Sarajevo
 

 

 

 

Sarajevo 53

Πλερέζες για το ευρώ - αλλά το φέρετρο από κάτω είναι κάποιου έλληνα ήρωα. Αυτά απ’ το Spiegel μετά τα μέσα Ιούνη -  του είδους γερμανικό χιούμορ...

 

learning from Las Vegas
(τα ζόρια του ελληνικού καπιταλισμού είναι παγκόσμιο πρόβλημα;)

Αν παρακολουθήσει κανείς τον βομβαρδισμό διεθνών δηλώσεων και αντιδηλώσεων, ήδη απ’ τον περασμένο Μάη κι ακόμα πιο πυκνά τον Ιούνιο, μπορεί και να το πιστέψει: ο παγκόσμιος καπιταλισμός κρέμεται απ’ την τύχη του ελληνικού! Κι αυτός κρέμεται απ’ το “μεσοπρόθεσμο”. Που με τη σειρά του  κρέμεται απ’ τους “αγανακτισμένους”... Το ελληνικό δράμα μπορεί να εξελιχθεί, ανά πάσα στιγμή, σε παγκόσμια τραγωδία, εάν.... Μήπως τελικά, αντίθετα απ’ τις ντόπιες λαϊκές πεποιθήσεις, είναι οι έλληνες που συνωμοτούν κατά πάντων, εναντίον του σύμπαντος του ίδιου;
Στη κεντρική σκηνή του (διεθνούς) θεάματος της κρίσης βρίσκεται η “τύχη” του ευρώ. Έχουμε μιλήσει γι’ αυτό στο παρελθόν: το ευρώ, σαν κοινό νόμισμα κάμποσων ευρωπαϊκών κρατών, έχει υπάρξει πολιτική επιλογή διάφορων εθνικών συμμαχιών αφεντικών και μικροαστών, με αντιτιθέμενα όμως συμφέροντα από κράτος σε κράτος. Άλλη η πολιτική επιλογή του Βερολίνου, άλλη του Παρισιού - άλλη της Ρώμης και άλλη της Αθήνας. Πάντως: σαν πολιτική επιλογή συνεχίζει να υφίσταται το ευρώ, κι αν κάποτε καταργηθεί ή περιοριστεί γεωγραφικά η “ζώνη” του, κι αυτό πολιτική επιλογή θα είναι. Οπωσδήποτε υπάρχουν “κενά” σ’ αυτήν την επιλογή. Που ανάγονται, ακριβώς, στις αντιθέσεις συμφερόντων. Εάν τα κράτη της ευρωπαϊκής ένωσης είχαν κρατήσει τα εθνικά τους νομίσματα, τότε το Παρίσι θα είχε γίνει αυτό που φοβόταν ο Μιττεράν: δορυφόρος της ενιαίας γερμανίας και των στενών συμμάχων της στην κεντρική ευρώπη. Στο ίδιο ενδεχόμενο, η “ένωση” (σαν εμπορική αλλά όχι νομισματική συμφωνία) θα είχε διαλυθεί, αν όχι νωρίτερα απ’ το 2008, σίγουρα μετά. Τα κράτη, ειδικά εκείνα που έχουν ανταγωνιστικούς μεταξύ τους εξαγωγικούς καπιταλισμούς, θα είχαν ξεχυθεί σ’ έναν αγώνα ανταγωνιστικών υποτιμήσεων των νομισμάτων τους. Και ενώ σαν μεγέθη οι ευρωπαϊκοί καπιταλισμοί δεν έχουν την (παγκόσμια) θέση που είχαν έναν αιώνα πριν, οπότε ήταν “το κέντρο του κόσμου”, αυτός ο συναγωνισμός υποτιμήσεων απ’ την μια θα τους ζόριζε όλους, και απ’ την άλλη θα ενέτεινε αυτό που ήδη συμβαίνει, σαν παγκόσμιος “οικονομικός πόλεμος” για την διατήρηση, την αύξηση, και οπωσδήποτε τον έλεγχο μεριδίων της (παγκόσμιας) αγοράς. Η ένταση, εν προκειμένω, θα οφειλόταν στον πολλαπλασιασμό των αμιγώς “κρατικών παικτών” σε μια αρένα όπου οι συντεταγμένες αναμετρήσεις γίνονται (ή θα γίνουν) μεταξύ συμμαχιών - κι αυτό ας το κρατήσουμε για τη συνέχεια. Εάν, πάλι, δεν υπήρχαν τα “κενά” που υπάρχουν στην καθιέρωση του ευρώ σαν ενιαίου νομίσματος, τότε οποιοδήποτε “πρόβλημα” της Αθήνας, της Λισσαβώνας ή της Μαδρίτης δεν θα ήταν λιγότερο ή περισσότερο σημαντικό ή επικίνδυνο απ’ το “πρόβλημα” της Καλιφόρνια ή της Αριζόνα (που έχουν χρεωκοπήσει) στις ηπα.
