Σαν έκκληση της unisef...
(Το ίδιο διαφημιστικό γραφείο έφτιαξε και την καρτολίνα
των εμποροβιοτεχνο-επαγγελματιών, που έκλεισαν τα μαγαζιά τους....)

είναι αρκετοί που δεν χάνουν ποτέ

Παραμονές ενός ακόμα κύματος συγκεκριμενοποίησης διαταγμάτων υποτίμησης της εργασίας (τα περιβόητα “μέτρα του πακέτου των 11,5 ή 13,5 δισ.” δεν έχουν ψηφιστεί την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές) και σαν βαριεστημένη ρουτίνα, μια ακόμα “μεγαλειώδης”, “μεγαλύτερη από...” απεργιακή συγκέντρωση (στις 26/9) ήταν ό,τι καλύτερο είχε να παρατάξει η ... “κοινωνία”. Τα χαρτιά στους δρόμους, τα ανακοινωθέντα, η cyberφλυαρία, εξίσου ρουτινιάρικα, υπόσχονταν κάτι περισσότερο από μια βόλτα στη λιακάδα. Ανατροπές, θα τους ρίξουμε τώρα, όλοι μαζί, κι άλλα τέτοια δήθεν ηρωϊκά και στην πραγματικότητα πένθιμα διακόσμησαν (άλλη μια φορά) την πλήρη αδυναμία / ανικανότητα για πρακτικά αποτελέσματα.
Ποιοί βγήκαν εδώ και δυόμισυ χρόνια να κάνουν έναν τίμιο απολογισμό της ήττας - της ήττας της δικιάς τους πριν απ’ όλα; Πως είναι δυνατόν τα αφεντικά να προελαύνουν σταθερά στα κεντρικά, στα αποφασιστικά σημεία της επιδρομής τους, και τα φρύδια (μαζί με τα δάκτυλα) όλων των “απελευθερωτών” μας να παραμένουν ψηλά, σα να μην πέρασε μια μέρα απ’ την τελευταία επανάσταση στην ευρώπη; Πως είναι δυνατόν να μην έχει υπάρξει ούτε ένα αποτελεσματικό φράγμα μεγάλης κλίμακας και οι “πολιτικές καθοδηγήσεις” να νοιώθουν μια χαρά στις καρέκλες τους; Πως είναι δυνατό οι μόνες αποτελεσματικές άμυνες να είναι συγκεκριμένων (και λίγων) συντεχνιών και, ενώ το άλλοτε πεδίο μάχης έχει γίνει ολοφάνερα πεδίο άτακτης υποχώρησης, κανένας να μην ευθύνεται απ’ την μεριά μας (την εργατική);
Μια υλική εν μέρει εξήγηση αυτής της ασύλληπτης πολιτικής και ιδεολογικής “παχυδερμίας” είναι αυτή: η κρίση και η διαχείρισή της δεν έχουν κτυπήσει ανάλογα όλες τις τάξεις και τα στρώματα του ντόπιας καπιταλιστικής κοινωνίας. Όπως συμβαίνει πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, οι πιο άσχημα κτυπημένοι είναι οι μισθωτοί στα χαμηλά ή και στον πάτο της μισθολογικής ιεραρχίας. Αυτοί κι αυτές που ζουν αποκλειστικά απ’ τον μισθό, αυτοί κι αυτές που δεν έχουν κάνει υπολογίσιμη συσσώρευση τα χρόνια της ευδαιμονίας, είτε λόγω ηλικίας (νέοι / νέες), είτε λόγω αδυναμίας (ανειδίκευτοι / ες, μισοειδικευμένοι/ες, που πληρώνονταν άσχημα ακόμα και προ κρίσης). Ύστερα, υπάρχουν κατηγορίες μισθωτών που έχουν μεν δει τους μισθούς τους να μειώνονται, αλλά παραμένουν ακόμα σχετικά (σχετικά με την κατάσταση στα χαμηλά της μισθολογικής ιεραρχίας) υποφερτοί· επιπλέον είχαν πετύχει αξιοσημείωτη συσσώρευση στο παρελθόν (ακίνητα, καταθέσεις, χρυσός) που τους προσφέρει ακόμα επιπλέον προσόδους (νοίκια, τόκους). Στους ελεύθερους επαγγελματίες υπάρχουν οι εικονικοί τέτοιοι (“μπλοκάκηδες”) που βρίσκονται σε μεγάλο μέρος τους στην ίδια κατάσταση με τους υπόλοιπους εργάτες· και οι πραγματικοί τέτοιοι που, σε ορισμένες περιπτώσεις, είτε έχουν επωφεληθεί (απ’ την διαχείριση της κρίσης) είτε δεν έχουν κτυπηθεί όσο λένε. Για παράδειγμα, δικηγόροι και μηχανικοί που έχουν “κάποιες δουλειές” ακόμα, έχουν σταματήσει σχεδόν να πληρώνουν φόρους, με αποφάσεις κορυφής των επαγγελματικών ενώσεών τους (δικηγορικοί σύλλογοι, τεε), σε συνεννόηση με τους εφοριακούς. [1] Τελικά υπάρχουν εκείνα τα αρκετά αφεντικά, “μικρά”, “μεσαία” και “μεγάλα” ως προς την κλίμακα των μαγαζιών τους, που είτε είναι προσανατολισμένα στην εσωτερική αγορά βασικών ειδών (π.χ. τρόφιμα, υγεία) είτε σε εξαγωγές, και επωφελούνται απ’ την υποτίμηση της εργασίας.
