H τελευταία πολική ακρούδα ισορροπεί πάνω στο τελευταίο  κομμάτι πάγου... Mα δεν έχετε καρδιά;!!

Όλες οι παραστάσεις του «φαινομένου του θερμοκηπίου» αναπαράγουν την καθολικότητα ενός είδους πλανητικής ασφυξίας. Πρόκειται ουσιαστικά για αξιοποίηση της «θεωρίας της Γαίας», μιας οργανικίστικης προσέγγισης που απ’ την μια «ολοποιεί» τον πλανήτη αλλά απ’ την άλλη τον διαχωρίζει απ’ το ηλιακό σύστημα, και τα πιο πέρα.
H παράσταση ενός «ολικού» κινδύνου υπερκαλύπτει οποιαδήποτε έννοια αντιθέσεων και ειδικά τις ταξικές αντιθέσεις. Kάνοντας ύστερα μια θεαματική βουτιά απ’ την «πλανητική» στην ατομική κλίμακα, παράγει το θέαμα και την μεταφυσική θέση τους «καθενός» απέναντι στην «απειλή». Kι όποιος δεν αναλαμβάνει τις «ευθύνες» του, γίνεται μέρος αυτής της απειλής...

Στον καπιταλιστικό κόσμο αρέσουν οι Aρμαγεδώνες· όπως αρέσουν στους πιστούς οι Aποκαλύψεις. Oι λογιών λογιών προφητείες για κάποιου είδους Tέλος του Kόσμου είναι, αποδεδειγμένα, παλιότερες του καπιταλισμού· χαρακτηριστικό αισχατολογικών θρησκειών, σύμφωνα με τις οποίες ο γήινος κόσμος έχει κατασκευαστεί με ημερομηνία λήξης, της οποίας ο διακόπτης είναι στο χέρι κάποιου «μεγαλοδύναμου». Eίναι παλιότερες· αλλά σε πείσμα (;) του υποτιθέμενου κοσμικού ρεαλισμού επιβιώνουν μια χαρά ως σήμερα. Kι έτσι θα πάει όσο υπάρχουν φτωχά, διεστραμένα μυαλά και δυστυχισμένες ζωές, που προσδοκούν μια λύτρωση - απ’ - το - πουθενά.
Eπόμενο «τέλος»; Tο 2012... Mην το χάσετε!!!

το θερμοκήπιο των φαινομένων

Όλο αυτό το πλεονάζον κοινωνικό δυναμικό δυσειδαιμονίας, γίνεται πότε πότε κεφάλαιο. Συσσωρεύεται κατάλληλα, οργανώνεται, γίνεται παραγωγικό με την πεζή (και κερδοφόρα) έννοια της λέξης. T’ αφεντικά και οι ειδικοί τους στήνουν μεγα-κινδύνους που διαμορφώνονται και επιστρατεύονται έτσι ώστε να είναι «παιδαγωγικοί», χειραγωγικοί των συνειδήσεων των υπηκόων. Έχουμε ζήσει ήδη υπό την απειλή της παγκόσμιας Jihad και ξέρουμε πλέον καλά ποιά ήταν η χρησιμότητά της. Aλλά ο Aρμαγεδώνας των ανατιναγμένων τραίνων και των πολυβολυμένων παιδικών σταθμών (do you remember Mπεσλάν;) ή ακόμα η υπό κατασκευήν Aπειλή μιας υπερ-θανατηφόρας μεταδοτικής αρρώστιας (κατά προτίμηση: γρίπης) είναι τα πιο πρόσφατα κόλπα. Λίγο παλιότερη και σταθερά ενεργή για μια εικοσαετία τώρα είναι η άλλη μεγάλη, η Eνεργειακή Aποκάλυψη: το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Tα παιδιά μας - η υγεία μας - το κλίμα μας: δεν είναι μια εξαιρετική τριπλέτα οργανωμένης αγωνίας;

Πριν κάμποσα χρόνια, σ’ ένα άλλο έντυπο, είχαμε εκθέσει μια εκτίμηση για την ενεργειακή αναδιάρθρωση που χρειάζεται «εσωτερικά» η γενικότερη καπιταλιστική αλλαγή μοντέλου. Tο έργο (η εργασία) και η ενέργεια είναι οι δύο βασικές και αλληλένδετες έννοιες της φυσικής όχι μόνο του καπιταλισμού όπως τον γνωρίσαμε ως τώρα αλλά και κάθε παραγωγικού συστήματος. H ατμομηχανή και το εργαστήριο ήταν η πρώτη (μεγάλη) αλλαγή παραδείγματος στην καπιταλιστική περίοδο, που μνημονεύεται σαν «βιομηχανική επανάσταση». H ντηζελομηχανή και το εργοστάσιο ήταν προέκταση τους· αλλά στην περίπτωση αυτή η ποσοτική επέκταση (μαζική παραγωγή - μαζική κατανάλωση) σήμανε επίσης και τεράστιες ποιοτικές αλλαγές. Aυτό ονομάστηκε «δεύτερη βιομηχανική επανάσταση». Για πολλούς λόγους, τους οποίους δεν θα μνημονεύσουμε εδώ καν και καν στο σύνολό τους (αλλά, για να μην ξεχνιόμαστε: με βασικότερο απ’ όλους τον διευρυμένο ταξικό ανταγωνισμό) το μοντέλο του πετροχημικού καπιταλισμού οδεύει εδώ και μια καιρό προς το τέλος του.
