συρία: εμφύλιος διαρκείας

Ενώ οι ειρηνικές (: άοπλες) διαδηλώσεις δεν έχουν εγκαταλειφθεί, το αντίθετο, παρά τις εξαιρετικά βίαιες στρατοαστυνομικές “εκκαθαρίσεις”, η συρία βρίσκεται ήδη σε κατάσταση παρατεταμένου ένοπλου εμφυλίου πολέμου. Οι ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ των ειδικών δυνάμεων του καθεστώτος Άσσαντ και των ένοπλων του “ελεύθερου συριακού στρατού” και εθελοντών μεταφέρθηκαν στα μέσα Μάρτη μέσα στη Δαμασκό, ανατρέποντας την “εικόνα επιτυχίας” που είχε προβάλει το καθεστώς με την στρατιωτική κατάληψη διάφορων εξεγερμένων πόλεων, και ειδικά της Χόμς.
Στις 17 Μάρτη η περιοχή Al-Mazza έγινε πεδίο ολονύχτιων μαχών με ελαφριά και βαριά όπλα - και κάθε πλευρά έβγαλε μετά ανακοινώσεις “νικης”. Σύμφωνα πάντως με τις τοπικές επιτροπές αντίστασης, μέλη του ε.σ.σ. επιτέθηκαν στα κεντρικά γραφεία των μυστικών υπηρεσιών, μια επιχείρηση που άφησε πίσω της 80 νεκρούς συνολικά. Η Al - Mazza είναι μια απ’ τις πιο “καλές” συνοικίες της Δαμασκού, με πολλές ξένες πρεσβείες και βίλες αξιωματούχων του καθεστώτος. Θεωρείται απ’ τις καλύτερα φυλασσόμενες περιοχές, εξαιτίας και της παρουσίας των κεντρικών εγκαταστάσεων ασφαλείας.
Μετά την κατάληψη των εξεγερμένων γειτονιών στη Χομς, μια επιχείρηση που παρά την διαφορά πυρός κράτησε μέρες για τους καθεστωτικούς, οι ειδικές δυνάμεις του στρατού και η αστυνομία πύκνωσαν τις επιδρομές τους σε μια σειρά πόλεις. Αλλά ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα της εξέγερσης στη συρία, αυτό που έχει καταφέρει το καθεστώς Άσσαντ είναι να μεταφέρει τις πιστές σ’ αυτό δυνάμεις ανά την επικράτεια, άλλοτε πολιορκώντας και άλλοτε “κατακτώντας” μικρότερες ή μεγαλύτερες πόλεις. Που ξεσηκώνονται ξανά μόλις οι κατακτητές απομακρυνθούν για άλλη αποστολή. Η αποτυχία της καταστολής, παρά το αίμα που έχει χυθεί, αποδεικνύεται απ’ το γεγονός ότι την Παρασκευή 16 Μάρτη, μια μέρα πριν την επίθεση και τις μάχες μέσα στη Δαμασκό, έγιναν περισσότερες από 700 διαδηλώσεις κατά του καθεστώτος σ’ όλη τη συρία· ο μεγαλύτερος αριθμός απ’ την αρχή της εξέγερσης. Οι λιποταξίες απ’ τον καθεστωτικό στρατό και οι προσχωρήσεις στους ένοπλους του ε.σ.σ. συνεχίζονται αμείωτες, ενώ εκτός απ’ την Al-Mazza ανταλλαγές πυροβολισμών εκείνο το Σαββατοκύριακο έγιναν στο Sahhat Arnous, μια απ’ τις εμπορικές συνοικίες της Δαμασκού, και στις γειτονιές Al-Maydan, Nahr Aisha και Al-Qabun.

Είναι ξεκάθαρο ότι το καθεστώς Άσσαντ ακολουθεί την “συνταγή Καντάφι”, αλλά με καλύτερους υπέρ του όρους. Έχοντας την υποστηρίξη της Μόσχας και του Πεκίνου ήξερε ότι δεν κινδύνευε άμεσα από μια διεθνή στρατιωτική “ανθρωπιστική” επέμβαση, εδώ και μήνες. Απ’ την άλλη μεριά, τόσο το καθεστώς του Ριάντ όσο κι εκείνο της Άγκυρας είναι σαφές ότι υποστηρίζουν τον ε.σ.σ. Και είναι εύλογο πως μια σειρά ευρωπαϊκών κρατών με “ιστορικά συμφέροντα” στη μέση ανατολή (γαλλία, αγγλία) και άλλες ιμπεριαλιστικές πρωτεύουσες (Ουάσιγκτον, Τελ Αβίβ) έχουν φροντίσει να έχουν τους ανθρώπους τους (πράκτορες) στη μεριά της αντίστασης. Η βελτιωμένη “συνταγή Καντάφι” έγκειται στο ότι χάρη στην καθεστωτική βία, μια εξέγερση έχει μετατραπεί σε εμφύλιο “ανοικτό” σε διεθνείς γεωπολιτικές επεμβάσεις, αλλά αυτή τη φορά το καθεστώς έχει ισχυρές πλάτες. Πράγμα που σημαίνει ότι η συριακή άνοιξη έχει γίνει κανονικό πεδίο παγκοσμίου πολέμου δι’ αντιπροσώπων. Εννοείται ότι παράλληλα τρέχουν όλες αυτές οι συνηθισμένες “διπλωματικές προσπάθειες”, άλλοτε απ’ τον αραβικό σύνδεσμο (λέγε με σαουδική αραβία) είτε απ’ τον οηε, πότε επίσημα και πότε ανεπίσημα. Και, σταθερά, οι ανθρωπιστικές ανησυχίες...