Αυτή η περιγραφή δεν είναι πλήρης - είναι μόνο ενδεικτική. Ανάλογα με το πως συγκροτείται το “σώμα των διαμαρτυρόμενων” κατά της διαχείρισης της κρίσης, οριοθετούνται οι τρόποι της διαμαρτυρίας τους και τα “είδη” της αποτελεσματικότητας ή της αναποτελεσματικότητας της. Όχι, όμως, μόνο αυτό. Οριοθετούνται τόσο οι στοχεύσεις όσο και οι “εννοήσεις” των αποτελεσμάτων της μιας ή της άλλης ενέργειας. Ένα διαταξικό σώμα τέτοιου είδους, για παράδειγμα, δεν μπορεί να εννοήσει την διαχείριση της κρίσης παρά διαταξικά. Που σημαίνει εκ των προτέρων παραμορφωμένα. Δεν μπορεί να στοχεύσει παρά μόνο σ’ αυτούς που εμφανίζονται σαν οι διαχειριστές της κρίσης: τους πολιτικούς. Δεν μπορεί να επιδιώκει τίποτα διαφορετικό από μια “άλλη - καλή - κυβέρνηση”, όπως κι αν ερμηνεύει κανείς την κυβερνητική καλοσύνη. Κι αν αποτυγχάνει (είτε μέσω εκλογών είτε ενδιάμεσα στις εκλογές) να φέρει στα κυβερνητικά πόστα τους “καλούς” πολιτικούς, δεν έχει λόγο (ούτε και τρόπο άλλωστε) να κάνει αυτοκριτική: μπορεί να συνεχίσει στο ίδιο μοτίβο, βαριεστημένα και με λεονταρισμούς, αφού αργά ή γρήγορα κάποιες επόμενες εκλογές θα δώσουν άλλη μια “ευκαιρία”.
Ένα τέτοιο διαταξικό σώμα διαμαρτυρόμενων (“ανατροπέων”, “ανυπάκουων”, κλπ) πετυχαίνει ωστόσο σ’ ένα στρατηγικό ζήτημα, που είναι με τον τρόπο του το λάδι στα γρανάζια της διαχείρισης της κρίσης. Πετυχαίνει να αναπαραστήσει την καπιταλιστική κοινωνία σαν αταξική. Πετυχαίνει να κρύψει ή να ξενοδοντιάσει τα αυτοτελή ταξικά συμφέροντα της εργατικής βάσης· πετυχαίνει να τα συμψηφίσει ξεδιοντιασμένα σ’ έναν “εθνικό μέσο όρο”. Πετυχαίνει να κρύψει πως εκείνοι που επωφελούνται πρώτα και καλύτερα απ’ την άμεση και έμμεση υποτίμηση της εργασίας (μειώσεις μισθών και συντάξεων, ιδιωτικοποιήσεις στη υγεία και στην πρόνοια, αυξημένες τιμές σε βασικά εμπορεύματα) είναι στρώματα, τάξεις και κλάδοι εντός συνόρων. Οποιοσδήποτε, όμως, μιλάει γενικά κι αφηρημένα για “πόλεμο κατά...” ενόσω πρακτικά εξασφαλίζει την ταξική ειρήνη, βρίσκεται αντικειμενικά και υποχρεωτικά με την μεριά των αφεντικών.
