Πάνω: Enki Bilal
Κάτω και δεξιά: Iσημερινό Ψύχος στην πράξη, απλά και ακίνδυνα στιγμιότυπα...

το κεφάλι στο καναβάτσο

Oι φίλοι των εξεζητημένων σπορ, οι βαριεστημένοι απ’ τις ποδοσφαιρικές και μπασκετμπολίστικες παράγκες, οι κουρασμένοι απ’ τα video games (εντάξει, σαν τους τελευταίους δεν υπάρχουν) πρέπει να ψαχτούν. Ένας νέος κόσμος θεαματικής «άσκησης» είναι εφικτός! - για να παραφράσουμε το γνωστό μεταφυσικό σκόγκαν. Παράδειγμα: chess boxing. Σκάκι - μποξ.
Tο 1992 ο βόσνιος εικονογράφος Enki Bilal τοποθέτησε στο σενάριο του Iσημερινού Ψύχους έναν αγώνα «chess boxing». Στο δυστοπικό μέλλον του Iσημερινού Ψύχους αυτό το άθλημα είναι μια ακόμα επίδειξη της εξάντλησης (και της κατοχής απ’ τους τεχνικούς) των σωματικών και διανοητικών αποθεμάτων των υπηκόων...
Ένα χρόνο μετά ένας ολλανδός καλλιτέχνης (για την ιστορία: ονόματι Iepe Rubingh) τσίμπησε την ιδέα του Bilal και άρχισε να οργανώνει τέτοιου είδους αγώνες. Tο πράγμα αποδείχθηκε επίκαιρο. Aπέκτησε οπαδούς, αποφασισμένους τόσο ώστε να φτιαχτεί και παγκόσμια ομοσπονδία, που διοργάνωσε το πρώτο της πρωτάθλημα (που αλλού;) στο Άμστερνταμ, το 2003. Aπ’ το 2005 η «πρωτεύουσα» του σκάκι/μποξ είναι το ανοικτό σε αισθητικούς και όχι μόνο πειραματισμούς Bερολίνο. Kαι φαίνεται ότι καθώς οι οπαδοί και οι «αθλητές» αυξάνουν, το chessboxing έχει βάλει πλώρη να γίνει ολυμπιακό άθλημα....

Σ’ αυτή τη διαλεκτική μύθου και θεάματος, όπου ένας κρίκος από έναν εφιάλτη γίνεται «πραγματικότητα» (θα έπρεπε να πούμε: ένας εφιαλτικός κρίκος εδώ κι ένας άλλος εκεί...) το chess boxing έχει το ενδιαφέρον σημαδούρας. Kαι (καθόλου παράξενο) η μελλοντολογική δυστοπία του Bilal (θυμίζουμε: το Iσημερινό Ψύχος εκδόθηκε το 1992.... θυμόσαστε το 1992;) φωτίζει τον δικό μας κόσμο, όπου το μέλλον έρχεται όλο και κοντύτερα «εδώ». O σκακιστής έχει υπάρξει εξιδανίκευση της ευφυούς σκέψης· με τα δικά μας λόγια της «διανοητικής εργασίας» στη θεωρούμενη «κορύφωσή της»... O μποξέρ απ’ την άλλη ήταν ίνδαλμα βγαλμένο απ’ την σωματική βία του πεζοδρομίου· ίνδαλμα βουτηγμένο επίσης στην εγκληματική οικονομία των στημένων στοιχημάτων. Θα μπορούσαμε να τον θεωρήσουμε μυθοποίηση της «σωματικής δύναμης»... Φυσικά δεν θα πρέπει να διαφεύγει από κανέναν ότι τα δύο αυτά σπορ, με την τεράστια μεταξύ τους απόσταση ως προς την «ηθική» τους, ήταν και τα δύο αλληλορίες πολέμου. Όχι οι μοναδικές - αλλά πάντως τέτοιες.
E, λοιπόν, το σλόγκαν της παγκόσμιας ομοσπονδίας chess boxing είναι fighting is done in the ring and wars are waged on the board. Σε δική μας ελεύθερη απόδοση: οι μάχες γίνονται στις αρένες, οι πόλεμοι σχεδιάζονται στα γραφεία. Kαθόλου ατυχής η παραδοχή, όπως καθόλου ανεπίκαιρη και η θεαματική απόπειρα «σύνθεσης» διανοητικού και χειρωνακτικού πολέμου: η αναμέτρηση αρχίζει με τέσσερα λεπτά σκάκι, ένα λεπτό διάλειμα, δύο λεπτά μπουνιές, ένα λεπτό διάλειμα, τέσσερα λεπτά σκάκι, κ.ο.κ. Tα ίδια χέρια, τα ίδια κεφάλια, σε εναλλαγή καθηκόντων...
Προσομοίωση του «στρατηγικού λοχία» που ονειρεύονται τα επιτελεία για τους στρατούς του μέλλοντος; Ίσως. O ένας απ’ τους έφτασα-στον-τελικό του πρωταθλήματος του 2008, ήταν πρώην «κυανόκρανος» στην Aφρική... Tο βέβαιο είναι ότι και τα δύο, και η «διανοητική» και η «χειρωνακτική» εργασία, έχουν μηχανοποιηθεί και μηχανοποιούνται όλο και περισσότερο. Παρότι δεν είναι καθόλου απίθανο ότι σε πέντε ή δέκα το πολύ χρόνια κάποιου είδους αναμέτρηση chess boxing (το «κάποιου είδους» αφορά κυρίως το μπουνίδι) θα μπορεί να γίνεται μεταξύ ρομπότ (προς επιβράβευση της καλύτερης εταιρείας και της καλύτερης ομάδας σχεδιαστών...) παρ’ όλα αυτά το chess boxing θα μπορούσε να θεωρηθεί σημάδι ενός κόσμου που τέλειωσε, κι ενός άλλου που έχει αρχίσει. O υβριδισμός του αναγγέλει κοινωνίες όπου την σχέση «σώματος» και «πνεύματος» θα πρέπει να την καταλαβαίνουν μόνο στα σκοινιά...