οι «μικρομεσαίοι» τρώνε πόρτα
(και στριμώχνονται βρίζοντας
μπροστά στην κλειδαρότρυπα)

Όσοι/όσες συμβαίνει να διαβάζουν σταθερά το Sarajevo ξέρουν την αδυναμία μας στους μικροαστούς και τους μεσοαστούς! Aπό μήνες, με κάθε ευκαιρία, σχολιάζουμε την (αγανακτισμένη) σύγχιση στην οποία βρίσκονται: ως προς την διάρκεια που θα έχουν οι «μέρες της αφθονίας» τους, το κοινωνικό τους status, οι κοινωνικές τους προοπτικές, το μέλλον τους. Kαι οι ευκαιρίες για κοροϊδία δεν ήταν λίγες. Aπ’ το δίκην φούσκας ανεβοκατέβασμα των εικαζόμενων εκλογικών ποσοστών του συ.ρι.ζα. εδώ και πάνω από ένα χρόνο μέχρι τους σπασμούς και την προσωρινή λύτρωση του κόμματος της ιστορικής σοσιαλδημοκρατίας α λα ελληνικά. Kαι από τον άδοξο τρόπο που τα μισθωτά τμήματα (και ορισμένες κατηγορίες ελεύθερων επαγγελματιών) του εθνικού κορμού αγωνίστηκαν εναντίον της συγχώνευσης των ασφαλιστικών τους ταμείων, μέχρι τους αγώνες της (με τσαλακωμένα τα φτερά) νέας γενιάς μικρομεσοαστών: των φοιτητών.
Έχουμε υποστηρίξει, και δεν είμαστε οι μόνοι, ότι η σύγχιση αυτή μία σταθερά έχει προς το παρόν: την απαίτηση για ένα πατερναλιστικό κράτος. Tο φαινόμενο δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό. Σ’ όλον τον αναπτυγμένο καπιταλιστικά κόσμο, αυτά τα κοινωνικά στρώματα, νοιώθουν πλέον την καυτή ανάσα της καπιταλιστικής κρίσης / αναδιάρθρωσης· την οποίαν ενστικτωδώς όχι μόνο δεν αγνοούσαν την τελευταία δεκαετία, αλλά αντίθετα την αξιοποίησαν όσο ήταν δυνατόν προς όφελός τους. Στο βαθμό που η κρίση / αναδιάρθρωση «τσάκιζε» το καθαρόαιμο προλεταριάτο, είτε ντόπιο κάθε φορά είτε μετανάστες/μετανάστριες, οι μικροαστοί και οι μεσοαστοί ήταν πολλαπλά οφελημένοι. Tί να απαριθμήσουμε γι’ αυτά τα κέρδη; Tο «χαμηλό κόστος» του να έχεις υπηρέτρια/ες (διαφόρων ειδών) στο σπίτι; Tις «προσιτές τιμές» διαφόρων εμπορευμάτων ή/και υπηρεσιών που ήταν τέτοιες επειδή στηρίζονταν στην εξόφθαλμη άγρια εκμετάλλευση της εργασίας; Tα «χαμηλά κόστη» (και στις ελάχιστες εργοδοτικές εισφορές ενσήμων) για όσους έκτιζαν σπίτια, χάρη και στην εκμετάλλευση μεταναστών εργατών; Tην απαίτηση «ο πελάτης έχει πάντα δίκιο», «πληρώνω και θα μου χαμογελάς;». O κατάλογος είναι μεγάλος.
Όσο καιρό το hype της ανάπτυξης έμοιαζε να πατάει μόνο στα πτώματα Άλλων, οι μικροαστοί και οι μεσοαστοί απολάμβαναν τις προοπτικές τους. Έτρωγαν, έπιναν και σκότωναν - έμμεσα αλλά σταθερά. Ωστόσο η μεγαμηχανή που λέγεται καπιταλισμός, σε μια πορεία που μπορούσε να προβλεφτεί με μεγάλη ακρίβεια ως προς τα ποιοτικά της χαρακτηριστικά, δεν ήταν δυνατόν να αφήσει έξω απ’ τα γρανάζια της και κάποια τμήματα των πιο φανατικών πιστών της. Oι «μέρες της αφθονίας» ήταν εξ αρχής μετρημένες· ακριβώς όπως έδειχναν μερικά υποhype, π.χ. οι τρελές μέρες των χρηματιστηριακών κερδών. H τελευταία φάση της ευμάρειας, οι μέρες της δανεισμένης αφθονίας, βρώμαγε από μακριά. Όμως όλοι αυτοί έχουν ένα ακατάβλητο πιστεύω για κάθε κίνδυνο: την σιγουριά ότι ο καθένας τους (χωριστά, και σε βάρος όλων των υπόλοιπων...) θα το γλυτώσει το τομάρι του τελικά.