Το κυρίαρχο “πρότυπο”, το πολιτικό φάντασμα που μορφοποιείται σαν “διαμαρτυρία” εδώ και 2,5 χρόνια στην ελλάδα (και αλλού) είναι αυτό που διατυπώθηκε απ’ τους “occupy wall street”: είμαστε το 99%, είσαστε το 1%. Το 99% είναι το διαταξικό σώμα που (λέει ότι) θίγεται απ’ την διαχείριση της κρίσης. Κι έτσι πρέπει να είναι ήσυχο και συμβιβαστικό στο εσωτερικό του. Όμως ΔΕΝ είναι αυτή η αναλογία των τάξεων στις σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες! Κι έπειτα, αν ήταν έτσι, παραμένει μυστηριώδες το γιατί αυτό το 99πλάσιο του 1% δεν μπορεί να νικήσει, εφόσον μάλιστα το 1% δεν χρησιμοποιεί γενικευμένη, αδιαφοροποίητη και εξοντωτική βία (π.χ. πυρηνικά όπλα) εναντίον του 99%. Μεγάλο λάκο έχει η φάβα του “99%”...

Δεν υπάρχουν λοιπόν τάξεις, και αντίπαλα ταξικά συμφέροντα στην ελλάδα (και αλλού) εν μέσω κρίσης και της τωρινής της διαχείρισης; Και δεν είναι οξυμένη αυτή η αντιπαλότητα εξαιτίας, ακριβώς, της κρίσης και της διαχείρισής της; Αν όχι, τότε ζούμε σε αταξική κοινωνία - και κάποιος θα πρέπει να το πει στα ίσια, για να χαρούμε. Αν όχι, τότε ζούμε σε αταξική κοινωνία - και κάποιος θα πρέπει να μας πει πότε και απο ποιούς κατορθώθηκε αυτό, και μάλιστα τόσο αθόρυβα, ώστε να μην το πάρουμε χαμπάρι. Αν όχι, τότε ζούμε σε αταξική κοινωνία που την τυραννούν ανθρωποφάγα alien - και πάλι κάποιος πρέπει να μας πει πως έγινε τέτοιο κακό.
Εν τέλει, το γεγονός ότι “κανείς δεν φταίει” (απ’ την υποτιθέμενη μεριά μας) με δική του αναγνώριση της ευθύνης, και πάντα φταίνε αυτοί (οι όποιοι “αυτοί”) για την οικτρή κατάσταση μεγάλου μέρους της τάξης μας, είναι λογική συνέπεια των εξής δύο: πρώτον, ότι η τάξη μας δεν υπάρχει σαν τέτοια, είναι απλά ένα απ’ τα “όργανα” του διαταξικού σώματος που διαμαρτύρεται· το οποίο σώμα μπορεί να έχει άλλα όργανα που κερδίζουν κάτι τις, αλλά δεν είναι υποχρεωμένα να το φωνάζουν κιόλας! Και δεύτερον, ότι η τακτική της διαμαρτυρίας, καθώς είναι διαρκώς και μόνιμα τακτική της ταξικής ενσωμάτωσής (μας) και του συμψηφισμού αντίθεντων συμφερόντων, είναι αντίστοιχα διαρκώς νικηφόρα (σ’ αυτόν τον αδήλωτο αλλά σημαντικό σκοπό της). Οπότε ο μόνος απολογισμός θα ήταν απολογισμός νίκης, σκανδαλώδης ωστόσο. Θα έπρεπε, απολογιστικά, να ειπωθεί απ’ τους “καθοδηγητές” μας: ευτυχώς που βοηθάμε στην υποτίμηση της εργασίας!
