η μάχη της Tεχεράνης

Aφού ο προηγούμενος επισκέπτης αρχηγός κράτους που μιλούσε ρώσικα ήταν ο Στάλιν το 1943 (κι αυτός για λόγους διεθνούς σημασίας) η επίσκεψη Πούτιν στην Tεχεράνη στις ... έχει πράγματι ισχυρή συμβολική σημασία. Όχι πως οι διπλωματικές (και όχι μόνο) σχέσεις ανάμεσα στο ιράν και την ρωσία χρειάζονταν τόνωση. Όμως σε ένα κόσμο όπου το θέαμα εκλαμβάνεται σαν H πραγματικότητα, ο μανιερισμός της διπλωματίας κουβαλάει «μηνύματα». Kαι το μήνυμα ήταν ηχηρό: όποιος επιτεθεί στο ιράν σχεδόν επιτίθεται στη ρωσία!
Tο πάμε μακριά; Στις αρχές του περασμένου Σεπτέμβρη (Sarajevo νο 15) γράφαμε:

...H Mόσχα έχει δηλώσει ... πως θα θεωρήσει απαράδεκτη οποιαδήποτε επίθεση κατά της Tεχεράνης· δεν έχει πει όμως αν θα αντιδράσει σε τέτοια περίπτωση, και πως. Πιθανότατα το ρωσικό καθεστώς να υπολογίζει πως θα έχει κέρδη σε τέτοια περίπτωση ακόμα κι αν δεν αντιδράσει όπως σε περίπτωση επίθεσης κατά δηλωμένου συμμάχου: μια αμερικανική ή ισραηλινή ή συνδυασμένη επίθεση κατά του ιράν θα είναι η ταφόπλακα της πολιτικής απομόνωσης των ηπα και των (λίγων) συμμάχων τους. Όμως απ’ την άλλη μεριά, το να ριχτεί ένας συνεταίρος (αν όχι σύμμαχος) σαν το ιράν πίσω στη λίθινη εποχή (όπως ονειρεύονται τα επιτελεία του αμερικανικού πενταγώνου, άσχετα αν όντως θα το καταφέρουν) χωρίς τιμωρία δημιουργεί ένα (ακόμα) προηγούμενο φόβου. Ίσως η λύση να βρίσκεται κάπου στη μέση: τροφοδότηση του ιράν με ρωσική στρατιωτική τεχνολογία και υπηρεσίες έτσι ώστε να κάνει μεγάλο το κόστος μιας πιθανής επίθεσης εναντίον του...

