Ο Γιουσούφ Χάμο πηγαινοερχόταν ανάμεσα στα τραπέζια φορώντας το κίτρινο γιλέκο του εθελοντή, μοιράζοντας τα πλαστικά πιάτα που ήταν γεμάτα με ρύζι και κάτι άλλο ... και βοηθώντας στο καθάρισμα των τραπεζιών, όταν οι πρόσφυγες τελείωναν το φαγητό τους και έπρεπε να έρθουν οι επόμενοι. Άλλοι εθελοντές έπλεναν ποτήρια και έβαζαν νερά, άλλοι μετέφεραν τους δίσκους από την κουζίνα (έξι πιάτα ο καθένας), άλλος ξεχώριζε τα λεπτά πλαστικά πιάτα και τα έδινε στον μάγειρα, κι ένας στεκόταν δίπλα στον μάγειρα και έπαιρνε το γεμάτο πιάτο, του έβαζε ένα πλαστικό κουτάλι και το τοποθετούσε στον δίσκο. Ο μάγειρας, που τον λένε Αντώνη και είναι από την Αίγυπτο, μου έδειξε τον Γιουσούφ Χάμο και μου είπε “τον βλέπεις αυτόν;”, και τον κοίταξα - ένας μεσήλικος κύριος που μοιάζει λίγο με τον Μπίμπι Νετανιάχου, αλλά με ένα υγρό βλέμμα απορίας και ευγένειας - και είπα ναι, και ο Αντώνης που είπε την ιστορία του· και μετά ήταν σαν κάποιος να έπιασε τα σωθικά μου και να τα ζούληξε μέχρι να γίνουν μια μπαλίτσα, η οποία πήγε και σφήνωσε στον λαιμό μου για μέρες.
Το εστιατόριο βρίσκεται μέσα στην πόλη της Κω και μοιράζει δωρεάν δείπνο κάθε βράδυ στους πρόσφυγες που βρίσκονται στο νησί. Απέναντι υπάρχει κι ένα ξενοδοχείο που προσφέρει στέγαση σε οικογένειες προσφύγων. Τα γεύματα και τα δωμάτια πληρώνονται από φιλανθρωπικές οργανώσεις όπως οι Mercy Corps ή από εθελοντές που βρίσκονται στο νησί.
Ο Γιουσούφ Χάμο, ωστόσο, δεν ήταν τέτοιος εθελοντής.
Την προηγούμενη Τρίτη, 17 Νοεμβρίου, στις 2.30 το πρωΐ, η βάρκα με την οποία ο Γιουσούφ, η γυναίκα του, τα τρία του παιδιά και μερικοί ακόμα πρόσφυγες περνούσαν από τα παράλια της Τουρκίας στην Κω, άρχισε να μπάζει νερά. Βούλιαξε τελείως, περίπου 100 μέτρα από την ακτή, και οι υπεράριθμοι επιβαίνοντες βρέθηκαν στη θάλασσα, εκτός από τρεις, που εγκλωβίστηκαν στην κομπίνα. Το Λιμενικό, ο Frontex και εθελοντές έσπευσαν στο σημείο και το ασθενοφόρο μετέφερε άμεσα όσους έβγαιναν ζωντανοί στο νοσοκομείο. Ανάμεσα σ’ αυτούς ήταν και ο Γιουσούφ. Αλλά 11 άνθρωποι πνίγηκαν. Κι ανάμεσα στους πνιγμένους ήταν και η γυναίκα του και τα τρία του παιδιά. Η σορός ενός από τα παιδιά, του 14χρονου Ανάς, δεν βρέθηκε ποτέ.
Τι κάνει κάποιος σαν τον Γιουσούφ Χάμο; Πώς συνεχίζει να υπάρχει;
...
Τον βλέπεις, με τους ώμους σκυφτούς από το βάρος της απώλειας, να γυρνάει ανάμεσα στα τραπέζια του εστιατορίου σερβίροντας πιάτα σε ανθρώπους σαν κι αυτόν, που όμως έχουν χάσει πολύ, πολύ λιγότερα, με μια ευγένεια και μια αξιοπρέπεια που σε συνθλίβει, αν ξέρεις ποιος είναι και πού βρισκόταν τρεις ημέρες πριν (στην κηδεία της οικογένειάς του στο μουσουλμανικό νεκροταφείο της Κω) ή δέκα ημέρες πριν (στο παγωμένο νερό του Αιγαίου, μόνος, χάνοντας τα πάντα).