Φαίνεται ωστόσο ότι αυτή η εμφυλιοπολεμική κατάσταση, που πληρώνεται μόνο απ’ τους σύριους εξεγερμένους (και τις απώλειες των καθεστωτικών “δυνάμεων ασφαλείας”) [1] βολεύει τόσο μεν όσο και τους δε στον διεθνή ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό. Η Μόσχα δεν χάνει την ναυτική βάση της στη Λατάκεια, μια στρατηγικής σημασίας θέση για την παρουσία της στην ανατολική Μεσόγειο. Απ’ την άλλη μεριά Ουάσιγκτον και Τελ Αβίβ μόνο ευχαρίστηση μπορούν να νοιώθουν για την διαρκή αποδυνάμωση του συριακού καθεστώτος, και για την παρατεταμένη “σταθερή αστάθεια” ενός συμμάχου της Τεχεράνης αλλά και της Χεζμπ’ αλλάχ και της Χαμάς. Το Παρίσι, που είχε υπάρξει στήριγμα του Άσσαντ τους (πρόσφατους) καιρούς που η Ουάσιγκτον του Μπους τον είχε σχεδόν επικηρύξει, είναι βέβαιο ότι παίζει σε όλα τα ταμπλώ, χωρίς να χρειάζεται να αναλάβει ανοικτή στρατιωτική δράση. Το Ριάντ είναι επίσης ευχαριστημένο που αποκτάει ερίσματα στην πάντα ανταγωνιστική συρία, ενώ η Άγκυρα, επίσης στενός φίλος του καθεστώτος, θα προτιμούσε κάτι πιο σταθερό (ας πούμε μια ομαλή μετάβαση προς πιο δημοκρατικές μορφές) αλλά μπορεί να συμβιβαστεί και με την τωρινή κατάσταση, στο βαθμό που δεν αλλάζουν φανερά οι συσχετισμοί, με την εμφάνιση διεθνών ανθρωπιστικών στρατών. Η “μονιμότητα” του εμφύλιου βολεύει, τέλος, τις ευαίσθητες ανθρωπιστικές καρδιές στον πρώτο κόσμο. Η ρουτίνα των (έτσι κι αλλιώς) τυποποιημένων ανακοινωθέντων / ειδήσεων, τόσοι νεκροί εδώ και τόσοι παραπέρα, αφήνει όλα τα περιθώρια για να σηκώνει κανείς τους ώμους.

Πόσο καιρό μπορεί να κρατήσει το καθεστώς; Πόσο καιρό μπορούν να αντέξουν οι εξεγερμένοι; Αν τέτοιες ερωτήσεις γίνονταν στο τέλος της περασμένης άνοιξης, θα λέγαμε ότι το τέλος του πρώτου και η νίκη των δεύτερων δεν πρόκειται να αργήσει· ύστερα απ’ τις επιτυχίες των εξεγέρσεων στην τυνησία και στην αίγυπτο. Αλλά τα αφεντικά, τοπικά και διεθνή, έμαθαν το μάθημά τους επίσης καλά· αυτό είναι ολοφάνερο. Κι έτσι η αιματοχυσία στη συρία κρατάει ήδη έναν χρόνο, και μπορεί, με αυξομειούμενη ένταση, να κρατήσει άλλον έναν ή δύο. Η εξέλιξη της τυνησίας και της αιγύπτου αποδείχθηκαν μοναδικές. Απ’ την στιγμή που οι κάθε προέλευσης ιμπεριαλισμοί, μετά τον αρχικό αιφνιδιασμό, κατάφεραν να βάλουν ξανά στις ζώνες επιρροής τους, μόνο ένα ισχυρό και διεθνές αραβικό κίνημα (υπέρ των εξεγέρσεων που είτε συνεχίζονται είτε έχουν κατασταλεί) θα μπορούσε να ξαναλλάξει τους συσχετισμούς. Όμως κάτι τέτοιο δεν φαίνεται στον ορίζοντα, καθώς στις δύο τουλάχιστον περιπτώσεις που η επανάσταση ήταν επιτυχής, στην τυνησία και στην αίγυπτο, οι εσωτερικές εξελίξεις τραβάνε, όπως είναι λογικό, την προσοχή και την ενεργητικότητα των εξεγερμένων.

Πάνω: Μπλόκο της ένοπλης αντίστασης στην Χόμς, πριν την (προσωρινή;) εκκαθάρισή της απ’ τις ειδικές δυνάμεις του καθεστώτος.
Κάτω: Η εξέγερση στη συρία ξεκίνησε τον Μάρτη του 2011. Οι φωτογραφίες είναι από διάφορες στιγμές της, ως τις αρχές του 2012.

Κι αν είχατε απορία, ευκαιρία να την λύσετε.
Συμπαραστάτες του Άσσαντ είναι και οι ορθόδοξοι χριστιανοί της συρίας...
Στην κάτω φωτογραφία οι μούρες τους.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

1 - Από την μεριά των εξεγερμένων και των αμάχων οι δολοφονημένοι υπολογίζονται ως τώρα κοντά στις 8.000. Το καθεστώς Άσσαντ αναφέρει 2.000 νεκρούςν απ’ τον στρατό του, αλλά ακόμα κι αν ένα τέτοιο νούμερο είναι κοντά στην πραγματικότητα, είναι άγνωστο αν όλοι αυτοί έχουν σκοτωθεί σε μάχες με την ένοπλη αντίσταση. Γιατί είναι γνωστό ότι αρκετοί στρατιώτες και κατώτεροι αξιωματικοί έχουν εκτελεστεί εν ψυχρώ, είτε επειδή αρνήθηκαν να ακολουθήσουν διαταγές σφαγών, είτε επειδή προσπάθησαν να λιποτακτήσουν εν μέσω τέτοιων σφαγών.
[ επιστροφή ]