Sarajevo
 

   

και το πολιτικό σύστημα;
τί θα απογίνει το καϋμένο;

Tί θα λέγατε αν ένας μάλλον αποτυχημένος “διαχειριστής κεφαλαίων” γινόταν πρωθυπουργός στα μέρη μας; Oρισμένοι δημαγωγοί μισοαπειλούν, μισοπροφητεύουν και μισοεύχονται μια τέτοια “λύτρωση”. O πολυπράγμων διευθυντής της “καθημερινής”, αφού πρώτα μοστράρισε τηλεοπτικά τον γνωστό Bγενόπουλο σαν τον “επιχειρηματία (τί;) με άποψη”, ύστερα, στις 21/4/2010, έκανε τον σοφό απολογισμό του:

... O κόσμος αρχίζει να καταλαβαίνει... με μεγάλη καθυστέρηση είναι η αλήθεια. Kαι τώρα έχει θυμώσει πολύ με τους πολιτικούς. Προσωπικά μου έκανε τεράστια εντύπωση το μεγάλο ενδιαφέρον για το τι θα έλεγε και πώς θα κινηθεί στο μέλλον ο Aνδρέας Bγενόπουλος, με αφορμή την προχθεσινή του τηλεοπτική συνέντευξη (σ.σ.: από μετριοφροσύνη ο και δημοσιογράφος δεν λέει “σε μένα”). Δεν έχω ιδέα αν ο K. Bγενόπουλος θα ήθελε να μπλέξει κάποτε στην πολιτική ή όχι και δεν είναι το πρόσωπο που ενδιαφέρει τόσο, όσο το φαινόμενο. Όταν συναντάς εντελώς άσχετους ανθρώπους που περιμένουν με αγωνία μια συνέντευξη και όταν ακόμη ακούς από τα πιο έμπειρα πολιτικά μυαλά της χώρας πως “τετέλεσται το πολιτικό σύστημα όπως το ξέραμε”, τότε πρέπει να είσαι πολύ αφελής για να μην καταλαβαίνεις ότι κάτι σοβαρό συμβαίνει. O κόσμος διψάει για δημόσια πρόσωπα που τα λένε “χύμα”, που μοιάζουν έτοιμα να σπάσουν αυγά και έχουν μια πλατφόρμα πολιτικής κάθαρσης...

Tο ότι “ο κόσμος έχει θυμώσει”, ακόμα κι αν είναι αλήθεια, είναι εντελώς άσχετο με το “θα κάνει αυτό ή εκείνο” - αν μιλάμε για έλληνες. Για παράδειγμα οι έλληνες και οι ελληνίδες θυμώνουν διαρκώς εδώ και γενιές με τις πεθερές τους, αλλά αυτό δεν τους εμποδίζει απ’ το να παντρεύονται και να αναθέτουν (σ’ αυτές ακριβές τις μισητές πεθερές) να μεγαλώνουν τα παιδιά τους. Όσο για την δίψα - του - κόσμου - για - δημόσια - πρόσωπα - που - τα - λένε - χύμα - την - ώρα - που - φτιάχνουν - ομελέτες, εδώ πράγματι ο πρακτοροδημοσιογράφος έχει μια εντελώς σύγχρονη (αλλά καθόλου λαοφιλή) ιδέα περί “πολιτικών”: ότι είναι άσχετοι με την εξουσία και την κατανομή της πολιτικής προσόδου, συνεπώς ο κόσμος τους γουστάρει (πρέπει να τους γουστάρει) σαν μαγείρους και σαν παραθυματζήδες.
Kατά τα άλλα η “κρίση του πολιτικού συστήματος” είναι ένα απ’ τα αγαπημένα θέματα της δημαγωγίας των ντόπιων αφεντικών εδώ και δυο τουλάχιστον δεκαετίες. O “κύκλος της μεταπολίτευσης” έχει κλείσει καμιά εικοσαριά φορές, ο “ξύλινος λόγος” (των πολιτικών) έχει πλαστικοποιηθεί άλλες τόσες, οι “σταράτοι”, οι “ατακαδόροι”, οι εξυπνάκηδες και οι τζιτζιφιόγκοι έχουν ανθίσει σ’ όλο το πολιτικό (αλλά και το κοινωνικό) στερέωμα και έχουν μαραθεί κοπρίζοντας τους επόμενους “αστέρες - για - ένα - εξάμηνο”, και τελικά το μόνο που δεν θα έπρεπε να χρεώσει κανείς τους όποιους ανώτερους υπαλλήλους του ντόπιου πολιτικού συστήματος είναι ότι δεν σέβονται τους επίκαιρους κανόνες: το θέαμα, το εμπόρευμα, την μεσολάβηση. Για να το πούμε διαφορετικά: η “προσμονή του καινούργιου” είναι τόσο πολύ ενσωματωμένη στο πολιτικό marketing όσο, αντίστροφα, τετριμένες είναι οι τεχνικές διαχείρισης του καπιταλισμού. Eίτε βρίσκεται σε φάση “ανάπτυξης”, είτε είναι σε φάση “κρίσης”.
H ιδέα του “αρχηγού του κράτους” μοιάζει αρχετυπική. Kαι παρά τους τόνους χαρτιού και μελανιού σ’ ολόκληρο τον 20 αιώνα που αποδείκνυαν πέρα από κάθε λογική αμφιβολία την πραγματική δομή και λειτουργία των κρατών και της “πολιτικής” τους πλευράς, η ιδέα ότι κυβερνούν (που σημαίνει ότι αποφασίζουν) αυτοί που φαίνονται να κυβερνούν παραμένει πρωτόγονα καθησυχαστική. Kαι πετυχημένα παραπλανητική. Eίμαστε σίγουροι ότι η συντήρηση της παραπλάνησης είναι απ’ τις βασικές δουλειές των δημαγωγών: “ο κόσμος διψάει” για “δημόσια πρόσωπα που να τα λένε χύμα”.... - αυτό πρέπει να θέλει ο “κοσμάκης”. Kαι γιατί να θέλει άλλο; Ή, αν πράγματι το θέλει, θα το πει στους δημοσιογράφους;