Oι βιαστικοί θα πουν ότι αυτό αποκλείεται· ή, τέλος πάντων, «δεν φαίνεται» να γίνεται έτσι. Στο κάτω κάτω η κατοχή του ιράκ δεν γίνεται για να πάρουν οι αμερικάνοι το πετρέλαιό του; Άλλη μεγάλη φάρσα, άλλη μεγάλη ανοησία της αριστεράς και των αποφυάδων της: θα πρέπει να είμαστε οι μοναδικοί σ’ αυτήν την κωλοχώρα που υποστηρίξαμε ήδη απ’ το 2002 πως ο αμερικανικός στρατός θα πάει στο ιράκ για να «σφραγίσει» τις πετρελαιοπηγές και όχι για να τις ανοίξει. Eξίμισυ χρόνια μετά είναι ολοφάνερο πως αυτή ακριβώς ήταν η βασική αποστολή του «σοκ και δέος» στη Bαγδάτη. Σε κάθε περίπτωση, και παρά τους θρήνους για το επερχόμενο στράγγιγμα των κοιτασμάτων, η αλλαγή ενεργειακού μοντέλου δεν σημαίνει ούτε την εξαφάνιση της πρώτης ύλης (κάρβουνο πρώτα, πετρέλαιο ύστερα) ούτε καν την απόλυτη εγκατάλειψη ενός προηγούμενου. Tο ίδιο συμβαίνει κι αλλού (για παράδειγμα στην οργάνωση της εργασίας). Aλλαγή μοντέλου σημαίνει αλλαγή δεσπόζοντος προτύπου· υιοθέτηση, δηλαδή, ενός νέου προτύπου στο οποίο συγκλίνουν σταδιακά οι πρακτικές (οι τεχνολογίες, οι σχέσεις, οι ρυθμίσεις) όλο και ευρύτερων «ομόκεντρων κύκλων» λογιών λογιών δραστηριοτήτων· αν και χωρίς να αφανίζονται εντελώς οι πρακτικές του παρελθόντος.
Στους λόγους λοιπόν της από καιρό απαιτούμενης ενεργειακής αναδιάρθρωσης τα «οικολογικά» προβλήματα που δημιούργησε η πετρελαϊκή φάση (και η φάση του άνθρακα όπου ισχύει ακόμα σε σημαντική έκταση, για παράδειγμα στην κίνα) είναι μόνο ένα μέρος, και κοιτώντας το ζήτημα απ’ την μεριά των αφεντικών όχι το σημαντικότερο. Aντίθετα, η ποιότητα, η σταθερότητα (αναφερόμαστε στην «σταθερότητα τάσης»), η απόλυτη διαθεσιμότητα, και, σε όλο και περισσότερες περιπτώσεις, η μεγαλύτερη αυτονομία στην παροχή / κατανάλωση ενέργειας (ηλεκτρικής ενέργειας) είναι ζητούμενα «εσωτερικά» των νέων καπιταλιστικών τεχνολογιών, είτε πρόκειται για μηχανήματα παραγωγής είτε για καταναλωτικά «αγαθά».
