Sarajevo
 

   

τζάμπα και φρόνιμα!
(η μόνη ανταγωνιστικότητα άξια του ονόματός της είναι η προλεταριακή)

Όποιος από τύχη ή σύμπτωση έγινε δέκτης του πρωθυπουργικού διαγγέλματος της 11ης Φλεβάρη θα πρέπει να έβγαλε πολύτιμα συμπεράσματα. Εμείς εδώ του Sarajevo ασφαλώς και δεν θα περιμέναμε από golden boys να έχουν υποκριτικά ταλέντα. Αλλά (μα την ιστορία του θεάτρου!) υπάρχουν και όρια ανοχής στο ταλέντο μηδέν! Ούτε ένα δάκρυ; Ού-τε έ-να δά-κρυ; Ένα κοινό (ένας λαός) που ψοφάει για μελόδραμα και τρέφεται με σαπουνόπερες δεν δικαιούται ούτε ένα πρωθυπουργικό δάκρυ; Μια συναισθηματική ταύτιση βρε αδελφέ! Αυτή την ροπή της μεσογειακής ψυχής, κανένας δεν την σέβεται πια; Εν τοιαύτη περιπτώση γιατί να μην κυβερνάει και στα μέρη μας η ψυχρή πλην αποτελεσματική φράου Μέρκελ;
Η συγκίνηση έχει σημασία, επειδή ο λόγος (του πρωθυπουργού, των αφεντικών, του θεού) είναι ξανά περί θυσιών. Απ’ την περιβόητη “θυσία του ισαάκ” και μετά όλος ο χριστιανικός κόσμος έχει μείνει με την εντύπωση ότι την τελευταία στιγμή κάτι γίνεται και η θυσία ακυρώνεται. Ή, ακόμα πιο σωστά, έχει μείνει με την εντύπωση ότι η θυσία των Άλλων είναι απαραίτητη - εξαιρούνται οι ίδιοι, τα αδελφοξάδελφα, τα σόγια κλπ. Πλην εμείς εδώ, επειδή χριστιανοί δεν είμαστε, αυτό το περί “θυσιών” το παίρνουμε στα σοβαρά. Ειδικά άμα το λέει με τόσο ανέκφραστο και παγωμένο τρόπο κάποιος που ειδικεύτηκε περί τα χρηματοπιστωτικά κόλπα νωρίς νωρίς. Και επειδή το παίρνουμε στα σοβαρά, το σκεφτήκαμε ως τις έσχατες συνέπειές του.
Μπορείτε (και πρέπει) να το δείτε σαν μια χρήσιμη άσκηση σκέψης. Το πράγμα πάει ως εξής. Στην ελλάδα οι μισθωτοί (άσχετα από ύψος μισθού και συμπληρωματικών επιδομάτων) υπολογίζονται σε 5 εκατομμύρια. Επειδή όμως και τα golden boys, πρωθυπουργοί ή όχι, μισθωτοί είναι, καλό θα ήταν απ’ αυτά τα 5 εκατομμύρια να αφαιρέσουμε 500 χιλιάδες - θα καταλάβετε γιατί. Απομένουμε λοιπόν 4,5 εκατομμύρια χοντρικά που, ύστερα από δύσκολες και χρονοβόρες “ζυμώσεις” αποφασίζουμε... αποφασίζουμε τι; Ότι αυτές οι θυσίες που μας ζητάει η καπιταλιστική πατρίς είναι αστείες· ότι εμείς είμαστε ενωμένοι και αποφασισμένοι για πολύ περισσότερα· και (άρα) ότι απ’ την 1η Μαρτίου του 2012 θα δουλεύουμε εντελώς και απόλυτα δωρεάν! Όχι για μια μέρα ή μια βδομάδα, αλλά για τα επόμενα 10 χρόνια! Ως το τέλος του Φλεβάρη του 2022! Θα δουλεύουμε τζάμπα - πως το λένε; Και να μας βάζουν λεφτά μπροστά τα μούτρα εμείς δεν θα τα αγγίζουμε! Το μόνο αντάλλαγμα που θα δεχόμαστε, είναι λίγο ψωμί και λίγες ελιές ο καθένας· και δυο κουβέρτες για το χειμώνα. Τα υπόλοιπα θα τα βολέψουμε μόνοι μας. Α, ναι: και να μην μας ξυπνάνε οι μπάτσοι (με κλωτσιές, εκεί που θα κουρνιάζουμε) νωρίτερα απ’ την ώρα να πάνε για δουλειά. [1]
Η απόλυτα φτηνή εργασία λοιπόν! Το αποφασίσαμε και το κάνουμε - εμείς, οι “περήφανοι έλληνες” (ψήνουμε και μερικούς μετανάστες απ’ αυτούς που έχουν έφεση στην περιπέτεια, για να τους έχουμε παρέα και συμβουλάτορες στα πρακτικά του ζειν..) σπάμε τα παγκόσμια ταμπού περί “θυσιών”, και μετά από 2 και κάτι χιλιάδες χρόνια φωτίζουμε ξανά τον κόσμο με την διάπραξη του τέλειου εγκλήματος, της απόλυτης θυσίας! Μας θέλετε φτηνούς εργάτες; Ιδού λοιπόν: είμαστε τζάμπα! Μπορείτε να φανταστείτε εσείς που διαβάζετε αυτές εδώ τις punk ιδέες τι θα ακολουθήσει;