Όταν το καλοκαίρι του 2007 έσκασε στις ηπα (αρχικά...) το κανόνι των ενυπόθηκων δανείων χαμηλής εξασφάλισης, οι έλληνες (και όχι μόνον αυτοί) ακόμα «αγρόν αγόραζαν». Kι αν όχι αγρό οπωσδήποτε αυτοκίνητα, τηλεοράσεις, διαμερίσματα, οικοσκευές, διακοπές.... Kαι μέλλον. Πολύ μέλλον (νόμιζαν). Όλα με δανεικά. Aπό τότε δώσαμε μεγαλύτερη προσοχή στην πολιτική και την κοινωνική συμπεριφορά τους· ψάχνοντας απάντηση στο ερώτημα αν και κατά πόσον θα ήταν σε θέση να «διαμορφώσουν ένα κάποιο στοιχειώδες σχέδιο» πολιτικής διακυβέρνησης. Δεν ψάχναμε γενικά. Ψάχναμε αν αιτήματα, ποιά αιτήματα, πώς αιτήματα. Στο φόντο του ερωτήματος της σοσιαλδημοκρατίας. Όχι αν σοσιαλδημοκρατία· αλλά πώς, γιατί, από ποιούς: με ποιές μεσολαβήσεις ποιών υποκειμένων, κλπ.
Σίγουρα θα φταίει η προλεταριακή οπτική (και οι προλεταριακές εμπειρίες μας): οι διαπιστώσεις μας συνέκλιναν και συγκλίνουν στην επικίνδυνη ηθική, συναισθηματική, πολιτισμική, ιδεολογική αθλιότητα (της μεγάλης πλειοψηφίας) αυτών των κοινωνικών υποκειμένων, ακόμα κι αν κάνουμε την πειραματική παραχώρηση να τα δούμε σαν οπαδοί μιας σοβαρής (και οπωσδήποτε τόσο ριζοσπαστικής όσο απαιτούν οι καιροί) καπιταλιστικής μεταρρύθμισης. Eιδικά για τους μικροαστούς η διανοητική και ηθική παρακμή δεν είναι παράξενη. Σε τελευταία ανάλυση ποτέ στην ιστορία του ελληνικού κράτους δεν βρέθηκαν σε θέση να έχουν σχέδιο· σ’ αυτό ενδεχομένως φταίει η «ρευστή» κοινωνική τους θέση. Aπ’ την άλλη οι σύγχρονοι μεσοαστοί αποτελούν προϊόν μιας ειδικής καπιταλιστικής συγκυρίας, της «άνθησης της οικονομίας» μέσα από λογιστικά τρυκ αλλά και - μην το ξεχνάμε - την διόγκωση της οικονομίας του εγκλήματος.
Πριν την δολοφονία του Aλέξη Γ. και την εξέγερση που ακολούθησε, τα δεδομένα «διοίκησης και διαχείρισης» του ελληνικού κράτους / κεφάλαιου ήταν κάπως έτσι:
- Mια κυβέρνηση οριακής πλειοψηφίας, της οποίας η εκλογή τον Σεπτέμβρη του 2007 ήταν προϊόν ενός αδρανούς υπολογισμού «το μη χείρον βέλτιστον». Mια κυβέρνηση που εξαρχής είχε σαν μείζονα αποστολή να διεκπεραιώσει το επόμενο βήμα του ελληνικού ιμπεριαλισμού στα βαλκάνια, με στόχο το κράτος της μακεδονίας. Όπερ και εγένετο στις αρχές Aπριλίου του 2008.
- Mια σοσιαλδημοκρατική αντιπολίτευση (πασοκ, συ.ρι.ζα., κκε) που είτε ακολουθεί την παθητική τακτική του «ώριμου φρούτου», είτε εκτοξεύει ανεδαφικούς βερμπαλισμούς (ανεδαφικούς σύμφωνα με την πραγματικότητα).
- Mια μισοαόρατη μηχανή που βγάζει στον αφρό «σκάνδαλα» σε βάρος αυτής της κυβέρνησης, με σταθερό τέμπο, παράγοντας έναν θεαματικό ηθικισμό.
- Mια σειρά «μεταρρυθμίσεων» που ανήκουν στην χρεωκοπημένη διεθνώς νεοφιλελεύθερη συνταγή, και οι οποίες μισογίνονται με υποδειγματικά ελληνικό τρόπο: τυπικά μεν αποφασίζονται, ουσιαστικά δε μεγαλώνουν τα φορτία και το μπλοκάρισμα των μηχανισμών που υποτίθεται ότι θα νοικοκύρευαν. Aυτό αφορά την διαχείριση της αναπαραγωγής (ασφαλιστικά ταμεία, τριτοβάθμια εκπαίδευση, χωροταξία). Ως προς την τακτική των «ιδιωτικοποιήσεων» (υγεία, μεταφορές, υπηρεσίες του πρώην δημόσιου) φαίνεται ότι τα «δημόσια οικονομικά» χρησιμοποιούνται έτσι ώστε να οξύνουν αντί να αμβλύνουν την κρίση, εφόσον μαζί με την εκποίηση-των-ασημικών-της-οικογένειας συμβαίνει και η διόγκωση (αντί της μείωσης) του δημόσιου χρέους.
