα οι αποκαλύψεις (με άφθονα στοιχεία) για την γενικευμένη αμερικανική ηλεκτρονική κατασκοπεία εναντίον, περίπου των πάντων στον πλανήτη γη. Πράγμα που το ξέρουν και οι πέτρες.
Η επιλογή της Ουάσιγκτον έχει έναν στενό ορίζοντα, αντίστοιχο με τις κυρώσεις που έχει επιβάλλει εναντίον ρώσων πολιτικών και ρωσικών επιχειρήσεων, με αφορμή την ουκρανία. [3Κανονικά θα έπρεπε να έχουμε αναφορά για τα όσα έχουν γίνει μέσα στο Μάη στην ουκρανία και περί αυτήν. Προτιμάμε να περιμένουμε, επειδή ορισμένες μανούβρες μας βάζουν σε σκέψεις.] Θέλει να δείξει ότι είναι ακόμα το πλανητικό αφεντικό, εν προκειμένω δυσκολεύοντας τα εκτός κίνας ταξίδια των συγκεκριμένων “καταδικασμένων”, για τους οποίους φυσικά η Ουάσιγκτον έχει εκδώσει διεθνές ένταλμα σύλληψης... Όπως συμβαίνει με την διαχείριση της ουκρανίας (εναντίον της Μόσχας αλλά και του Βερολίνου) η Ουάσιγκτον δείχνει να επείγεται για καυγάδες· εκτιμώντας μάλλον ότι όσο περνάει ο χρόνος η διεθνής θέση της (και οι δυνατότητές της) θα χειροτερεύουν.
Αλλά η συγκεκριμένη καταδίκη ξεπέρασε τα όρια της γελοιότητας. Και έδωσε μια πρώτης τάξης ευκαιρία στο Πεκίνο να κάνει την διπλωματία του, θυμίζοντας “ποιός μιλάει για ηλεκτρονική κατασκοπεία” με ένα πολυσέλιδο υπόμνημα σε πολλές γλώσσες, όπου αναφέρονται εν συντομία οι αποκαλύψεις του Snowden. Επιχειρήσεις (και κινεζικές), ηγέτες κρατών (ακόμα και συμμαχικών προς τις ηπα), “απλός κόσμος” σε διάφορες περιοχές του πλανήτη, υπενθυμίζουν το προφανές: οι ηπα δρουν “ατιμώρητα” προς το παρόν, αλλά μεγαλώνουν τη συλλογή των εχθρών τους.

Συνεπώς θα πρέπει να προστεθούν στα περιστατικά “πλανητικής υπερθέρμανσης” (όχι λόγω θερμοκηπίου αλλά λόγω καπιταλισμού) και οι άλλες δύο εξελίξεις σ’ αυτό το “ευρασιατικό” μέρος του κόσμου. Αφενός η μεγάλη συμφωνία προμήθειας φυσικού αερίου, απ’ την gazprom προς την κίνα, μετά από διαπραγματεύσεις δέκα (!) χρόνων. Αφετέρου η υπογραφή ενός ακόμα βήματος προς την “ευρασιατική ένωση”, μεταξύ ρωσίας, καζακστάν και λευκορωσίας. Αν θυμάστε πρόκειται για την ένωση που καταριούνται στις ηπα, και στην οποία δεν θα έπρεπε να μπει με τίποτα η ουκρανία.
Υπάρχουν και επιπλέον εξελίξεις. Ευρωπαϊκά και λατινοαμερικανικά κράτη ψάχνουν τον τρόπο να απεμπλακούν απ’ την αμερικανική κρατικο-επιχειρηματική κυριαρχία σε ότι αφορά το διαδίκτυο. Δεν είναι εύκολο, αλλά... Η χρήση άλλων νομισμάτων εκτός απ’ το δολάριο στο διεθνές εμπόριο, κυρίως στο διακρατικό, επεκτείνεται... Το “οικονομικό φόρουμ της αγίας Πετρούπολης” (έγινε άλλη μια φορά τον περασμένο Μάη) φιλοδοξεί να εξελιχθεί σε “Νταβός” των ευρασιατικών καπιταλισμών: στο πρόσφατο συνέδριο έλειπαν βέβαια τα “μεγάλα” αμερικανικά ονόματα (κατόπιν εντολής της Ουάσιγκτον λόγω του σχεδιασμού “απομόνωσης” της Μόσχας), αλλά ήταν όλοι οι άλλοι (ευρωπαίοι γενικά και γερμανοί ειδικά, ασιάτες γενικά και κινέζοι ειδικά, ινδοί...) και σε μεγάλες ποσότητες.

Με διάφορους τρόπους, με διάφορες αφορμές, μοιάζει σαν η υποτιθέμενα ενιαία επιφάνεια της “παγκοσμιοποίησης” (ποτέ δεν ήταν τέτοια!) να ραγίζει συστηματικά, καθώς οξύνονται οι ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί.
(Δεν είναι βέβαια αυτό που περιμένουμε για να γιορτάσουμε!)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1 - Περισσότερα Sarajevo νο 84, λίγα νεώτερα απ’ το ουκρανικό μέτωπο (big in japan).
[ επιστροφή ]

2 - Ιστορική ειρωνεία! Ο Ho Chi Minh, ίσως ο σημαντικότερος στρατηγός του 20ου αιώνα, είναι ήρωας (και όχι μόνο για τους βιετναμέζους) γιατί κατάφερε να νικήσει διαδοχικά δύο μεγάλους ιμπεριαλιστικούς στρατούς: πρώτα τον γαλλικό και ύστερα τον αμερικανικό. Ποιός βοηθούσε υλικά τους βιετκόνγκ στη διάρκεια του πολέμου κατά των αμερικάνων; Το Πεκίνο...
[ επιστροφή ]

3 - Κανονικά θα έπρεπε να έχουμε αναφορά για τα όσα έχουν γίνει μέσα στο Μάη στην ουκρανία και περί αυτήν. Προτιμάμε να περιμένουμε, επειδή ορισμένες μανούβρες μας βάζουν σε σκέψεις.
[ επιστροφή ]