Στην αρχή όλοι οι σύνδεσμοι ντόπιων και διεθνών εργοδοτών θα τρίβουν τα μάτια τους και τα αυτιά τους. Όταν, όμως, την Πέμπτη 1 Μάρτη και τις επόμενες ημέρες δουν να μην αγγίζουμε τους μισθούς μας (όσοι, τέλος πάντων, πληρώνονται ακόμα) θα πάθουν κάτι σαν έκρηξη ευτυχίας. Τα πάρτυ, οι γιορτές, και η ατελείωτη κοκαθεραπεία τους θα κρατήσουν σίγουρα καμιά βδομάδα. Γύρω στα μέσα Μάρτη του 2012 θα πέσουν με τα μούτρα στα καινούργια και φιλόδοξα σχέδια. Τόση τζάμπα δουλειά; Ο παράδεισος κάθε αφεντικού! (Ή σχεδόν...)
Ο όμιλος Μπόμπολα για παράδειγμα, και οι λοιποί κατασκευαστές δημόσιων έργων, απαλλαγμένοι απ’ το εργατικό κόστος, θα φουλάρουν να τελειώσουν διάφορα μεγάλα έργα, του είδους - ας πούμε - οτοστράντες ή φούρνους σκουπιδιών. Απ’ την μεριά μας πάλι, επειδή τζάμπα δουλειά δεν (θα) σημαίνει τεμπελιά και οικονομία δυνάμεων, αλλά πατριωτικό φιλότιμο, θα είμαστε αρκούντως παραγωγικοί. Έτσι - προς έκπληξη όλων των ευρωπαίων και λοιπών που έχουν για εμάς την ιδέα ενός απέραντου καφενείου - οι οτοστράντες και οι καυστήρες θα τελειώσουν στο πι και φι. Και μετά οι εργολάβοι εργοδότες μας θα περιμένουν με αναμένα πούρα τα μεγάλα έσοδα... Τότε θα διαπιστώσουν ότι δεν θα έχουν έσοδα εκτός από ελάχιστα. Γιατί αφού γίναμε υπεράνω χρήματος (εννοείται ότι) δεν χρησιμοποιούμε ι.χ. - δεν έχουμε “λεφτά για βενζίνες”... Απ’ το στρατόπεδο συγκέντρωσης στο εργοστάξιο, κι απ’ το εργοτάξιο στο στρατόπεδο συγκέντρωσης· με τα πόδια... Κι αφού θα τρώμε ελάχιστα (και θα ψωνίζουμε καθόλου) δεν θα κάνουμε σκουπίδια.
Δεν χρησιμοποιούμε ι.χ.; Γύρω στον Απρίλιο του 2012 - αληθινό domino effect! - θα έχουν κλείσει όλα σχεδόν (οι 500.000 που βγάλαμε στην άκρη, μαζί με την μπουρζουαζία, κάτι θα συντηρούν, αλλά...) τα εξής καταστήματα: βενζινάδικα, εταιρείες μεταφορές καυσίμων σ’ αυτά, συνεργεία επισκευής οχημάτων, βαφεία, καταστήματα ανταλλακτικών, βουλκανιζατέρ, ασφαλιστικές εταιρείες οχημάτων, εταιρείες παροχής οδικής βοήθειας - παρότι και σ’ όλα αυτά δούλευαν εντελώς δωρεάν και φιλότιμα ταξικά μας αδέλφια. Συνεπώς οι οτοστράντες (που θα διατρέχονται όμως από φορτηγά και νταλίκες, θα δούμε στη συνέχεια γιατί) θα έχουν μια τάση προς το χορτάριασμα· και πάντως τα διόδιά τους δεν θα είναι ιδιαίτερα κερδοφόρα. Νάταν όμως μόνο αυτό!
Εκεί στις αρχές της άνοιξης του 2012 θα έχουν κλείσει στην συντριπτική τους πλειοψηφία και τα εξής είδη καταστημάτων (οι 500.000 και η ραγδαία συρρικνούμενη μικροαστική και μεσοαστική τάξη τι να πρωτοκάνουν;): σούπερ μάρκετ, καφέ, μπαρ, επιπλάδικα, είδη υγιεινής, εμπορικά ρούχων, παπουτσιών κλπ, σινεμάδες και θέατρα, ταξί, κτελ, επιβατηγά πλοία και όλες οι περί αυτά εργασίες, εργολαβίες οικοδομών, δικηγορικά γραφεία, γραφεία μηχανικών, ιδιωτικά ιατρεία, pet shop, ψιλικατζίδικα, φουρνάρικα, περίπτερα· θα έχουν κλείσει όλες οι εφημερίδες και τα εμπορικά έντυπα (και τα πολιτικά επίσης - τι θα γράφουμε πια στο Sarajevo;)· διαφημιστικές εταιρείες, εταιρείες διανομής εντύπων, βιβλιοπωλεία, δισκάδικα, φροντιστήρια, φωτοτυπάδικα, σχεδόν όλοι οι πάροχοι τηλεπικοινωνιών - και ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Που σημαίνει ότι ακόμα κι αν οι οτοστράντες δεν χορταριάσουν εντελώς, οι δρόμοι (τουλάχιστον...) των πόλεων θα είναι σαν φαντάσματα. Κι αυτά θα συμβούν παρά το ότι η δωρεάν εργασία μας θα είναι πάντα άφθονη και διαθέσιμη...