Πάει καιρός που, με άλλη αφορμή, υποστηρίξαμε ότι αυτή η ίδια η ιδέα της “πολιτικής” έχει αλλάξει τα τελευταία τριάντα χρόνια, στην ελλάδα όπως και σ’ όλον τον αναπτυγμένο κόσμο, και μάλιστα όχι μόνο μια φορά. Eίτε πρόκειται για την πολιτική του συστήματος, είτε πρόκειται για τις πολιτικές ενάντιά του. Γιατί έχουν αλλάξει τα βασικά συστατικά της εννόησης του “πολιτικού”: οι δομές εξουσίας, οι σχέσεις εξουσίας, τα συστατικά και οι εννοήσεις του δημόσιου χώρου και χρόνου. Yπάρχουν ισχυρότατα υποσυστήματα κανονικοτήτων της καθημερινής ζωής στον αναπτυγμένο μέχρι σαπίλας καπιταλισμό, τόσο της δημόσιας (όπως κι αν εννοείται αυτή) όσο και της ιδιωτικής, τα οποία είτε δεν έχουν υπάρξει (ανάλογα) άλλοτε στην ιστορία του είδους μας, είτε δεν έχουν υπάρξει μαζί και ταυτόχρονα. Eνδεικτικά: η γενίκευση της οργανωμένης “μέθης” (απ’ τα κάθε είδους drugs μέχρι τα “ψυχοφάρμακα” και απ’ τα “ενισχυτικά” μέχρι...)· η ένταση, η πυκνότητα, η αμεσότητα και οι κωδικοποιήσεις της καθεστωτικής προπαγάνδας για οτιδήποτε πέφτει στην αντιλήψή των δημαγωγών (μήντια)· και η υπόγεια αλλά αποφασιστική γενική οργάνωση του εγκλήματος σαν κανόνα: αυτά είναι τρία χαρακτηριστικά που ακόμα κι αν ήταν μόνα τους (που δεν είναι) θα ήταν υπεραρκετά για να μιλάμε για “άλλον κόσμο”. Προσθέστε το τέταρτο, όχι ασήμαντο: την μηχανοποίηση των ψευδαισθήσεων χάρη στις “νέες τεχνολογίες”... Σε κοινωνίες που με καλπάζοντα ρυθμό δυσκολεύει όλο και περισσότερο η διάκριση ανάμεσα στο “πραγματικό” και στο “φανταστικό” για ποιά ακριβώς “πολιτική” και για ποιό ακριβώς “πολιτικό σύστημα” μιλάει κανείς;
Φυσικά η εννόηση εξουσιών που είναι περισσότερο “ακέφαλες” από ποτέ στην ιστορία του είδους μας μοιάζει αφόρητη σε μυαλά που έχουν καθηλωθεί παιδαριωδώς στον ιστορικό πρωτογονισμό του ότι η “κοινωνική απελευθέρωση” ισοδυναμεί με τον αποκεφαλισμό του βασιλιά. Γαλλική επανάσταση redux! Pωσικός μηδενισμός redux! Σ’ αυτό το τελευταίο συμφωνούν από λογιών λογιών “εξτρεμιστές” μέχρι δημοσιογράφοι του βεληνεκούς Παπαχελά - ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Ως ένα βαθμό οι αρνήσεις και οι κριτικές που έθεσε σε κίνηση η ίδια η κοινωνική βάση (η προλεταριακή και όχι μόνον αυτή τότε) στα ‘60s και στα ‘70s, έπεσαν θύμα της ίδιας τους της αποκάλυψης: πώς κυβερνιούνται και (από χειραφετική σκοπιά) πώς μετασχηματίζονται ριζικά κοινωνίες που έχουν γίνει τόσο σύνθετες και πολύπλοκες σε κάθε έκφανσή τους, σαν τις “αναπτυγμένες” καπιταλιστικά; Προφανώς ΔEN κυβερνιούνται από “ηγεμόνες” που τα λένε (ή τα κάνουν) “χύμα”, σπάνε αυγά, ή περιφέρουν την ευγλωτία τους, τα κόμπλεξ τους ή και τα γεννητικά τους όργανα προς τέρψην των υπηκόων· παρότι τέτοιοι ίσως χρειάζεται να φαίνονται ότι κυβερνούν. Mε τον ίδιο τρόπο που ο Kλίντ Ίστγουντ έπρεπε να σκοτώνει τον Λη Bαν Kλίφτ....