Το ότι επί 2,5 χρόνια, με μιάμισυ δεκάδα “γενικές απεργίες” (...), άπειρες ώρες συζητήσεων σε “λαϊκές συνελεύσεις”, την εποποιΐα των “αγανακτισμένων”, παχιά λόγια και ατελειώτες κατάρες στην blogόσφαιρα, και άλλα πολλά, τίποτα δεν μπορεί να μνημονευτεί σα “νίκη” (εκτός απ’ τον θρίαμβο της αντικατάστασης του Παπανδρέου του Γ απ’ τον Παπαδήμο τον Α...) έχει μια πολύ σκληρή εξήγηση: με τέτοιους (κοινωνικά / ταξικά) “αντιπάλους” το σύστημα δεν έχει ανάγκη από άλλα στηρίγματα! Κυρίως: με τέτοιον διαταξικό αχταρμά αντίθετων συμφερόντων, όπου τα ασθενέστερα (πολιτικά και οργανωτικά) ακυρώνονται απ’ τα ισχυρότερα, ποιός να ανησυχήσει και γιατί; 

Θα σχολιάσουμε στη συνέχεια ένα χαρακτηριστικό δείγμα της εσκεμμένης διαταξικότητας (των αντιδράσεων στην κρίση και την διαχείρισή της), προερχόμενο απ’ το τελευταίο τεύχος (4 - 5, Ιούλιος - Οκτώβριος 2012) της κομμουνιστικής επιθεώρησης (θεωρητικής και πολιτικής έκδοσης του π.γ. της κ.ε. του κκε. Αλλά προς αποφυγή παρεξηγήσεων: έχουμε την βεβαιότητα ότι την ίδια ακριβώς “θέση” (ή και ακόμα χειρότερη) έχει το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της αριστεράς στην ελλάδα, οπωσδήποτε ο συ.ριζ.α και η αντ.αρ.συ.α., άσχετα με το αν την διατυπώνουν έτσι, αλλιώς ή καθόλου· και άσχετα επίσης με τα (αποπροσανατολιστικά και βερμπαλιστικά) συνθήματά τους. Το σχετικό πλεονέκτημα του κ(ορ)κ(ον)ε είναι ότι η ηγεσία του νοιώθει συχνά την άνεση να μην μασάει τα λόγια της, και να χρησιμοποιεί εκείνην την παλαιομοδίτικη ορολογία που, αν μη τι άλλο, ήταν κάπως πιο ακριβής στην περιγραφή της “γραμμής”, του κάθε φορά ζητούμενου... Σε αντίθεση με την ομιχλώδη και “ευέλικτη” postmodern κυβερνοαριστερά τύπου συ.ριζ.α. - ας πούμε.
Το απόσπασμα που αναδημοσιεύουμε για να σχολιάσουμε βρίσκεται στο τέλος ενός άρθρου για την “αστική διαχείριση της κρίσης στην ευρώπη και την ελλάδα”, 35 σελίδων. Το μεγαλύτερο μέρος του άρθρου είναι συλλογική στοιχείων και πινάκων, ενώ υπάρχει και το αναγκαίο πέσιμο στον συ.ριζ.α. Το τελευταίο κεφάλαιο, που αφορά την θέση του κόμματος, είναι κάτι παραπάνω από 3,5 σελίδες, απ’ τις οποίες περίπου οι μισές είναι πάλι (τι πρωτότυπο;) πέσιμο στον συ.ριζ.α. Μένει περίπου 1,5 σελίδα, και το πιο κάτω είναι το μισό (και το πιο σημαντικό) τμήμα της:

Η προσπάθειά μας εδράζεται στις αποφάσεις του 18ου Συνεδρίου, όπως εξειδικεύτηκαν στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη για τη δουλειά στην εργατική τάξη το 2010. Όπως εύστοχα τόνισε η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη. “Η λαϊκή συμμαχία θα οικοδομηθεί με ευθύνη της εργατικής τάξης. Θα διαμορφωθεί μέσα από την ισχυροποίηση του πολιτικού αγώνα για άλλο δρόμο ανάπτυξης, για τη λαϊκή εξουσία. Θα σφυρηλατηθεί με την προώθηση ριζοσπαστικού πλαισίου, κοινών στόχων πάλης, σε αντιιμπεριαλιστική – αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση σε κάθε κλάδο της οικονομίας.