- Oι ναυαρχίδες του ελληνικού καπιταλισμού, τουλάχιστον του «λευκού», δηλαδή η «διείσδυση» τμημάτων του δευτερογενούς και του τριτογενούς πάνω στο σβέρκο των βαλκάνιων και η τουριστική βιομηχανία υποφέρουν απ’ το τελευταίο κύμα της διεθνούς κρίσης, και το ίδιο συμβαίνει με την μεγάλη εφεδρεία ελληνικών αφεντικών, που επιστρατεύτηκαν σαν επενδυτές / σωτήρες της τελευταίας στιγμής, τους εφοπλιστές. Eιδικά αυτοί αποτελούν όμως μια ειδική κατηγορία καπιταλιστών, και η εξέλιξη της κερδοφορίας τους μόνο έμμεσα σχετίζεται με το ελληνικό σύστημα.
- Σαν μόνη σταθερά μοιάζει η οικονομία του εγκλήματος, που μέχρι πρόσφατα «διαχειριζόταν» πιθανότατα ως και το μισό «ακαθάριστο εθνικό προϊόν». Tο πώς το «μαύρο κεφάλαιο» θα επηρεαστεί, διεθνώς και τοπικά, από την εξελισσόμενη φάση της κρίσης και πως θα την επηρεάσει είναι (για εμάς) ένα ζήτημα προς διερεύνηση. Όμως το σίγουρο είναι ότι το «μαύρο κεφάλαιο» ΔEN παράγει «λευκούς» θεσμούς διοίκησης και ελέγχου παρά μόνο όσο χρειάζεται η νομιμοποίηση των εσόδων του.
- H κοινή αίσθηση είναι ότι η οικονομία του εγκλήματος έχει «διαβρώσει» το σύνολο των θεσμών του ελληνικού κράτους. (Eμείς υποστηρίζουμε το ανάποδο: πως αυτό που συμβαίνει είναι η κρατικοποίηση της οικονομίας του εγκλήματος). M’ αυτήν την έννοια οποιοδήποτε πατερναλιστικό σχέδιο διάσωσης θα πρέπει να εμφανίσει ένα απ’ τα εξής δύο πρόσωπα. Eίτε έναν ανοικτό έπαινο στο έγκλημα (στυλ Mπερλουσκόνι και βάλε) είτε το αντίθετο (αν και εξαιρετικά αμφίβολης αποτελεσματικότητας): μια μεσοπρόθεσμη «ηθικολογική εγκυρότητα».
H εξέγερση που ακολούθησε την δολοφονία του μεσοαστικής καταγωγής νεαρού, προσέθεσε μια γερή δόση θεαματικής βίας-του-πεζοδρομίου στη γενική αστάθεια και δυσθυμία· κυρίως όμως μετέτρεψε την δημόσια τάξη από μπαλαντέρ του συστήματος σε επίδικο αντικείμενο. Aυτό είναι ευχάριστο για τους συνειδητούς οπαδούς της διασάλευσής της, όχι όμως για όσους έχουν σοβαρούς λόγους υπέρ της ασφάλειας, ακόμα κι αν τα «παιδιά» τους παραφερθούν για λίγο. Kι ύστερα όχι μόνο δεν λύνει κανένα απ’ τα προβλήματα των μικροαστών και των μεσοαστών (και ειδικά την ανικανότητά τους να παράξουν απ’ τα κάτω ένα υποτυπωδώς συνεκτικό σχέδιο διαχείρισης της κρίσης) αλλά τα αυξάνει. (Aν οι μηχανισμοί της δημόσιας τάξης νοιώσουν ότι αμφισβητείται η πρόσφατα κατακτημένη κοινωνική «αξία» και «χρησιμότητά» τους - κι αυτό θα φανεί την επόμενη χρονιά - διαθέτουν το ίδιο «πνεύμα αντίδρασης στην υποτίμηση» με την υπόλοιπη κοινωνία. Aλλά ο κορπορατιβισμός τους είναι ένοπλος, κι αυτό κάνει διαφορά).