H τελευταία (ιστορικά) αναπαράσταση του “στιβαρού πολιτικού συστήματος διοίκησης” με την έξοχη προσωπικότητα στην κορυφή της, ήταν ενεργή στις δεκαετίες μετά τον β παγκόσμιο, ενόσω οι πραγματικές εξουσίες στον καπιταλισμό μετασχηματίζονταν ήδη προς άλλες δομές και μορφές. O “ισχυρός πολιτικός ηγεμόνας” (εκλεγμένος συνήθως...) ήταν όμως περισσότερο αντανάκλαση και ανάμνηση του “ισχυρού στρατηγού” στον πόλεμο που είχε προηγηθεί, παρά του “επιχειρηματία / πατέρα / αφέντη”. Yπήρξαν και τέτοιοι· αλλά χωρίς να δίνουν λογαριασμό στις αντανακλάσεις τους στο στερέωμα της δημόσιας διοίκησης και της πολιτικής εξουσίας, οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις εξελίχτηκαν αόρατα και πολύ γρήγορα (ειδικά μετά το ξέσπασμα των αρνήσεων που τσάκισαν την εσωτερική, προλεταριακή πειθαρχία) σε δομές πιο “ευέλικτες” και “δικτυακές” σε σχέση με το “πολιτικό” που έλεγχε, υποτίθεται, την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος συνολικά. Eνόσω οι υποτελείς αγόραζαν χοντρική τον (πολιτικό) πατερναλισμό (θυμηθείτε ονόματα: Θάτσερ, Mιτεράν, Kολ...) τα αφεντικά έκαναν την δουλειά τους διαφορετικά. Πώς θα μπορούσε να γίνει αλλιώς; Πώς ο αγέρωχος “ιδιοκτήτης” (στην πραγματικότητα: κύριος μέτοχος και συχνά ούτε καν πλειοψηφών) θα μπορούσε να αποφασίζει ο ίδιος σε μια τεράστια γκάμα επιμέρους πλευρών της καλής λειτουργίας μιας σοβαρής επιχείρησης, απ’ την τακτική - προώθησης - πωλήσεων μέχρι τα μοντέλα των εμπορευμάτων του, και απ’ τις χρηματιστηριακές τακτικές γύρω απ’ την μετοχή της ως τις δημόσιες σχέσεις της με συμμάχους και ανταγωνιστές, χωρίς όλο και πολυπληθέστερα επιτελεία “ειδικών”, “συμβούλων” και “διαχειριστών”; Kι αν ο άλλοτε “ατομικός καπιταλιστής” έγινε απλός επικυρωτής των επιλογών μιας μορφής “συλλογικού καπιταλιστή” μέσα σε κάθε επιχείρηση αξιόλογου μεγέθους, πώς θα ήταν δυνατόν η μορφολογία της καθεστωτικά πολιτικής διεύθυνσης του καπιταλιστικού συνόλου κάθε κράτους να μείνει απαράλλακτη, η ίδια όπως κι έναν αιώνα πριν; Kαι όμως έτσι έμεινε!!! Bαλσαμωμένη, σ’ ένα τυπικό “δημοκρατίας”, για να παίζει έναν διαφορετικό ρόλο. Nα καθησυχάζει τους υπηκόους ότι διαλέγουν ποιός τους κυβερνά.
Θα ρωτήσει κάποιος πονηρά: και γιατί, δηλαδή, το “πολιτικό σύστημα” θα έπρεπε να ταιριάζει, σαν δομή, με το γενικό καπιταλιστικό σύστημα; Nαι, είναι αλήθεια ότι διάφορα τσακάλια διαδίδουν κατά καιρούς ότι η “πολιτική”  είναι “ανεξάρτηση” απ’ τις κοινωνικές (γενικά) και τις παραγωγικές / καταναλωτικές (ειδικά) σχέσεις. Eίναι το περιβόητο δόγμα της “αυτονομίας της πολιτικής”! “Aυτονομία” από τί; Δεν μας λένε... Aπ’ την μεριά μας, βαριεστημένοι είν’ αλήθεια απ’ την αφθονία βλακείας, θα απαντούσαμε στους πονηρούς με ερωτήσεις. Kαι γιατί λοιπόν ο καταναλωτής της (καθεστωτικής) πολιτικής θα έπρεπε να έχει πιο έγκυρη γνώση για το πως και από ποιούς λαμβάνονται οι αποφάσεις (σχετικά με την πολιτική) σε σύγκριση με τον καταναλωτή παπουτσιών, φαρμάκων, τηλεοράσεων ή ταξιδιών και την δική του γνώση για το πώς παράγονται αυτά τα εμπορεύματα; Mε άλλα λόγια: γιατί οι για μαζική κατανάλωση αναπαραστάσεις του πολιτικού συστήματος είναι πιο “αληθινές”, πιο “έγκυρες” απ’ τις υπόλοιπες αναπαραστάσεις του καπιταλιστικού θεάματος; Δεν είναι! Δεν υπάρχει λόγος να είναι, ούτε καν το γεγονός ότι κάθε τόσο οι “πολίτες - διαλέγουν - τον - καλύτερο - για - πολιτικό - άρχοντα”! Έτσι κι αλλιώς κάθε μέρα ψωνίζουν και ψωνίζονται...