Θα αναδυθεί από τους συντονισμένους αγώνες του Πανεργατικού Αγωνιστικού Μετώπου (ΠΑΜΕ), της Παναγροτικής Αγωνιστικής Συσπείρωσης (ΠΑΣΥ), της Πανελλαδικής Αντιμονοπωλιακής Συσπείρωσης Επαγγελματιών – Βιοτεχνών – Εμπόρων (ΠΑΣΕΒΕ), με αφετηρία τα οξυμμένα κοινωνικά προβλήματα, σε γραμμή ρήξης με τα μονοπώλια και την εξουσία τους.
Η προσπάθεια οικοδόμησης της λαϊκής συμμαχίας προϋποθέτει τον υπολογισμό των διαφορών και των αντιθέσεων στο εσωτερικό της για την εδραίωση του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού προσανατολισμού της. Η οικοδόμηση της κοινωνικής συμμαχίας δεν μπορεί να εδράζεται στην αποσιώπηση των διαστρωματώσεων μέσα στους κοινωνικούς συμμάχους, των αντιθέσεων στα άμεσα συμφέροντά τους. Αντίθετα, διασφαλίζεται και ανανεώνεται στη βάση της συνειδητοποίησης και διεκδίκησης των μακρόχρονων συμφερόντων τους, με την αναγνώριση του ρόλου της εργατικής τάξης στην εξάλειψη των κοινωνικών ανισοτήτων.
Για να ανοίξει ο δρόμος γι’ αυτήν την ελπιδοφόρα προοπτική πρέπει να δυναμώσουν οι αγώνες με κοινά αιτήματα και στόχους για την ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών, αγώνες που ενισχύουν τη λαϊκή συμμαχία, συντονίζουν την πάλη, δημιουργούν διάθεση αντεπίθεσης και εμπνέουν μαχητική αισιοδοξία.”

Αφήνουμε ασχολίαστο το περί “ανάπτυξης”, και “άλλου δρόμου” για να μην μπλέξουμε με οράματα. Είναι σαφές (και γνωστό) ότι το κατά την ιστορία του “κόμμα της εργατικής τάξης” επιβάλλει στον εργατικό του βραχίονα (παμε) τον “συντονισμό” με “αγρότες” (ιδιοκτήτες γης και όχι εργάτες γης) και “επαγγελματίες - βιοτέχνες - εμπόρους”, δηλαδή με εργοδότες του πρωτογενούς, του δευτερογενούς και του τριτογενούς τομέα. Αφεντικά - σα να λέμε. Αφεντικά που βρίσκονται στις γραμμές ή υπό την επιρροή του κόμματος.
Όχι παράδοξα ωστόσο η σοφία του κόμματος αναγκάζεται να παραδεχτεί ότι υπάρχουν “διαστρωματώσεις” μέσα σ’ αυτήν επιθυμητή (έως απόλυτα αναγκαία) διαταξική συμμαχία, όπως και “αντιθέσεις συμφερόντων”. Όχι, όμως, αντιθέσεις συμφερόντων γενικά· αλλά μόνο αντιθέσεις των άμεσων συμφερόντων. Κατά την γνώμη του π.γ. της κ.ε. κλπ, οι εργάτες και τα αφεντικά (μας) έχουμε αντιθέσεις “άμεσων” μόνων συμφερόντων· όχι όμως υποχρεωτικά και μεσοπρόθεσμων, και μακροπρόθεσμων, και όλων τα χρονικών διαστάσεων! Γιατί στην αμέσως επόμενη φράση, που ξεκινάει με τη λέξη “αντίθετα” (αντίθετα, δηλαδή με τις αντιθέσεις των άμεσων συμφερόντων...) υπάρχει διαπίστωση κοινότητας στα μακρόχρονα συμφέροντα (ημών και των αφεντικών...), τα οποία πρέπει να συνειδητοποιηθούν (από ποιούς; από όλους προφανώς...) και να διεκδικηθούν, με έναν “αντιιμπεριαλιστικό / αντιμονοπωλιακό προσανατολισμό”. Λίγο απέχει αυτή η προτροπή (απόφαση) με το να χαρακτηρίσει από “μυωπικό” έως “οππορτουνιστικό” το να ασχολούνται οι εργάτες με τα άμεσα συμφέροντά τους πολεμώντας άμεσα τα αφεντικά τους· υπονοείται όμως ότι έτσι έχουν τα πράγματα, γιατί στο βωμό των άμεσων ταξικών αντιθέσεων “χάνεται” η προοπτική των “κοινών αιτημάτων” και των “κοινών στόχων”, ο δρόμος της διαταξικής ενότητας.