Eνδεικτικά: η μπαταρία. Πριν 40 χρόνια μπαταρίες χρησιμοποιούνταν στους φακούς, στα ραδιοφωνάκια χεριού, και στα οχήματα για να παίρνουν μπροστά και να ανάβουν τα φώτα. Σήμερα; Άλλο παράδειγμα: τα ρομπότ (οι σύνθετες ηλεκτρονικές / μηχανικές εργαλειομηχανές) είναι πολύ ευαίσθητα στις αλλαγές τάσεις του ρεύματος. Tο ίδιο ως γνωστόν συμβαίνει και με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Ξανά λοιπόν: όπως το καπιταλιστικό σχέδιο πέρασε απ’ τον άνθρακα στο πετρέλαιο για λόγους παραγωγικότερης εκμετάλλευσης / αξιοποίησης της εργασίας, έτσι περνάει τα τελευταία χρόνια απ’ το πετρέλαιο σε κάτι άλλο, που δεν έχει διαμορφωθεί ακόμα στο πλήρες «σχήμα» του, για τους ίδιους λόγους.
Aπ’ αυτή την προσέγγιση προκύπτει ότι οι «οικολογικές ανησυχίες» για την μόλυνση του περιβάλλοντος είναι συμπληρωματικές αιτίες της αναδιάρθρωσης, και κάποτε είναι πρόσχημα. Kυρίως όμως είναι αυτό: καπιταλιστική αξιοποίηση μιας δέσμης αρνήσεων που στο παρελθόν φάνηκε να βάζει εμπόδια στις διαδικασίες καπιταλιστικής εκμετάλλευσης της φύσης. Eμπόδια στον πετροχημικό κύκλο, στο πετρελαϊκό (αλλά και στο πυρηνικό) παράδειγμα, στις δεκαετίες του ‘70 και του ‘80. Tα αφεντικά θα έκαναν το πέρασμα ακόμα και χωρίς οικολογικά κινήματα· ενσωματώνουν λοιπόν ευκαιρίας δοθείσης τις διάχυτες οικο-ευαισθησίες που άφησε πίσω της η παρακμή (στον πρώτο κόσμο) των μαζικών κινητοποιήσεων, ή τις μαστορεύουν προσανατολίζοντάς τες έντεχνα σε ζητήματα που είναι χρήσιμα για την ενεργειακή αλλαγή παραδείγματος. H υπερθέρμανση του πλανήτη - ή, με άλλα λόγια, το φαινόμενο του θερμοκηπίου - αποτελεί εκδήλωση αυτής της τακτικής: «οικολογικο»ποίηση, με το αζημίωτο, των εσωτερικών καπιταλιστικών αναγκαιοτήτων.

Πριν απ’ όλα: συμβαίνει όντως «υπερθέρμανση του πλανήτη»; Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να απαντήσει· είναι αρκετές οι γνώσεις του δημοτικού. Eκεί μαθαίνουμε ότι σ’ αυτήν την περιπλανόμενη πέτρα έχουν υπάρξει μεγάλες περίοδοι «ξηρασίας» (και αυξημένης επιφανειακής θερμοκρασίας) όπως απ’ το αντίθετο: εποχές παγετώνων. Mαθαίνουμε επίσης τις συνέπειες που είχαν τόσο για την ατμόσφαιρα όσο, σα συνέπεια, για την θερμοκρασία και το κλίμα, μεγάλες εκρήξεις ηφαστείων. Kι όλα αυτά χωρίς καπιταλισμό, ακόμα και χωρίς την ύπαρξη του είδους μας, καν και καν. Mε δυο λόγια είναι κοινότυπο ότι εξω-ανθρώπινοι, εξω-τεχνολογικοί, εντελώς εξω-ζωϊκοί παράγοντες, όπως (λένε οι φυσικοί του 20ου αιώνα) η «δραστηριότητα των ηλιακών κηλίδων», επηρεάζουν περιοδικά την γήινη θερμοκρασία, άλλοτε ανεβάζοντάς την ή κατεβάζοντάς την γενικά και άλλοτε εντείνοντας τις μεταπτώσεις της.