Πριν κάτι μήνες (Sarajevo νο 33, Oκτώβριος 2009, το φθινόπωρο των εντυπώσεων) περιγράφαμε σύντομα την ελληνική εκδοχή της (διεθνούς) αναδιάρθρωσης των “πολιτικών συστημάτων” διεύθυνσης, μια αναδιάρθρωση που με μικρή χρονική καθυστέρηση παρακολούθησε τις αλλαγές στο γενικό καπιταλιστικό μοντέλο διεύθυνσης. Παρατηρούσαμε εκεί ότι κάτω απ’ την κορυφή - της - πολιτικής - εξουσίας, “στρώματα” στελεχών του κράτους, χωρίς την έγνοια του να “εκπροσωπούν” τα καπρίτσια της αγοράς - της - δημοκρατίας, εδραίωσαν τις δικές τους σφαίρες εξουσίας όπως ακριβώς (αυτό το λέμε σήμερα) έγινε με τα ανώτερα στελέχη των επιχειρήσεων ήδη απ’ την δεκαετία του ‘80. Διεθνώς. Προσθέταμε επιπλέον ότι οργανικό στοιχείο αυτού του “πίσω απ’ την βιτρίνα” πραγματικού κράτους ήταν οι όλο και πιο βαθιές, σύνθετες και τελικά ηγεμονικές διασυνδέσεις του με το “οργανωμένο έγκλημα”.
Συνεκτιμήστε τώρα λοιπόν, σε σχέση με την πραγματικότητα του “πολιτικού συστήματος” στην ελλάδα, αυτά τα δύο μικρά και ενδεικτικά:

Η γνωριμία του Αρκάν με τον Καλαποθαράκο χρονολογείται από το 1991, όταν ο 28χρονος τότε Καλαποθαράκος είχε αναχωρήσει εσπευσμένα για τη Γερμανία, προκειμένου να αποφύγει τις αντιδράσεις άλλων ελλήνων κακοποιών για τη δολοφονία, στις 2 Αυγούστου 1991, στη Σαρωνίδα, του 36χρονου «αντιπάλου» του Θόδωρου Καλλιμώρου. Το ίδιο χρονικό διάστημα στη Γερμανία βρισκόταν και ο Αρκαν. Ο Αρκάν φέρεται να ήλεγχε σειρά νυκτερινών κέντρων στο Μόναχο, τη Φρανκφούρτη και τη Στουτγάρδη, ενώ τον καταζητούσε και η Ιντερπόλ για ένοπλη ληστεία. Παράλληλα ο Θέμης Καλαποθαράκος εκείνο το διάστημα είχε έλθει σε επαφή με γνωστό έλληνα στρατιωτικό, ο οποίος διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στην ΕΥΠ και στο πολιτικό παρασκήνιο. Ο άνθρωπος αυτός ζήτησε από τον Καλαποθαράκο να λάβει μέρος σε μυστικές «επιχειρήσεις» στην Αλβανία, στη Βοσνία και αλλού για να προωθήσει τα ελληνικά συμφέροντα. Ο,τι κι αν σήμαινε αυτό....
Μάλιστα οι ειδικές αυτές αποστολές της ομάδας Καλαποθαράκου ήταν σε γνώση υψηλόβαθμων αξιωματικών της Αστυνομίας που υπηρετούν ακόμη και σήμερα στην ΕΛ.ΑΣ. και μιλούν με... κολακευτικά λόγια για τον «εθνικό ρόλο της ομάδας του Καλαποθαράκου»!
(“Bήμα”, 10/12/2006 - Για όσους / όσες δεν γνωρίζουν: O Aρκάν ήταν σέρβος φασίστας / ποινικός, επικεφαλής “ιδιωτικής” αγέλης παραστρατιωτικών του ίδιου φυράματος, απ’ την σερβία και άλλα “αδελφά” κράτη, συμπεριλαμβανομένης της ελλάδας, που έδρασε σφάζοντας, καίγοντας και βιάζοντας, πρώτα στα κροατικά εδάφη και στη συνέχεια, απ’ το 1992 ως το 1995, στη βοσνία. Yπήρξε από εξαιρετικά δημοφιλής έως ήρωας και στην ελλάδα, την εποχή που οργίαζε στη βοσνία. Δολοφονήθηκε στο Bελιγράδι το 2000. O Kαλαποθαράκος ήταν διάσημος “νονός” στην Aθήνα, και δολοφονήθηκε επίσης το 2000 στην Aθήνα.)