Τα κενά είναι γνωστά. Απ’ την μια ένα ενιαίο νόμισμα και μία κεντρική τράπεζα - απ’ την άλλη πολλά υπουργεία οικονομικών, με τους δικούς τους μηχανισμούς, και την δική τους το καθένα διαχείριση των ταξικών ισορροπιών ανά κράτος. Η πολιτική διάσταση της καπιταλιστικής πολιτικής οικονομίας, δηλαδή οι μεσολαβήσεις και οι ρυθμίσεις των ανά κράτος ταξικών σχέσεων, έμοιαζε λεπτομέρεια για όσο η διεθνής και η ευρωπαϊκή “ανάπτυξη” εμφανίζονταν εξασφαλισμένες. Εάν όμως (κι αυτό είναι, ανάμεσα σε άλλα, η κρίση) επιβάλλεται καταστροφή τόσο “κεφαλαίων” όσο και εργασίας; Για το δεύτερο οι συμφωνίες (μεταξύ εθνοκρατικών συμμαχιών των αφεντικών) μπορεί να είναι εύκολες· όχι όμως και για το πρώτο.
Απ’ την κατάρρευση της Lehman Brothers και μετά, δανειστές και κράτη - οφειλέτες κάνουν το ίδιο πράγμα: κρατικοποιούν χρέη. Η ορμητική εμφάνιση στην ευρωπαϊκή σκηνή του “ελληνικού χρέους” δεν ήταν βέβαια η αρχή της ιστορίας, αλλά λειτούργησε σωστά, εφόσον ξαναέφερε στην επιφάνεια τα κενά της πολιτικής οικονομίας της ζώνης του ευρώ. Από εκεί και μετά, ακολουθώντας έναν σταθερό δρόμο, δανειστές (κρατών) και οφειλέτες (κράτη) κάνουν επίσης το ίδιο πράγμα: προστατεύουν τις τράπεζές τους. Και, με έναν μάλλον χοντροκομμένο παρά έξυπνο (ωστόσο αποτελεσματικό) τρόπο, κρύβουν την στρατηγική σημασία αυτής της συγκεκριμένης προστασίας. Δείχνοντας, δανειστές και οφειλέτες, προς την ίδια μεριά: στο ευρώ. Για τους νότιους υπηκόους το ευρώ είναι το ανάθεμα, η αιτία των (κρατικών) χρεών και των προγραμμάτων λιτότητας. Για τμήματα των βόρειων υπηκόων το ευρώ είναι επίσης ανάθεμα, για τον ανάποδο λόγο: τα δάνεια διάσωσης (των νότιων) αφαιρούνται (έτσι πιστεύουν) απ’ αυτούς... Δεν είναι βέβαια “αυθόρμητη” αυτή η “λαϊκή οικονομολογία”. Φροντίζουν διάφοροι δημαγωγοί· ό,τι είναι απλοϊκό αναπαράγεται και διαδίδεται εύκολα· και η ενοχή του “κοινού νομίσματος” κερδίζει συνέχεια πόντους “αλήθειας”, ώσπου να γίνει μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Χρειάζεται λοιπόν κανείς το ευρώ; Εάν πάρουμε τοις μετρητοίς τις δειγματοληψίες, όλο και λιγότεροι. Εάν το ερώτημα γινόταν διαφορετικά, ως: χρειάζεται κανείς ένα νόμισμα χωρίς μεταπτώσεις (της διεθνούς ισοτιμίας του) και με γερή παραγωγική (καπιταλιστική) βάση; οι απαντήσεις μάλλον θα ήταν διαφορετικές. Αλλά δεν είναι εκεί ακριβώς (ή εκεί μόνο) το θέμα.