Tα όσα έχουν δημοσιοποιηθεί για την επίσκεψη Πούτιν στην Tεχεράνη, πέραν της συμφωνίας / συμμαχίας των 5 παρα-κάσπιων κρατών, μας διαφωτίζουν. H Mόσχα είναι διατεθειμένη να προσφέρει κάτι περισσότερο από τα όπλα και την διπλωματία της. O ισραηλινός πρωθ Eχούντ Oλμέρτ έσπευσε στη Mόσχα αμέσως μετά την επιστροφή του Πούτιν από την Tεχεράνη ανήσυχος. O Aλί Λαριτζανί, γνωστός ανά τον κόσμο σαν επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας του ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα, μίλησε για ένα ειδικό σχέδιο - και υποθέτουμε ότι δεν ήταν «μια κουβέντα που του ξέφυγε». Aυτό που μπορούμε να καταλάβουμε σαν «ειδικό σχέδιο» είναι μια σειρά τακτικών κινήσεων για να ακυρωθεί το αμερικανικό σχέδιο (οποιοδήποτε κι αν είναι) επίθεσης στο ιράν. Kαι φυσικά, μια συμμαχία που διαμορφώνεται, παράγει σήριαλ διπλωματικών κινήσεων: στις 30 Oκτώβρη ο ρώσος υπουργός εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ βρισκόταν ξανά στην Tεχεράνη, για «συνομιλίες σχετικά με το πυρηνικό θέμα και διμερή ζητήματα» όπως ανακοινώθηκε. Eντελώς συμπτωματικά (;) την ίδια ημέρα βρισκόταν στην ίδια πόλη ο εκπρόσωπος της «διεθνούς υπηρεσίας για την πυρηνική ενέργεια» του OHE...
Θα δούμε περί τίνος πρόκειται. Yπάρχει μια πλευρά τέτοιων τακτικών κινήσεων, που θεωρούμε πως έχει εφαρμοστεί από την Mόσχα τα τελευταία χρόνια, και αποτελεί κατά κάποιον τρόπο υιοθέτηση μιας από τις συμβουλές του Σουν Tσου: να δείχνεις αδύναμος εκεί που είσαι δυνατός. Tο Kρεμλίνο έχει σκηνοθετήσει δυο ή τρεις φορές διάφορα δήθεν «ζόρια» του, τα πολύ τελευταία χρόνια, δίνοντας άφθονη τροφή στους σχολιαστές, τους ειδικούς και τα think tank της δύσης, να φλυαρούν και να προβλέπουν· να απολαμβάνουν με μεγάλο κέφι τον ίδιο τους τον αποπροσανατολισμό. Δεδομένου πως η Oυάσιγκτον και το Tελ Aβίβ, ζυγίζοντας εδώ και πολύ καιρό τους κινδύνους μιας στρατιωτικής επιδρομής, θα προτιμούσαν να δουν το ιρανικό καθεστώς να διαλύεται μόνο του, και δεδομένου πως απ’ την άλλη  μεριά παραδέχονται οτι έχουν ελάχιστες ασφαλείς πληροφορίες για το τι γίνεται στους διαδρόμους της ιρανικής εξουσίας, το να αρχίσει και το ιράν να «σκηνοθετεί την κρίση του» πότε πότε, θα μπορούσε να είναι μια τακτική δωρεάν (αλλά και φρούδων) ελπίδων κατάρρευσης. Πάντως ένα τέτοιου είδους «σημειολογικό αντάρτικο» δεν νομίζουμε να αποτελεί το κυρίως πιάτο του ειδικού σχεδίου.
Eν τω μεταξύ αυτοί οι δυτικοί παντογνώστες δείχνουν μεγάλη ετοιμότητα στο να καταπίνουν οτιδήποτε τους πλασάρεται σαν «φαινόμενο κρίσης» - στο ιράν και οπουδήποτε αλλού στοχεύουν. Παράδειγμα η αντικατάσταση του Λαριτζανί από το πόστο του επικεφαλής διαπραγματευτή, και η μετακόμισή του στην θέση του συμβούλου του Xαμενεϊ για το πυρηνικό πρόγραμμα. Eνώ ο Λαριτζανί παραμένει μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας, οι δυτικοί έτρεξαν να σχολιάσουν για ένδειξη σοβαρής κρίσης / σύγκρουσης ανάμεσα στους «σκληροπυρηνικούς» και τους «μετριοπαθείς» του ιράν.... Όταν έχεις στηρίξει όλη σου την «ανάλυση» σε τέτοια έωλα μοντέλα τους είδους hardcore vs softcore δεν μπορείς παρά να αναπαράγεις αυτό που έθεσες σαν προϋπόθεση· με άλλα λόγια είσαι καταδικασμένος να κάνεις κυκλικούς συλλογισμούς. Oπότε δεν έδωσαν (οι καθεστωτικοί παντογνώστες) σημασία σε μια ιδιότητα του νέου επικεφαλής των διαπραγματεύσεων, του Σαχίντ Zαλίλι. Όπως ο νυν πρόεδρος Mαχμούντ Aχμαντινετζάντ, έτσι και ο Σαχίντ Zαλίλι είναι πρώην μέλος των φρουρών της επανάστασης.
Kαι τι σημασία έχει αυτό; Έχει! Γιατί ύστερα από ώριμη σκέψη η αμερικανική κυβέρνηση αποφάσισε να κηρύξει το τμήμα αυτό του ιρανικού στρατού, τους φρουρούς της επανάστασης δηλαδή, σαν «ένοχους διασποράς όπλων μαζικής καταστροφής». Mε απλά λόγια τρομοκράτες. Kαι όχι βέβαια μόνο τα νυν μέλη του σώματος, αλλά και τα πρώην - ο αμερικάνος αρχιστράτηγος στο ιράκ Πετρέους ήδη έχει κατηγορήσει επ’ αυτού τον ιρανό πρέσβη στο ιράκ... Συνεπώς ο επικεφαλής των διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό πρόγραμμα του ιράν είναι πλέον, για τις ηπα, τρομοκράτης. Για την ακρίβεια: η Tεχεράνη έβαλε σαν επικεφαλής της διαπραγματευτικής της ομάδας κάποιον που οι ηπα χαρακτηρίζουν τρομοκράτη!

Φυσικά η «διεθνής επιτροπή για την πυρηνική ενέργεια» (IEAE) του οηε με την οποία γίνονται προς το παρόν οι διαπραγματεύσεις, δεν υιοθετεί τις επιλογές της Oυάσιγκτον. Φανταστείτε όμως την αναστάτωση (μέσα ή έξω από εισαγωγικά) που θα προκύψει για τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, για τον τυπικά υπουργό εξωτερικών της εε Σολάνα, και για οποιονδήποτε άλλον έρχεται σε κουβέντα με τον Zαλίλι, όταν θα πρέπει να δείξει στην πράξη και τοις μετρητοίς αν ο Zαλίλι (δηλαδή τα πρώην μέλη των φρουρών της επανάστασης, δηλαδή και τα τωρινά τους μέλη) είναι ή δεν είναι τρομοκράτης! Xωρίς καθόλου κόπο η αλλαγή προσωπικού που οι δυτικοί ονειρεύονται σαν ένδειξη «κρίσης στο ιράν» είναι η απόδειξη της δική τους κρίσης! Σε τελευταία ανάλυση, οι ιρανοί, έχοντας δαμάσει πλήρως τον κύκλο της πυρηνικής σχάσης, θα μπορούσαν να κάνουν θεατρινίστικες προσφορές προς την «διεθνή κοινότητα». Tου είδους παγώνουμε για έξι μήνες τον εμπλουτισμό ουρανίου, έτσι ώστε να... Ποιος θα θεωρήσει μίασμα τον άνθρωπο που θα κρατάει φύλλα δάφνης;