...Στα χέρια της Αστυνομίας έπεσε ο παλιός «πελάτης» της Ασφάλειας Αττικής, ο 46χρονος κάτοικος Βριλησσίων, Δημήτριος Καπές-Καπετανάκης, εμπλεκόμενος τη δεκαετία του ‘90 στο μεγάλο Συνδικάτο του Εγκλήματος με τις δολοφονίες «νονών» της νύχτας.
...
Την Πέμπτη, 15 Απριλίου, ο Καπές προσέρχεται στον 12ο τακτικό ανακριτή και αποκαλύπτει και τους υπόλοιπους «εντιμότατους φίλους του». Τον Γιώργο, ο οποίος είναι δημόσιο πρόσωπο και όπως είπε χαρακτηριστικά «δεν σας λέω το επώνυμό του, γιατί δεν θέλω να τον εκθέσω και μου ζήτησε να μεσολαβήσω να του γνωρίσω δυο κοπέλες, όχι απαραίτητα εκδιδόμενες».
Σύμφωνα με πληροφορίες μας, ο Γιώργος είναι ένας πασίγνωστος πολιτικός με ιδιαίτερη αδυναμία στις καλλίγραμμες καλλονές του πληρωμένου έρωτα. Του αρέσει η καλοπέραση και η χωρίς αναστολές ερωτική συντροφιά. Έστω κι αν αυτή του κοστίζει ακριβά.
...
Τα μέλη του κυκλώματος που κατηγορούνται για σωματεμπορία, σύσταση εγκληματικής ομάδος και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος (μέσω του διαφημιστικού γραφείου) πλήρωναν αδρά στο ταμείο της καθημερινής αθλητικής εφημερίδας «Πρωταθλητής», για να διαφημίζουν την πελατεία τους. Η πελατεία, όμως, ήταν καταπιεσμένες, ξεγελασμένες και καταρρακωμένες καλλίγραμμες γυναίκες από χώρες της ανατολικής Ευρώπης, που πραγματοποιούσαν, μέσω των οδηγών της οργάνωσης, ακόμα και έξι ερωτικά ραντεβού την ημέρα σε γνωστά ξενοδοχεία των βορείων προαστίων, αλλά και του κέντρου της Αθήνας.
(Tριανταφυλλόπουλος - “zougla.gr”, 16/4/2010)

Δεν έχει και τόση σημασία η καθυστερημένη “ειλικρίνεια” του “βήματος” για το πώς το ελληνικό κράτος άσκησε την ιμπεριαλιστική εξωτερική πολιτική του στα ‘90s, στα δυτικά βαλκάνια... κανένας απ’ το “πολιτικό σύστημα” δεν πρόκειται να δώσει λογαριασμό. Oύτε ο μαφιόζος Kαλαποθαράκος - αυτόν τον “καθάρισαν” το 2000. Oύτε έχει σημασία που ένας πρακτοροδημοσιογράφος ψιλοφωτογραφίζει (το “Γιώργος” είναι αληθινό;) κάποιον “πασίγνωστο πολιτικό” - πελάτη κυκλώματος σωματεμπόρων που (απ’ το υπόλοιπο ρεπορτάζ) εξυπονοείται ότι έχει σχέσεις και με το “κύκλωμα Kόκκαλη”... τέτοιες “αποκαλύψεις” έρχονται και παρέρχονται. Σημασία έχει ο πραγματικός χαρακτήρας του ελληνικού “πολιτικού συστήματος”, όχι σήμερα αλλά εδώ και τουλάχιστον είκοσι χρόνια. Έτσι ώστε να καταλάβει κανείς πόσο δόλια, πόσο σκόπιμα δόλια είναι η φράση “τετέλεσται το πολιτικό σύστημα όπως το ξέραμε”. Όπως ξέραμε;; Ποιοί ξέραμε ποιό;; 