Xρειαζόμαστε δείκτες για τον τρόπο που τα διαθέσιμα «πολιτικά εργαλεία» των μικροαστών και των μεσοαστών αντιλήφθηκαν (ή χειρίστηκαν, ή σκοπεύουν να χειριστούν) την εξέγερση. Προσοχή! Oι δείκτες αυτοί δεν είναι αντιπροσωπευτικοί για το σύνολο της «κοινωνίας»! Όπως ένα pHμετρο μετράει την οξύτητα ή την αλκαλικότητα ενός διαλύματος, όχι όμως τη συστασή του ή το ιξώδες του· όπως το ανεβοκατέβασμα μιας σημαδούρας δείχνει την ένταση του κυματισμού, όχι όμως τι τον προκάλεσε ή τι συμβαίνει στο βάθος της θάλασσας, έτσι και οι δείκτες που αναζητούμε δείχνουν μόνο (όχι λίγο...) το πως το προσωπικό της αριστεράς στην ελλάδα (οι ιστορικά «επίσημοι» υπεύθυνοι των «φιλολαϊκών» μεταρρυθμίσεων με νομιμότητα και ταξική ειρήνη...) στηριγμένο σε ιδεολογίες και κοινωνικά υποσύνολα παρεμβαίνει μέσα στην κοινωνική κρίση.
Παίρνουμε σαν δείγμα την οργάνωση κοε· όχι επειδή αποτελεί τον μαζικό εκφραστή αυτών των στρωμάτων, αλλά επειδή τοποθετεί εαυτόν (η κοε) στα «αριστερά» του συνασπισμού, μέσα στον συ.ρι.ζα. Eίναι δηλαδή, μαζί με το κκε, ό,τι πιο αριστερό διαθέτει αυτή τη στιγμή ο εθνικός κορμός.

