Sarajevo
 
   

τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο -
το λέει και ο Λαπαβίτσας!

Sarajevo - Τεύχος 55

Τον γνωρίσαμε πάνω στους ώμους της πατριωτικής αριστεράς. Τον αγαπήσαμε για το απύθμενο θράσος του να διαδίδει (σε έτοιμους να τα φάνε) τερατώδη ψέμματα. Του είδους “η έξοδος απ’ το ευρώ είναι υπόθεση ενός ΣαββατοΚύριακου” ή “νέα δραχμή θα έχει ισοτιμία με το ευρώ 1:1". Τον κοροϊδέψαμε (από θέση αδυναμίας, πολύ λιγότερο απ’ ότι αξίζει κι αυτός και οι πολιτικοί του φίλοι), αφού περισσότερο μιλάει σαν αγκιτάτορας σε λαϊκή αγορά παρά σαν “οικονομολόγος” (που λέει ότι είναι...). Τον νοσταλγήσαμε... Και τον ξαναβρίσκουμε - ευτυχώς!!! Οι καλοί δεν πάνε χαμένοι...

... Η έξοδος από το ευρώ, από την άλλη, θα φέρει βαθιά αναταραχή που θα απαιτήσει συντεταγμένη αντιμετώπιση. Πρέπει να τεθούν οι τράπεζες υπό δημόσια ιδιοκτησία, να επιβληθεί έλεγχος στις κεφαλαιακές ροές, να ενεργοποιηθεί η νομισματική πολιτική για να καλυφθεί το πρωτογενές έλλειμμα, να γίνει αναδιανομή εισοδήματος και πλούτου για να στηριχτούν τα λαϊκά στρώματα, και να ληφθούν έκτακτα διοικητικά μέτρα για τις ανάγκες σε καύσιμα, τρόφιμα και φάρμακα. Δεν υπάρχει τίποτα ακατόρθωτο ή πρωτοφανές σε όλα αυτά.
Η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι, αφού σπάσει η μέγκενη του σκληρού νομίσματος, η ανάκαμψη μπορεί να είναι ταχεία. Ανακτάται η εσωτερική αγορά και υπάρχει η δυνατότητα να προστατευτεί η απασχόληση, που είναι ο πρώτος στόχος. Θα μπουν έτσι οι βάσεις για μακροχρόνια αναζωογόνηση του παραγωγικού ιστού με πλήρες πρόγραμμα κοινωνικής αλλαγής υπέρ της εργασίας και εκ βάθρων αλλαγή του κράτους και του πολιτικού συστήματος.
Η τραγική επιλογή της συμμετοχής στην ΟΝΕ σε συνδυασμό με την ανικανότητα των κυρίαρχων κοινωνικών στρωμάτων έχει φέρει την Ελλάδα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Παραμένει όμως απολύτως εφικτή η επίλυση της κρίσης με πρωτοβουλία των λαϊκών στρωμάτων προς το συμφέρον της κοινωνίας ολόκληρης. Η κρίση μπορεί όντως να γίνει ευκαιρία να αλλάξει η Ελλάδα σε προοδευτική κατεύθυνση.
(“Κ. Ελευθεροτυπία” 18/9/2001, υπό τον τίτλο καθώς πλησιάζει η έξοδος από το ευρώ)