Στις μακρινές ηπα, απ’ τις αρχές του 2008 έως τις αρχές Ιούνη του 2011 έχουν χρεωκοπήσει / κλείσει 366 τράπεζες, μικρού και μεσαίου μεγέθους, πολιτειακής κλίμακας. Ο αριθμός των χρεωκοπημένων χρηματοπιστωτικών οίκων που παρείχαν στεγαστικά δάνεια σε συνεργασία με αυτές ή άλλες (ένα είδος που δεν υπάρχει στην ευρώπη) είναι πολλαπλάσιος. Δεν πρόκειται για “κακές” τράπεζες που “έπαιζαν” στα μεγάλα διεθνή κόλπα του χρηματοπιστωτισμού, αλλά για κλασσικές εμπορικές τράπεζες, με συμβατική λειτουργία καταθέσεων και χορηγήσεων. Το σύνολο των “περιουσιακών στοιχείων” αυτών των τραπεζών υπολογίζεται σε 650 δισ. δολάρια - ένα νούμερο όχι τεράστιο σε σχέση με τα φανερά ή κρυφά “πακέτα διάσωσης” των too big to fail  αμερικανικών ονομάτων στην πιάτσα, αλλά όχι και μικρό. Στην περίπτωση αυτών των τραπεζών και των χρηματοπιστωτικών οίκων μικρής και μεσαίας κλίμακας το αμερικανικό κράτος δεν παρεμβαίνει, πάντως, σαν “σωτήρας της επιχείρησης” αλλά σαν εγγυητής των καταθέσεων (ως ένα σημείο) και σαν φύλακας της σωστής διαδικασίας πτώχευσης. (Οι απολύσεις μόνο απ’ τις τραπεζικές χρεωκοπίες είναι κοντά στις 100 χιλιάδες).
Σε κάθε περίπτωση είναι φανερό: κοιτώντας μόνο το αμερικανικό έδαφος (μακριά απ’ την ευρώπη) δεν χωράνε όλες οι τραπεζικές επιχειρήσεις που ανθούσαν προ κρίσης. H παλιά, γωνστή διαδικασία συγκέντρωσης (του κεφάλαιου) είναι πάντα ενεργή. Και η κρατική ασπίδα (μέσω της κρατικοποίησης των χρεών) της Ουάσιγκτον δεν αφορά παρά μόνο εκείνους τους οίκους που έχουν διεθνή / παγκόσμιο “κύκλο εργασιών”. Το ιμπεριαλιστικό τμήμα, για να το θέσουμε έτσι, του αμερικανικού χρηματοπιστωτισμού. Τα υπόλοιπα αναδιαρθρώνονται “ήρεμα και σιωπηλά”, σύμφωνα με τους “νόμους της αγοράς”, και την κρατική παρέμβαση φυσικά για να αποφευχθεί η μαζική καταστροφή (και) των καταθετών.
Το ίδιο ισχύει και για την ευρώπη, με μια ουσιαστική διαφορά:  το “κενό” ανάμεσα στην ενιαία “ζώνη του ευρώ” και στα εθνοκρατικά στρατηγεία διάσωσης των “εθνικών” τραπεζών. Εάν υπήρχε κάποια ενιαία πολιτική διαδικασία (ένα κοινό, ευρωπαϊκό κέντρο εξουσίας) που να διαχειριζόταν την τύχη του συνόλου των τραπεζών της “ζώνης του ευρώ”, τότε η μοιρασιά και η κατανομή των τραπεζικών χρεωκοπιών θα ήταν πέραν των επιμέρους “εθνικών συμφερόντων”. Αλλά τέτοια διαδικασία δεν υπάρχει. Κάτω απ’ το όλο και πιο λεπτό κάλυμμα του ενιαίου νομίσματος γίνεται λοιπόν ένας τέτοιος, “ενδοτραπεζικός” τυπικά αλλά και διακρατικός, πόλεμος. Για την σωτηρία ή την μη σωτηρία τραπεζών.
Φυσικά το πράγμα δεν εμφανίζεται έτσι. Εμφανίζεται σαν αγωνία (και διαφωνίες) για την σωτηρία ή την μη σωτηρία κρατών. Αν και αντικατοπτρισμός, είναι ένας λογικός αντικατοπτρισμός: συνέπεια της κρατικοποίησης των χρεών. Αλλά είτε πρόκειται για πιστωτές είτε για οφειλέτες, κρατικοί προϋπολογισμοί και τραπεζικά ενεργητικά / παθητικά είναι σφικτά δεμένα μεταξύ τους. Έτσι ώστε όποιος απ’ το ζευγάρι βουλιάξει πρώτος, παίρνει και τον άλλον μαζί του. Και εδώ έγκειται η σημασία όχι ειδικά του “ελληνικού χρέους” αλλά οποιουδήποτε “πιστωτικού γεγονότος” μεγάλης κλίμακας μέσα στην ευρωζώνη.