Μοιάζει σα να περιγράφουμε μόνο μέσα σ’ ένα μήνα (ή δύο) την συντέλεια του (ελληνικού τουλάχιστον) κόσμου, ένα θρίλερ καταστροφής που δεν θα σκηνοθετούσε ούτε ο πιο νοσηρός κινηματογραφικός εγκέφαλος - έτσι δεν είναι; Κι αυτό μόνο και μόνο επειδή εμείς, εργάτες και αγνοί πατριώτες, αποφασίσαμε να θυσιαστούμε στα αλήθεια, και να δουλεύουμε εντελώς τζάμπα! Αλλά όχι - κάνετε λάθος! Μην παρασύρεσθε απ’ τις εντυπώσεις!! Υπάρχει και συνέχεια...
Και η συνέχεια είναι εύλογη. Κατά τον Μάιο του 2012 αρχίζουν να καταφθάνουν απ’ όλα τα μέρη του κόσμου... ποιοί; Οι επενδυτές!!! Αυτοί οι περιζήτητοι γαμπροί!!! Θα άφηναν την ευκαιρία να πάει χαμένη; Όλα τα εργοστάσια που μετακόμισαν στους παραδείσους της φτηνής εργασίας ξηλώνονται το ένα μετά το άλλο, και μεταφέρονται στην πατρίδα! Δεν μιλάμε πια για “ειδικές οικονομικές ζώνες” αλλά για βιομηχανικούς πύργους, πολυόροφους, το ένα εργοστάσιο πάνω απ’ το άλλο, σε μια πυκνότητα ασύλληπτη! Να γιατί οι οτοστράντες δεν θα χορταριάσουν (αν και οι εθνικοί εργολάβοι θα έχουν να διαπραγματευτούν το ύψος των διοδίων όχι με τους ψωραλέους γιωταχήδες και τα “δεν πληρώνω” αστεία τους, αλλά με κολοσσούς του παγκόσμιου καπιταλισμού). Γύρω στο φθινόπωρο του 2012 το ελλαδιστάν έχει γίνει το μοναδικό εργοστάσιο του κόσμου (κίνα και κάτι άλλοι έχουν ψιλοερημώσει φυσικά), τόσο όσο επιτρέπει η διαθεσιμότητα, η δωρεάν δουλειά και το φιλότιμο 4.5 εκατομμυρίων εργατών· που εν τω μεταξύ έχουν γίνει 7 καθώς θα έχουν προσχωρήσει στην τάξη μας (μ’ ένα χαμόγελο “να!”) κι όλοι εκείνοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες, μαγαζότορες και λοιποί που “καταστράφηκαν” την άνοιξη του 2012 και έκαναν τα τελευταία αποχαιρετιστήρια πάρτυ τους στη Μύκονο και στ’ άλλα τα νησιά το καλοκαίρι...
Δεν (θα) έχει έρθει λοιπόν η συντέλεια του (ελληνικού) κόσμου. Απλά η περιβόητη “κινεζοποίησή” μας θα τον έχει μετασχηματίσει - προς στιγμήν. Εκλογές δεν θα γίνονται (γιατί να γίνουν άλλωστε;), τα κόμματα (επιτέλους!) θα έχουν διαλυθεί, το κράτος σχεδόν το ίδιο (τι θα χρειάζεται; για να μας φορολογεί; αφού θα είμαστε υπεράνω χρημάτων) - και ένας καινούργιος και παράξενος χρυσός αιώνας θα είναι προ των πυλών. Τον κύριο Παπαντρέου δεν θα το θυμάται (και δεν θα τον βρίζει) κανείς πια...
Αλλά εκεί θα μείνει ο χρυσός αιώνας: στις πύλες. Βλέποντας το υψηλό πατριωτικό μας φρόνημα πιστεύετε ότι οι εργάτες του υπόλοιπου πλανήτη θα μείνουν με σταυρωμένα χέρια; Όχι, δεν θα μείνουν. Θα μας μιμηθούν! Βούλγαροι και πορτογάλοι εργάτες, κινέζοι και βιετναμέζοι, γερμανοί και μπαγκλαντεσιανοί, ρώσοι και χιλιανοί, αμερικάνοι και αίγυπτιοι, θα “πάρουν το μήνυμα”. Έτσι, στις αρχές του χειμώνα του 2012, πριν καν συμπληρωθεί ο πρώτος χρόνος του απόλυτου σταχανοβιτισμού μας, η επενδυτική τάση θα αρχίσει να αντιστρέφεται. Λαμβάνοντας υπ’ όψη την παράμετρο της εγγύτητας με τις αγορές, τα εργοστάσια που θα έχουν έρθει στα μέρη μας θα ξαναμετακομίσουν αλλού... Όμως τότε θα γίνει σαφές το εξής απλό: αγορές δεν υπάρχουν!! Αφού το παγκόσμιο προλεταριάτο (θα) δουλεύει εντελώς δωρεάν και (θα) τρέφεται με ελιές (ή ρύζι, ή ρίζες, ή ...) και δεν (θα) αγοράζει τίποτα, ούτε θα κοιτάει καν, θα μείνουν μόνο κάτι νησίδες παραγωγής (και κατανάλωσης) ειδών πολυτελείας... Εκεί το χρήμα θα το ρίχνουν πράγματι ελικόπτερα (όχι σαν αυτά που ζωγραφίζουν οι ντόπιοι “ουστ” - πιο μεγάλα), και θα υπάρχει ατελείωτη βαρεμάρα... Το τέλος του καπιταλισμού δεν θα αργήσει περισσότερο απ’ τις πρώτες ημέρες της άνοιξης του 2013! Και ‘μεις, οι θαρραλέοι πρωτοπόροι και δύστυχοι, θα έχουμε ακόμα μπροστά μας άλλα 9 χρονάκια δωρεάν εργασίας, που δεν θα ξέρουμε τι να τα κάνουμε!...