Και εκεί καταλαβαίνεις ότι δεν ξέρεις τίποτα απολύτως.
Αυτά έγραφε ένας δημοσιογράφος / λογοτέχνης (Θοδωρής Γεωργακόπουλος) στην καθεστωτική “καθημερινή” στις 27 του περασμένου Νοέμβρη. Η λογοτεχνική ικανότητα του συγγραφέα και η δημοσιογραφική τάση να δημιουργούνται fixion χαρακτήρες, μπορεί να αφήνει ανοικτά διάφορα ενδεχόμενα: να είναι υπαρκτό πρόσωπο ο Γιουσούφ Χάμο, ή να είναι μια σύνθεση ιστοριών από διάφορους πρόσφυγες... Εκείνο που είναι σίγουρα υπαρκτό είναι αυτό το σιωπηλό, μουγγό, βαθύ πένθος. Πένθος που “βαραίνει τους ώμους” καθενός και καθεμιάς χωριστά σ’ αυτόν τον ατέλειωτο δρόμο προς την “σωτηρία” (;), αλλά πένθος, επίσης, που βαραίνει συλλογικά τους (“εντελώς συμπτωματικά” μουσουλμανικούς) πληθυσμούς σε μια μεγάλη έκταση του κόσμου, εδώ και δεκαετίες. Απ’ την σφαγή των χιλιάδων βόσνιων τη δεκαετία του ‘90 και μετά.
Ο Γιουσούφ και η Γιασμίν (ας πούμε δύο τυχαία ονόματα), ιρακινοί, παλαιστίνιοι, βόσνιοι, αφγανοί, σύριοι υπάρχουν, και υπάρχουν επειδή πενθούν μ’ αυτόν τον τρομακτικό τρόπο: σωπαίνοντας. Μια παλαιστίνια μάνα, που ο ισραηλινός στρατός της σκότωνε τον ένα γυιό μετά τον άλλο, πριν πολλά χρόνια, είχε πει ότι δεν έχει πια δάκρυα για να κλάψει... Ο Γιουσούφ και η Γιασμίν δεν έχουν πια δάκρυα. Ούτε χέρια ούτε λουλούδια να αφήσουν σε κάποιο σημείο (ποιο άραγε;) των ελληνικών παραλιών ή του ελληνικού Αιγαίου. Είναι τόσο μικροί, τόσο τεράστιοι δηλαδή, όσο η καρδιά τους.
Αλλά ο Γιουσούφ και η Γιασμίν “έχασαν” τους ανθρώπους τους, τα παιδιά τους, τους φίλους τους, διαπλέοντας ελάχιστες αποστάσεις θάλασσας προς κάποιο ελληνικό νησί, από ατύχημα; Ένα ποσοστό “παράπλευρων απωλειών” παραφυλάει αναπόφευκτα εξαιτίας των ουσιαστικών ευρωπαϊκών απαγορεύσεων σε βάρος τους; Ή μήπως γίνονται δολοφονίες, “μασκαρεμένες” σε “ατυχήματα”, από ελληνικά αποσπάσματα θανάτου; Ο Γιουσούφ πενθεί μια οικογένεια που πνίγηκε ή μια οικογένεια που την έπνιξαν;
Στις 12 του περασμένου Νοέμβρη η τουρκική ακτοφυλακή βιντεοσκόπησε ένα σκάφος της ελληνικής ακτοφυλακής, και έναν “ακτοφύλακα” (μπάτσο σε κάθε περίπτωση) που προσπαθούσε (και κατάφερε) να τρυπήσει μια βάρκα γεμάτη πρόσφυγες, μέσα στη νύχτα. Το βίντεο “ανέβηκε” στο διαδίκτυο και το είδαν χλιάδες ζευγάρια μάτια σ’ όλον τον κόσμο. Κατά την τουρκική εφημερίδα hurriyet ο (υποναύαρχος) Αθ. Αθανασόπουλος, επικεφαλής του λιμενικού, δήλωσε “σοκαρισμένος” απ’ το βίντεο, και υποσχέθηκε ότι θα πάρει μέτρα...