Πουθενά δεν λέει αυτό το απόσπασμα (και μάλλον είναι αδύνατο να υποστηριχτεί τέτοιο πράγμα) ότι τα αγροτο-αφεντικά, οι επαγγελματίες, οι βιοτέχνες και οι έμποροι, σαν θέσεις μέσα στον καπιταλιστικό καταμερισμό εργασίας, “πρέπει να καταλάβουν ότι έχουν τα ίδια συμφέροντα με τους εργάτες τους”. Πώς είναι, τότε, δυνατόν απ’ τις άμεσες αντιθέσεις συμφερόντων (όπου το “άμεσα” καθόλου δεν σημαίνει “γι’ αυτόν τον μήνα” - άμεσες είναι οι ταξικές αντιθέσεις και μετά από δέκα χρόνια) να περάσουν εργάτες και αφεντικά χωρίς κανένας απ’ τους δύο να “θυσιαστεί”, σε μια κοινή αντίληψη και διαμόρφωση μακρόχρονων συμφερόντων; [2] Κάποιοι (ίσως όλοι...) θα πρέπει να υποχωρήσουν (απ’ τα άμεσα συμφέροντά τους) - όμως ο βαθμός υποχώρησης του κάθε χωριστού ταξικού υποκειμένου είναι άμεση συνάρτηση της δύναμης που κατέχει εξαιτίας της θέσης του μέσα στην ταξική ιεραρχία. Ο πιο αδύναμος (με όρους κοινωνικής θέσης / εξουσίας) θα υποχωρήσει περισσότερο· ο πιο δυνατός λιγότερο ή και καθόλου. Εάν, για παράδειγμα, η υποχώρηση του αγροτοαφεντικού, του επαγγελματία, του βιοτέχνη, του έμπορου, είναι η “αναγνώριση του ρόλου της εργατικής τάξης στην εξάλειψη των κοινωνικών ανισοτήτων” (του “ρόλου”...) τότε αυτές οι κατηγορίες αφεντικών μπορούν να ισχυριστούν ότι παρα-υποχώρησαν, και περιμένουν αντίστοιχες υποχωρήσεις απ’ τους εργάτες. Μάλιστα, επειδή τα αφεντικά είναι πρακτικοί άνθρωποι, δεν θα ικανοποιούνταν με κάτι του είδους “η αναγνώριση του ρόλου των εμπόρων και των βιοτεχνών στην εξάλειψη των κοινωνικών ανισοτήτων”. Θα ήθελαν υποχωρήσεις τοις μετρητοίς, χειροπιαστές. Και, φυσικά, μπορούν να τις επιβάλλουν αυτές τις υποχωρήσεις, ακριβώς επειδή είναι αφεντικά, και - το διευκόλυνση! - οι εργάτες (υποτίθεται ότι) ακολουθούν τις οδηγίες του κόμματός τους. Για την “ελπιδοφόρα προοπτική” και τα υπόλοιπα.