Το βιολί του ο προφέσορ, τουλάχιστον όμως κάποια στιγμή τον τελευταίο 1,5 χρόνο φαίνεται να άνοιξε κανά οικονομολογικό εγχειρίδιο, και άλλαξε τη γνώμη του λίγο. Πριν έλεγε ότι η έξοδος απ’ το ευρώ θα γίνει ως εξής: θα κλείσουν κανονικά οι τράπεζες την Παρασκευή, το Σαββατοκύριακο τα φορτηγά θα τις γεμίσουν με χιλιάρικα και πεντοχίλιαρα, και την Δεύτερα θα ανοίξουν με το νέο νόμισμα... Και όλα κομπλέ. (Για τα ΑΤΜ μέσα στο Σαββατοκύριακο δεν έλεγε τίποτα, ούτε τον ρώτησε κανείς τίποτα, καθότι όχι μόνο η στοιχειώδης λογική αλλά και η παρατηρητικότητα σπανίζει στις μέρες μας...) Τώρα μιλάει για “βαθιά αναταραχή”. Και την ψιλοπεριγράφει, αλλά με την αργκώ του ειδικού που επιτρέπει στο μυαλό του (πονεμένου και διψασμένου για λύτρωση) αναγνώστη να πηδάει τις λέξεις για να φτάσει στο τέλος... Στην ελπίδα. Να, λοιπόν, τι λέει (και τι δεν λέει) ο “έξω απ’ το ευρώ ρεεεέεε!” προφέσορ:
... Να τεθούν οι τράπεζες υπό δημόσια ιδιοκτησία... Εννοεί να κρατικοποιηθούν, πράγμα το οποίο φυσικά γίνεται, αλλά όχι σε δέκα λεπτά... Αυτό που δεν λέει είναι ότι αυτές οι τράπεζες έχουν χρέη (μερικά δισεκατομμύρια, μπορεί και τριψήφιο νούμερο), τα οποία χρέη, μετά την κρατικοποίησή τους, γίνονται κρατικά... Και, φυσικά, δεν θα υπολογίζονται αυτά τα χρέη σε δραχμές αλλά σε ευρώ, δολάρια ή γεν, όπως πριν...
... Να επιβληθεί έλεγχος στις κεφαλαιακές ροές... Εννοεί να απαγορευτεί η “εξαγωγή συναλλάγματος” (το ευρώ θα είναι πλέον “ξένο νόμισμα”), αλλά και οι αναλήψεις ευρώ απ’ τις τράπεζες· σίγουρα πάνω από κάποιο ποσό. Τώρα, εάν μέσω της “εξαγωγής συναλλάγματος” χρειάζεται να πληρώνονται και κάποιοι φερέλπιδες νέοι και νέες που σπουδάζουν στα εξωτερικά (συμπεριλαμβανόμενης και της αγγλίας), ε, υποθέτουμε ότι εννοεί “ας πάνε να γαμηθούν τα κωλόπαιδα, να τσακιστούν να γυρίσουν πίσω”. Ένα άλλο που δεν λέει είναι ότι θα γίνει της εκδιδομένης γυναικός το σιδηρούν κιγκλίδωμα στις τράπεζες (ιδιωτικές ή κρατικές αδιάφορο) εφόσον οι “μικροκαταθέτες” ή/και “μεσαιοκαταθέτες” θα θέλουν όλα τα λεφτά τους. Το επιπλέον που δεν λέει είναι ότι αυτοί που είναι αρκετά πλούσιοι και έχουν (ακόμα) μεγάλες καταθέσεις στις εντός ελλάδας τράπεζες θα έχουν πληροφορηθεί έγκαιρα την σχεδιαζόμενη αλλαγή νομίσματος (εκτός αν ο κύριος καθηγητής λέει ότι αυτοί οι άνθρωποι ΔΕΝ είναι κράτος...) και θα έχουν στείλει τα ωραία τους ευρώ εκεί που ξέρουν. Τέλος, εκείνο που δεν λέει, είναι ότι μια ορισμένη ποσότητα ευρώ θα απομείνει στα χέρια των υπηκόων· για να ξεκινήσει η μαύρη αγορά...