Θα πρέπει να είναι μόνιμα σε σοκ ο αρχιλιμενοκαραβανάς, σε μόνιμη παράλυση ίσως, και τελικά δεν τα καταφέρνει να “πάρει μέτρα”. Στις 22 του περασμένου Οκτώβρη η διεθνής οργάνωση human rights watch που έχει μέλη σε διάφορα ελληνικά νησιά, εξέδωσε μια αναφορά με τον εξαιρετικά μετριοπαθή τίτλο: ελλάδα, οι επιθέσεις στις βάρκες βάζουν σε κίνδυνο τις ζωές των μεταναστών και περιεχόμενο αυτό:
Εκπρόσωποι της H.R.W. μίλησαν με 9 αυτόπτες μάρτυρες που περιέγραψαν 8 περιστατικά στα οποία μασκοφορεμένοι άγνωστοι - τις περισσότερες φορές οπλισμένοι - σταμάτησαν και έκαναν ζημιές σε βάρκες που μετέφεραν πρόσφυγες και μετανάστες απ’ την Τουρκία προς Ελληνικά νησιά. Τα περιστατικά έγιναν μεταξύ 7 και 9 Οκτώβρη 2015. Οι μάρτυρες είπαν ότι οι μασκοφορεμένοι αχρήστεψαν τις βάρκες τους είτε κάνοντας ζημιές στις μηχανές, είτε κλέβοντάς τες, είτε κλέβοντας τα καύσιμα, είτε κάνοντας τρύπες αν οι βάρκες ήταν φουσκωτά. Σε κάποιες περιπτώσεις οι βάρκες σπρώχτηκαν προς τα τουρκικά χωρικά ύδατα.
...
Στις 9 Οκτώβρη, το προσωπικό της H.R.W. έγινε μάρτυρας μιας υπερφορτωμένης φουσκωτής βάρκας που παράδερνε στη θάλασσα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας για περισσότερη από μια ώρα, μέχρις ότου μια ομάδα Ισπανών εθελοντών διασωστών πλησίασαν με την δική τους βάρκα για να σώσουν τον κόσμο. Μετά την διάσωση ο 17χρονος Ali απ’ το Αφγανιστάν περιέγραψε στα μέλη της H.R.W. ότι η βάρκα τους είχε ξεκινήσει πριν 8 ώρες απ’ την τουρκική παραλία της Άσσου για την Λέσβο, γεμάτη άντρες, γυναίκες και παιδιά. Αλλά 30 λεπτά μετά τον απόπλου τους, τους πλησίασε ένα ταχύπλοο, πάνω στο οποίο ήταν 5 άντρες ντυμένοι με μαύρα ρούχα, με καλλυμένα τα πρόσωπά τους και με πιστόλια στα χέρια.
“Στην αρχή νομίζαμε ότι ήταν για να μας βοηθήσουν” είπε ο Ali. “Αλλά ήταν πολύ επιθετικοί. Δεν ανέβηκαν στη βάρκα μας, αλλά κατάφεραν να βγάλουν τη μηχανή μας, την πήραν, και έφυγαν γρήγορα”.
Το ίδιο ταχύπλοο με τους ίδιους ανθρώπους επιτέθηκε σε άλλες τρεις βάρκες γεμάτες πρόσφυγες απ’ το Αφγανιστάν, την Συρία και το Ιράκ που έπλεαν εκεί κοντά, πριν χαθούν προς τις ελληνικές ακτές. Οι κουκουλοφόροι δεν είχαν κάποιο διακριτικό στις μαύρες στολές τους. “Μιλούσαν μια γλώσσα που δεν την ξέρουμε, αλλά σίγουρα δεν ήταν τούρκικα, γιατί εμείς οι Αφγανοί καταλαβαίνουμε αρκετά τούρκικα” συμπλήρωσε ο Ali.
Ο Ali είπε ότι ύστερα πλησίασε ένα σκάφος της τουρκικής ακτοφυλακής και πήρε τις τρεις γυναίκες και τα έξι παιδιά που ήταν στο φουσκωτό τους, λέγοντας ότι θα επιστρέψει να πάρει και τους άντρες. Αλλά δεν ξαναγύρισε, οπότε έμειναν να παραδέρνουν μεσοπέλαγα. Το κλιμάκιο της H.R.W. είδε επίσης ένα σκάφος της ελληνικής ακτοφυλακής να πλησιάζει το φουσκωτό στο οποίο ήταν ο Ali, να κάνει έναν κύκλο γύρω του, και να φεύγει. Άνθρωποι που ήταν σε μια άλλη βάρκα με πρόσφυγες απ’ το Αφγανιστάν και κατάφεραν να φτάσουν στη Λέσβο την επόμενη ημέρα, επιβεβαίωσαν στην H.R.W. πως ήταν η μία απ’ τις τρεις άλλες βάρκες που είχαν δεχτεί επίθεση την προηγούμενη.