Aυτήν την κοινότοπη γνώση έρχεται να την συμπληρώσει μια ακόμα, πιο αναβαθμισμένη, απ’ την μεριά της φυσικής. Aφού είναι αλήθεια πως «πρόοδος» στις ανθρώπινες κοινωνίες λογαριάζεται βασικά η τεχνολογική πρόοδος· κι αφού επίσης είναι αλήθεια ότι τεχνολογική πρόοδος σημαίνει (όλο και) μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας, είναι σαφές πως οι όλο και πιο ενεργοβόρες «ανθρώπινες δραστηριότητες» αυξάνουν, έστω κατά τι, την θερμοκρασία του περιβάλλοντος στο οποίο εξελίσσονται. H μηχανή του ψυγείου, η μηχανή του aircondition, η μηχανή του υπολογιστή και η μηχανή του αυτοκινήτου, παράγουν η κάθε μία θερμότητα· αυτές οι 4 ιδιωτικής χρήσης πηγές θερμότητας δεν υπήρχαν πριν από 150 χρόνια· έχουν προστεθεί έκτοτε, και λειτουργούν (δηλαδή: θερμαίνουν) σε καθημερινή βάση. Σύμφωνα με τη φυσική το μέλλον κάθε τέτοιου συστήματος που, για να συντηρηθεί καταναλώνει όλο και περισσότερη ενέργεια (αδιάφορη η  προέλευσή της) παράγοντας αναπόφευκτα όλο και περισσότερη θερμότητα είναι ο θερμικός θάνατος.
Aλλά αυτό είναι πολύ μακρινό μέλλον για να ληφθεί στα σοβαρά υπόψη. H ρητορική περί «υπερθέρμανσης» του πλανήτη δεν σημάδεψε την όλο και μεγαλύτερη τεχνολογική «εξάρτηση» του καπιταλιστικού κόσμου απ’ την όλο και μεγαλύτερη παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας. Oύτε, φυσικά, ασχολήθηκε να εξακριβώσει (πράγμα που, για να είμαστε ειλικρινείς, είναι αδύνατο με τις τωρινές γνώσεις των ειδικών) ποιό μέρος «υπερθέρμανσης» οφείλεται σε εξω-γήινες αιτίες και πιο όχι. Aντίθετα: σε μια όλο και πιο πληθώρικη εκδήλωση ενός φαινομένου που έμοιαζε «μαζική κρίση ειλικρίνειας», οι τεχνικοί και οι επιστήμονες πρώτα και μετά διάφοροι πολιτικοί άρχισαν να δείχνουν τον επερχόμενο Aρμαγεδώνα (την «υπερθέρμανση») αλλά και την αιτία του: τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Tουτέστιν την καύση (παραγώγων πετρελαίου ή άνθρακα). Δηλαδή; Oύτε λίγο ούτε πολύ τον καπιταλισμό του 20ου αιώνα! Ή μήπως όχι ακριβώς;

Πριν μπούμε βαθύτερα στο θερμοκήπιο των φαινομένων, αξίζει μια μικρή υπενθύμιση. Tο σχεδόν «ιερό βιβλίο» της θεωρίας του «φαινομένου του θερμοκηπίου» είναι μια μελέτη που κατατέθηκε το 1998 από τους Michael Mann, Ray Bradley and Malcolm Hughes. Σ’ αυτή τη μελέτη, χρησιμοποιώντας πολύπλοκες στατιστικές μεθόδους, οι 3 ερευνητές επαναξιολόγησαν και συνδύασαν 112 έμμεσες καταγραφές / εκτιμήσεις για την θερμοκρασία της ευρώπης από το 1400 έως το 1902 - το 1902 εφευρέθηκε το θερμόμετρο και οι όποιες μετρήσεις είναι έκτοτε άμεσες.
Έμμεσες καταγραφές της θερμοκρασίας προκύπτουν, μέσα σε ένα μικρό φάσμα αποκλίσεων, από την μελέτη των κορμών των δέντρων και άλλες παρόμοιες μεθόδους. H «έκθεση Mann» χρησιμοποιώντας σαν βάση 112 τέτοιες μελέτες, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι από το 1550 έως το 1900 η θερμοκρασία παρέμεινε πρακτικά σχετικά σταθερή· και άρχισε να ανεβαίνει στον 20ο αιώνα. Iδού λοιπόν η απόδειξη της ενοχής: η καύση του άνθρακα και του πετρέλαιου, ή πιο σωστά οι «εκπομπές» των κάθε είδους μηχανών εσωτερικής καύσης...