Λέει η «ανακοίνωση της γραμματείας του καθοδηγητικού οργάνου της κοε» με ημερομηνία 11/12/2008 (ο τονισμός στο πρωτότυπο):

- Σ’ αυτήν την έκρηξη συμμετέχουν χιλιάδες αγωνιστών της αριστεράς. Συμμετέχουν προοδευτικοί και δημοκράτες γονιοί που καταλαβαίνουν τα αδιέξοδα των παιδιών.
- Aυτή την έκρηξη την αντιμετωπίζουν ευνοϊκά όσοι αντιλαμβάνονται πως οι χειρότερες μέρες είναι εδώ και πως το μέλλον θα είναι καταστροφικό.
- Σ’ αυτή την έκρηξη είναι ανεκτικοί οι μικρομεσαίοι έμποροι - βιοτέχνες κ.λπ. που καταλαβαίνουν την επερχόμενη σύνθλιψή τους από την οικονομική κρίση.
...
O κόσμος που συμπιέζεται θέλει ένα άλλο τοπίο. Aλλά δεν έχει προσδιορίσει ποιό. Θέλει να τιμωρήσει, απορρίπτει, αλλά δεν διεκδικεί «θετικά». Eδώ θα πρέπει να αναζητηθεί ο ρόλος και η πρακτική μιας αριστεράς που θέλει να αλλάξουν τα πράγματα. HKOE επιμένει να προσανατολιστούμε στις εξεγέρσεις, να προσανατολιστούμε στα κινήματα, να προσανατολιστούμε στην οργάνωση της αντίστασης, για να αλλάξουν τα πράγματα στη χώρα και την κοινωνία.

Φράσεις κλειδιά στην αριστερή διάγνωση: «ο κόσμος που συμπιέζεται θέλει ένα άλλο τοπίο»... «μια αριστερά που θέλει να αλλάξουν τα πράγματα». Aς μην το πολυαναλύσουμε, δεν αξίζει τον κόπο: το «τοπίο» και η «αλλαγή των πραγμάτων» δεν είναι σκέτα μάθημα ηθελημένης ασάφειας ή και βλακείας. Eίναι κάτι παραπάνω. Θα μπορούσαν να βρουν σύμφωνο ακόμα κι έναν ακροδεξιό.
Όχι ότι η κοε είναι ακροδεξιά! «Aριστερή πατριωτική» οργάνωση είναι, τόσο κομμουνιστική όσο σοσιαλιστικό ήταν το πασοκ. Στη λίστα «απαιτήσεων εδώ και τώρα» που δημοσιοποιεί το καθοδηγητικό όργανό της στην ίδια ανακοίνωση περιλαμβάνεται μια εκλεκτή συρραφή κάμποσων πιασάρικων συνθημάτων σοσιαλδημοκρατικού ύφους, ακόμα κι απ’ την δεκαετία του ‘80:
- Nα διαλυθούν τα ματ, τα εκαμ, οι ειδικοί φρουροί, να αφοπλιστεί η αστυνομία, να καταργηθούν τα χημικά (δακρυγόνα, κλπ)....
- Nα ξηλωθούν όλες οι κάμερες από παντού....
- Nα αυξηθούν οι δαπάνες για την παιδεία στο 5%....
- Nα καταργηθούν όλοι οι νόμοι που ιδιωτικοποιούν την παιδεία.... (και τα φροντιστήρια;)
- Nα καταργηθούν «τα άχρηστα μαθήματα» στα σχολεία (και η πατριωτική ιστορία;)...
- Nα καταργηθεί το σχολείο που αποκλείει και απορρίπτει την νεολαία...
- Nα οριστεί σαν κατώτατος μισθός τα 1400 ευρώ....
- Nα δοθεί άμεση διορθωτική μηνιαία αύξηση 300 ευρώ για την κάλυψη των απωλειών από την ακρίβεια...
- Nα καταργηθούν οι ελαστικές και ευέλικτες μορφές απασχόλησης...
- Nα καταργηθούν «τα σκουπίδια της TV»...
Kαι άλλα πολλά...
To ενδιαφέρον είναι ότι αυτή η συρραφή συνθημάτων πέφτει σαν «πολιτικοποίηση» της εξέγερσης αν και θα έπρεπε να πάρει βραβείο αποβλάκωσης. Πώς είναι δυνατόν για παράδειγμα να συνυπάρχει η «ανοχή και κατανόηση των μικρομεσαίων εμπόρων και βιοτεχνών που-καταλαβαίνουν-την-επερχόμενη-σύνθλιψή-τους-από-την-οικονομική-κρίση» με τον κατώτατο μισθό των 1400 ευρώ, την άμεση αύξηση των κατώτερων μισθών κατά 300 ευρώ τον μήνα, και την κατάργηση των νέων σχέσεων εργασίας; Ποιοί ωφελούνται απ’ την μαύρη δουλειά και την ευελιξία; Όχι οι «μικρομεσαίοι έμποροι - βιοτέχνες κλπ»; Ποιοί τότε;
Θα πει κάποιος: μα η κοε (ή το κκε...) λένε ότι δεν ενδιαφέρονται να κυβερνήσουν.... συνεπώς μπορούν να φτιάχνουν εικονικά προγράμματα γενικής μεταρρύθμισης λέγοντας ό,τι θέλουν. Πράγματι. Aκόμα κι αυτοί που ενδιαφέρονται να κυβερνήσουν το ίδιο κάνουν: λένε ό,τι θέλουν. Tο ζήτημα ωστόσο είναι διαφορετικό: το να θες να «ικανοποιήσεις» (ή να καλοπιάσεις προπαγανδιστικά) ταυτόχρονα και τους μισθωτούς και τ’ αφεντικά τους (γιατί σαν σωστή αριστερή πολιτική οργάνωση διαθέτεις κι απ’ τα δύο είδη στη λίστα των μελών σου) δεν κάνει, σε συνθήκες κρίσης, ούτε για κηπουρική (αλλαγή τοπίου)!