Έχουμε γράψει και ξαναγράψει πως όταν μετά τους τελευταίους μήνες του 2008 και τους πρώτους του 2009 έγινε εντελώς σαφές ότι ο παγκόσμιος χρηματοπιστωτικός κύκλος δεν μπορεί πια να δουλέψει (“το χρήμα γεννάει χρήμα”) πάνω σε “τιτλοποιήσεις” και “σύνθετα προϊόντα” στηριγμένα σε ιδιωτικά και επιχειρηματικά δάνεια, απέμενε η (προσωρινή, έτσι κι αλλιώς) “λύση” των κρατικών δανείων. Όλο το βάρος της “δημιουργικής λογιστικής” έπεσε εκεί, μ’ ένα επιπλέον καθήκον: να κρύψει έως να θάψει τους σκελετούς που ήταν (και παραμένουν) κρυμένοι στα τραπεζικά ντουλάπια απ’ την προηγούμενη χρυσή εποχή. Αγώνας, λοιπόν, πιο λυσσασμένος από ποτέ, στο ίδιο τερραίν· με υποκείμενο δράσης (δανειστή ή οφειλέτη) πολιτικό πλέον - τα κράτη ή οργανισμούς του είδους δντ. Ακόμα και η περιβόητη κεντρική ευρωπαϊκή τράπεζα εγκατέλειψε την θρυλική “ανεξαρτησία” της, και μπήκε στο χορό.
Όμως όταν απομακρύνεται κανείς από το γενικό, καθολικό πρόγραμμα της ακόμα πιο βίαιης υποτίμησης της εργασίας (στην ευρώπη αλλά και παγκόσμια) που συνιστά την βασική, “κοινωνική” ατζέντα της διαχείρισης της κρίσης μέσω της κρατικοποίησης των χρεών, αυτός ο λυσσασμένος αγώνας είναι πόλεμος που υποχρεωτικά θα έχει ηττημένους (εντός του χρηματοπιστωτικού τομέα), με ή χωρίς ευρώ. Γιατί το ζήτημα δεν είναι απλά το γονάτισμα ενός κρατικού οφειλέτη (που μπορεί να είναι θεωρητικά οποιοσδήποτε). Το ζήτημα είναι οι αλυσιδωτές αντιδράσεις που θα έχει αυτή η υποχρεωτική διαγραφή χρεών μέσα στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια χρηματοπιστωτική αλυσίδα. Τα κόλπα που ως το 2008 χρησιμοποιούνταν σαν “πολλαπλασιαστές κερδών” στα “σύνθετα προϊόντα” τα βασισμένα στα ιδιωτικά χρέη μετατράπηκαν σε ίδιας λογικής κόλπα απ’ το 2009 σε ότι αφορά την κερδοφορία πάνω στα κρατικά χρέη - κι εκεί είναι τώρα το πράγμα: αγωνία για ηλεκτροσόκ.
Παράδειγμα τα περιβόητα cds. “Ασφάλιστρα κινδύνου χρεωκοπίας κρατικού οφειλέτη”. Ως τις αρχές του 2009, με τα κρατικά δάνεια να θεωρούνται χαμηλού έως ελάχιστου κινδύνου, αυτά τα ασφάλιστρα ήταν μια δευτερεύουσα ή και τριτεύουσα ενασχόληση της χρηματοπιστωτικής κερδοφορίας· μια ακριανή γωνιά σε μια αυλή που ήταν ο παράδεισος - στο - κέντρο. Όχι πια. Η σπέκουλα και η αντισπέκουλα περί της πιθανότητας ή της μη πιθανότητας χρεωκοπίας ενός κράτους ανεβάζει την “τιμή” των cds, τα οποία αγοράζονται και πουλιούνται σαν “αυτοτελή προϊόντα / εμπορεύματα”, όπως νωρίτερα τα “σύνθετα”. Κι όπως συνέβαινε και πριν, έτσι και τώρα, μεταξύ της σπέκουλας και μιας πραγματικής χρεωκοπίας, υπάρχει μια ουσιαστική διαφορά:  στη δεύτερη κάποιοι καίγονται αληθινά.
Κι έτσι συμβαίνουν διάφορα περίεργα (ή ενδεικτικά). Για παράδειγμα: υποτίθεται ότι τα cds προσφέρουν κάλυψη σ’ αυτόν (τράπεζα) που έχει δανείσει ένα κράτος, σε περίπτωση αδυναμίας πληρωμής του δεύτερου. Την κάλυψη αυτή την εκδίδει και την “πουλάει” επίσης κάποια τράπεζα. Αν η Α είναι που έχει κρατικά ομόλογα 1000 ευρώ στο συρτάρι της, και η Β έχει προσφέρει “ασφάλεια” γι’ αυτό το δάνειο, τότε η μεν Α πληρώνει στην Β την “ασφαλιστική εισφορά” της, ενώ η Β, σε περίπτωση που το χιλιάρικο βαρέσει κανόνι, πληρώνει το χιλιάρικο στην Α. Σύμφωνα μ’ αυτό το απλό σχήμα λοιπόν, εκείνοι που έχουν πρόβλημα στην περίπτωση ενός “κρατικού πιστωτικού γεγονότος” στην ευρώπη, δεν είναι οι τράπεζες και οι οίκοι που έχουν δανείσει ένα κράτος (γιατί αυτοί θα τα πάρουν στο ακεραίο τα λεφτά τους απ’ τις “ασφαλιστικές”) αλλά οι τράπεζες (και όποιοι άλλοι) έχουν εκδώσει τα cds... Που σημαίνει ότι όσοι δανειστές