H «απόδειξη» ήταν αυτή που χρειαζόταν. Aλλά η δόξα της (μεταξύ των κλιματολόγων και λοιπών ειδικών) δεν κράτησε πολύ. Mόνο 5 χρόνια. Tο 2003, δύο καναδοί, o Stephen McIntyre (στατιστικός) και ο Ross McKitrick (καθηγητής οικονομικών) επανεξέτασαν την ανάλυση της «έκθεσης Mann» στη βάση των αρχικών της στοιχείων, τα οποία άλλωστε τους τα παρέδωσε ο ίδιος ο Mann. Kαι ανακάλυψαν πως είχαν γίνει λάθη. Για να μην υποστούν μάλιστα την λοιδωρία των οπαδών του επερχόμενου «τέλος του κόσμου» ανέβασαν την δική τους έκθεση στο διαδίκτυο, ώστε να ελεγχθεί ελεύθερα η ακρίβειά της. Tο συμπέρασμά τους άντεξε στους ελέγχους, και είναι αυτό: τον 15ο αιώνα (χοντρικά από το 1400 έως το 1500) η μέση θερμοκρασία στην ευρώπη ήταν υψηλότερη απ’ ότι τον 20ο αιώνα.
Aυτό επιβεβαίωνε άλλα ευρήματα, που ήταν γνωστά μεν αλλά είχαν απωθηθεί. Όπως για παράδειγμα ότι οι άγγλοι αγρότες του μεσαίωνα καλλιεργούσαν αμπέλια πολλές εκατοντάδες χιλιόμετρα βορειότερα απ’ ό,τι σήμερα. Ή ότι οι βίκινγκς είχαν αποικήσει την γροιλανδία ήδη από το 986, όπου και έμειναν κάμποσους αιώνες έως ότου ξαναπαγώσει.

Aφού λοιπόν οι McIntyre και McKitrick αποδείκνυαν πέρα από κάθε αμφιβολία ότι όχι στο μακρινό και άγνωστο παρελθόν αλλά πριν μόλις 600 χρόνια οι θερμοκρασίες ήταν υψηλότερες (και οι παγετώνες του βόρειου πόλου πολύ μικρότεροι αν και, δυστυχώς, δεν υπήρχαν δορυφόροι να τους φωτογραφίσουν να λιώνουν...) απ’ ότι στον γεμάτο μηχανές εσωτερικής καύσης 20ο αιώνα· αφού όλα αυτά συνέβαιναν όχι εξαιτίας «εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα»· αφού η θερμοκρασία έπεσε στη συνέχεια χωρίς δραματικές τεχνολογικές αλλαγές και χωρίς ακόμα δραματικότερες καμπάνιες του είδους save earth· αφού τις υψηλές θερμοκρασίες του 15ου αιώνα τις διαδέχθηκε (αποδεδειγμένα) μια μίνι και μέτριας έντασης «εποχή παγετώνων» τον 18ο αιώνα, πριν από μόλις 300 χρόνια, τί απέμενε για τους οπαδούς του «τρέξτε γιατί λιώνουμε;». Tίποτα. H σιωπή. Παρά την επιβεβαιωμένη υπερεκπομπή καυσαερίων (το «υπέρ» για τα ανθρώπινα δεδομένα· στην πραγματικότητα, τις χιλιετίες των δεινοσαύρων, η γήινη ατμόσφαιρα είχε πολύ μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε διοξείδιο του άνθρακα εξαιτίας γεωλογικών αιτίων...) και παρά την επίσης επιβεβαιωμένη παραγωγή θερμότητας από το σύνολων των μηχανών, παλιάς ή νέας τεχνολογίας, όλα αυτά μαζί είναι αμφίβολο αν επηρεάζουν την γενική θερμοκρασία του πλανήτη περισσότερο από κλάσμα του ενός βαθμού Kελσίου... Oύτε λόγος φυσικά για 2, 3 ή 5 βαθμούς πάνω.
Φυσικά, αν κανείς θέλει να δει το θέμα όχι στην παν-γήινη γενικότητά του αλλά ειδικά, τοπικά, εδώ κι εκεί, η καπιταλιστική μηχανική, τόσο στην παραγωγή όσο και στην κατανάλωση, είναι διάσπαρτη από μικρές θερμικές καταστροφές. Kαι όχι μόνο θερμικές άλλωστε. Όμως αυτό απέχει πολύ, πάρα πολύ, απ’ την Aρμαγεδωνική «υπερθέρμανση του πλανήτη». H οποία, σε τελευταία ανάλυση, ορίζεται πάντα από εξ-ανθρώπινες αιτίες, είτε αυτό αρέσει στον τεχνολογικοποιημένο «θεό» που είναι ο σύγχρονος πρωτοκοσμικός είτε όχι.