Για τρία απ’ τα περιστατικά που περιγράφτηκαν στην H.R.W. μίλησαν περισσότεροι του ενός μάρτυρες. Τα όσα είπαν έχουν πολλές ομοιότητες. Σε δύο περιπτώσεις οι μάρτυρες είπαν ότι είδαν την βάρκα με τους κουκουλοφόρους να κατεβαίνει από ένα μεγαλύτερο πλοίο. Σε τρεις περιπτώσεις οι μάρτυρες είπαν ότι το ταχύπλοο που χρησιμοποιούσαν οι κουκουκουλοφόροι είχε την ελληνική σημαία. Σε έξι περιπτώσεις, οι μάρτυρες είπαν ότι οι κουκουλοφόροι κατέστρεψαν ή έβγαλαν και πήραν τη μηχανή. Σε δύο περιπτώσεις τρύπησαν την βάρκα. Σε τρεις ρυμούλκησαν τις βάρκες προς τις τουρκικές ακτές. Σε όλες τις περιπτώσεις οι βάρκες εγκαταλείφθηκαν με πλήρη αδιαφορία για την τύχη όσων ήταν επάνω. Σε τέσσερεις περιπτώσεις οι πρόσφυγες και οι μετανάστες κτυπήθηκαν απ’ τους κουκουλοφόρους ή τους ασκήθηκε ψυχολογική βία.
Στις 8 Σεπτέμβρη το CBS πρόβαλε ένα βίντεο ντοκουμέντο που δείχνει μια επίθεση σε μια βάρκα με πρόσφυγες από “άγνωστης ταυτότητας” κουκουλοφόρους. Σ’ εκείνο το ρεπορτάζ ο δημοσιογράφος του CBS δήλωσε ότι αυτός και άλλοι είδαν τέτοιες επιθέσεις σε 6 βάρκες την ίδια ημέρα.
Σε μια επιστολή του προς την H.R.W. στις 9 Οκτώβρη το επιτελείο της ελληνικής ακτοφυλακής ανέφερε ότι έχει λάβει παρόμοιες καταγγελίες που “αναφέρονται σε άνδρες που φορούν στολές των ειδικών δυνάμεων του λιμενικού”, αλλά ότι “η ακτοφυλακή έχει στοιχεία ότι πρόκειται για έλληνες πολίτες που υποκρίνονται ότι είναι κρατικοί υπάλληλοι για να εκμεταλλευτούν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, με σκοπό να πάρουν παράνομα τις βάρκες και τον εξοπλισμό τους”.
...
Στις 10 Οκτώβρη μια φουσκωτή βάρκα με αφγανούς πρόσφυγες έφτασε στη Λέσβο. Οι επιβάτες είπαν ότι ήταν σε μία απ’ τις 4 βάρκες που είχαν δεχθεί επίθεση την προηγούμενη μέρα. Μέλη της H.R.W. ήταν αυτόπτες μάρτυρες του γεγονότος ότι η βάρκα έμεινε ακυβέρνητη για περισσότερο από μια ώρα στη θάλασσα ανάμεσα στη Λέσβο και στα τουρκικά παράλια, μέχρις ότου διασώσουν τους πρόσφυγες Ισπανοί εθελοντές. Ένας 38χρονος Αφγανός απ’ αυτή την ομάδα είπε:
Περίπου μια ώρα και ένα τέταρτο μετά που φύγαμε απ’ την Τουρκία, ήρθε καταπάνω μας μια βάρκα που θεωρήσαμε ότι είναι ελληνική. Ήταν μια γκρι φουσκωτή βάρκα, ένα Zodiac, σαν τα αστυνομικά σκάφη, με μεγάλη μηχανή. Οι άντρες μέσα σ’ αυτήν ήταν όλοι ντυμένοι με μαύρα στρατιωτικά ρούχα, φορούσαν μπότες, και δεν είχαν κανένα διακριτικό. Δεν μπορούσαμε να δούμε τα πρόσωπά τους γιατί φορούσαν κουκούλες. Ήταν οπλισμένοι με πιστόλια, και πολύ επιθετικοί, και ήρθαν καταπάνω μας. Έκοψαν το σωληνάκι της βενζίνης στη βάρκα μας, και τράβηξαν όλα τα σωληνάκια. Έσπασαν τη μηχανή και με κτύπησαν με τα σωληνάκια. Όταν τέλειωσαν έφυγαν προς την ελληνική ακτή. Επιτέθηκαν σε 4 βάρκες, την δική μας και άλλες τρεις. Μιλάω τουρκικά, έχω ζήσει στην Τουρκία για δύο χρόνια, και ξέρω σίγουρα ότι δεν μιλούσαν Τουρκικά.