... Να ενεργοποιηθεί η νομισματική πολιτική για να καλυφθεί το πρωτογενές έλλειμμα... Εννοεί να πάρουν φωτιά τα τυπογραφεία στο Χολαργό για να τυπώνουν νέα χαρτονομίσματα, και να πληρώνει το κράτος αβέρτα μισθούς, προμηθευτές, και μερικά πραγματάκια που θα δούμε πιο κάτω. Εκείνο που δεν λέει είναι ότι το “να καλυφθεί” μόνο μ’ αυτήν τη “νομισματική πολιτική το πρωτογενές έλλειμμα” δεν γίνεται· πρέπει να περιοριστούν δραστικά οι εισαγωγές και να αυξηθούν οι εξαγωγές, αλλά επίσης να πληρώνονται οι φόροι.
... Να γίνει αναδιανομή εισοδήματος και πλούτου για να στηριχτούν τα λαϊκά στρώματα... Εννοεί γενναίες αυξήσεις (ονομαστικών) μισθών, στη νέα (υποτιμημένη, και διαρκώς υποτιμούμενη) δραχμή. Αυτό που δεν λέει είναι ότι έτσι θα τιναχτεί ο πληθωρισμός στον ουρανό· και ο πληθωρισμός “από μόνος του” εξασφαλίζει μια αναδιανομή πλούτου... υπερ εκείνων που έχουν “σκληρό νόμισμα” ή χρυσάφι, και όχι υπέρ των “λαϊκών στρωμάτων” (που εν τω μεταξύ θα έχουν σπάσει τις τράπεζες και όχι μόνο...). Την ίδια ακριβώς αναδιανομή πλούτου θα εξασφαλίσουν και τα παρκαρισμένα σε ξένες τράπεζες δισεκατομμύρια των ευρώ των “εύπορων τάξεων”...
... Και να ληφθούν έκτακτα διοικητικά μέτρα για τις ανάγκες σε καύσιμα, τρόφιμα και φάρμακα... Χμμμμ! Εδώ είναι συμβουλή “πολλά κιλά”! Καθότι θα κυκλοφοράει ένα νέο εθνικό νόμισμα με αξία ίσως λίγο πιο πάνω - ίσως λίγο πιο κάτω από την αξία της χαρτοπετσέτας, και καθώς το ελλαδιστάν έχει πάψει προ πολλού να είναι αυτάρκες ακόμα και σε βασικά είδη διατροφής όπως η ζάχαρη, το αλεύρι και το γάλα, δεν μπορούμε να φανταστούμε τι είδους μπορεί να είναι αυτά τα “διοικητικά μέτρα για τις ανάγκες σε τρόφιμα”, εκτός από ένα και γνωστό: δελτίο!! Δεν μπορούμε να φανταστούμε επίσης τι σόι διοικητικά μέτρα θα εξασφαλίσουν “τις ανάγκες σε καύσιμα”, εκτός και πάλι το ίδιο: δελτίο!! Αλλά για τα φάρμακα; Και τα υπόλοιπα ιατρικά είδη πρώτης ανάγκης;
Εν τω μεταξύ, επειδή η σύγχρονη καπιταλιστική ζωή είναι αυτή που είναι, πολύ περισσότερα είδη / εμπορεύματα είναι “βασικά” γι’ αυτήν - και εισάγονται. Δεν έχουμε υπόψη μας αν ο κύριος καθηγητής έχει στα σκαριά κανά εργοστάσιο παραγωγής ανταλλακτικών για (όλα) τα δίτροχα, τρίτροχα, τετράτροχα, πλεούμενα και πετούμενα που κυκλοφορούν στα μέρη μας (για να πούμε ένα παράδειγμα) αλλά αν δεν έχει τέτοιο, θα υπάρξει πρόβλημα στις μετακινήσεις, είτε με ιδιωτικά είτε με δημόσια μέσα. Το λιγότερο που θα συμβεί θα είναι να ακριβαίνουν σταθερά (αυτές οι μετακινήσεις) - εκτός εάν στα διοικητικά μέτρα περιλαμβάνεται και η επιστροφή στα μουλάρια, στα γαϊδούρια και στα κάρα.