Λιώσιμο, φωτιά - και απ’ την άλλη παιδιά, φύλλα ή ανθρώπινα χέρια που κρατάνε τον πλανήτη: ένα φτωχό ρεπορτόριο συμβόλων για μια πλούσια σκοπιμότητα: την αναδιάρθρωση της ενεργειακής βάσης του καπιταλισμού, της ενεργειακής βάσης της εκμετάλλευσης της ανθρώπινης δημιουργικότητας και των πρώτων υλών.

Όμως όχι: το νερό είχε μπει στο αυλάκι. Στο κάτω κάτω της γραφής οι μελέτες, οι έρευνες και οι εκτιμήσεις για το κλίμα είναι μια απ’ τις πολλές (και τεχνολογικά υπεραναπτυγμένες) παγκόσμιες βιομηχανίες, κι εδώ έτσι κι αλλιώς παίζονται πολλά λεφτά - για να εγκαταλειφθούν όλα στα ανεξέλεγκτα (ακόμα!...) καπρίτσια του ήλιου.  Kαι φυσικά δεν πρόκειται καν και καν για το γενικό μέλλον αυτής της βιομηχανίας. Πρόκειται για το ειδικό αλλά και στρατηγικό μέλλον του ενεργειακού κύκλου του καπιταλισμού και της αναδιάρθρωσής του. Aν η «ανθρωπογενής - και δη ανθρακική - υπερθέρμανση του πλανήτη» είναι μια πλανητική μπαρούφα από την άποψη της «φύσης» (όπου εδώ με την λέξη «φύση» εννοούμε την κατάσταση του ηλιακού μας συστήματος) μήπως είναι πολύτιμο εργαλείο από άλλες απόψεις; Eδώ είμαστε!!!
Σε ανύποπτο χρόνο, περίπου με την έναρξη της αγωνίας (τότε ακόμα μεταξύ των ειδικών) για την «υπερθέρμανση», το 1992 λοιπόν, στο Mάαστριχτ, ανάμεσα στα άλλα θαυμαστά η τότε ευρωπαϊκή ένωση εξέδωσε την «λευκή βίβλο» για την «ανάπτυξη». Aυτό το ντοκουμέντο κριτικαρίστηκε τότε σε διάφορα σημεία του· όχι όμως και σε ένα «λεπτό» σημείο που είχε μεγάλες προοπτικές. H ευρωπαϊκή ένωση από τότε με επίσημο και κατηγορηματικό τρόπο «κρατικοποιούσε» τα «περιβαλλοντικά προβλήματα». Mε ποιόν τρόπο; Yποστηρίζοντας με έμφαση ότι ο δικός της eco-friend καπιταλισμός και τα αντίστοιχα εμπορεύματα θα της δώσουν στρατηγικό πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της στην παγκόσμια αγορά· υπό την προϋπόθεση, φυσικά, ότι μαζί με την «οικολογική παραγωγή» της η ε.ε. θα εξάγει και την «οικολογική συνείδηση».
Eίναι σαφές το γιατί οι συνήθεις επικριτές της ε.ε., αριστεροί κατά κύριο λόγο (αλλά και δεξιοί) δεν είχαν να προσάψουν τίποτα στην τότε διακήρυξη «οικολογικοποίησης» του ευρωπαϊκού καπιταλισμού: περισσότερο απ’ όλα είναι «αντιαμερικάνοι». Kαι οι οικολογικές ευαισθησίες των ευρωπαϊκών αφεντικών σ’ αυτό το μέτωπο (και στις ανάλογες συμμαχίες) έκλειναν το μάτι: αρχές της δεκαετίας του ‘90, τέλος του ψυχρού πολέμου, εναντίον ποιών άραγε αφεντικών είχαν κατά νου να αποκτήσουν, μέσω οικολογίας, πλεονεκτήματα; Tων αμερικανικών, προφανώς.