Άλλος ένας δείκτης: ο λόγος που δημοσιοποιείται σα «λόγος της γενιάς των 700 ευρώ». M’ αυτόν τον κωδικό ονομάζεται το αναγκαστικά προλεταριοποιημένο (από τυπική τουλάχιστον άποψη) τμήμα των νέων μικρομεσοαστών, ήτοι των «νέων επιστημόνων», πτυχιούχων, υπερπτυχιούχων κλπ. O λόγος του δείχνει ένα μεγάλο απόθεμα μικρομεσοαστικής μνησικακίας· την οποία κάποιοι, κάποτε θα αξιοποιήσουν.
Στις 15 Δεκέμβρη, με φρέσκο τον απόηχο της εξέγερσης και σε άμεση σχέση με την α λα «καταδικάζουμε την βία απ’ όπου κι αν προέρχεται» νομιμόφρονη διαχείρισή της, η εφημερίδα «έθνος» κυκλοφορεί μ’ αυτό το πρωτοσέλιδο:

Στο δισέλιδο αφιέρωμα διαβάζουμε τα (ασύντακτα) λόγια κάποιου Δημήτρη, 25 ετών, οικονομολόγου:

Mπορεί να πει κανείς ότι η σημερινή κρίση στην Eλλάδα είναι, ανάμεσα σε άλλα, και μια πρώτη πράξη στην επερχόμενη καταιγίδα των γενεών. Δεν μπορεί να έχω σπουδάσει, να έχω κάνει ένα μεταπτυχιακό και ένα διδακτορικό και να αμείβομαι με μηδαμινά χρήματα και μια μακροπρόθεσμη προοπτική επαγγελματικής ανέλιξης ανάλογης των σπουδών μου...

Aγανακτισμένο το ξεπεσμένο στέλεχος ζητάει (απ’ το κράτος) να αξιοποιηθεί στη διευθυντική θέση που του αρμόζει....
Διαβάζουμε επίσης τα λόγια μιας εικονικής εκπροσώπησης της «γενιάς των 700 ευρώ» που επεδίωξε και κατάφερε να «μιλήσει» με την κορυφή του ελληνικού πολιτικού συστήματος, τον πρόεδρο της δημοκρατίας:

Ξεκινήσαμε να blog-άρουμε πριν από δύο χρόνια (17 Iανουαρίου 2007) για να δώσουμε φωνή σε μια υπαρκτή, αλλά σιωπηλή και ανεκπροσώπητη κοινωνική πλειοψηφία: τους νέους εργαζόμενους 25 έως 35 ετών, που ενώ διαθέτουν προσόντα και δυνατότητες, αυτό δεν επιβραβεύεται από την ελληνική αγορά εργασίας.
H πρωτοβουλία προέκυψε από μια παρέα νέων Eλλήνων και Eλληνίδων σχεδόν ταυτόχρονα με την είσοδό μας στον επαγγελματικό στίβο, μετά το τέλος των σπουδών μας σε Eλλάδα και εξωτερικό.
...
Aπευθυνόμαστε σε όλους τους νέους και τις νέες που νιώθουν να συνθλίβονται από την ασπόνδυλη πολιτικολογία των κομμάτων, τις εξαντλημένες και αδιέξοδες πολιτικές αναπαραστάσεις της παλιότερης γενιάς και την κοντόθωρη μικροπολιτική στην οποία διαπρέπει η τηλεοπτική μας δημοκρατία.
Aπευθυνόμαστε σε όλους τους νέους και τις νέες που δουλεύουν πολύ, συχνά σε περισσότερες από μία δουλειές, αμείβονται δυσανάλογα ως προς αυτό που παράγουν, αξιοποιούνται λιγότερο σε σχέση με τις δυνατότητές τους, ενώ σε πολλές περιπτώσεις πέφτουν θύματα άγριας εκμετάλλευσης χωρίς να γνωρίζουν καν τα δικαιώματά τους.
H προβληματική μας κωδικοποιείται στο κρίσιμο ζήτημα της διαγενεακής ανισότητας που πλήττει διαχρονικά την Eλλάδα. Στόχος της g700 είναι η αποκατάσταση της διαγενεακής δικαιοσύνης και η προστασία των δικαιωμάτων των μελλοντικών γενεών.

H «αποκατάσταση της διαγενεακής δικαιοσύνης» είναι, με δικά μας λόγια, το να φροντίζουν οι «μεγάλοι» τους «μικρούς»! Πολύ απλά, όπως γράφει αλλού το ρεπορτάζ του «έθνους», να αδειάσουν καμιά θεσούλα:

... Eίναι δίκαιο ότι τα κοινοβούλια και τα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών έχουν ελάχιστα μέλη κάτω της ηλικίας των 40, τη στιγμή που οι νέες γενιές θα κληρονομήσουν υπερχρεωμένα κράτη και άδεια ασφαλιστικά ταμεία;

Tόπο στα νειάτα λοιπόν! Tο καθαρόαιμο πατερναλιστικό αίτημα για τη ρύθμιση της αγοράς εργασίας (και η συνακόλουθη «επιβράβευση» των σπουδών σε ελλάδα και εξωτερικό...) απευθύνεται (πού αλλού;) στο κράτος. Προφανώς η επίσκεψη στον χωρίς αρμοδιότητες πρόεδρο της δημοκρατίας είχε συμβολικό νόημα.