Ο Χασάν (ψευδώνυμο), ένας 27χρονος σύριος, που μίλησε σε μέλη της H.R.W. στην Τουρκία στις 10 Οκτώβρη, είπε ότι το μεσημέρι της 7ης Οκτώβρη, κουκουλοφόροι τρύπησαν την βάρκα τους και κτύπησαν όσους ήταν μέσα σ’ αυτήν. Τον Χασάν, που ήταν στο τιμόνι της βάρκας αλλά δεν ήταν λαθρέμπορος, τον κτύπησαν πολύ. Είπε ότι η τουρκική ακτοφυλακή σταμάτησε την βάρκα όπου ήταν αυτός και άλλα 22 άτομα. “Δεν μπορούσα να καταλάβω ακριβώς τι έλεγαν, αλλά σίγουρα μας έλεγαν να μην πάμε στο μεγάλο Ευρωπαϊκό πλοίο, γιατί θα μας έκαναν κακό”.
Είπε ότι η τουρκική ακτοφυλακή προσπάθησε να τους εμποδίσει, αλλά αυτός κατάφερε να παρακάμψει το τουρκικό σκάφος και συνέχισε:
Έτσι φτάσαμε στο ευρωπαϊκό σκάφος. Ήταν μεγάλο και έπλεε προς εμάς. Μου έδειξαν απ’ το κατάστρωμά του ένα αυτόματο... Ύστερα κατέβασαν μια μικρή βάρκα. Μέσα στη βάρκα ήταν 4 άντρες ντυμένοι στα μαύρα, με μαύρες μάσκες του σκι απ’ τις οποίες φαίνονταν μόνο τα μάτια και το στόμα τους, και μαύρα γάντια. Ήταν οπλισμένοι με μεγάλα μαχαίρια, που τα είχαν στο πλάι των ποδιών τους και με αστυνομικά γκλόμπ. Μιλούσαν μια γλώσσα που δεν μπορώ να αναγνωρίσω. Μας έλεγαν με νοήματα να γυρίσουμε πίσω.
Οι κουκουλοφόροι θέωρησαν ότι ο Χασάν ήταν λαθρέμπορος, τον έσυραν στη δική τους βάρκα, και άρχισαν να τον δέρνουν.
Με κλωτσούσαν σ’ όλο μου το σώμα και με κτυπούσαν με τα γκλομπ. Ένας προσπάθησε να μου σπάσει το χέρι στρίβοντάς το πίσω απ’ την πλάτη μου. Ήμουν άοπλος και δεν προσπάθησαν να αντισταθώ. Με έδερναν για περίπου 10 λεπτά... Νόμιζα ότι θα με σκοτώσουν. Ύστερα με ξαναπέταξαν στη βάρκα μας και μου έδειξαν να την οδηγήσω πίσω στην Τουρκία. Οι κουκουλοφόροι με την βάρκα τους ακολούθησαν την βάρκα των προσφύγων καθώς γυρνούσαν στην Τουρκία. Μόλις μπήκαν στα Τουρκικά χωρικά ύδατα, πλησίασαν, και ένας απ’ αυτούς τράβηξε το μαχαίρι του και τρύπησε την βάρκα των προσφύγων. “Νόμιζα ότι ήθελε να μας σκοτώσει, αλλά αυτός τρύπησε την βάρκα” είπε ο Χασάν. “Της έριξε μια μαχαιριά, και ύστερα γύρισαν προς την ελληνική μεριά. Οι άλλοι επιβάτες έβαλαν τις παλάμες τους πάνω στην τρύπα, προσπαθώντας να κρατήσουν τον αέρα στο φουσκωτό”.