Δεν καταστροφολογούμε! Ούτε είμαστε οπαδοί του ευρώ! Έχουμε, αντίθετα, υποστηρίξει, ότι οι θέσεις υπέρ ή κατά νομισμάτων είναι έξω απ’ τον εργατικό ορίζοντα, έξω από οποιαδήποτε έννοια προλεταριακού συμφέροντος, με τα σημερινά και τα αυριανά και τα μεθαυριανά δεδομένα. Ο πειρασμός του “ξερώλα” και του “να σου πω εγώ τι να κάνουμε” (για την σωτηρία της “εθνικής οικονομίας” πάντα) είναι μικροαστικός! Ένα απ’ τα ταξικά μας καθήκοντα ήταν και παραμένει να κρατηθούμε μακριά απ’ αυτές τις εφόδους στον ουρανό της δήθεν “γενικής σωτηρίας”!!!
Είναι εύκολο και συνηθισμένο διάφορα κόμματα που ασκούν και νέμονται εξουσίες εκτός της “κεντρικής πολιτικής σκηνής” να κατηγορούν τις ομιλούσες κεφαλές πάνω σ’ αυτήν για ψεύτες. Είναι αλήθεια· αλλά η ψευτιά δεν είναι χαρακτηριστικό μόνο ορισμένων μέσα στο συφερτό των εκπροσώπων και των μεσολαβητών. Είναι εργαλείο ΟΛΩΝ. Συμπεριλαμβανομένων και όσων έχουν εμφανιστεί ή θα εμφανιστούν σαν “ελευθερωτές” μας, εκ του ασφαλούς (και εκ του πονηρού). Όλοι όσοι αρέσκονται να ξερογλύφονται με τα προβλήματα της “κεντρικής εξουσίας”, δεξιοί κι αριστεροί, ένα μονάχα στοιχειωδώς έντιμο μπορούσαν να κάνουν ενώπιον του “λαού” τους: να εξηγήσουν αναλυτικά και με κάθε λεπτομέρεια ότι το δίλημα “ευρώ ή δραχμή”, με όλα τα παράπλευρά του, είναι επιλογή ανάμεσα σε δύο διαφορετικά είδη (καπιταλιστικής) καταστροφικότητας. Στο “επίπεδο ανάπτυξης” που βρισκόταν το ελλαδιστάν το 2008· με τα ιδιαίτερα τεχνικά, πολιτικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά που είχε αυτή η “ανάπτυξη”· με τις ιμπεριαλιστικές επιτυχίες των αφεντικών και των πολυπληθών λακέδων τους εντός και εκτός συνόρων· και με τον βαθμό ενσωμάτωσης στην “ευρωπαϊκή” καπιταλιστική αξιοποίηση που είχε επιτευχθεί ως τότε, κάθε ιστορικό παράδειγμα, αναλογία ή νοσταλγία (που επιστρατεύονται για να ενισχυθεί το “ζήτω το ευρώ” ή το “ζήτω η δραχμή”) είναι κοινή απάτη, ατιμία. Υπάρχουν φυσικά ορισμένες λειτουργικές σχέσεις και διαδικασίες που είναι καπιταλιστικές και ισχύουν πάντα. Όμως σ’ αυτές έρχονται να προστεθούν πάντα τα ειδικά ιστορικά, κοινωνικά, πολιτικά και γεωπολιτικά χαρακτηριστικά κάθε περίπτωσης. Το ότι είτε με τον έναν είτε με τον άλλο τρόπο ένα είδος “ισορροπίας” είναι, από τεχνική, τυπική άποψη αναμενόμενο “αργά ή γρήγορα”, είτε με το Χ νόμισμα είτε με το Ψ, έχει την ίδια πολιτική αξία με το ότι μεσοπρόθεσμα είμαστε όλοι νεκροί.
Η φράση, λοιπόν, “η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι, αφού σπάσει η μέγκενη του σκληρού νομίσματος, η ανάκαμψη μπορεί να είναι ταχεία” είναι μεροληπτική, εν μέρει μόνο σωστή, και τελικά ψευδής. Γι’ αυτό άλλωστε και ο πονηρός προφέσορ έχει βάλει το ρήμα “μπορεί” στο κατάλληλο σημείο: "μπορεί” σημαίνει “μπορεί και όχι”. Η τωρινή διαχείριση της κρίσης απ’ τα αφεντικά, σε συνθήκες “σκληρού νομίσματος”, σημαίνει σε απλά ελληνικά σκληρή υποτίμηση της εργασίας. Η διαχείριση της κρίσης που ονειρεύονται διάφοροι “απελευθερωτές” μας, σε συνθήκες μετάβασης σε “μαλακό νόμισμα”, θα σημαίνει σε απλά ελληνικά σκληρή υποτίμηση της εργασίας ΚΑΙ μεγάλου μέρους του “εδαφοποιημένου” κεφαλαίου. Απ’ αυτόν τον λόγο