Μπορεί να είναι χοντροκομμένο ή διασκεδαστικό αυτό το πείραμα σκέψης. Αφήνει όμως μια στέρεη απορία. Ναι, το χρήμα είναι το “γενικό ισοδύναμο”... Ναι, το χρήμα μεσολαβεί πολλά... Όμως μπορεί να έχει οποιαδήποτε σημασία εάν δεν μεσολαβεί, αν δεν αγοράζει, εργασία;
Η απάντηση φαίνεται τετράγωνα λογική. Ακόμα και το πιο παγερό golden boy θα δυσκολευόταν να αρνηθεί την τέτοια θεμελίωση του καπιταλισμού. Δεν είναι το χρήμα (σαν τέτοιο) αλλά η εργασία (σαν τέτοια) η βάση του πλούτου. Τότε, όμως, που βρίσκεται το όριο της “θυσίας” μας, τέτοιο που αν το ξεπεράσουμε από υπερβάλλοντα ζήλο θα σπρώξουμε στο γκρεμό και τα αφεντικά / σωτήρες μας;
Απάντηση δεν υπάρχει, και δεν μπορεί να υπάρξει με “χρηματικά” κριτήρια. Το εργασιακό dumping, ο με τη βία επιβεβλημένος συναγωνισμός μεταξύ του φτηνού και του φτηνότερου εργάτη, μόνο μία λογική έχει. Κι αυτή είναι πολιτική - με την κυριολεκτική έννοια του “πολιτικού”, δηλαδή του πολέμου. Πρώτο ζητούμενο τέτοιου είδους πολεμικών επιχειρήσεων είναι η εμπέδωση μιας “εδαφικής” (εθνικής, τοπικής) κατάφασης προς την πολιτική καταστροφή όχι του καπιταλισμού αλλά των εργατών. Κι αυτό το τελευταίο όχι επειδή δεν χρειάζονται (πια...) οι εργάτες, αλλά για τον ακριβώς αντίθετο λόγο. Επειδή χρειάζονται περισσότερο από ποτέ!
Το μυστήριο της επιβεβλημένης βαρβαρότητας το έλυσε ο κυρ Κάρολος εδώ και πάρα πολύ καιρό. Όταν οι παραγωγικές δυνάμεις “αναπτύσσονται” πολύ (όταν, δηλαδή, η δημιουργικότητα της εργασίας μεγαλώνει έντονα) τότε οι παραγωγικές σχέσεις (οι σχέσεις ατομικής ιδιοκτησίας...) απειλούνται δομικά... Και τότε η υπεράσπιση των ξεπερασμένων παραγωγικών σχέσεων επιβάλλει την καταστροφή, για ένα ικανό χρονικό διάστημα, αυτών των παραγωγικών δυνάμεων. Είναι τότε που συμβαίνει το παράδοξο (έγραψε ο Μαρξ) οι κοινωνίες να οπισθοχωρούν προς την μιζέρια και την ένδεια, όχι επειδή δεν έχουν εμπόριο, πλούτο, εργασία, ανάγκες, επιθυμίες ή πολιτισμό, αλλά επειδή διαθέτουν πάρα πολύ απ’ όλα αυτά· επιπλέον όμως επιβαρύνονται με συγκεκριμένες σχέσεις εκμετάλλευσης, που δεν πρέπει να υπερφαλαγγιστούν απ’ την δημιουργικότητα των εργατών και το δικό τους δίκαιο.