του ελληνικού κράτους πλήρωναν “ασφάλεια” τα προηγούμενα ή, έστω, τα πολύ πρόσφατα χρόνια, έχουν το κεφάλι τους ήσυχο... Χμμμμ. Το ερώτημα είναι:  η Α ομάδα (οι “πιστωτές”) είναι διαφορετική απ’ την Β ομάδα (“ασφαλιστές δανείων”) ή μήπως έχουν και “κοινά μέλη”; Στην τρέχουσα δημαγωγία λέγεται ότι βασικοί εκδότες cds (ας πούμε, για “κάλυψη” αδυναμίας πληρωμής των ελληνικών ομολόγων) είναι αμερικανικά μαγαζιά που δεν είναι κάτοχοι παρά ελάχιστων ποσών ελληνικών χρεών... Εάν, όμως, ήταν έτσι, τότε η πιθανότητα ελληνικής χρεωκοπίας θα άφηνε αδιάφορο το Παρίσι (για να πούμε ένα όχι τυχαίο παράδειγμα) και θα  προκαλούσε σκοτούρες μόνο στην Ουάσιγκτον. Όμως δε φαίνεται να είναι έτσι. Η Ουάσιγκτον έχει βέβαια (ελληνικές) σκοτούρες, αλλά και άλλοι στην ευρώπη έχουν. Γιατί;
Είναι μήπως πιθανό ότι εφόσον τα cds αγοράζονται και πουλιούνται “ελεύθερα”, σαν “πράγματα καθ’ εαυτά” (με “σταθερή απόδοση” την ασφαλιστική εισφορά του “ασφαλισμένου δανειστή”), έχουν αγοραστεί και από ευρωπαϊκές τράπεζες, στο μακρινό ή στο κοντινό παρελθόν των “ήρεμων καιρών”, ε; Είναι! Είναι μήπως πιθανό ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες (απ’ αυτές που έχουν δανείσει το ελληνικό κράτος την εποχή που αυτό δανειζόταν στην “αγορά”, δηλαδή ως τα τέλη του 2008) έχουν εκδόσει οι ίδιες “ασφάλιστρα”, για τα δικά τους δάνεια (!!!) τα οποία ύστερα πούλησαν (για να πάρουν μαζεμένο ρευστό) σε άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες; Είναι! Είναι μήπως πιθανό ότι είτε τη μία δουλειά (αγορά cds) είτε την άλλη (έκδοση και πώληση) έχουν κάνει και ελληνικές τράπεζες; Κι αυτό είναι!
Μπερδεύεται έτσι το πράγμα! Και μπερδεύεται ακόμα περισσότερο εάν εκτός απ’ τα cds “Α τάξης”, κυκλοφορούν και τίποτα “ασφαλίσεις των cds” - πράγμα που δεν πρέπει να αποκλείσουμε, δεδομένης της λογιστικής φιλοσοφίας του “το χρήμα γεννάει χρήμα”. Σ’ αυτό το μπέρδεμα, που άλλοτε ονομαζόταν “διασπορά κινδύνων” και τώρα θα έπρεπε να λέγεται “λογιστική μετα-φυσική των κινδύνων”, ακόμα και ένα “πιστωτικό γεγονός” (του είδους κρατική στάση πληρωμών μεγέθους ελλάδα, ή πορτογαλία, ή ιρλανδία...) που έχει μεν σημασία αλλά όχι και κατακλυσμού, μπορεί θαυμάσια να έχει παρενέργειες που έξω από το λογιστήριο κάθε χρηματοπιστωτικού μαγαζιού χωριστά κανείς δεν μπορεί να προ-υπολογίσει· πράγμα που αφορά την δουλειά των κρατών, και θα τα έφερνε έτσι κι αλλιώς σε δύσκολη θέση. Εάν, για παράδειγμα, μια τράπεζα εξέδωσε ή αγόρασε cds για δάνεια που έχει παράσχει η ίδια, μόνο και μόνο για να μεταφέρει αυτά τα δάνεια απ’ την θέση “επισφαλείς τοποθετήσεις” του ενεργητικού της στη θέση “ασφαλείς τοποθετήσεις”, πώς στην ευχή θα πληρώσει στον εαυτό της το δάνειο / ομόλογο που το χ ή ψ κράτος σταματάει να πληρώνει; 
Εν τέλει, ακόμα και μισό “πιστωτικό γεγονός” μοιάζει να είναι πιθανή αιτία μεγάλης ανακατωσούρας· και να αναγκάσει κάποια ευρωπαϊκά κράτη, που ως τώρα κρύβονται, να κάνουν “επιχειρήσεις διάσωσης τραπεζών” τους φόρα μόστρα, μέσα μεσημέρι - εκτειθέμενα, κατά κάποιον τρόπο. Φυσικά η αληθινή αιτία δεν θα είναι αυτό καθ’ εαυτό το “πιστωτικό γεγονός” αλλά η δημιουργική λογιστική του χρηματοπιστωτισμού. Και του ιμπεριαλισμού που μόνο “προς το παρόν” εκδηλώνεται χρηματοπιστωτικά. Αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα, έτσι δεν πάει;