και μόνο, σ’ αυτή τη δεύτερη περίπτωση, θα δημιουργούνταν στους μισθωτούς του πάτου ένα είδος “οπτικής απάτης”, μια ψευδαίσθηση: για ένα ορισμένο διάστημα είναι πιθανό να θεωρήσουν ότι η υποτίμησή τους έχει φρενάρει. Αλλά ακόμα κι έτσι η απόσταση ως το ότι ωφελούνται κιόλας είναι τεράστια!!! Γι’ αυτό εξάλλου η δεύτερη επιλογή δεν ανήκει στα δικά μας συμφέροντα, αλλά στη φαρέτρα των αφεντικών. Υπό την προϋπόθεση ότι αυτά θα διασώσουν τον “μη εδαφοποιημένο” εντός ελληνικής επικράτειας πλούτο τους, δηλαδή τα φράγκα τους (σε σκληρό νόμισμα). Πράγμα που δεν είναι καθόλου δύσκολο!!!
Η “ανάκαμψη” που ο προφέσορ αναφέρει δίκην “θεραπείας”, διαταξικής εκ των πραγμάτων, δεν είναι άλλο πράγμα απ’ την καπιταλιστική αξιοποίηση· εντός επικράτειας. Αλλά το να συμβεί τέτοιου είδους “ανάκαμψη” δεν εξαρτιέται μόνο απ’ την σκληρότητα του νομίσματος· εξαρτιέται και από πολλούς άλλους παράγοντες. Εάν (ένα εντελώς rural παράδειγμα), το “σκληρό νόμισμα” και, κατά συνέπεια, ο μεγάλος βαθμός ενσωμάτωσης του ντόπιου καπιταλισμού στον ευρωπαϊκό κύκλο αξιοποίησης, επέτρεψε την εισαγωγή λεμονιών στην  ελλάδα απ’ την αργεντινή (και, μαζί, το ξερίζωμα των αντίστοιχων δέντρων εδώ), με την μετάβαση στο “μαλακό νόμισμα” καθόλου δεν θα “ανακάμψουν” αυτόματα και οι λεμονιές ώστε να μην εισάγονται λεμόνια. Όπως και το δει κανείς χρειάζονται κάποια χρόνια για να μεγαλώσουν καινούργια δέντρα.
Το νόημα αυτής της υπενθύμισης είναι ότι επειδή το χρήμα δεν τρώγεται, και επειδή η διαφορά του “μαλακού” απ’ το “σκληρό” νόμισμα δεν είναι ότι το πρώτο κάνει και για σούπες, η “ανάκαμψη της καπιταλιστικής αξιοποίησης” εντός συνόρων με όρους σχετικής αυτάρκειας απαιτεί κάποιο χρονικό διάστημα, όχι μεγέθους ημερών ή βδομάδων, αλλά μηνών και χρόνων. Στο ενδιάμεσο διάστημα η μόνη πρακτική πολιτική χρησιμότητα που μπορούν να έχουν τα “έκτακτα διοικητικά μέτρα” που με τόση αναίδεια πετάει στον αέρα ο προφέσορ, είναι το να καταστέλλουν τις όποιες διαμαρτυρίες. Που δεν θα είναι πια για τους άγρια κουτσουρεμένους μισθούς, αλλά για τους μισθούς σε πληθωρισμένο νόμισμα· δεν θα είναι για τον “νόμο Διαμαντοπούλου” αλλά για το “δεν μπορούμε να σπουδάσουμε τα παιδιά μας στο εξωτερικό”· δεν θα είναι για τον φόρο ακινήτων αλλά για το ότι “πουλάμε τα σπίτια μας σε εξευτελιστικές τιμές”· δεν θα είναι για την ακρίβεια διάφορων ειδών πρώτης ανάγκης μόνο αλλά και για την έλλειψή τους...
Όλα γίνονται βέβαια!!! Η αντίθεσή μας όμως στις τέτοιου είδους σατανικές αριστερές προτάσεις υπήρξε απ’ την αρχή απόλυτη επειδή δεν επρόκειτο για τίποτα άλλο απ’ την βρώμικη μεθόδευση του ότι αυτό ή εκείνο (π.χ. η “έξοδος απ’ την ευρωζώνη” ή η “παραμονή στο ευρώ” κλπ κλπ) θα πρέπει να γίνει με την δική μας συναίνεση, κι ακόμα περισσότερο με την δική μας (την εργατική) “απαίτηση”!!! Αφού το βέβαιο είναι ότι όταν μεν σφίγγει η μέγγενη εμάς λιώνει, ότι δε “σπάσει” εκσφενδονίζονται διάφορα κομμάτια.... Που (παράδοξο;) δεν πετυχαίνουν ούτε τους καθηγητάδες ούτε τους “ελευθερωτές” μας, αλλά πάλι εμάς, και μόνο εμάς...

Ξέρει ο κύριος Λαπαβίτσας! Ξέρει! Σε στερλίνες πληρώνεται άλλωστε, έτσι δεν είναι;

 
       

Sarajevo