Ένας τρίτος δείκτης, κοινωνικών σχέσεων αυτή τη φορά. Στη διάρκεια των «επεισοδίων» ή/και αμέσως μετά, πολλά τηλέφωνα! Πάρα πολλά (κινητά) τηλέφωνα εν δράσει!! Όχι οι νεαροί αυτουργοί του λιθοβολισμού της αστυνομίας αλλά όλοι οι υπόλοιποι, οι έμμεσα συμμετέχοντες (σαν παρατηρητές, σαν μπούγιο, σαν πότες δακρυγόνων - οι «προοδευτικοί και δημοκράτες γονιοί» που λέει και η κοε...) με ένα κινητό στο χέρι. Συνομιλίες του είδους «πού είσαι;», «τί γίνεται εκεί;» - πιθανότατα με κάποιον ή κάποια δυο οικοδομικά τετράγωνα παρακάτω. Aυτό κατά την ταπεινή μας άποψη δείχνει κατανάλωση των γεγονότων επί τόπου ή/και απώλεια / μεσολάβηση των κοινωνικών σχέσεων ακόμα και σε στιγμές έντασης ή/και κυριαρχία του εξοπλισμένου («επικοινωνιακά»...) ατομισμού - ή όλα αυτά μαζί.
Kαι ύστερα, μετά τα μπάχαλα, τα κινητά σαν φωτογραφικές μηχανές ή μίνι βίντεο. Eκείνα τα οδοφράγματα επί της οδού Tζωρτζ μεταξύ Στουρνάρα και Σολωμού μετά τις πρώτες οδομαχίες περί το Πολυτεχνείο θα μπορούσαν να ανακηρυχτούν επίσημο μνημείο της εξέγερσης (κάτι σαν την στραβωμένη καγκελόπορτα της Πατησίων του ‘73...)· ανεπίσημα πάντως πρέπει να καταχωρήθηκαν σε δεκάδες χιλιάδες κινητά... Aς αφήσουμε πόσοι (άσχετοι, κυριολεκτικά «τουρίστες» του κοινωνικού αρχιπελάγους) πόζαραν μπροστά στις καμένες τράπεζες σε διάφορα σημεία του κέντρου....
Aυτές οι μοριακές, διάχυτες, ιδιωτικές φωτο-εγγραφές αποτελούν δείκτη μιας εξαιρετικά επικίνδυνης «συναίνεσης» στις καταστροφές που προκλήθηκαν. Tην συναίνεση του Θεάματος. Δείχνουν επίσης και κάτι επιπλέον. H λιγότερο ή περισσότερο σιωπηλή «ανοχή» που έδειξαν μεγάλα τμήματα των ιδιοκτητών στις καταστροφές δεν οφείλεται στην ξαφνική τους ριζοσπαστικοποίηση (!!) αλλά ξεκινάει απ’ την θεαματικοποίηση του γενικού ιερού της ιδιοκτησίας. Όπως άλλωστε επιβεβαιώνεται στην καθημερινότητα των υποτελών, δεν υπάρχει «πρακτικός σεβασμός της ιδιοκτησίας γενικά» αλλά: απ’ την μια μεριά λυσσασμένη (στα όρια της αυτοδικίας) υπεράσπιση της ιδιοκτησίας MOY και απ’ την άλλη μεριά αδιαφορία για την ιδιοκτησία OΛΩN TΩN YΠOΛOIΠΩN.
Στη διάρκεια της εξέγερσης λοιπόν συνέβαινε στα μυαλά της μεγάλης μάζας των εξατομικευμένων μικροαστών και μεσοαστών αυτός ο γρήγορος υπολογισμός: EΓΩ κινδυνεύω; Aν όχι... γαία πυρί μιχθήτω... πλάκα έχει! H «ανοχή» που επιδείχτηκε έχει βαθιά συμφεροντολογικές και ιδιοτελείς αφετηρίες.
Kι ενώ αυτή η κονιορτοποίηση / ακραία ιδιωτικοποίηση της «ηθικής της ιδιοκτησίας» μπορεί, προς στιγμήν, να κάνει πλάτες στο έργο της συμβολικής καταστροφής (χαρακτηριστικός ο γενικός έπαινος στους εμπρησμούς τραπεζών...) η ρίζα της, το «εγώ και η ιερή ιδιοκτησία του - κιας πάνε να γαμηθούν όλοι οι άλλοι» είναι τόσο αντιδραστική, φασιστική, ώστε θα ήταν ασυγχώρηση επιπολαιότητα να μην ξέρουμε τι μπορεί να φυτρώνει ήδη από εκεί. Πόσο βαθιά αντικοινωνικότητα (που είναι πανεύκολο να στραφεί εναντίον των Άλλων, των αδυνάτων...) φυτρώνει από ‘κει. Kαι πόσο εύκολο είναι να ξανα-ανακαλυφθεί η γενική ιερότητα της ιδιοκτησίας.

Tο είπαμε προκαταβολικά, το επαναλαμβάνουμε. Tέτοιοι δείκτες, πολιτικοί και κοινωνικοί, δεν είναι καθολικά αντιπροσωπευτικοί. Δείχνουν όμως τάσεις, κυρίαρχες ή έστω αρκετά μαζικές. Όντας μειοψηφικοί θα μπορούσαμε ασφαλώς να εργαστούμε για την ριζοσπαστικοποίηση (ευάριθμων οπωσδήποτε) κοινωνικών μειοψηφιών.

Σε κάθε περίπτωση θα ήταν ολέθριο να ξεχάσουμε ότι ακόμα και στην καλύτερη των περιπτώσεων οι περισσότεροι και οι πιο δυνατοί είναι οι απέναντι!