Θα μπορούσε να πει κάποιος ακόμα περισσότερα. Για παράδειγμα ο “αντιμονοπωλιακός αγώνας” δεν είναι καθόλου ίδιος με τον αντικαπιταλιστικό αγώνα. Τα ίδια τα καπιταλιστικά κράτη έχουν αντιμονοπωλιακές νομοθεσίες (μερικά, όπως οι ηπα, ιδιαίτερα αυστηρές), για περισσότερους του ενός καπιταλιστικούς, καπιταλιστικότατους λόγους. Επιπλέον τα λεγόμενα “μικρά” και “μεσαία” αφεντικά, ενόσω εφαρμόζουν πλήρως τις καπιταλιστικές διαδικασίες εκμετάλλευσης, πειθάρχησης, απόσπασης υπεραξίας κλπ, μπορούν κάλλιστα να έχουν έχθρα με “μεγάλα” αφεντικά στους κλάδους της ή και με τα “μονοπωλιακά” αφεντικά. Αυτές οι αντιθέσεις λέγονται ενδοκαπιταλιστικές, είναι εντελώς φυσιολογικές σε όλους τους συνδυασμούς τους, και πάντως δεν αλλάζουν την ταξική θέση και τα συμφέροντα των “μικρών” και των “μεσαίων” αφεντικών, ούτε τα άμεσα συμφέροντά τους ούτε τα μακροπρόθεσμα. Είναι ελεεινή “οπτική απάτη” να υποστηρίζει κανείς, για παράδειγμα, ότι οι εργάτες σ’ ένα εμπορικό και ο ιδιοκτήτης του μαγαζιού έχουν “κοινά συμφέροντα” απέναντι στην κρίση και στη διαχείρισή της, επειδή το αφεντικό αναγκάζεται να κλείσει το μαγαζί λόγω της πτώσης της ζήτησης, που είναι προϊόν της ραγδαίας υποτίμησης της εργασίας, δηλαδή και των μισθών. Είναι ελεεινή αυτή η υπόδειξη, γιατί το αφεντικό έχει πραγματοποιήσει συσσώρευση απ’ την εκμετάλλευση της εργασίας των προηγούμενων “καλών χρόνων”, ενώ οι εργάτες του όχι· το αφεντικό μπορεί να “υποφέρει” που βάζει λουκέτο, αλλά είναι ήδη κάτοχος μιας κάποιας περιουσίας (την οποία, φυσικά, δεν θα μοιράσει στους άνεργους εργάτες του σαν ύστατο χαίρε!)· και, κατά συνέπεια, είτε θα μετακομίσει το επιχειρηματικό του δαιμόνιο κάπου αλλού, είτε θα επανέλθει στην αγορά όταν οι συνθήκες (για το δαιμόνιό του) βελτιωθούν. Τότε θα αξιοποιήσει τους άθλιους μισθούς που τώρα έχουν σαν πάρεργο να πέφτει η ζήτηση και να βάζει λουκέτο· θα αξιοποιήσει επίσης και τις σχεδόν δουλικές εργασιακές σχέσεις που επιβάλλονται σα νόρμα, στη διάρκεια της κρίσης και της διαχείρισής της. Εν τέλει, ενώ είναι πιθανό έως συνηθισμένο τα αφεντικά να έχουν πολλές αντιθέσεις μεταξύ τους, είναι ένας ηλίθιος και χειραγωγικός ιδεαλισμός να υποστηρίζει κανείς ότι εξαιτίας τέτοιων αντιθέσεων κάποιο μέρος τους θα “κατεβάσει τα βρακιά” στην εργατική τάξη και στα δικά της συμφέροντα για να απαλλαγούν απ’ τον μπελά του να είναι αφεντικά! Είναι ιστορική κοινοτυπία ότι εάν θέλουν κάτι απ’ τους εργάτες (τους) τα αφεντικά όταν τσακώνονται μεταξύ τους, (και αυτό δεν οφείλεται στην σκατένια τους ψυχή αλλά ΜΟΝΟ στην κοινωνική τους θέση!) είναι να βγάλουν τον σκασμό σε ότι αφορά τα δικά τους αυτοτελή συμφέροντα, άμεσα και πιο μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα, και να υπηρετήσουν πειθαρχημένα, σαν “κρέας” και σαν “στρατός”, το ένα ή το άλλο μπλοκ (εξουσίας). Σε τέτοιες περιπτώσεις ναι, μπορούν να κτυπήσουν φιλικά στην πλάτη το προλεταριάτο (τους), μπορούν να κάνουν και καμιά ψευτοπαραχώρηση, μπορούν έως και να “αναγνωρίσουν τον ρόλο της εργατικής τάξης στην ... (χα!) ε-ξά-λει-ψη των κοι-νω-νι-κών α-νι-σο-τή-των”...
Με το δικό του τρόπο και την δική του ορολογία το κ(ορ)κ(ον)ε παράγει και διαχειρίζεται το σχήμα “99% εναντίον του 1%”. Εν προκειμένω το “1%” είναι η φυσική υπόσταση των “μονοπωλίων”. Επειδή ο ντόπιος καπιταλισμός έχει την δομή που έχει, η προτροπή έως απόφαση του δήθεν κόμματος της εργατικής τάξης έχει συγκεκριμένο νόημα: “εθνική διαταξική ενότητα”. Κυρίως όμως έχει αυτό το νόημα: μην τολμήσεις ω εργατική τάξη (έστω, κάποια πιο συνειδητοποιημένα τμήματά της) να εμφανιστείς μαχητικά στο προσκήνιο της κρίσης με τα δικά του αυτοτελή συμφέροντα, πολεμώντας στις επιδεινούμενες (σε βάρος σου) “άμεσες” αντιθέσεις. Κάποιος πιο πονηρεμένος μάλιστα θα έλεγε ότι αυτή η “πανελλαδική συνδιάσκεψη” του 2010 έναν στόχο είχε: να δέσει τους όποιους “απείθαρχους” του πα.με. πάνω στον μικροαστικό και μεσοαστικό “αριστερό εθνικό κορμό”, για να μην κάνουν καμιά ζημιά. Και ως τώρα ο στόχος έχει επιτευχθεί.