Ενώ λοιπόν συμβαίνουν (και) τέτοια, οι πληθυσμοί κοιτάνε (και βρίζουν) το ευρώ. Το είπαμε απ’ την αρχή, θα το λέμε ως το τέλος, κι ας μην το καταλαβαίνουν εκείνοι που είτε με ευρώ είτε χωρίς ευρώ πληρώνουν και θα πληρώσουν το μάρμαρο: είναι εντελώς λάθος, απόλυτος αποπροσανατολισμός αυτή η “στοχοθεσία”. Το γεγονός οτι το ευρώ έχει υπάρξει, και συνεχίζει να είναι, πολιτική επιλογή των αφεντικών, αυτό καθόλου δεν σημαίνει ότι είναι η μοναδική τους επιλογή, έτσι ώστε να φαντασιώνει κανείς ότι το “κάτω το ευρώ” έχει και μια δόση “αντικαπιταλισμού”. Τα διαρκή, όλο και πυκνότερα ανακοινωθέντα αμερικανικής και αγγλικής προέλευσης, από “οικονομολογικά” χείλη, γραφίδες “αναλυτών”, έως και ανοικτές πολιτικές δηλώσεις πλέον [1], είναι όλα “κάτω το ευρώ” - τι σημαίνει λοιπόν αυτό; Ότι ο αντικαπιταλισμός φουντώνει στο αγγλικό και το αμερικανικό καθεστώς; Το ευρώ δεν είναι μόνο όπλο στην εκμετάλλευση των εργατών. Είναι και όπλο στον ενδοκαπιταλιστικό πόλεμο, όπως κάθε άλλο νόμισμα με σοβαρή διεθνή κυκλοφορία. Αλλά δεν είναι το μοναδικό όπλο! Και με εθνικά νομίσματα γίνεται επίσης πόλεμος...
Τελικά ποιοί απ’ τους πληβείους πραγματικά δεν θέλουν το ευρώ; Οι νότιοι ή οι βόρειοι της ευρώπης; Την απάντηση μπορείτε να την βρείτε έγκυρα απλά και μόνο με την δύναμη της φαντασίας σας: εάν αύριο βγει συντετριμένη η ελληνική κυβέρνηση, και πει στους “αγανακτισμένους” εντάξει ρε μπαγάσηδες, κερδίσατε, σε μια βδομάδα ευρώ τέλος, μόνο να μας τα φέρετε τώρα εδώ, μπροστά στον “άγνωστο στρατιώτη”, τα ευρώπουλα που έχετε, να σας δώσουμε φρεσκοτυπωμένες δραχμούλες.... Τι νομίζετε ότι θα συμβεί; Θα πλακωθούν όλοι για το ποιός θα πρωτοπιάσει στα χέρια του το νέο δεκαχίλιαρο; Ή θα τρέξουν να κρύψουν τα πανάσχημα και αντεθνικά ευρώ τους κάτω απ’ το στρώμα, μέσα στο σπίτι του σκύλου, και όπου αλλού μπορούν;
“Κάτω το ευρώ” λοιπόν; Νομισματική πολιτική με “λαϊκή συμμετοχή”; Η παγκόσμια τραγωδία παίζεται ήδη στα κεφάλια...