Δεν θα περιμέναμε από κανένα golden boy, σε διάγγελμα ή σε προσωπικές εξομολογήσεις, να κάνει κριτική στην πολιτική οικονομία (του καπιταλισμού). Και το νόημα της “θυσίας” δεν είναι καθόλου εθνικό, είναι ταξικό. Και πάει πολύ μακρυά, έτσι ασύδωτο που πορεύεται.

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

1 - Σαν μισθωτοί οι μπάτσοι θα μπορούσαν να προσφερθούν οικειοθελώς στο μεγάλο κίνημα του “δεν πληρωνόμαστε”. Υπολογίζονται σε 75.000 στην ελλάδα: ας προσθέσουμε άλλους τόσους (ρουφιάνους που πληρώνονται με τη μέρα ή με το κομμάτι, κλπ) οπότε (θα) έχουμε μια ειδική κατηγορία 150.000 δωρεάν φυλάκων της δημόσιας τάξης. Ναι, αλλά εκτός από να ξυπνάνε εμάς τους υπόλοιπους να πάμε για δουλειά, τι άλλο θα έκαναν τα όργανα της τάξης σ’ αυτόν τον ονειρικό κόσμο της μαζικής τζάμπα και φρόνιμης εργασίας; Ποιός από εμάς τους απόλυτα παραδομένους στο πατριωτικό καθήκον θα προκαλούσε το παραμικρό πρόβλημα; Τελικά, το μεγαλύτερο μέρος τους, θα προσχωρούσε στη μεγάλη συναδέλφωση των βιομηχανικών κάτεργων· κλαίγοντας με μαύρο δάκρυ για τις ωραίες εποχές της εγκληματικότητας...
[ επιστροφή ]
 
       

Sarajevo