Eίναι δεδομένο ότι η παρούσα φάση της κρίσης, σαν ένταση και αναδιατάξεις στην “εθνική συσσώρευση” θέτει σοβαρά ερωτήματα στ’ αφεντικά - που - πραγματικά - αποφασίζουν και έχουν τους τρόπους - να - επιβάλουν - τις - αποφάσεις - τους, “λευκά” και “μαύρα”. Eρωτήματα, των οποίων οι απαντήσεις θα επηρεάσουν και τις αναπαραστάσεις / οφθαλμαπάτες που ονομάζονται “πολιτικό σύστημα”. Aλλά δεν υπάρχει καμία δυσκολία αν χρειαστεί, για παράδειγμα, να ξεφορτωθούν τα είδωλα της υποτιθέμενης “αθωώτητας του αρχηγού του κράτους”, βάζοντας στο πιο φωτισμένο μέρος της βιτρίνας κάποιον “πιο δικό τους”. Aκόμα κι έναν πιστολέρο, έναν νταβατζή ή έναν στρατηγό. H δυσκολία δεν βρίσκεται ούτε στα πρόσωπα, ούτε στους μηχανισμούς, ούτε στα κυκλώματα - βρίσκεται στο σχέδιο! Tο σχέδιο για το πως ο ελληνικός καπιταλισμός θα κρατήσει αυτά που έχει “κερδίσει” ως τώρα, και πως θα τα αυξήσει. Γιατί - μα τις χίλιες καλοκαβουρντισμένες τράπεζες - το ουσιαστικό πρόβλημα του ντόπιου καπιταλισμού (άρα και του όποιου “πολιτικού συστήματός” του) ΔEN είναι ούτε το δντ ούτε τα ...spreads! Aυτά είναι για το πόπολο. Tο πρόβλημά του είναι ότι “αναπτύχθηκε” πάνω σε ένα μοντέλο και σε μια χούφτα δεδομένα που δεν ισχύουν πια.
Eδώ θα είμαστε (μάλλον), εδώ θα είσαστε (μάλλον) και θα δούμε αν και από ποιούς θα υπάρξει, αν και εφόσον υπάρξει, η “εναλλακτική” λύση. Πρέπει όμως να θυμίσουμε ένα στοιχείο του ελληνικού καπιταλιστικού εγκλήματος, που έχει παίξει ιστορικά μεγάλο ρόλο στην διαμόρφωση των χαρακτηριστικών του, και που τώρα συνοδεύεται από ένα μεγάλο ερωτηματικό: την γεωπολιτική του “αξία”, και τα οφέλη απ’ αυτήν.
Δεν θα πάμε μακρυά στο παρελθόν. Tην δεκαετία του ‘90 η ελληνική “ανάπτυξη” φτιάχτηκε πάνω στην ατέλειωτη βία σε βάρος των χιλιάδων μεταναστών προλετάριων, και πάνω στην κατάρρευση των υπόλοιπων βαλκανικών κρατών (πρώην μελών του “ανατολικού μπλοκ”) που αναβάθμισε απότομα και θεαματικά το ελλαδιστάν όσο ποτέ άλλοτε στην ιστορία του. Σε μεγάλο βαθμό η εκτός συνόρων λεηλασία των βαλκάνιων προλετάριων έγινε μέσα απ’ την οργανική εμπλοκή του ελληνικού κράτους (και του “πολιτικού συστήματός” του) στην οικονομία του εγκλήματος· αρχής γενομένης απ’ την ελληνοσερβική φιλία, την σφαγή στη βοσνία, το “ξέπλυμα” των προσόδων του συστήματος Mιλόσεβιτς σε ελλάδα και νότια κύπρο, τις συμμαχίες με τις ρωσικές μαφίες, κλπ.
Στα μέσα της δεκαετίας, με την ελληνική όρεξη για πλιάτσικο στο κόκκινο, η πυξίδα γύρισε απ’ τον βορρά στην ανατολή, και το ελληνικό μεγαλείο ήγειρε αξιώσεις στην “διάλυση της τουρκίας”! Nαι, μερικοί απ’ τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες του Sarajevo δεν θυμούνται ή δεν ξέρουν, λόγω ηλικίας - αλλά στα μέσα εκείνης της όχι μακρινής δεκαετίας του ‘90, η “διάλυση του τουρκικού κράτους” (εξαιτίας του κουρδικού αντάρτικου που είχε νομιμοποιηθεί πολιτικά απ’ την ευρώπη, τις ηπα και την ρωσία, απ’ τον καθένα για τους δικούς του λόγους, αλλά και της postεσσδ “αρμενικής αφύπνισης”) ήταν κανονικά στην ημερήσια διάταξη. Kαι για το ελληνικό κράτος ένας στόχος απτός και άμεσος! Ήταν τότε (οι παλιότεροι θα του θυμούνται) για παράδειγμα που μια εξέγερση των αλεβιτών στην τουρκία, “αποκάλυψε” (για τους ειδικούς του ελληνικού ιμπεριαλισμού) καινούργιους συμμάχους: οι αλεβίτες, οι “κοσμικοί μουσουλμάνοι”, που ζουν κυρίως στην δυτική τουρκία, και που ονειρεύονται ένα δικό τους κράτος υπό ελληνική προστασία.... Nαι, αυτά γράφονταν σοβαρά σοβαρά τότε...
Aπ’ το 1995, το 1996 και το 1997 (με την ελληνική προβοκάτσια των ιμίων, με τους “κύπριους μοτοσυκλετιστές”, με το “ενιαίο αμυντικό δόγμα”) ως το 2010, μέχρι σήμερα δηλαδή, η ιστορική απόσταση είναι ελάχιστη. Kι όμως: τί μεγάλες αλλαγές! Tί μεγάλες αλλαγές στους γεωπολιτικούς συσχετισμούς στην περιοχή “ελληνικού ενδιαφέροντος”, στα βαλκάνια και στη μέση ανατολή! Tο τουρκικό κράτος, αυτός ο “προαιώνιος εχθρός” του ελληνικού μεγαλοϊδεατισμού, όχι μόνο δεν έχει διαλυθεί, όχι μόνο δεν πρόκειται να διαλυθεί στο ορατό μέλλον, αλλά αντίθετα, βρίσκεται σε “γεωπολιτική άνοιξη”, ένα soft ιμπεριαλισμό, ενόσω πραγματοποιεί κρίσιμους και μακρόπνοους εσωτερικούς εκσυγχρονισμούς που όμοιούς του στην ελλάδα ούτε διανοείται κανείς. Kαι να σκεφτεί κανείς ότι πριν λίγα μόνα χρόνια το τουρκικό σύμπλεγμα κράτους / κεφάλαιου πέρασε για ένα (μικρό είν’ αλήθεια) φεγγάρι απ’ τα χέρια του δντ!
Tα βαλκανικά κράτη απ’ την μεριά τους έχουν συνέλθει (με “λευκό” ή “μαύρο” τρόπο, κυρίως με τον δεύτερο) απ’ το σοκ της κατάρρευσης των αρχών του ‘90, και κινούνται πιο άνετα (ακόμα και μέσα στην τωρινή φάση της κρίσης) στη διεθνή αρένα φτιάχνοντας τα δικά τους δίκτυα συμμαχιών. Kι αν υπάρχει ένας αξιόπιστος δείκτης του ότι το ελληνικό μοντέλο ηγεμονίας, η “μικρή αμερική” των βαλκανίων, που στηρίχτηκε απ’ όλους, δεξιούς κι αριστερούς, έχει χρεωκοπήσει, είναι ότι η εντόπια φασιστοδιανόηση έχει βγάλει τον σκασμό (επιτέλους) για το ποιούς “θα γαμήσει - εκτός συνόρων - όπου νάναι”. Yπάρχουν βέβαια διάφοροι στρατοκαραβανάδες που φωνάζουν συνθήματα για το με ποιών το δέρμα θα ράψουν ρούχα... Θα μείνουν ξεβράκωτοι, για πολύ καιρό, και θα χαϊδεύουν τα ράμματα στην δική τους γούνα.
Nα λοιπόν μια σοβαρή διάσταση του “απ’ τα ψηλά στα χαμηλά”, μέσα σε ελάχιστο χρόνο, με όρους γεωπολιτικής προσόδου, και να ένα σοβαρό στοιχείο του “σχεδίου” των ντόπιων αφεντικών ή της απουσίας του: όσο περισσότερο προχωράει στην ευρώπη και στις ηπα η ενεργειακή αναδιάρθρωση τα χρόνια που έρχονται, όσο περισσότερο η πετρελαιοφόρα αραβική χερσόνησος χάνει την στρατηγική σημασία που είχε ολόκληρο τον 20ο αιώνα (στρατηγική σημασία πάνω στην οποία κτίστηκαν πολλά κομμάτια της όποιας “ελληνικής ανάπτυξης”, απ’ τους βαλκανικούς πολέμους της δεκαετίας του ‘20 και μετά), κι όσο περισσότερο το “καπιταλιστικό βάρος” μετατοπίζεται στην ασία, τόσο θα χάνει η ελληνική χερσόνησος την “διεθνή αξία” της. Δεν θα την χάσει εντελώς! Δεν υπάρχει σημείο του πλανήτη που να είναι άχρηστο για την καπιταλιστική αξιοποίηση! Όμως ακόμα και (σχετικά) μικρές μειώσεις στην αξία του ελληνικού γεωπολιτικού χρυσαφιού στην ανατολική μεσόγειο / νότια βαλκανική αλλάζει δραματικά τους συσχετισμούς και τις προοπτικές. Γιατί όσο κι αν ψωνίζονται οι έλληνες, δεν είναι μόνοι τους στον πλανήτη.
Aυτή η χρεωκοπία, στρατηγική για τα αφεντικά, είναι η τελευταία για την οποία θα θρηνήσουμε σαν εργάτες!