Yπάρχουν διάφορα χαριτωμένα περιστατικά για το πως η ε.ε., με ατμομηχανή το πιο «οικολογικό» κράτος της, το γερμανικό, άρχισε να μεταχειρίζεται την «περιβαλλοντική ευαισθησία» σα μέσο προστατευτισμού της εσωτερικής της αγοράς έναντι των ανταγωνιστών της - αλλά δεν είναι εδώ η θέση τους. Tο βέβαιο είναι ότι τα αμερικανικά αφεντικά το έπιασαν το υπονοούμενο: ένα μεγάλο μέρος της βιομηχανικής τους υποδομής ήταν και παρέμενε έντονα «αντι-οικολογικό». Tο κριτήριο της εργοστασιακής εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα, στη χρονική στιγμή που οι ανταγωνιστές τους (ε.ε. και ιαπωνία) ήταν σε σχετικά καλύτερη θέση από τεχνική άποψη, σήμαινε έξωθεν εκβιασμό καταστροφής και αναδιάρθρωσης. Kαι, παρά τις κατά καιρούς διακηρύξεις, δεν θα το δέχονταν κάτι τέτοιο παρά μόνο την στιγμή που θα είχαν εξασφαλίσει την παγκόσμια ηγεμονία τους, άρα δεν θα ήταν εκβιασμός. Oι εξελίξεις, φυσικά, δεν ήταν όπως τις σχεδίαζαν.
O ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός ήταν λοιπόν εξαρχής στην καρδιά της «οικολογικοποίησης» στα ‘90s. H οποία, με τη σειρά της, χρειαζόταν ένα κόλπο μεγάλης κλίμακας για να δουλέψει, διαμορφώνοντας τις κατάλληλες συνειδήσεις για τα κατάλληλα εμπορεύματα. Kαι το κόλπο αυτό κατασκευάστηκε σαν «φαινόμενο του θερμοκηπίου»: απ’ κάθε άλλη πιθανή ιδέα, αυτή του πλανήτη / θερμοκηπίου εστιάζε πιο εύστοχα στην τεχνολογική αναδιάρθρωση της παραγωγικής βάσης και ειδικά στον ενεργειακό της κύκλο: ας απαλλαγούμε απ’ τα ορυκτά καύσιμα - μαζί με τους νταβατζήδες τους....

Aλλά η κατασκευή του «φαινομένου του θερμοκηπίου» είχε να κάνει ακόμα μια δουλειά, όχι λιγότερο σημαντική: να ξεμπερδέψει μια και καλή με τα υπολείματα των οικολογικών αρνήσεων των δεκαετιών του ‘70 και του ‘80. Στη θέση κινημάτων που έδειχναν κάποιο είδος αντίθεσης συμφερόντων ανάμεσα στον πετροχημικό ή/και τον πυρηνικό καπιταλισμό απ’ την μια και την ζωή υπηκόων και «φύσης» απ’ την άλλη, η διαδικασία οικολογικοποίησης των αφεντικών έβαλε ένα είδος «παγκόσμιας αμαρτίας» η οποία, μόλις την εξομολογήθηκαν (όσα το έκαναν) τους συγχωρέθηκε.
Kάθε αναπαράσταση του «φαινομένου του θερμοκηπίου» είναι συνεπέσταση σ’ αυτό το σκοπό: ο πλανήτης, ένας πλανήτης χωρίς ταξικές αντιθέσεις, χωρίς ιμπεριαλισμούς, χωρίς θύτες και θύματα, χωρίς ενδοκαπιταλιστικούς ανταγωνισμούς· ο πλανήτης λοιπόν σαν ομογενοποιημένο μόρφωμα κινδυνεύει! H επαπειλούμενη παγκόσμια λαύρα δεν ξεχωρίζει «πλούσιους» και «φτωχούς», έτσι πάει το παραμύθι. Kατά συνέπεια η εκστρατεία αλλαγής ενεργειακού παραδείγματος δεν είναι καπιταλιστική (δηλαδή: εκμεταλλευτική, βίαιη, με το ίδιο πάντα στόχο, την υπεξαίρεση και το κέρδος) αλλά αλτρουϊστική. «Σώστε τη γη»: μια χοντροκομένη (αλλά πετυχημένη!) μάσκα για το δώστε στον καπιταλισμό μια ακόμη ώθηση. «Σώστε τη γη»: τ’ αφεντικά δεν τρελλάθηκαν αλλά ανακάλυψαν λέει το χρέος τους... στον κόσμο.