Αυτά, εκφρασμένα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, δεν είναι καθόλου πρωτότυπα για το σύνολο (με ελάχιστες τιμητικές εξαιρέσεις) της αριστεράς στην ελλάδα, και οπουδήποτε αλλού. Το να δένεται το προλεταριάτο πάνω στους προφυλακτήρες και στις σχάρες του οχήματος που ονομάζεται “μικροαστικά” συμφέροντα ή “μεσοαστικά συμφέροντα”, το να γίνεται η εργατική συνείδηση κιμάς για τα δείπνα των αφεντικών, μπορεί στην αριστερή ρητορική να πακετάρεται με μπόλικο “λενινισμό”, συνοδευόμενο φυσικά από φαντασιώσεις “ανατροπών”, “επαναστάσεων επί θύραις”, και άλλα φαιδρά. Τις πραγματικές ανατροπές τις φοβούνταν και τις φοβούνται πάντα εκείνοι που έχουν πολιτικά καταστήματα στημένα σε έδαφος που μπορεί να ανατραπεί.
Συνεπώς, 2,5 χρόνια τώρα, έχουμε φλομώσει από παραμύθια και υποσχέσεις και οράματα, και επαναστατικές ή ανατρεπτικές μαλακίες και “αναλύσεις” με το κιλό. Μετά από 2,5 χρόνια, πηγαίνοντας από ονειρικό “λαϊκό” πραξικόπημα σε ονειρικό “λαϊκό” πραξικόπημα και από “ανατρεπτική” ψήφο σε “ανατρεπτική” ψήφο, έχουμε φτάσει στο σημείο σαν σύγχρονοι εργάτες και εργάτριες, απ’ την μια να μας έχουν ξεσκίσει τονμηνπούμεποιον, και απ’ την άλλη να έχουμε μπροστά μας  τον ακροδεξιό οχετό της “εθνικής ενότητας” και του μικροαστισμού, που φυσικά δεν είναι light και κομψός σαν το αριστερό ξαδελφάκι του, και επιπλέον δεν έχει πια κανένα λόγο να κρύβεται.
Κι αν ζητάμε “απολογισμό”, ίσως κάνουμε λάθος. Κάποιος Φουκώ θα μας τράβαγε το αυτί, και θα μας ρωτούσε: και γιατί όλα αυτά που σας συμβαίνουν επιμένετε να τα θεωρείτε “αποτυχία” των ελευθερωτών σας και όχι επιτυχία τους, όπως πραγματικά συμβαίνει;

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1 - Καθώς τα σχετικά επαγγέλματα “απελευθερώθηκαν” καταργήθηκαν και οι υποχρεωτικές ελάχιστες αμοιβές, τις οποίες και οι δύο κλάδοι δήλωναν υποχρεωτικά, και ήταν η βάση της φορολόγησής τους. Τώρα, έχοντας εξασφαλίσει ότι δεν θα ελεγχθούν απ’ την εφορία, αυτοί οι επαγγελματίες δηλώνουν σαν αμοιβές αστεία ποσά...
[ επιστροφή ]

2 - Η λέξη “μακρόχρονο” σημαίνει μεγάλη χρονική διάρκεια.... Κοινά “μακρόχρονα συμφέροντα” αντίπαλων τάξεων, σημαίνει ότι καταργείται η πρακτική και διαρκής ταξική πάλη - εκτός, φυσικά, εναντίον των “μονοπωλίων”. Αλλά αυτή η αντιπαλότητα δεν είναι εργατική, είναι εργατο-μικροαστικο-μεσοαστική.
[ επιστροφή ]