Ο Μαχμούντ (ψευδώνυμο), ένας σύριος 55 χρονών, που ήταν στην ίδια βάρκα αλλά έδωσε συνέντευξη χωριστά, είπε τα ίδια πράγματα. Πρόσθεσε ότι το μεγάλο σκάφος είχε 4 σημαίες:
Είχε μια ελληνική σημαία, μία της ε.ε., και άλλες δύο που δεν ξέρω τι σημαίες ήταν... Το πλοίο έγραφε στο πλάι κάτι με μπλε γράμματα που δεν μπορούσα να τα διαβάσω... Προσπάθησαν να με κτυπήσουν στο κεφάλι, αλλά έσκυψα και την γλύτωσα. Κτυπούσαν 5 με 20 λεπτά. Κτυπούσαν τους πάντες, χωρίς διάκριση, ακόμα και τις γυναίκες και τα παιδιά... Είμασταν στα ελληνικά χωρικά ύδατα... Μόλις μας ανάγκασαν να γυρίσουμε στα Τουρκικά, τρύπησαν την βάρκα μας... Ευτυχώς γλυτώσαμε όλοι. Ήταν τρομακτικό. Το μικρό ταχύπλοο έκανε συνέχεια κύκλους γύρω μας για να κάνει κύματα και να μπουν νερά στη βάρκα μας. Είχαμε κάτι καπέλα και μ’ αυτά προσπαθούσαμε να αδειάσουμε το νερό που έμπαινε μέσα.
Ένας 22χρονος απ’ την Συρία, ο Iyad (ψευδώνυνο) περιέγραψε κάτι παρόμοιο που έγινε στις 7 Σεπτέμβρη, όταν μίλησε σε μέλη της H.R.W. στην Αθήνα, στις 15 Σεπτέμβρη. Είπε ότι η βάρκα τους, καθώς πλησίαζε το ελληνικό νησί Χίος με 47 ανθρώπους, συμπεριλαμβανόμενου ενός 6χρονου, εμποδίστηκε από ένα σκάφος της ελληνικής ακτοφυλακής, κάτι που συμπέρανε απ’ τις στολές των 4 ατόμων που ήταν σ’ αυτό και την ελληνική σημαία του σκάφους. Είπε ότι οι τρεις φορούσαν κουκούλες και το τέταρτος είχε ακάλυπτο το πρόσωπό του.
Είμασταν περίπου 3 χιλιόμετρα απ’ την Χίο. Τότε ήρθε μια βάρκα... Μας είπαν να φωνάξουμε “Ευχαριστούμε τους έλληνες - γαμάμε τους Τούρκους”. Μετά μας είπαν “Θα σας βοηθήσουμε. Έρχεται ένα σκάφος, και θα σας πάρουμε όλους και θα σας πάμε στην Ελλάδα”. Αλλά έδεσαν την βάρκα μας μ’ ένα σκοινί και μας ξανατράβηξαν στα τουρκικά χωρικά ύδατα. Εκεί, αφού μας έλυσαν, είπαν “Περιμένετε 5 λεπτά και θα έρθουμε να σας πάρουμε”. Αλλά είμασταν ξανά στην τουρκική θάλασσα, οπότε ξαναβάλαμε μπροστά την μηχανή μας.
Λίγο μετά το ίδιο σκάφος με τους ίδιους κουκουλοφόρους ήρθε προς τη μεριά των προσφύγων. Πλεύρισαν, οι κουκουλοφόροι τράβηξαν τα όπλα τους και ένας απ’ αυτούς, κρατώντας ένα γκλομπ, άρχισε να κτυπάει όποιον μπορούσε. “Χτυπούσαν τους πάντες, και μερικοί άρχισαν να αιμοραγούν. Ενός άνοιξε το κεφάλι και το πρόσωπό του γέμισε αίματα. “Σ έναν άλλο έσπασε δύο δάκτυλα. Πήραν τη μηχανή μας και προσπάθησαν να μας ξαναδέσουν. Είπαμε όχι, και τότε μας σημάδεψαν με τα όπλα τους” είπε ο Iyad, που αναγνώρισε τον τύπο των όπλων απ’ την εμπειρία του απ’ την Συρία.