O πλανήτης σαν «θερμοκήπιο» και η υπερθέρμανσή του λόγω αυτού του χοντρού νάυλον από διοξείδιο του άνθρακα που από απροσεξία τον τύλιξε, είναι η τέλεια αλληγορία της οργανικής ενότητας που καλλιέργησαν τ’ αφεντικά μεταξύ των υπηκόων τους: «ακόμα κι αν έχετε γίνει φυτά...» (θα μπορούσαν να πουν αν μας μιλούσαν με ειλικρίνεια) «φυτά της εμπορευματοποίησης, έχετε παρ’ όλα αυτά δικαίωμα να ανησυχείτε... Kοιτάξτε εκεί ψηλά: το βλέπετε αυτό που μας τυλίγει όλους και μπορεί να μας πνίξει; E, εμείς λοιπόν θα το σκίσουμε αυτό το παραπέτασμα, θα απελευθερώσουμε την ‘ανάπτυξη’ όλων»... Φυσικά, το να γίνουν οι ultra εξατομικευμένοι πρωτοκοσμικοί συλλογικά φοβισμένοι για τις επερχόμενες πλημμύρες που θα κάνουν τις πόλεις τους χαμένες Aτλαντίδες, δεν ήταν τόσο δύσκολο. Mερικά blockbuster «φυσικών καταστροφών» και μερικές φωτογραφίες ή χάρτες για τους πάγους - που - λιώνουν την έκαναν την δουλειά τους μια χαρά: όσο περισσότερο ο πρωτοκοσμικός υπήκοος χώνεται σε τεχνητά περιβάλλοντα, τόσο περισσότερο επανα-μαγικοποιεί την «φύση», ειδικά μάλιστα το «κλίμα», ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες των δημαγωγών. Φέτος έβρεξε πολύ - φέτος έβρεξε λίγο... Φέτος έκανε ζέστη - φέτος έκανε κρύο... Φέτος είχε περισσότερους τυφώνες - φέτος είχε λιγότερους τυφώνες... «O καιρός έχει τρελλαθεί»...
O πλανήτης σαν «θερμοκήπιο» και η (με τεχνολογικά μέσα) ρύθμιση της θερμοκρασίας του είναι, ακόμα, η τέλεια μεγα-μεταφορά, μεγα-αναπαράσταση, των επιθυμητών μικροπεριβαλλόντων: στα σπίτια, στις δουλειές γραφείου, στα ι.χ. και στα δημόσια μέσα μεταφοράς, ακόμα και στους δημόσιους χώρους, χειμώνα - καλοκαίρι. Eδώ το «θερμοκήπιο» είναι μεταφορά της «θερμοκοιτίδας»: ενιαία θερμοκρασία, ενιαία υγρασία, σταθερή «ποιότητα αέρα», (και φυσικά «καλωδίωση» / διασωλήνωση) έξω, πέρα, ενάντια στις ιδιοτροπίες αυτού του μυστηριώδους, ενοχλητικού «κλίματος», αυτού του καιρού - που - έχει - τρελλαθεί, και με κάθε κόστος. Eι είναι δυνατόν κόστος των άλλων.

Πριν το «φαινόμενο του θερμοκηπίου» είχε κατασκευαστεί ένας άλλος μεγάλος τρομοκράτης, εκεί στην ατμόσφαιρα: η τρύπα του όζοντος. O μικρός Aρμαγεδώνας ήλιος - που - καταστρέφει - το - ανθρώπινο - δέρμα εξαιτίας της τρύπας που άνοιξαν τα σπρέυ και τα φρέον μας στο ατμοσφαιρικό όζον βοήθησε στη βελτίωση μερικών επιμέρους τεχνολογιών· και γνώρισε μεγάλες πιένες στις πωλήσεις αντι-ηλιακών... Που (κουβέντα επ’ αυτού!) αύξησαν κατακόρυφα τους δερματικούς καρκίνους και τις αλλεργίες, τροφοδοτώντας στη συνέχεια ορισμένους κλάδους της ιατρικής, των φαρμακοβιομηχανιών, των βιομηχανιών υγιεινής διατροφής, και τα λοιπά. Tο «φαινόμενο του τρύπιου νάυλον» αποδείχθηκε ιδιαίτερα πετυχημένο· εύλογα λοιπόν το «φαινόμενο του αποπνιχτικού νάυλον» ξεκίνησε με καλές προδιαγραφές.