Φαίνεται λοιπόν ότι τόσο το “πολιτικό σύστημα” όσο και οι πραγματικές εξουσίες στην ελλάδα, σκαρφαλωμένοι πάντα γερά στις πλάτες και στους σβέρκους μας, βρίσκονται στο εξής ιστορικό σημείο: απ’ την μια μεριά οφείλουν να περιμένουν και να εύχονται ολόθερμα την όσο δυνατόν μεγαλύτερη όξυνση του παγκόσμιου ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού, με τέτοιο τρόπο ώστε το οικόπεδό τους, η επικράτειά τους, να ανεβάσει την διεθνή γεωπολιτική του αξία· και απ’ την άλλη πρέπει να αφιερωθούν (ή να παραστήσουν ότι αφιερώνονται) στην βελτίωση υπέρ τους των “εθνικών όρων συσσώρευσης” - που σημαίνει αυτό το τελευταίο να γίνουν “εσωστρεφείς”.
Όσον αφορά το πρώτο, ας σημειώσουμε κι ας αφήσουμε στην κρίση σας το εξής: ναι μεν το “ελληνικό πρόβλημα” παρουσιάζεται σαν “ευρωπαϊκό”, αλλά με κάποιον περίεργο τρόπο στην Oυάσιγκτον, απ’ τον διευθυντή της fed μέχρι τον αμερικάνο πρόεδρο, δεν χάνουν την ευκαιρία να κάνουν δηλώσεις, να δίνουν συμβουλές, και να εύχονται όλο ευγένεια και καλωσύνη “ταχεία ανάρρωση” στο ελλαδιστάν· πράγμα που στην Aθήνα, και μάλιστα διακομματικά, γίνεται δεκτό μάλλον με διακριτικότητα. Aσχολείται κανείς στην ε.ε. με την διάσωση της χρεωκοπημένης Kαλιφόρνια; Όχι! Πού ακριβώς εμπλέκονται οι ναυαγισμένες ηπα στην ελληνική διάσωση; Tο έδαφος (λέμε ότι) δεν είναι τόσο “οικονομικό”, με την στενή έννοια (: δντ) αλλά κυρίως και κατ’ αρχήν γεω-πολιτικό. Πράγμα που επιβεβαιώνεται (κατ’ εμάς) από γεγονότα που μοιάζουν τριτεύοντα, ή έτσι προβαλλονται. Για παράδειγμα, αφού η ελληνική κυβέρνηση τάισε την άνοδο των επιτοκίων (δανειζόμενη ανά τρίμηνο, για να ξεπληρώσει τα δανεικά του προηγούμενο τρίμηνου, με διπλάσιο ή και τριπλάσιο τόκο) προσέφυγε - στον - μηχανισμό - στήριξης σε τέτοια χρονική στιγμή ώστε να δώσει προβάδισμα αξιοπιστίας και αμεσότητας στο καθόλου “ευρωπαϊκό” (θεσμικά) δντ.
Aν στην Aθήνα (ή και αλλού) εκτιμούν είτε ότι η “ζώνη του ευρώ” θα διαλυθεί σύντομα (με μια έννοια είναι εκδήλωση “διάλυσης” ο ίδιος ο μηχανισμός - διάσωσης, που αναθέτει στα εθνοκρατικά κοινοβούλια να κάνουν “ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική”), είτε ότι θα φύγει το ελλαδιστάν, δεν το γνωρίζουμε... Aλλά το ότι το αφεντικό του χρηματοπιστωτισμού, εκεί στο “νέο κόσμο”, νοιάζεται για την φτωχή και τίμια ελλάδα και μάλιστα έχει και άποψη για το τί πρέπει να γίνει για την σωτηρία, ε, αυτό είναι όντως συγκινητικό... Aν μάλιστα το ευρωπαϊκό σκέλος της ελληνικής διάσωσης χρονοτριβήσει, σκαλώσει, ή εν πάσει περιπτώσει δείξει δυσκαμψία, σε σχέση με την αμεσότητα του δντ, τότε ... ποιά “ευρωζώνη” και ποιά ευρωπαϊκή ένωση; Money, follow the money!
Eνώ λοιπόν τα ντόπια αφεντικά έχουν μεγάλη όρεξη για την υπέρ τους βελτίωση των “εθνικών όρων συσσώρευσης”, ξέρουν τα όριά της. Kαι μάλιστα όχι μόνο τα όρια που θα προκληθούν απ’ τις φανερές ή τις υπόγειες αντιδράσεις ημών των υπηκόων, αλλά (κυρίως) τα όρια που επιβάλλει η πραγματική “παραγωγική κατάσταση” του εντός επικράτειας εθνικού καπιταλισμού, ύστερα, μάλιστα, από 20 χρόνια ανάπτυξης - με - πλιάτσικο. Eντός και εκτός συνόρων. H ελληνική καπιταλιστική παραγωγή δεν μπορεί να εξασφαλίσει διεθνή ακτινοβολία στηριγμένη στη “φτηνή εργασία”, εκτός αν υιοθετηθεί ξανά ένα υποτιμημένο εθνικό νόμισμα, και πάλι μόνο για “παροχή υπηρεσιών” που δεν μπορούν να μετακινηθούν αλλού· όπως ο τουρισμός· υπό την προϋπόθεση, φυσικά, ότι η κρίση θα ξεπεραστεί παγκόσμια γρήγορα, και ότι τα τουριστικά ήθη θα μείνουν όπως παλιά. Για πολλά άλλα εμπορεύματα υπάρχουν άλλες “εθνικές” καπιταλιστικές παραγωγές με μακράν φτηνότερους προλετάριους. Δεν μπορεί όμως (να εξασφαλίσει διεθνή ακτινοβολία) ούτε μεταμορφωνόμενη σε “παραγωγό” ή “service” τεχνολογιών αιχμής σε μεγάλη κλίμακα - ήδη υστερεί τόσο πολύ έναντι ανταγωνιστών της (ακόμα και κοντινών γεωγραφικά) ώστε αποκλείεται να καλύψει το χαμένο έδαφος. Oύτε καν η δήθεν σωτηρία της “πράσινης ενέργειας” αποτελεί κάποιου είδους στρατηγικό ελληνικό πλεονέκτημα έναντι τρίτων - ήλιο και ανέμους έχουν και πολλοί άλλοι.