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

1 - Ο πρώην υπεξ της αυτού μεγαλειότητας βασίλισσας της αγγλίας, της σκωτίας, της ουαλίας και άλλων σημείων του πλανήτη Τζακ Στρο, για παράδειγμα, το έθεσε ως εξής στις 20 Ιούνη, μιλώντας στο αγγλικό κοινοβούλιο: Η κυβέρνηση πρέπει να σταματήσει να μασάει τα λόγια της και να κρύβεται πίσω από την στάση “δεν είναι σωστό να το λέμε... δεν σπεκουλάρουμε” και να αναγνωρίσει ότι αυτή η ευρωζώνη δεν μπορεί να διαρκέσει. Και είναι ευθύνη της κυβέρνησης να είναι ειλικρινής απέναντι στους πολίτες, τώρα, σε σχέση με τις εναλλακτικές προοπτικές. Αφού το ευρώ, στην υπάρχουσα μορφή του, θα καταρρεύσει, δεν θα ήταν καλύτερο να συμβεί γρήγορα παρά να υποστεί έναν αργό θάνατο; Φιλεύσπλαχνος ο “σύντροφος σοσιαλιστής” δεν θέλει να δει το ευρω (και την τωρινή ευρωζώνη - η έμφαση στο “τωρινή”...) να υποφέρει· θέλει ευθανασία. Φυσικά, σαν εκφραστής του αγγλικού καπιταλισμού, μπορεί να θέλει τον ουρανό με τ’ άστρα. Αλλά δεν είναι ένα καλό δείγμα πολιτικής των αφεντικών που θα έπρεπε να μας προειδοποιεί να μην έχουμε καμία ψευδαίσθηση ότι μπορούν να παίξουμε σ’ αυτό το ταμπλώ, με τα τωρινά και τα αυριανά τους δεδομένα; Είναι... Αλλά ποιός το λέει;
[ επιστροφή ]

 
       

Sarajevo