Ο Iyad είπε ότι το σκάφος είχε ελληνική σημαία και ελληνικά γράμματα, ότι οι άντρες φορούσαν στολές με μαύρα παντελόνια και γαλάζια πουκάμισα.
Τελικά, αφού πηραν την μηχανή, μας έδεσαν και μας ξανατράβηξαν προς την μεριά της Τουρκίας. Ύστερα άρχισαν να κάνουν κύκλους γύρω μας προκαλώντας μεγάλα κύματα.
Ύστερα από τρεις ώρες ακυβέρνητοι μέσα στη θάλασσα, τα ρεύματα έριξαν την βάρκα τους σε μια ξέρα. Τελικά ήρθε η τουρκική ακτοφυλακή και τους γύρισε όλους στην Izmir.
...
Ο Muhammad (ψευδώνυμο), ένας 21χρονος Σύριος, που μίλησε στις 7 Σεπτέμβρη στη Λέσβο εκ μέρους μιας ομάδας προσφύγων, είπε ότι αφού αυτός και ο φίλος του Yezem (ψευδώνυμο) προσπάθησαν χωρίς επιτυχία να περάσουν τα τουρκοελληνικά σύνορα απ’ την ξηρά (στον Έβρο), προσπάθησαν δύο φορές ακόμα να περάσουν μέσω θαλάσσης. Τελικά τα κατάφεραν την τέταρτη φορά. Στην πρώτη τους θαλάσσια προσπάθεια, στις 14 Ιουλίου, ο Muhammad είπε ότι ένα σκάφος της ελληνικής ακτοφυλακής σταμάτησε μπροστά στην βάρκα τους και άλλες δύο που μετέφεραν πρόσφυγες και μετανάστες, λιγότερο από 50 μέτρα πριν φτάσουν στην ελληνική ακτή. Ύστερα ένα μικρότερο φουσκωτό με κουκουλοφόρους κατέβηκε απ’ το πλοίο της ακτοφυλακής.
... Ήρθαν προς τη μεριά μας. Πήραν τα μπιτόνια με την βενζίνη απ’ όλες τις βάρκες για να μην έχουμε καύσιμα, και ύστερα έδεσαν τα φουσκωτά μας και άρχισαν να μας τραβάνε. Μας πήγαν σε ένα έρημο ξερονήσι καταμεσής της θάλασσας... Είμασταν 130 άνθρωποι.
Μας άφησαν λίγο νερό. Όταν μας έδεσαν νομίσαμε ότι θα μας πάνε σε κάποιο λιμάνι, αλλά αυτοί μας παράτησαν στο ξερονήσι, χωρίς βενζίνη. Οι περισσότεροι ήταν γυναίκες και παιδιά. Δεν πίστευα στα μάτια μου.
Ο Muhammad είπε ότι η ομάδα που τους σταμάτησε ήταν καμιά 10αριά άτομα, μέσα στα οποία και μια γυναίκα. Όλοι, εκτός απ’ την γυναίκα, φορούσαν κουκούλες. Φορούσαν μαύρες στολές και είχαν αυτόματα. Το σκάφος τους ήταν χρώματος γκρι και είχε ελληνική σημαία.
Στη δεύτερη προσπάθεια, στα τέλη Ιούλη, ο Muhammad είπε ότι κάποιοι που έμοιαζαν με τους προηγούμενους, τους σταμάτησαν και τρύπησαν τη βάρκα τους.
Έριξαν την δική τους, μας πλησίασαν, και άρχισαν να μας φωνάζουν. Υποθέτω ότι μας έβριζαν. Δεν μπορούσαν να πλησιάσουν την μηχανή μας, οπότε κάποιος έβγαλε ένα μαχαίρι και την τρύπησε. Αλλά το φουσκωτό μας ήταν ενισχυμένης κατασκευής. Κάθε μισό μέτρο είχε χωριστό θάλαμο, οπότε ξεφούσκωσε ο ένας που τρύπησε, αλλά οι υπόλοιποι ήταν κανονικά. Άρχισε να μπαίνει νερό στη βάρκα μας, αλλά όχι πολύ. Δεν κινδυνέψαμε. Καταφέραμε να γυρίσουμε γρήγορα στην τουρκική μεριά.