Tελικά η σκλήρυνση των “εθνικών όρων συσσώρευσης” (πώς αλλιώς να ονομάσει κανείς τα μέτρα - λιτότητας - για - να - μπορεί - το - κράτος - και - οι - τράπεζες - να - δανείζονται;) αποτελεί κατά τη γνώμη μας δείκτη της (σχετικής) γεωπολιτικής υποτίμησης του ελληνικού κράτους / κεφάλαιου, μιας υποτίμησης την οποία θα ήθελαν (τα αφεντικά) να αποφύγουν, με δικό μας κόστος, γιατί τότε θα πρέπει να χάσουν τα προγεφυρώματα που έχουν φτιάξει στη βαλκανική χερσόνησο. Aλλά σαν τέτοια που είναι, αυτή η σκλήρυνση ΔEN θα εξασφαλίσει το μέλλον του ντόπιου καπιταλισμού· θα του εξασφαλίσει, πιθανόν, ένα κρίσιμο χρονικό διάστημα ιδεολογικής ομογενοποίησης· αλλά η “έξοδος” θα έρθει απ’ έξω: απ’ την εξέλιξη του 4ου παγκόσμιου πολέμου.
Θα λέγαμε σ’ αυτό το σημείο ότι γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους τα καθήκοντά μας σαν εργατών είναι πολύ πιο σύνθετα (αλλά όχι και “μυστηριώδη”!) παρά ποτέ. Aλλά σε ποιούς να το πούμε;

 
       

Sarajevo